Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2018

Της Ασώτου ― με Τέχνη και τραγούδια




Η παραβολή του Ασώτου [κατά Λουκά 15.11] είναι απολύτως αρχετυπική. Τη γνωρίζουμε ακόμα κι αν δεν έχουμε διαβάσει τα Ευαγγέλια.
Στο νόημά της μάλιστα σα να δίνεται μεγάλη έμφαση διότι έρχεται τρίτη αμέσως μετά από δυό άλλες που μιλούν για το ίδιο χαρακτηριστικό στην ανθρώπινη συμπεριφορά.
Έχει ένας από σάς 100 πρόβατα ―ξεκινά ο Ευαγγελιστής τη διήγηση όσων είπε ο Ιησούς σε Τελώνες, αμαρτωλούς, γραμματείς και Φαρισαίους― και χάνει το ένα στην έρημο και το ψάχνει παντού. Όταν το βρείτε θα το μαλώσετε; Όχι. Από τη χαρά σας θα το φορτώσετε στους ώμους και θα γυρίσετε σπίτι πανευτυχής και θα καλέσετε φίλους να γιορτάσετε. Τέτοια χαρά, λέει έχουν οι ουρανοί όταν μετανιώνει ο αμαρτωλός.
Και συνεχίζει, μήπως δεν το πιάσαμε: μια γυναίκα, έχει 100 δραχμές και χάνει τη μία. Δεν ανάβει το λυχνάρι, δε  σαρώνει «επιμελώς» ώσπου να βρει τη δραχμή κι όταν τη βρει δεν το λέει σε φίλες και γείτονες;
Εισαγωγή αυτά. Κι ακολουθεί ο Άσωτος. Είχε δυο γιους ένας άνθρωπος, μοίρασε την κληρονομιά, ο άσωτος την ξόδεψε κι έφυγε ώσπου γύρισε εξαθλιωμένος. Ο πατέρας τον μάλωσε, τον έδιωξε; Όχι. Σαν το χαμένο αρνάκι, σαν τη δραχμή την παραπεταμένη η άφιξή του, η επιστροφή στο πουγγί ή στο μαντρί έφερε χαρές μεγάλες κι ο πατέρας έσφαξε μάλιστα και «το μόσχο τον σιτευτό»  για να τιμήσει τον αμαρτωλό.
Η διδασκαλία είναι ακριβώς αυτό που οι Χριστιανοί πιστεύουν πως τους ξεχωρίζει από την Παλαιά Διαθήκη μιας πιο παλιάς πρωτόγονης εποχής ανθρωποθυσιών και αυστηρής πατριαρχίας όταν ο μικρός Ισαάκ ούτε στο δράμα δε δίνει το όνομά του διότι δε μετρά, για Θυσία του Αβραάμ μιλάμε, το δράμα δηλαδή του πατέρα που θα σφάξει το παιδί του με τη σκληρότητα που κι ο θεός του του ζητά να γίνει παιδοκτόνος.
Όχι, μάς λέει ο Λουκάς, αυτά πέρασαν. Εμείς προσφέρουμε και το άλλο μάγουλο στα χαστούκια, εμείς συγχωρούμε διότι, κι εμείς σαν το θεό μας είμαστε που μας μαθαίνει τη φιλευσπλαχνία.

Πώς νιώθει ο άλλος αδελφός όμως; Πώς νιώθει το καλό παιδί που δε γλέντησε, δε σπατάλησε, δεν ταξίδεψε και τώρα τιμωρείται δίνοντας και το μισό της δικής του περιουσίας και την αγάπη του πατέρα. Παίρνουμε μια ιδέα διότι η παραβολή δε μας κρύβει την αντίδρασή του όταν γυρνώντας από τα χωράφια είδε τραγούδια και χορούς. Διαμαρτυρήθηκε και, σαν καλό παιδί που ήταν, έκανε πως τον έπεισαν τα «τα εμά σα εστίν», «όλα, ό,τι έχω, δικά σου είναι» δηλαδή και, αφού το ζητούσε ο πατέρας θα ευφράνθηκε κι εκείνος. Επόμενο κεφάλαιο δε μάς αφηγείται ο Ευαγγελιστής. Άλλα πιο θεαματικά  ακολούθησαν και έχασε επαφή με Άσωτο Υιό και Σπλαχνικό Πατέρα. Όμως σα να το ξέρω τι ακολούθησε. Και στη ζωή και μυθιστορήματα, είναι τα αδέλφια που η ζήλια κι η ανταγωνιστικότητα τα κάνει Κάιν και Άβελ έτσι που η φαντασία μου πάντα σ΄αυτό το σημείο κάνει ένα άλμα και από την έρημο σα να μεταφέρεται στην παγωνιά του Ντοστογιέφσκι ή τους ανοιχτούς ορίζοντες του Στάϊνμπεκ όπου και παίζεται η τελευταία πράξη.

Σήμερα όμως δε θα πάμε ως εκεί.
Σήμερα θα ευφρανθούμε με το γυρισμό της Άσωτης που, εσείς οι γονείς, εύχομαι να την καλοδεχθείτε.
____________________________
Ακολουθεί η παραβολή από το Λουκά (και σε μεταγραφή στα σύγχρονα ελληνικά), ακολουθεί και Τέχνη, εικόνες και έργα Rubens, Μurillo, Rembrandt ο οποίος ζωγράφισε και την επιστροφή του κουρελή Ασώτου αλλά και πριν, τον Άσωτο στα γλέντια του και άλλα πολλά παλιά και νέα.




Rembrandt Harmensz van Rijn – Η Επιστροφή Του Ασώτου, λάδι σε καμβά (circa 1668), Συλλογή Ερμιτάζ, αγορά της Μεγάλης Αικατερίνης από τον André-Joseph, marquis d'Ancezune, duc de Caderousse, το 1766  στο Παρίσι.


Ρέμπραντ: Ο άσωτος γιος στη ταβέρνα (circa 1637)


 Bartolomé Esteban Murillo1667/1670


Λουκ. 15,11                Είπε δε ακόμη και την εξής παραβολήν· “ένας άνθρωπος είχε δύο υιούς.
Λουκ. 15,12        καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον.
Λουκ. 15,12               Και είπε ο νεώτερος από αυτούς στον πατέρα· πατέρα, δος μου το μερίδιο της περιουσίας που μου ανήκει. Και ο πατέρας εμοίρασε εις αυτούς την περιουσίαν του.
Λουκ. 15,13        καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως.

Λουκ. 15,13               Και ύστερα από ολίγας ημέρας ο νεώτερος υιός εμάζευσεν όλα ανεξαιρέτως όσα του είχε δώσει ο πατέρας και εταξίδεψε εις μακρυνήν χώραν. Και εκεί εσπατάλησε την περιουσίαν του ζων ένα βίον άσωτον, παραλυμένον και ασυλλόγιστον.
Λουκ. 15,14        δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι.

Λουκ. 15,14               Οταν δε εξώδευσε όλα όσα είχε, έπεσε μεγάλη πείνα εις την χώραν εκείνην και αυτός ήρχισε να στερήται και να πεινά.
Λουκ. 15,15        καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους.

Λουκ. 15,15               Και από την πείναν πλέον ζαλισμένος επήγε και προσκολλήθηκε σαν δούλος εις ένα από τους κατοίκους της χώρας εκείνης. Και αυτός τον έστειλε εις τα χωράφια του, να βόσκη χοίρους.
Λουκ. 15,16        καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ.
Λουκ. 15,16               Και επιθυμούσε να γεμίση την κοιλίαν του από τα ξυλοκέρατα, που έτρωγαν οι χοίροι, αλλά κανείς δεν του έδιδε, διότι οι υπηρέται τα προώριζαν δια τους χοίρους.
Λουκ. 15,17        εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι!

Λουκ. 15,17               Καποιαν όμως ημέραν συνήλθεν από την ζάλην και το κατάντημα της αμαρτωλής ζωής του και είπε· Ποσοι μισθωτοί του πατέρα μου έχουν με το παραπάνω ψωμιά και φαγητά, εγώ δε χάνομαι από την πείναν;
Λουκ. 15,18        ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου.

Λουκ. 15,18               Και αμέσως επήρε την απόφασιν της επιστροφής και είπε· Θα σηκωθώ, θα υπάγω προς τον πατέρα μου και θα του πω· πατέρα μου, ημάρτησα στον ουρανόν εμπρός στον Θεόν και τους αγγέλους του· ημάρτησα και ενώπιόν σου, διότι περιφρόνησα την πατρικήν σου αγάπην και δεν ελογάριασα την λύπην, που θα σου προξενούσα με την φυγήν μου.
Λουκ. 15,19        οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου.

Λουκ. 15,19               Δεν είμαι πλέον άξιος να ονομασθώ υιός σου και να φέρω το τιμημένο όνομά σου· κάμε με σαν ένα από τους υπηρέτας σου.
Λουκ. 15,20        καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν.

Λουκ. 15,20              Και έθεσε εις εφαρμογήν την καλήν του απόφασιν. Εσηκώθη και ήλθε προς τον πατέρα του. Ενώ δε ακόμη ευρίσκετο εις μακρυνήν απόστασιν, ο πατέρας του, που από καιρόν τώρα τον επερίμενε και παρατηρούσε πάντοτε με λαχτάρα στον δρόμον, τον είδε και τον εσπλαγχνίσθη, έτρεξε εις προϋπάντησίν του, έπεσε με στοργήν απέραντον στον τράχηλον του παιδιού του, το αγκαλιασε και το εγέμισε φιλήματα.
Λουκ. 15,21        εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου.

Λουκ. 15,21               Συντετριμμένος ο υιός από την απέραντον αυτήν στοργήν είπε στον πατέρα του· Πατέρα, ημάρτησα στον ουρανόν και ενώπιόν σου και δεν είμαι άξιος να ονομασθώ υιός σου.
Λουκ. 15,22        εἶπε δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ· ἐξενέγκατε τὴν στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας,

Λουκ. 15,22              Ο δε πατέρας τον διέκοψε, εστράφη προς τους δούλους, που είχαν μαζευθή εκεί, και είπε· Βγάλτε την πιο καλή φορεσιά και ενδύσατέ τον, και δώστε του το δακτυλίδι εις τα χέρια, σαν αυτό που φορούν οι ελεύθεροι και οι κύριοι. Δώστε του υποδήματα εις τα πόδια, δια να μη περπατή ξυπόλητος όπως οι δούλοι.
Λουκ. 15,23        καὶ ἐνέγκαντες τὸν μόσχον τὸν σιτευτὸν θύσατε, καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν,

Λουκ. 15,23              Και φέρτε το θρεφτό μοσχάρι, σφάξτε το και ετοιμάστε το πιο πλούσιο τραπέζι, δια να πανηγυρίσωμε το εξαιρετικά χαρμόσυνο αυτό γεγονός. Και αφού φάμε, ας ευφρανθούμε όλοι.
Λουκ. 15,24        ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι.
Λουκ. 15,24              Διότι ο υιός μου αυτός ήτο νεκρός και αναστήθηκε, χαμένος ήτο και ευρέθηκε. Και ήρχισαν να ευφραίνωνται. (Αγγελοι και δίκαιοι καλούνται από τον Θεόν να χαρούν και να ευφρανθούν, όταν ένας αμαρτωλός, που εγκατέλειψε τον Θεόν και εσπατάλησε τα θεία δώρα εις την αμαρτίαν και εβυθίσθη στον εξευτελισμόν και την κοινήν περιφρόνησιν, μετανοήση ειλικρινώς, επανέλθη προς τον Πατέρα και ξαναπάρη την υιοθεσίαν και την πρώτην του θέσιν).
Λουκ. 15,25        Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισε τῇ οἰκίᾳ ἤκουσε συμφωνίας καὶ χορῶν,

Λουκ. 15,25              Αλλά ο μεγαλύτερος υιός ευρίσκετο στο χωράφι και καθώς την ώραν που ήρχετο επλησίασε στο σπίτι, ήκουσε μουσικά όργανα και τραγούδια και χορούς.
Λουκ. 15,26        καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί εἴη ταῦτα.

Λουκ. 15,26              Και αφού εκάλεσε ένα από τους υπηρέτας, τον ηρώτησε τι άραγε είναι αυτά που γίνονται.
Λουκ. 15,27        ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἥκει καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν.

Λουκ. 15,27              Εκείνος δε του είπε ότι· Ηλθε ο αδελφός σου και ο πατέρας σου έσφαξε το θρεπτό μοσχάρι, διότι με μεγάλην χαράν τον είδε και τον υπεδέχθη υγιή.
Λουκ. 15,28        ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ οὖν πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν.

Λουκ. 15,28              Εθύμωσε δε αυτός και δεν ήθελε να εισέλθη στο σπίτι και να παρακαθίση στο χαρμόσυνο τραπέζι. Οταν ο πατέρας επληροφορήθη αυτό, εβγήκε έξω προς τον μεγαλύτερον υιόν και με στοργήν πολλήν τον παρακαλούσε.
Λουκ. 15,29        ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε τῷ πατρί· ἰδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ·
Λουκ. 15,29              Εκείνος όμως πικραμένος απεκρίθη με δυσφορίαν μεγάλην και του είπε· Ιδού τόσα χρόνια σε υπηρετώ και ποτέ δεν κατεπάτησα την εντολή σου. Και όμως εις εμέ δεν έδωσές ποτέ ένα κατσίκι, δια να εφρανθώ με τους φίλους μου.
Λουκ. 15,30        ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος, ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν, ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν.
Λουκ. 15,30              Οταν δε ήλθε το παιδί σου αυτό, που κατέφαγε το βιο σου με πόρνας, έσφαξες προς χάριν του το θρεπτό μοσχάρι.
Λουκ. 15,31        ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ· τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν·
Λουκ. 15,31               Είπε δε εις αυτόν ο πατέρας· Παιδί μου, συ πάντοτε είσαι μαζή μου και όλα τα υπάρχοντά μου είναι δικά σου και ποτέ από τίποτε δεν σε εστέρησα.
Λουκ. 15,32        εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησε, καὶ ἀπολωλὼς ἦν καὶ εὑρέθη.
Λουκ. 15,32              Επρεπε δε και συ να ευρανθής και να χαρής, διότι ο αδελφός σου αυτός ήτο νεκρός και αναστήθηκε, χαμένος και ξαναβρέθηκε







Govert Flinck (1640–1642)


 Εικόνα σε ξύλο (35,5Χ31 εκ.), έργο πιθανότατα του ζωγράφου Εμπορίου Βενεδίκτου 


 Ρέμπραντ: Χαρακτικό



κατά Λουκάν  ιε 11-32   
 Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολὴν ταύτην· ῎Ανθρωπός τις εἶχεν δύο υἱούς. Καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί, Πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. Καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. Καὶ μετ᾽ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισεν τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. Δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὰ κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. Καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους·καὶ ἐπεθύμει χορτασθῆναι ἐκ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. Εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν ἔφη, Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ὧδε ἀπόλλυμαι. Ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ, Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου,οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. Καὶ ἀναστὰς ἦλθεν πρὸς τὸν πατέρα ἑαυτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. Εἶπεν δὲ ὁ υἱὸς αὐτῷ, Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου. Εἶπεν δὲ ὁ πατὴρ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ, Ταχὺ ἐξενέγκατε στολὴν τὴν πρώτην καὶ ἐνδύσατε αὐτόν, καὶ δότε δακτύλιον εἰς τὴν χεῖρα αὐτοῦ καὶ ὑποδήματα εἰς τοὺς πόδας,καὶ φέρετε τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, θύσατε καὶ φαγόντες εὐφρανθῶμεν,ὅτι οὗτος ὁ υἱός μου νεκρὸς ἦν καὶ ἀνέζησεν, ἦν ἀπολωλὼς καὶ εὑρέθη. καὶ ἤρξαντο εὐφραίνεσθαι. Ἦν δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ πρεσβύτερος ἐν ἀγρῷ· καὶ ὡς ἐρχόμενος ἤγγισεν τῇ οἰκίᾳ, ἤκουσεν συμφωνίας καὶ χορῶν,καὶ προσκαλεσάμενος ἕνα τῶν παίδων ἐπυνθάνετο τί ἂν εἴη ταῦτα. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ὅτι ῾Ο ἀδελφός σου ἥκει, καὶ ἔθυσεν ὁ πατήρ σου τὸν μόσχον τὸν σιτευτόν, ὅτι ὑγιαίνοντα αὐτὸν ἀπέλαβεν. Ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν. ὁ δὲ πατὴρ αὐτοῦ ἐξελθὼν παρεκάλει αὐτόν. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν τῷ πατρὶ αὐτοῦ, ᾽Ιδοὺ τοσαῦτα ἔτη δουλεύω σοι καὶ οὐδέποτε ἐντολήν σου παρῆλθον, καὶ ἐμοὶ οὐδέποτε ἔδωκας ἔριφον ἵνα μετὰ τῶν φίλων μου εὐφρανθῶ·ὅτε δὲ ὁ υἱός σου οὗτος ὁ καταφαγών σου τὸν βίον μετὰ πορνῶν ἦλθεν, ἔθυσας αὐτῷ τὸν σιτευτὸν μόσχον. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Τέκνον, σὺ πάντοτε μετ᾽ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν·εὐφρανθῆναι δὲ καὶ χαρῆναι ἔδει, ὅτι ὁ ἀδελφός σου οὗτος νεκρὸς ἦν καὶ ἔζησεν, καὶ ἀπολωλὼς καὶ εὑρέθη.








Frank Wesley    







  Η Άσωτη θυγάτηρ

 prodigal daughter by Patricia Terrell O'Νeal


 Η Άσωτη, χαρακτικό 1789


Κινέζικα, εικονογράφηση από Ιεραποστόλους    



 



Άσματα




 _____________________________________________

Παραβολή του Ασώτου: Οι νέοι φεύγουν κι οι Πρεσβύτεροι γίνονται Άσωτοι https://www.pemptousia.gr/2016/02/119541/




Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018

'Δε μάς ταιριάζει' ―το συλλαλητήριο με Καβάφη



«Δε μάς ταιριάζει, Έρμιππε» δε μάς ταιριάζει «το επιδεικτικά/ελληνοποιημένο, και (τι λόγος!) μακεδονικό» έγραφε ο Καβάφης που σοφά, κι ας έζησε στα χρόνια των πατρίδων, αποποιήθηκε «τέτοιες μικροπρέπειες».


Άλλα δε χρειάζεται να πω. Αφήνω το ποίημα να μιλήσει και μαζί του φέρνω το άρθρο του Σαμσών Ρακά "Ο Κωνσταντίνος Καβάφης δεν θα πάει στο συλλαλητήριο για τη Μακεδονία".

Κ.Π. Καβάφης
Επάνοδος από την Ελλάδα
Ώστε κοντεύουμε να φθάσουμ’, Έρμιππε.
Μεθαύριο, θαρρώ· έτσ’ είπε ο πλοίαρχος.
Τουλάχιστον στην θάλασσά μας πλέουμε·
νερά της Κύπρου, της Συρίας, και της Aιγύπτου,
αγαπημένα των πατρίδων μας νερά.
Γιατί έτσι σιωπηλός; Pώτησε την καρδιά σου,
όσο που απ’ την Ελλάδα μακρυνόμεθαν
δεν χαίροσουν και συ; Aξίζει να γελιούμαστε; —
αυτό δεν θα ’ταν βέβαια ελληνοπρεπές.
Aς την παραδεχθούμε την αλήθεια πια·
είμεθα Έλληνες κ’ εμείς — τι άλλο είμεθα; —
αλλά με αγάπες και με συγκινήσεις της Aσίας,
αλλά με αγάπες και με συγκινήσεις
που κάποτε ξενίζουν τον Ελληνισμό.
Δεν μας ταιριάζει, Έρμιππε, εμάς τους φιλοσόφους
να μοιάζουμε σαν κάτι μικροβασιλείς μας
(θυμάσαι πώς γελούσαμε με δαύτους
σαν επισκέπτονταν τα σπουδαστήριά μας)
που κάτω απ’ το εξωτερικό τους το επιδεικτικά
ελληνοποιημένο, και (τι λόγος!) μακεδονικό,
καμιά Aραβία ξεμυτίζει κάθε τόσο
καμιά Μηδία που δεν περιμαζεύεται,
και με τι κωμικά τεχνάσματα οι καημένοι
πασχίζουν να μη παρατηρηθεί.
A όχι δεν ταιριάζουνε σ’ εμάς αυτά.
Σ’ Έλληνας σαν κ’ εμάς δεν κάνουν τέτοιες μικροπρέπειες.
Το αίμα της Συρίας και της Aιγύπτου
που ρέει μες στες φλέβες μας να μη ντραπούμε,
να το τιμήσουμε και να το καυχηθούμε.
                       Από τα Κρυμμένα Ποιήματα, Ίκαρος 1993
[σημείωση:  *Η σάρισα ήταν αρχαίο όπλο, ένα δόρυ μεγάλου μήκους, το βασικό επιθετικό όπλο της μακεδονικής φάλαγγας. Η σάρισα ήταν κατασκευασμένη από σκληρό ξύλο κρανιάς, δέντρο που αφθονεί στα βουνά της δυτικής Μακεδονίας]




Έρμιππος βρίσκεται στο καράβι της επιστροφής απ’ την Ελλάδα στην Αίγυπτο και στέκει σιωπηλός εν μέσω ενός ρωμαϊκού χρόνου. Τέτοιο βάθος σιωπής δεν αποτυπώθηκε ξανά σε ελληνικό ποίημα. Ο Έρμιππος ατενίζει τα νερά της Κύπρου που ξανοίγουν την απέραντη Ανατολή και νιώθει αγαλλίαση. Μα δεν θέλει να νιώθει αγαλλίαση. Προσπαθεί να την αρνηθεί. Προσπαθεί να αντιστρέψει την έννοια της νόστου. Πιέζει τον εαυτό του να νιώσει θλίψη που αφήνει την Ελλάδα πίσω του μα δεν τα καταφέρνει. Κι αυτό του προκαλεί ακόμη βαθύτερη θλίψη. Τον σκιάζει μια υπαρξιακή αγωνία καθώς αναρωτιέται πώς γίνεται να νιώθει Έλληνας αλλά ταυτόχρονα να νιώθει λύτρωση που φεύγει από την Ελλάδα. Πώς γίνεται η Συρία και η Αίγυπτος να είναι οι πατρίδες του ελληνισμού του;Μπρος στον καταγωγικό του διχασμό στέκει άφωνος μες στην αιωνιότητα. Μα δίπλα του ο φίλος του, πιθανότατα ο Φίλωνας, όλα τα έχει καταλάβει. Προσπαθεί να τον λυτρώσει από τον εσωτερικό του διχασμό, παρακινώντας τον να παραδοθεί στα συναισθήματά του. «Αξίζει να γελιούμαστε;». Η δικιά μας Ελλάδα βαστάει από τις χώρες της Ασίας, του λέει. Τι κι αν ξενίζει τον Ελληνισμό; «Είμεθα Έλληνες κι εμείς –τι άλλο είμεθα;-» Ποιος θα μας κρίνει άλλωστε; Και με τον τρόπο αυτό διευρύνει τα όρια του ελληνισμού, ανάγοντάς τον σε ουσία άυλη και τοποθετώντας τον σε μια πνευματική και ειρηνική χωροχρονικότητα, σχεδόν φιλοσοφική («εμάς τους φιλοσόφους») που διόλου δεν εξαρτάται από σύνορα και αλυτρωτισμούς. Μην υποδύεσαι την Ελλάδα, Έρμιππε, περισσότερο από ό,τι είσαι, του τονίζει ο ποιητής με τον τρόπο του. Μάταια πασχίζεις. Γιατί η Ελλάδα δεν βγαίνει σε καλούπι. Θυμήσου κάτι μικροβασιλείς που ντυνόντουσαν ελληνοποιημένα και συμπεριφερόντουσαν επιδεικτικά ως Έλληνες, ή ακόμη («τι λόγος!») και ως Μακεδόνες, που γελούσαμε όταν τους βλέπαμε στα σπουδαστήριά μας. «A όχι δεν ταιριάζουνε σ’ εμάς αυτά».
Πρέπει να θυμηθείς, Έρμιππε, πρέπει να θυμηθείς τώρα που υψώνεται η σάρισα και έρχεται στη μόδα η περικεφαλαία ενός σημαιόπληκτου ελληνισμού που είναι έρμαιο τοπικών ηγεμονίσκων. Και να γελάς, Έρμιππε, να γελάς…
_____________________________
Εικόνα
 Περιβολής απαραίτητα accessoires: www.stefanidis.gr
Credits 

Eυχαριστώ τη  Depi Vrettou για τη γνωριμία μου με το άρθρο.

Πέμπτη 1 Φεβρουαρίου 2018

Νηλέως και Αβάντων: Ζητάμε βοήθεια





Νηλέως και Αβάντων

Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Κι είναι ένας από τους λόγους που εγκατέλειψα την Αθήνα. Δεν άντεχα πια να ρημάζουν και να γκρεμίζονται μια-μια οι αναμνήσεις μου σα να ζούσα σε εμπόλεμη ζώνη.
Σήμερα σας παρουσιάζω ένα φρέσκο οργανωμένο έγκλημα  λίγο πριν διαπραχθεί.
Νηλέως και Αβάντων
Διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ, καταγεγραμμένο από την MONUMENTA, αγορασμένο από νεαρό Κινέζο επιχειρηματία  ο οποίος έφερε μπουλντόζα για γκρέμισμα κι έστησε ήδη την ταμπέλα για τα πολυτελή διαμερίσματα που θα χτίσει. Με τι δικαίωμα, τι άδεια και από πού;

Η φίλη μου φωτογράφισε,
εγώ δημοσιεύω.
Ως εκεί μπορούμε.

Σας καλώ να βοηθήσετε.

Τα ζήσαμε και την εποχή οικονομικής ευρωστίας. Ας μην αφήσουμε τη δικαιολογία της οικονομικής κρίσης να διαλύσει τα πάντα.




Σχόλια    
31 Ιαν. 2018
―σήμερα μπήκε η μπουλντόζα...με άρνηση επίδειξης αδείας...
Για να εχει βάλει την ταμπέλα "Luxurious apartments for sale" πρεπει να θεωρει οτι εχει δικαίωμα. Πόσο θράσος δηλαδη;


―το αρχαίο τείχος της Αθήνας περνάει από το εν λόγω οικόπεδο...αν δεν το έσπασε χθες η μπουλντόζα

 ―Πως μπήκε μπουλντόζα χωρίς επίβλεψη απο αρχαιολογική υπηρεσία, και τι σημαίνει αρνηση επίδειξης άδειας, αστυνομία κλήθηκε;

Για να εχει βάλει την ταμπέλα "Luxurious apartments for sale" πρεπει να θεωρει οτι εχει δικαίωμα.
― Αν το έχει αγοράσει φυσικά το έχει αγοράσει για να βγάλει πολλά λεφτά το θέμα είναι η άδεια που θα έχει βγάλει...πάντως είναι παράνομο να κάνουν εργασίες χωρίς να έχουν αναρτήσει άδεια...





―Να ενημερωθεί η αρμόδια ΥΔΟΜ. Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου που ανήκει το ακίνητο, όπου υποβάλλεται προς έγκριση αίτηση και απαραίτητες μελέτες για την εκτελεση κάθε είδους οικοδομικών εργασιών.



1 Φεβρ '18, 'Επιβεβαίωση από τη γειτονιά' από


1 Φεβρ, 2018
Σήμερα δεν σκάβουν ,να δούμε αν αύριο θα εμφανιστούν με αναρτημένη οικοδομική άδεια ΚΑΙ αρχαιολόγο
 το αρχαίο τείχος της Αθήνας περνάει από το εν λόγω οικόπεδο...αν δεν το έσπασε χθες η μπουλντόζα

Η ταμπελα του κατασκευαστη φερει μια φωτογραφικη αναπαράσταση. Σ' αυτην φαινεται το όμορφο σπιτάκι της γωνίας να μην γκρεμίζεται. Απλά το αγκαλιάζει ενα νεο κτιριο γίγας. Ισως κοπει ο φοικικας ωστόσο

Εκτιμω οτι δεν υπάρχει κίνδυνος για το κτήριο καθεαυτό. Απλά θα κτιστεί μια μεγα-κατασκευή γύρω απο αυτό και σε ένα γηπεδο που βρισκεται ακριβώς ανάμεσα σε δυο σημεια που εχει εμφανιστει το Τειχος της Αρχ. Αθηνας.




 ©Michalis Kallimopoulos




Έλαβα
29 Μαρτίου 2018

_____________________________________
Credits
Φωτογραφίες της Κ. και του ©Michalis Kallimopoulos τον οποίο ευχαριστώ πολύ για τις έξτρα πληροφορίες.