Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Ήταν ωραίο παιδί Ρετζινέλα, ήταν γερό παιδί―




Θα έχετε ακούσει το παλιό αστείο ότι ο Μεταξάς την ιστορική  νύχτα απάντησε στον Γκράτσι με ένα ΝΑΙ που ο Γκράτσι μην ξέροντας ελληνικά άκουσε NON. Ήταν ο τρόπος του λαού να ερμηνεύσει το φαινομενικά ακατανόητο ΟΧΙ του γερμανοτραφούς και γερμανολάτρη δικτάτορα Μεταξά. Διότι οι λαοί έχουν πάντα την τάση να ερμηνεύουν τις πράξεις των πολιτικών ψάχνοντας στα ιδεολογικά κριτήρια παρότι η Ιστορία ξανά και ξανά αποδεικνύει ότι οι ιδεολογίες είναι για λαϊκή κατανάλωση αφού οι πόλεμοι γίνονται για το χρήμα.
Πια το γνωρίζουμε ότι ο Μεταξάς, σε προσωπικό επίπεδο, ένιωθε ταπεινωμένος αφού δεν ήταν μια η φορά που είχε φανεί πόσο δεν τον υπολόγιζαν οι Γερμανοί για τον ισότιμό τους άρχοντα που φαντασιωνόταν ότι ήταν. Σε πολιτικό επίπεδο τι θα γινόταν ήταν προκαθορισμένο, το όριζε εξ αρχής―τι άλλο;―το Χρέος της Ελλάδας προς την Αγγλία.
Ο διάλογος που διεξήχθη λοιπόν εκείνο το ξημέρωμα που ο Γκράτσι επισκέφθηκε το σπίτι του Μεταξά έχει ως εξής (επιβεβαιωμένος από την κόρη Μεταξά):
Ο αγουροξυπνημένος δικτάτωρ διάβασε το τελεσίγραφο που του επέδωσε αυτοπροσώπως ο Ιταλός Πρέσβης και είπε γαλλιστί:
―«Alors, c'est la guerre»
   (Λοιπόν, έχουμε πόλεμο).
― «Pas nécessaire, mon excellence.»
 (Δεν είναι απαραίτητο εξοχότατε)
 απάντησε ο Γκράτσι.
― «Non, c'est nécessaire»
(Όχι, είναι απαραίτητο.)

Λϊγο αργότερα, ξεπροβοδίζοντάς τον ο δακρυσμένος Μεταξάς είπε τα τελευταία του λόγια στον Πρέσβη:
 ―Vous êtes les plus forts
(Είστε πιο δυνατοί.)


Αυτή η βραδιά με όσα ακολούθησαν― τα κρυοπαγήματα, το έπος, το 'Χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας', την Κατοχή, την πείνα, τον όχι επαρκώς αναγνωρισμένο απελευθερωτικό αγώνα του ΕΛΑΣ, τον εμφύλιο και τους διωγμούς ίσως να έπρεπε να μας είχαν κάνει σοφότερους και πασιφιστές. Δεν το βλέπω.
Το έχω ξαναπεί πως δεν παύω να εντυπωσιάζομαι που, πολύ ιδιότυπα, γιορτάζουμε αρχές πολέμων κι όχι τέλος όπως άλλα κράτη. Ίσως διότι  εδώ οι πόλεμοί μας δεν τελείωσαν με νίκες κι οι ηρωισμοί μας οι πραγματικοί δεν είχαν θεατές.
Ξανά λοιπον σε τούτη την επέτειο οι φιλοπόλεμοι και φαύλοι ας θριαμβεύουν και ας καπηλεύονται με παρελάσεις και λογίδρια σε εξέδρες αλλά εμείς εδώ ας θρηνούμε τους νεκρούς κι όλο το μάταιο του να σπαταλάς ζωές και νιάτα για να πλουτίζουν εκείνοι που θα κάνουν κάποτε ερήμην σου τη μοιρασιά.
Ας τα πενθήσουμε όλα αυτά με ένα παλιό τραγούδι και λίγους στίχους (το αγαπημένο μου απόσπασμα) από το Χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας.

Οδυσσέα Ελύτη

ΣT´
 
Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί
Στους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε·
Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε
Mια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του·
Bγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά
Kαι το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα...
Ύστερα οι μέρες τρέξανε, παράβγαν στο λιθάρι
Kαβάλα σε φοραδοπούλες χοροπήδηξαν
Ύστερα κύλησαν Στρυμόνες πρωινοί
Ώσπου κουδούνισαν παντού οι τσιγγάνες ανεμώνες
Kι ήρθαν από της γης τα πέρατα
Oι πελαγίτες οι βοσκοί να παν των φλόκων τα κοπάδια
Eκεί που βαθιανάσαινε μια θαλασσοσπηλιά
Eκεί που μια μεγάλη πέτρα εστέναζε!
 
Ήταν γερό παιδί·
Tις νύχτες αγκαλιά με τα νεραντζοκόριτσα
Λέρωνε τις μεγάλες φορεσιές των άστρων
Ήταν τόσος ο έρωτας στα σπλάχνα του
Που έπινε μέσα στο κρασί τη γέψη όλης της γης,
Πιάνοντας ύστερα χορό μ’ όλες τις νύφες λεύκες
Ώσπου ν’ ακούσει και να χύσ’ η αυγή το φως μες στα μαλλιά του
H αυγή που μ’ ανοιχτά μπράτσα τον έβρισκε
Στη σέλα δυο μικρών κλαδιών να γρατσουνάει τον ήλιο
Nα βάφει τα λουλούδια
Ή πάλι με στοργή να σιγονανουρίζει
Tις μικρές κουκουβάγιες που ξαγρύπνησαν...
Α τι θυμάρι δυνατό η ανασαιμιά του
Τι χάρτης περηφάνιας το γυμνό του στήθος
Όπου ξεσπούσαν λευτεριά και θάλασσα...
 
Ήταν γενναίο παιδί.
Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι του
Mε τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά
Kαι με το κράνος του, γυαλιστερό σημάδι
(Φτάσανε τόσο εύκολα μες στο μυαλό
Που δεν εγνώρισε κακό ποτέ του)
Mε τους στρατιώτες του ζερβά δεξιά
Kαι την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του
―Φωτιά στην άνομη φωτιά!―
Με το αίμα πάνω από τα φρύδια
Tα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε
Ύστερα λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν
Tο κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής
Kαι το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο
Kαι τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας
Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας
Δεν έκλαψαν
Γιατί να κλάψουν
Ήταν γενναίο παιδί!




Και τραγουδάκι αφιερωμένο η ιταλική Ρετζινέλα-Καμπανιέλα που διασκευάστηκε από τον Γ. Οικονομίδη και πρωτοτραγουδήθηκε ελληνικά από το Γούναρη και την τραγουδάμε ηρωικά ως 'Κορόιδο Μουσολίνι' μα έχει ταξιδέψει σε όλη τη γη, από επιτυχία του Τρυποκάρυδου στην Αμερική ως Τραγούδι της Κουζίνας στη μεταπολεμική Κίνα.
Αφιερωμένα λοιπόν (διότι αρκετά σας έκανα την καρδιά περιβόλι):



Gracie Fields The Woodpecker Song 1940
που έμεινε εβδομάδες στα αμερικάνικα charts



Κίνα 1959

______________________________
Εικόνα
«Το  συνηθισμένο σαλονάκι μιας μικροαστικής εξοχικής βιλλίτσας...με τα κακόγουστα καλά του πράγματα» περιγράφει ο Ιταλός Πρεσβης το δωμάτιο στο οποίο τον δέχθηκε ο Ιωάννης Μεταξάς.


Credits




Για το 'Κορόιδο Μουσολίνι' απολαυστική η έρευνα του Νίκου Σαραντάκου


16 σχόλια:

  1. Ένα απ'τα καλύτερά σου. Με συνεπήρε. Όσο για το ότι εμείς γιορτάζουμε την αρχή του πολέμου, ποτέ μου δεν το κατάλαβα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κι οι παραπομπές στον Τρυποκάρυδο και το τραγούδι της κουζίνας, εξαιρετικές..δεν είχα ιδέα. Το 'άσμα ηρωικό και πένθιμο' πάντως είναι ένα ακόμα αριστούργημα του Ελύτη.. κάθε του περιγραφή είναι τόσο πλούσια μα ταυτόχρονα τόσο γλυκιά κι αιθέρια που σε πλημμυρίζει συναίσθημα μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Με τον Χαμένο Ανθυπολοχαγό θα με έπιαναν τα κλάματα κι είπα να το γλυκάνω γιατί κι ο πόλεμος ως ανθρώπινος έχει κι αυτά τα απρόσμενα.

    Χάρηκα τόσο με τα λόγια σου..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. καλημέρα σας , έχω στό email μου ένα μικρό άρθρο πού είχε δημοσιευθεί στήν έφημερίδα "λευκαδίτικος λόγος" πού έξηγεί σέ ποιόν είπε τό ΟΧΙ ο Μεταξάς . Αν θέλετε μπορώ νά σάς τό στείλω .
    γιώργος-λευκάδα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βεβαίως και θέλω αγαπητέ Γιώργο,
      κι ευχαριστώ που με σκεφτήκατε.
      Το mail μου : daphnechronopoulou@gmail.com

      Καλό σας απόγευμα!

      Διαγραφή
  5. καλημέρα

    δεν είναι φοβερό... και εγώ ξύπνησαα σήμερα έντονα... με διάθεση για ζωή και θάνατο... και τα έγραψα σήμερα πρωί πρωί

    δεν είχα σκευτεί φυσικά την αυριανή επέτειο... αλλά τες πάντων

    στο ερώτημα το φιλοσοφικό τι να εορτάζαμαι την έναρξη ή όχι θα πω ότι θα μου φαίνονταν ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ εξωΕΛΛΗΝΙΚΟ να εορταστεί πχ η απελευθέρωσις των Αθηνών σαν εθνική εορτή... με τα χαζοχαρούμενα του στυλ αμερικάνικες και σοβιετικές σημαίες μαζί και η χαρά η παρδαλή...

    πρόσκαιρα εφήμερα και επιφανειακά...

    ενώ το άλλο ήταν κάτι απίθμενο... υπόκωφο.... ένα βουητό που ξεκίναγε από παντού..... ένα μίσος αιώνιο απέναντι στους γείτονες.... Τσουνάμι... ποταμός ΑΛΗΘΙΝΟΣ όχι το χαζοχαρούμενο της απελευθέρωσις που ήταν και στημένο (ΠΧ Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΔΕΝ ΑΝΕΤΙΝΑΞΕ ΤΙΠΟΤΑ προς τιμήν του και φέρθηκε σαν ΚΥΡΙΟΣ στην ΑΘήνα την ημέρα της απελευθερώσεως)


    Για μένα που ο πατήρ μου ήταν ήρως των βουνών και που άφησε με κρυοπαγήματα κομμάτια του και που όλμος του διαμόρφωσε το πρόσωπό του ήταν από μικρός ένα ταξίδι στον κόσμο τον πραγματικό και όχι αυτόν τον κόσμο του σχολείου...

    ρουφούσα τα πάντα και σήμερα μπορώ ΑΥΤΟΛΕΞΙ που λέει ο λόγος να τα αναπαραγάγω αμπρί το αμπρί ύψωμα με ύψωμα να αισθανθώ τις ψείρες τα τσιγάρα τις ιαχές

    αυτά.... σήμερα πλάκωσε θανατική σκέψη...

    ευτυχώς που άκουσα το βιντεο με τους κινέζους και γέλασα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι το γέλιο ανάσα,
      το συναντώ αυτό το κέφι συχνά και σε απομνημονεύματα από το βουνό κι από τα μετέπειτα σκληρά χρόνια..

      Καλό απόγευμα φίλε!

      Διαγραφή
  6. Πολύ καλό το κείμενο σου Δάφνη και τι κρίμα στα σχολεία να ακούμε το τέλος απο το ποίημα του Ελύτη μόνο.Ενα άλλο είναι οτι είμαστε παιδιά η εγγόνια αυτών που πολεμήσαν τότε και αργότερα βρέθηκαν απο την μια η την άλλη πλευρά.Η παιδιά που ήταν παιδιά οι ίδιοι στο πόλεμο και βίωσαν όλο το φόβο και την μετέπειτα φρίκη . Έζησα σε μια σιωπή για ότι έγινε τότε και ένα τεράστιο κενό ρούφηξε και τα καλά και έμεινε ο ανείπωτος φόβος .
    Ζούμε και τώρα περίοδο έντονου φόβου όλοι, άσχετα αν δεν πεινάμε όλοι, ο φόβος είναι διάχυτος.
    Ωραίοι οι Κινέζοι να είσαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πώς να μιλήσουν οι άνθρωποι με το χαφιέ της γειτονιάς να κατασκοπεύει και τα δικά τους ένοχα μυστικά επιβίωσης να τους βασανίζουν; Αλλά η Ιστορία έχει άλλους χρόνους, μαθαίνουμε.
      Όσο για το σχολείο ναι, μου θύμισες την επιστολή του Ντίνου Χριστιανόπουλου με την οποία ζήτησε να αφαιρεθεί η ποίησή του από τη διδακτέα ύλη και γιατί καταστρέφεται για πάντα η σχέση του μαθητή με το έργο αλλά και -πολύ διασκεδαστικά― διότι θα τους διέφθειρε.

      Καλό σου απόγευμα Χρυσάνθη μου!

      Διαγραφή
  7. αγαπητή σήμερα είστε τυχερή

    το ΒΗΜΑ έχει το ερώτημα και την απάντηση στο ερώτημα τι εορτάζουμε σήμερα και γιατί όχι 12 οκτώμβρη κλπ κλπ

    με κάλυψε ο συγγραφεύς.... γιατί τα δύο πρώτα χρόνια της κατοχής οι μαζες των αθηνών διαδήλωναν στις 28 οκτώμβρη και μάλιστα έσπασαν τα μπλόκα των κατοχικών δυνάμεων...

    γενικά δεν αγοράζω Λαμπράκικα πράματα αλλά σήμερα είχε το αναγνωστικό της ΙΜΒΡΙΩΤΗ της ΠΕΕΑ και έκανα παρασπονδία....

    υπέροχο το κείμενο για την 28 οκτώμβρη και υπέροχη η απάντηση γιτί όχι 12 οκτώμβρη που λευτερώθηκε η αθήνα από τους ναζί...

    μια φορά απετόλμησε ο γέρος της δημοκρατίας - γράφει ο συγγραφεύς - να εορταστεί η απελευθέρωσις για να φανεί η αφεντιά του.... αλλα απέτυχε οικτρά...

    οι ημερομηνίες τραβούν τις δικές τους λογικές....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι; Ενδιαφέρον. Κάπου πιστεύω θα δημοσιοποιηθεί ιντερνετικά και θα το δω κι εγώ.
      Ο 'Γέρος της Δημοκρατίας' που τόσο συνετέλεσε να μη δωθεί χάρη στο Μπελογιάννη ήθελε βέβαια να φανεί..
      Ααααχ!

      Διαγραφή
  8. Yπέροχη η παραπομπή για την ιστορία του "Κορόιδο Μουσολίνι"...
    Τι κρίμα που όταν το μάθαινα στο σχολείο, δεν μας έμαθαν και τα υπόλοιπα.
    Καλημέρα Δάφνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χάρηκα που σου άρέσε Ben μου
      και που πέρασες από το μικρό μου κήπο (ειδικά τώρα που εσύ έκλεισες πόρτες στο δικό σου και σε χάσαμε).

      Καλό σου απόγευμα!

      Διαγραφή
  9. Για εμένα, η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου έχει να κάνει, όχι (βέβαια) με την αρχή του πολέμου, αλλά με την έκφραση του φρονήματος αντίστασης στην αυθαιρεσία εχθρών δυνατότερων και το "αμύνεσθαι περί πάτρης" των Ελλήνων. Με τον αγώνα για ελευθερία. Για αυτό και η σημερινή ημέρα με συγκινεί και με κάνει να αισθάνομαι υπερήφανη. Και μπορεί ο Μεταξάς να μην το ένιωθε το "όχι" που είπε, ο τρόπος όμως που ο λαός πολέμησε, στη συνέχεια αυτού του "όχι", έδειξε ότι εκείνος το ένιωθε - και πολύ μάλιστα.
    Επίσης, για εμένα δεν είναι γιορτή η σημερινή. Είναι ημέρα μνήμης. Όχι celebration, αλλά commemoration. Και χρήσιμη, γιατί υπάρχει πάντα η ελπίδα να καταλάβουμε από το παρελθόν κάτι περισσότερο, να πάρουμε επιτέλους μαθήματα. Αλλά, για να γίνει αυτό, πρέπει να το μνημονεύουμε, να μην ξεχνάμε. Η πολιτική εκμετάλλευση της ημέρας, πάντως, απλά με αηδιάζει, χωρίς να έχει άλλη επίδραση πάνω μου.
    Το απόγευμα είχα και μια κουβέντα με τον καλό μου σχετικά με αυτό που έγραψες, ότι είναι ειρωνεία εμείς να γιορτάζουμε αρχές πολέμων και όχι τη λήξη τους. Και μου έδωσε μια εξήγηση που τη βρήκα ενδιαφέρουσα και για αυτό σκέφτηκα να τη μοιραστώ: ότι, δηλαδή, εδώ το "όχι" το είπε ο Μεταξάς, ένας "δεξιός του κερατά", όπως το διατύπωσε. Και αυτό συμφέρει τους "άρχοντές" μας. Ενώ στο τέλος του πολέμου συνέβαλε πολύ η δράση της αριστεράς, που σε αυτόν τον τόπο δε συνηθίζουμε να της αποδίδουμε τα εύσημα και να αναγνωρίζουμε τη θετική της συμβολή σε οτιδήποτε.
    Θα ήταν ευχής έργον να σταματούσαν οι πόλεμοι. Ευχής μόνο, όμως, γιατί η ανθρώπινη φύση μας είναι διαφορετική, δυστυχώς ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σοφά τα λέει ο καλό σου φίλη Πρώην Άγνωστη,
      συμφωνώ απόλυτα, γι αυτό αναφέρθηκα στον εμφύλιο που ακολούθησε κ.λ.
      Όποια κι αν ήταν τα κίνητρα το ΟΧΙ ήταν ηρωικό και γενναίο
      κι η ήττα που ακολούθησε καθόλου δεν το μειώνει, ίσα-ίσα.

      Καλό απόγευμα!

      Διαγραφή

Το Blogger με ενημερώνει ότι δε μου επιτρέπει να απαντώ στα σχόλια στο ίδιο μου το blog- λόγω κάποιας ρύθμισής μου για cookies (την οποία δε θυμάμαι) .

Ψάχνω για να διορθώσω
μα εν τω μεταξύ ΣΑΣ ΖΗΤΩ ΣΥΓΓΝΩΜΗ που δεν απαντώ πάντα
και ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ που σχολιάσατε.
Μου δίνετε μεγάλη χαρά όταν κάνετε τον κόπο- ακόμα κι αν διαφωνούμε.