Το ρόδο το Φαρσί κι η Κόρη από το Spanish Harlem

 Σε κάθε παραμελημένο κήπο, σε κάθε φτωχογειτονιά φαίνεται πως υπάρχει ένα ρόδο, ένα κορίτσι τρυφερό που μαραζώνει είτε για αγάπη μακρινή είτε για όνειρα που πάνε χαμένα.

Το ρόδο του μυστικιστή έχει αγκάθια, και σκαρφαλώνει στο σταυρό της ένωσης των αντιθέσεων ―σα τριανταφυλλιά που θα πληγωθείς για να δρέψεις τον ανθό της― και συμβολίζει το δύσκολο δρόμο προς τη Γνώση αλλά και (ως 'ρόδο μου αμάραντο' του Ρωμανού του Μελωδού) την Παρθένο των Χριστιανών.

'Ομως το ρόδο το άλλο το πασίγνωστο της παραδοσιακής περσικής ποίησης είναι επίσης ζωντανό. Φυτρώνει καλλιεργημένο σε σεράγια αλλά και μόνο κι έρημο σε ξεχασμένη αλάνα άνυδρη ανάμεσα στα τσιμεντένια ψηλά κτίρια της σύγχρονης φτώχειας.

«Ένα τριαντάφυλλο ανθισμένο στο μελαχρινό μου κήπο», γράφει ο Τούρκος Ποιητής Τεβφίκ Ακντάγ, «ένα τριαντάφυλλο λευκό μέσα στη μελαγχολία του..». Είναι «ένα κορίτσι μόνο σε ένα σπίτι πλημμυρισμένο κόσμο..» που «κλαίει και λέει 'έμεινα μόνη μέσα στη βροχή'..».

Κρυφοκοίταξε και ο Χαλίμ Γιαγτζόγλου από ένα παράθυρο που βλέπει  σε «ένα κήπο θεόγυμνο με ξεραμένα δένδρα» όπου:

«..ένα κορίτσι

πάντοτε την ίδια μέρα

και την ίδια ώρα

στα σκοινιά του φεγγαρόφωτου

κρεμάει τη  μπουγάδα της..

....

σκόρπισαν τα ρημαγμένα λουλούδια

έμεινε μόνο ένα τριαντάφυλλο...»


Αυτά ανατολικά. Μα δυτικά επίσης,
'There is a Rose in Spanish Harlem',
στο τραγούδι από την  άλλη άκρη της γης που μου το έμαθε σε άλλο αιώνα ο κ. Kastell (με τους Mamas and the Papas  εκείνος βέβαια), δώρο του όπως και το ζαχαρωτό τριαντάφυλλο που κρατά ανοιχτή τη σελίδα της Οδού Πανός από όπου τα ποιήματα.
 Το Ρόδο, λέει ο Έκο, δε σημαίνει τίποτε διότι το χρησιμοποιήσαμε τόσο πολύ που έχασε τη σημειολογία του. Δίκιο έχει ο Καθηγητής μα όπως είπε ένα κορίτσι στη Βερώνα 'το ρόδο όπως και να το πεις σα ρόδο θα μυρίζει'.


Χαρείτε το, από 'μενα:
 There is a Rose In Spanish Harlem
The Mamas and The Papas - Phil Spector

____________________

Μετάφραση των Τούρκων Ποιητών  Halim Yağcıoğlu

και Tevfik Akdag:

Βασίλης Ραϊκόφτσαλης (από Όδός Πανός, 126)

____________________________________________________

Ένα κρασί Sweet Prince, πριν φύγει η πεταλούδα;

Σας είπα εδώ είναι ισόγειο μα μπαινοβγαίνουν εμμονές και αγάπες.

Η νεκροκεφαλή είναι από τα πιο αγαπητά μου σύμβολα και έμβλημά μου.

Επιχρύσωναν στα αβαεία του Μεσαίωνα οι καλόγεροι κρανία από το οστεοφυλάκιό τους και τα χρησιμοποιούσαν για να πίνουν το κρασί τους ώστε την ώρα του γλεντιού να μην ξεχνούν ποια είναι η κατάληξη όλων μας. Κι ανάλογα την κράση και τα γούστα τους άλλοι επικούρεια να μεθούν σαν να μην έχει αύριο κι άλλοι εγκρατείς να επιστρέφουν στη σιωπή, στην προσευχή και στην αντιγραφή ιερών κειμένων για τις γενεές του μέλλοντος.

Ο αγαπητός μου Βύρων (στο ερειπωμένο Newstead  Abbey (που ο βασιλιάς που κατήργησε τα μοναστήρια και τα τελετουργικά είχε χαρίσει στον ηρωικό του πρόγονο που ήρθε από τη Νορμανδία) έπινε σ΄ ένα επιχρυσωμένο τέτοιο κρανίο κάποιου ντόπιου καλογέρου που είχε ζήσει πριν από την Κατάκτηση.

Αργότερα, αφού ξάπλωσα στο κρεβάτι του και τέτοιο Κύπελλο δεν είδα κι αφού τοποθέτησε με σεβασμό τις μεταφράσεις μου στη βιβλιοθήκη του, γνωριστήκαμε καλύτερα και κατάλαβα πως και αυτό σαν τόσα θα ήταν θρύλος, βασισμένο στο ρομαντικό εκείνο ποίημα 'Γράμμες χαραγμένες Σε Κύπελλο Σχηματισμένο από Κρανίο'― οι οποίες γραμμές, είναι τόσο πολλές που μάλλον αποδεικνύουν τη δύναμη της φαντασίας όσων τον πλησίαζαν.

Καλύτερα μέσα σου το αστραφτερό κρασί παρά η γενιά των σκουληκιών, λέει στο κρανίο, κι ύστερα από τη σήψη του πηλού και τα σκουλήκια να, που με  το κρασί βρίσκει εν τέλει μια χρησιμότητα το ανθρώπινο κεφάλι.

Αναγνωρίζετε τη χαρακτηριστική ειρωνεία μαζί με τη ρομαντική αγάπη για τα σκοτεινά, τα γοτθικά μακάβρια όμως ο συμβολισμός είναι πανανθρώπινος κι έχει και μιά βουδιστική ερμηνεία.

Διότι, γι αυτούς που τα πιστεύουν, ο άνθρωπος δε γίνεται να μετενσαρκωθεί αν δε λιώσει εντελώς κι απόλυτα αλλά με μιά εξαίρεση: τα οστά. Δηλαδή, υποθετικά σκεπτόμενοι, κάθε φορά που ένα ανθρώπινο κρανίο είναι στα χέρια μας μπορεί να μην είναι πιθανό αλλά είναι δυνατόν να κρατάμε ό,τι έμεινε από εκείνον που ήμασταν σε προηγούμενη ζωή.

Κι αυτό, και κάτι τέτοια, είναι που κάνουν πολύπλευρα σημαδιακή τη αρχετυπική εικόνα του  Αναποφάσιστου Sweet Prince, του Άμλετ, που στην κηδεία της Οφηλίας, ανάμεσα στα μνήματα και πριν τον καυγά με τον άλλο θαυμαστή της, βρίσκεται να κρατά στα χέρια του το κρανίο του Γιόρικ, κάποτε γελωτοποιού του παλατιού, κι αρχίζει να μονολογεί.

"Alas, Poor Yorick! Τον ήξερα Οράτιε, τύπος με κέφι αστείρευτο κι άριστη φαντασία… χίλιες φορές με σήκωσε στην πλάτη του.. Να 'τα τα χείλη που με φίλησαν..  ―Τώρα πού είναι τ' αστεία σου;.. ''

Διδάσκεται αυτός ο σύντομος μονόλογος ως άριστο δείγμα ρητορικής πειθούς μα εδώ δε συζητάμε αυτό.

Εδώ, μέσα στα καρναβάλια (της σάρκας τις γιορτές) μιλάμε για τη μόνη μοίρα που όλοι θα μοιραστούμε.

Γι αυτό γλεντάμε όσο αντέχουμε καθώς ο Θάνατος ακολουθεί κρατώντας το παλτό μας έτοιμο να φορεθεί, σαν υπηρέτης που έχει σταλθεί να μας ξεπροβοδίσει.

_________________

εικόνες

Memento Mori: αλληγορικό έμβλημα, Μωσαϊκό, Πομπηία, 30π.Χ.με 10μ.Χ. με κλασικό ελληνιστικό συμβολισμό: Βαρίδι του αλφαδιού ο Θάνατος που δεν ξεχωρίζει πλούσιο και φτωχό μόνο γυρνά ο Τροχός της Τύχης και παίρνει την πεταλούδα της ψυχής είτε είσαι στην πορφύρα (αριστερά) ή στα κουρέλια).

Κάτω είναι το δικό μου τζάκι όπου στο γείσο ο Άνθρωπος, η Γάτα και ο Τράγος θυμίζουν ότι δεν περνά ο καιρός, εμείς περνάμε.

Το ποίημα του Μιλόρδου και  μικρό Μονόλογο του Πρίγκιπα και το ''Good night, sweet prince, and flights of angels sing thee to thy rest!" όποιος νοιάζεται τα βρίσκει.

_____________________

Σημείωση μετά την Ανάρτηση: Δίχως να το γνωρίζω (στο "συνειδητό μου" όπως θα μου εξηγούσαν οι Διδάσκαλοι) έγραφα για το Θάνατο από η δική μου, δυτική πλευρά σήμερα που είναι η μεγάλη ινδουϊστική γιορτή του Σίβα, Θεού του Θανάτου και της Καταστροφής. Του το χρωστώ λοιπόν να τον τιμήσω, δεν κάνει να περιφρονούμε τους Θεούς. Πηγαίνω εις το πανηγύρι του, με  νεκροκεφαλές, φαλλούς και  Bhang  και, αύριο θα σας πω πώς ήταν. 
Ως τότε (εάν ενδιαφέρεστε) επαναλάβετε τη μεγάλη προσευχή:

Om Tryambakam Yajamahe Sugandhim Pushtivardhanam

Urvarukamiva Bandhanan Mrityor Mukshiya Maamritat

______________________________________________

__________________________