Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου 2024

Βιρτζίνια Γουλφ κι ευγένεια στην Οδό Πανός

 



Όχι του “Jacob”, για «ένα δικό σου δωμάτιο» μιλάμε, λέω στη Suki μου και κουβεντιάζουμε τα φεμινιστικά μας, 

αν δηλαδή πλέον, ένα αιώνα μετά (με τόσο κόπο, κοροϊδίες και μόχθο) την είδαμε να μεγαλουργεί την αδελφή του Σαιξπηρ.

Ναι, ήρθε η Οδός Πανός. Που, δώρο πολύτιμο φέρει μια φορά το χρόνο, όταν, δείγμα λεπτής ευγένειας, συνοδεύεται από (σε μέσα σελίδες) χειρόγραφη κάρτα του Γιώργος Χρονάς που προσωπικά με ενημερώνει ότι λήγει η συνδρομή μου.

_____________________________________

Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2023

8 προς 9 Νοεμβρίου, σωμάτων των ασωμάτων, η επέτειός μας




8 προς 9 Νοεμβρίου είναι η επέτειός μας,

η νύχτα που ο Κύριος Kastell κι εγώ γνωριστήκαμε―με τη βιβλική έννοια, διότι με την κοινωνική ήμασταν ήδη γνωστοί αφού κινούμασταν στους ίδιους κύκλους― κι από τότε είμαστε μαζί ως τώρα.

 

8 Νοεμβρίου, αγία ημέρα της σύναξης αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών αγίων ασωμάτων και ουρανίων Ταγμάτων, ημέρα της Αεροπορίας κι όλων των ιπταμένων (είπαμε: σωμάτων κι ασωμάτων), βρεθήκαμε τυχαία στο Λούκι*, της οδού Χάριτος, μπαρ φίλων που πλέον απαθανατίστηκε στο γνωστό τραγούδι. Τυχαία βρεθήκαμε κι όταν έκλεινε τον κάλεσα να συνεχίσουμε τη βραδιά στο Κόκκινο Δωμάτιο, το δωμάτιο που κρατούσα πλάι στο σπίτι του πατέρα μου με τον οποίο ζούσα τότε.

Δεν κοιμηθήκαμε εννοείται και το πρωί ο Κύριος  Kastell είχε να πάει στο PopEleven των Αδελφών Φαληρέα όπου εργαζόταν, υπεύθυνος εισαγωγής και πωλήσεων για τον τομέα «ξένης» μουσικής που ακόμα λατρεύει.

Το ότι περπάτησα μαζί του ως εκεί αντί να μείνω να ξεκουραστώ, σήμερα, μετά από δεκαετίες λέει κάτι για το δέσιμο που επακολούθησε. Μα τότε ακόμα, με τη ζωή να ανοίγεται μπροστά μας φαινομενικά απέραντη, αυτό δεν πήρε κι ούτε ήθελα να πάρει καμιά συμβολική σημασία. Απλώς, τον συνόδεψα σε ένα δεκάλεπτο περίπατο στον Περιφερειακό Λυκαβηττού, μέσα από τη Δεξαμενή ως τη Σκουφά που αποχαιρετιστήκαμε αμήχανα, όπως κάνουν οι νέοι μετά από μια νύχτα sex και κουβέντας.

 

Είχε πάει 9 Νοεμβρίου. 

Ημέρα που 10 χρόνια μετά έπεσε το τείχος του Βερολίνου επανενώνοντας τη Γερμανία, Ανατολή και Δύση.

 

9 Νοεμβρίου γιορτάζουμε. Διότι 9 είχε πάει όταν με συνόδεψε στο Κόκκινο Δωμάτιο.

 

  Κάπου υπάρχει κι ένα ποίημά μου επετειακό,

Κι αν έχετε «Τα Ιαπωνικά Λουλούδια Του Τσαγιού» αναγνωρίζετε ίσως ότι είναι ένα βιβλίο μου εμπνευσμένο στη σχέση μας αυτή την ισόβια όπως την έβλεπα τα πρώτα χρόνια που ζήσαμε μαζί.

 

Από τότε άλλαξαν πολλά και τίποτε. Οι ίδιοι είμαστε μα άλλοι. Οι αναμνήσεις πια δε με χαροποιούν μα συχνά με βαραίνουν μα αν κάτι μένει είναι η απέραντη αγάπη κι η εκτίμηση, ο θαυμασμός (ναι ακόμα) σε βαθμό λατρείας αλλά και η εγωιστική χαρά για τον τρόπο που μου φέρεται ως σήμερα- με μια λεπτότητα που τον χαρακτηρίζει, τη λεπτή ευγένεια που άλλοι μεταχειρίζονται μόνο στην αρχή.

 

Χρόνια μας Πολλά

κι ίδια κι απαράλλακτα!!

 



*Το γνωστό τραγούδι γράφτηκε για τη φίλη μας Ρενέ που δε ζει πια, μια κοπέλα εκπάγλου καλλονής που οι σχέσεις της με μουσικούς (αλλά όχι με τους αδελφούς Κατσιμίχα ή το Νίκο Ζιώγαλα που δούλευε τότε στο μαγαζί) άφησαν εποχή και μνήμες.

Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας ~ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΟ ΛΟΥΚΙ https://www.youtube.com/watch?v=4HdmNPoxZUI







ΕΙΚΟΝΕΣ

―Σελίδες από τα Ιαπωνικά Λουλούδια Του Τσαγιού μου

Από τα 'Ιαπωνικά Λουλούδια Του Τσαγιού' μου.

https://kastellakia.blogspot.com/2023/07/blog-post.html


https://www.facebook.com/photo/?fbid=327115487356359&set=a.305973569470551



Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023

Δώρα γενεθλίων-2023



Δώρα γενεθλίων.

Φωτογραφία αναμνηστική πριν φύγω από την Αθήνα. 


Ήταν μαζί μου για μια μέρα ο Κύριος Kastell και νωρίς το απόγευμα το γενεθλίων μου είχα επίσκεψη, το σπίτι γέμισε με αγάπη, μέσα στη ζέστη του αθηναϊκού Οκτωβρίου. 

Η αδελφή μου Ελισάβετ με αιφνιδίασε με ένα μπουκέτο μωβ μικρά χρυσάνθεμα· εξαίσιες τρούφες σε ένα κόκκινο κομψό κουτί· βιβλία φρέσκα: ‘Chevreuse’] του Πατρίκ Μοντιανό- μετάφραση από το  δικό μας Αχιλλέα Κυριακίδη και Jon Fosse: ‘Το άλλο όνομα ΕΠΤΑΛΟΓΙΑ Ι-ΙΙ’ στα ελληνικά από το Σωτήρη Σουλιώτη (και, όπως κάνω, επέμενα για αφιέρωση)·σκληρού εξωφύλλου Moleskin στο μέγεθος και στο κατακόκκινο του αγαπώ- και.. καΙ..είναι τόσο πολλά που ανησυχώ ότι κάποιο ξέχασα.

Από τον Κύριο Kastell το τσαντάκι ‘Nana’ της Vivienne Westwood (που τι να πρωτοπώ, καινούργια απ’ την ίδια δε θα έχουμε, πέθανε πέρσι η designer του Punk κι είναι σα χθες που τόσα ήθελα στο μαγαζί της στην  Kings Road μα άλλα πια δε θα επιθυμήσω, άλλα δε θα φτιάξει*, κι είναι συμβολική πια η Nana κι όχι ειρωνική).

Από την αενάως κολλητή μου Αριάδνη Νικολούδη κάρτα με μήνυμα προσωπικό συνοδεύει πορτραίτο μου από την Ili- μας: η γνωστή χαρακτηριστική φιγούρα της ως  εγώ―με το βασιλικό στο μπούστο.

Από τη συνεργάτιδα και φίλη μου εξέχουσα μορφή του δύσκολου ακτιβιστικού μας κλάδου, φεμινίστρια Ruth Birgin  (δώρο επίσης που έκανε παράκαμψη από συνέδριο στο  Βερολίνο για να με δει πριν επιστρέψει στην Ινδονησία όπου κατοικεί): τετράδιο από χειροποίητο χαρτί,, καφές της Java (που όντως είναι ο καλύτερος του γούστου μου),σύμβολα του Ινδονησιακού θεάτρου, ξύλινα χειροποίητα επίσης μικροσκοπικά πιατάκια με το κουταλάκι τους και μια βεντάλια μαύρη στην οποία, συμπτωματικά το τρίγωνο είναι το αρχικό μου, ένα Δέλτα που την ύπαρξή του αγνοούσε αφού για εκείνη είναι η Daphne.

 

Δώρο πολύτιμο και όλες οι ευχές,

Χρόνος σα από το χρόνο που κυλά που τον ξοδέψατε για να μου γράψετε ή να μου τηλεφωνήσετε για να ευχηθείτε καταδεικνύοντας ότι με θέλετε που ζω ― γι’ αυτό και, με χαρά σας το ανακοινώνω πως το αποφάσισα, θα παραμείνω ακόμα ανάμεσά σας, δε θα φύγω.

 

Ευχαριστώ.

 


Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

Ο Θάνατος κι ο Φίλος του ― με γάτες


«Εγώ δεν κάνω κανένα να υποφέρει. Αυτή που σας βασανίζει μέχρι να αφήσετε την τελευταία σας πνοή είναι η αντίπαλός μου, η Ζωή, αυτή που τόσο αγαπάτε», 

λέει ο Θάνατος στο «φανταστικό» μεταρομαντικό διήγημα «Ο Θάνατος κι ο Φίλος του»* του Αλαρκόν που διάβασα στις γάτες σήμερα το μεσημέρι μα, όπως βλέπετε, δε νοιάζονται.

 


Ο ισπανός συγγραφέας Pedro Antonio de Alarcón y Ariza (10 March 1833 – 19 July 1891) είχε την τύχη ή την εξυπνάδα να απολαύσει δόξες και τιμές όσο ζούσε μα τώρα, μετά θάνατον έχει μάλλον ξεπεραστεί. 

 


από 'Τα 40 Του Θανάτου μου'
Τα 40 Του Θανάτου



_______________________________________________

El amigo de la muerte: cuento fantástico (1852)

μεταφρασμένο από τη Δήμητρα Σταυρίδου, με επίμετρο του Βίκτωρα Ιβάνοβιτς- Εκδόσεις Ροές.

Σάββατο 29 Ιουλίου 2023

Γιώργος Δρίτσας «το ματωμένο όνειρο» ― Ποίηση λιτή και ακριβής, ποίηση με οδό και αριθμό



    Έλαβον έλαβον…

Ήρθε η νέα Οδός Πανός  και πλάι της φεύγοντας για ανεμοδαρμένες θάλασσες παίρνω δυό βιβλία φίλων  που έλαβα και αγάπησα.

 

Παίρνει καιρό η Ποίηση.

 

Η Ποίηση θέλει χρόνο να δουλευτεί μέσα μας. Μια φορά, όπως στο πεζό, δε φτάνει.  Στην πρώτη ανάγνωση απλώς γίνεται το στοιχειώδες ξεσκαρτάρισμα: 

Ποίηση είναι ή δεν είναι; Συγγενικό μου ή όχι;  Μ’ ένα μαλακό μολύβι υπογραμμίζω και τονίζω στίχους. 

Εάν προβιβαστεί  μετά την απλή δοκιμασία είναι που πλέον το νέο βιβλίο έρχεται και κατοικεί στην τσάντα και πλάι στο κρεβάτι μου και αρχίζουμε κοινή ζωή. Χάρτης προς του ποιητή τα βάθη γίνεται και στο νέο δρόμο ξεκινώ εξορμήσεις.  Είτε είναι μονοπάτι κακοτράχαλο ή άνετη πλατιά  λεωφόρος, με οδηγεί βαθιά στου ποιητή το ασυνείδητο και με το μολυβάκι μου βάζω σημάδια όπου ο δρόμος κάτι μου θυμίζει. Στο πρώτο πέρασμα είναι συνήθως τα οικεία που μας κρατούν και δε χανόμαστε.

Ύστερα όμως όταν θα τον έχουμε διαβεί αργά και γρήγορα, όταν δε χρειαζόμαστε σημάδια, και αποσπάσματα θα φωλιάζουνε στο νου μας, τότε είναι που θα  αναδυθεί το ύφος και η ουσία του ποιητή, τότε είναι που  θα αρχίσει να δουλεύει εντός μας  η ματιά του και υπό το πρίσμα του θα δούμε τη δική μας τη ζωή.

Τότε θα λειτουργήσει― και με τις δύο έννοιες: την πρακτική μα και τη μεταφυσική τη θεία με το δημιουργό δεσπότη μας και μύστη.

 

Του Γιώργου Δρίτσα η Ποίηση είναι συγγενική μου. Κοινές αγάπες και αναφορές αμέσως με καθήλωσαν- το ρόδο, ο Κορινθιακός κι η Φύση, ο Γιώργος Χρονάς και ο Καρυωτάκης―  ένας βαθύς σεβασμός για άλλων έργα, των προκατόχων και των σύγχρονών μας, είναι τα πρώτα που με άγγιξαν, πρώτες μου μολυβιές. Και πήρε θέση πλάι στο καλαθάκι μου με παρεό και αντιηλιακά της μέρας και πλάι στο κρεβάτι μου  στης νύχτας τα καμώματα, για  αϋπνία κι έμπνευση.

 

Ακόμα είναι νωρίς, δουλεύει μέσα μου. Όμως κάτι πολύ ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό του  είναι ίναι που μιλά συγκεκριμένα. Δίνει οδό και αριθμό, δίνει ακόμα και οδηγίες πώς θα τον βρω εγώ ο αναγνώστης:  π.χ. δεν του αρκεί ο Σταθμός Λαρίσης αλλά με οδηγεί να πάρω τη «Γραμμή 8». Δεν είναι λίγοι οι ποιητές που απατημένοι ότι έτσι πλησιάζουν το πανανθρώπινο πέφτουν σε μια χαωτική αψτρέ ασάφεια. Όχι εδώ. «Εσύ τολμάς, ξέρεις για τι μιλάς και θέλεις  να το μοιραστείς μαζί μου, με τον αναγνώστη», του γράφω.

«Εδμόνδου Ροστάν 52 και Βασιλίσσης Όλγας 159» τον συναντάμε  και καθόλου «άσκοπα»  δεν είναι τα δικά του μηνύματα, «μιμήματα» από μνήματα «ευτυχισμένης» ή όχι ζωής.


«……

Τα αγνά ερωτικά τραγούδια,

χρώματος ασημί- τα άκουσα

στην Εδμόνδου Ροστάν 52,

και στη Βασιλίσσης Όλγας 159.

Άσκοπα μιμήματα

ευτυχισμένης ζωής.

 

»Στην Αριστοτέλους 

το τελευταίο γεύμα.

Αλλά η παρουσία του 

παρέμεινε εκεί.

Είχε στοιχειώσει το σώμα μου.

Το στερνό αντίο έδωσα

στην Αλεξάνδρειας 103….

…..

» Ξάφνου όλη η πόλη είχε, 

μετασχηματιστεί

σε ένα τεράστιο μαύρο μάτι.

Με κύκλωνε,

Ο Ελπήνορας ζούσε ακόμα

σακατεμένος

από τον Κύκλωπα,

ζητιανεύοντας απεγνωσμένα

στην άκρη του πεζοδρομίου.

                             (12/3-28/6/ 22 Θεσσαλονίκη



Ο Ελπήνορας  ακόμα ζει και πλέον όποτε τον ξαναδώ να ζητιανεύει «στην άκρη του πεζοδρομίου» το Δρίτσα θα θυμάμαι. Δεν τα φοβάται τα ονόματα, και δι’ αυτών μπαίνει βαθιά, καρφώνεται στο νου μας. Το Γαλαξείδι, το λεωφορείο, ξενάγηση.

 

Λόγος λιτός, λόγος σεμνός και ακριβής, με την κομψότητα όσων ξέρουν τι θέλουν να πουν. Δε γράφει για να γράφει. Στίχοι δίχως φανφάρες και προσποίηση. Θα τον μοιράζομαι, το ξέρω. Κι όπως τις μολυβιές μου ακολουθούσα μια λύπη με έσφιξε που δεν έχω εκπομπή για να σας τα διαβάσω να μοιραστούμε  «το ματωμένο όνειρο». 

Σ’ αυτό το στάδιο είμαι, σημαδεύω ακόμα τις σελίδες για να μη χαθώ όταν θα ξανάρθω, και θέλησα μαζί σας να τον μοιραστώ διότι αξίζει― όπως σπανίως και προσεκτικά  το λέω: 

ΣΥΣΤΗΝΩ.


'ελαβον- έλαβον

______________________________________
Γιώργος Δρίτσας «το ματωμένο όνειρο» (Εκδόσεις Οδός Πανός), για το οποίο στο https://rb.gy/yrsdh 

πλάι στη νεοαφιχθείσα Οδό Πανός του Γιώργου Χρονά 
και 
το «Χωρίς ενεστώτα δε γίνονται όνειρα» της φίλης ποιήτριας Τσαμπίκας Χατζηνικόλα,
στον κήπο μου, 
πάνω στο μαροκινό τραπέζι ταξιδεμένο δι' εμέ ως τη Μύκονο από την Αριάδνη Νικολούδη.



_____
#Ποίηση
Οδός Πανός εκδόσεις και περιοδικό, 


Κυριακή 18 Ιουνίου 2023

Καρδιά από γάτες. στης ασώτου την επιστροφή

 





     Καρδιά από γάτες. Με τούμπες και μικρές φωνές με υποδέχθηκαν στην αυλόπορτα. Επιστροφή της ασώτου.

     Δίχως σφαγές ευτυχώς, ο μόσχος ο σιτευτός θα δει κι άλλη αυγή- όπως κι εμείς, ελπίζω. 


#CalicoCats #Κάλικο

_____________________________________

Παρασκευή 9 Ιουνίου 2023

Της Αθήνας μου: τα παγκάκια και οι νεραντζιές με θλίψη




Λέει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος στην αυτοβιογραφία του ότι όταν συζητούσαν τι δέντρα να φυτέψουν στο κέντρο της Αθήνας επέλεξαν τις νεραντζιές διότι κάποιος έφερε το επιχείρημα ότι αν επέλεγαν πορτοκαλιές και μανταρινιές ο κόσμος θα έτρωγε τα φρούτα. Λες κι είναι κακό να δροσίζεσαι με ένα φρουτάκι περπατώντας κι είναι καλύτερο να σαπίζουν νεράντζια στα πεζοδρόμια. Και καταλήγει ότι τέτοια είναι η νοοτροπία, τέτοια η μικρόνοια των Ελλήνων πολιτικών κι η στάση τους απέναντι στον πολίτη.*


Θυμάμαι κάτι τέτοια αυτές τις μέρες που περπατάω στη χειρότερη Αθήνα που έζησα ποτέ, βρώμικη, παρατημένη, γεμάτη στεγανά, ενόπλους αστυνομικούς που χαζογελούν ή περνούν τροχάδην (όπως προχθές μπροστά στα καφενεία των Εξαρχείων), με κατεστραμμένα πεζοδρόμια και σπασμένα άβαφτα παγκάκια, μυστηριώδη εργοτάξια και, ανεξήγητα, κομμένα δέντρα ακόμα και στο λόφο του Λυκαβηττού.

Αποφεύγω την ψυχολογιοποίηση μα, ομολογώ πως, το σκέφτομαι συχνά ότι κάποιο ζήτημα θα έχει ο Δήμαρχος με τα δέντρα κι ίσως πρέπει να το κοιτάξει.

Διότι, εμείς οι Αθηναίοι, μεγαλώνοντας σε μια από τις ασχημότερες μα και ιστορικότερες πόλεις του κόσμου, από μικροί μαθαίνουμε να απολαμβάνουμε τη θέα μας επιλεκτικά. Μαθαίνουμε περπατώντας αλλά κι από τα παράθυρά μας να χαιρόμαστε με τα μικρά, να καμαρώνουμε το τελευταίο νεοκλασικό της γειτονιάς αγνοώντας το διπλανό τσιμεντένιο τερατούργημα ή την τρύπα που άφησε ένα γκρέμισμα, να χαιρόμαστε μισή Ακρόπολη ή το μικρό κομματάκι ουρανού με ένα φεγγάρι που εμφανίζεται μέσα από ταράτσες με κεραίες και, πιο πολύ και παντού, να απολαμβάνουμε τα δέντρα. Δέντρα που μάχονται με οξυγόνο το καυσαέριο, δέντρα που δροσίζουν τις βεράντες, δέντρα φωλιές πουλιών που κελαηδούν πριν ξημερώσει και πριν δύσει ο ήλιος και κάνοντας τη ζωή λίγο πιο υποφερτή σ’ αυτή την εξαίσια, δύσκολη πόλη.

 

Είμαι Αθηναία κι έχω ζήσει την Αθήνα σε πολλές φάσεις της. Πρόλαβα χωματόδρομους στο Κολωνάκι, κατήφορους που κατέβαζαν χειμάρρους όλο πέτρα και λάσπη με τις βροχές, πρόλαβα εκείνα τα σφυρήλατα υποπόδια (μάκτρα;) έξω από τα μαρμάρινα σκαλιά των σπιτιών στα οποία οι κάτοικοι καθάριζαν τη λάσπη από τα παπούτσια πριν μπουν. 

Πρόλαβα χούντες και μεταπολιτεύσεις, πτωχεύεις και μνημόνια. Μα αυτό το χάλι, τέτοιο ξεπούλημα, τόση από πάνω προς τα κάτω αθλιότητα δεν έχω ξαναδεί.


Περιφερειακός Λυκαβηττού_κούρεμα λόγω σπιτιού Μητσοτάκη






Δεξαμενή





*Συγχωρέστε με αν οι λέξεις είναι άλλες. Γράφω από μνήμης. Αν ήμουν στη Μύκονο που έχω το βιβλίο θα σας έδινα το απόσπασμα.

Για τις νεραντζιές της Αθήνας πολλές οι ιστορίες μου μα βρήκα και στη Lifo σχόλιο με την αντίθετη άποψη από τη δική μου (και του παλιού πολυμαθούς ταξιδεμένου πολιτικού) τ οποί μάλιστα εκφέρει και θαυμασμό για τη λέξη «διαγούμιζαν»: «διαγούμιζαν τις πορτοκαλιές». Δε ντρεπόμαστε.. : 

«Η επιλογή των δενδροφυτεύσεων ήδη από τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα και κυρίως στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, όταν διαμορφωνόταν το αστικό τοπίο της πρωτεύουσας, γινόταν με γνώμονα την αντοχή των δένδρων στο κλίμα της Αθήνας και τη χαμηλή ή σχεδόν μηδαμινή ανάγκη τους για νερό » εξηγεί ο επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης κ. Γιώργος Σφήκας. Κάπως έτσι, το άγονο αττικό τοπίο, « που ήταν κυρίως βοσκότοποι στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια », απέκτησε συστοιχίες νεραντζιών, μουριών και ελιών. Οι νεραντζιές επελέγησαν και με ένα ακόμη κριτήριο. « Στις αρχές του αιώναοι δενδροφυτεύσεις γίνονταν κυρίως με δένδρα όπως πορτοκαλιές ή λεμονιές. Σύντομα όμως διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της Αθήνας διαγούμιζαν τα δένδρα την περίοδο της καρποφορίας. 

Διαγούμιζαν! Καταπληκτική λέξη. Οι Αθηναίοι είναι ικανοί να διαγουμίσουν τα πάντα και αυτό που τους κρατάει από το να διαγουμίσουν και τις νεραντζιές είναι η τεμπελιά τους: αφού δεν τρώγεται έτσι όπως είναι, ας το να κάθεται.» https://www.lifo.gr/tropos-zois/gefsi/pente-diloseis-agapis-gia-ti-nerantzia


 

Οι φωτογραφίες από το Λυκαβηττό, τη Δεξαμενή, τη Λ. Αλεξάνδρας και τα Δικαστήρια στην Ευελπίδων είναι όλες από σημεία που πάντα ήταν καταπράσινα, με πυκνά όμορφα δέντρα, πουλιά, καθαρά παγκάκια. 

Το παγκάκι, ακριβώς στην είσοδο των Δικαστηρίων λέει πολλά, είτε για την πολιτική των ‘τραπεζοκαθισμάτων’, είτε για την αδιαφορία. Κι είναι τέτοιος ο τρόμος μου για τον τρόπο σκέψης του Δήμου των ημερών μας που το σκέφτηκα να το κοινοποιήσω από φόβο μη βάλω ιδέες και το αντικαταστήσουν κι αυτό με κάποιου φίλου τους τσιμεντένιες ή πλαστικές εμπνεύσεις. Πού μυαλά στην Αθήνα μας για σεβασμό της ηλικίας των παγκακιών όπως στη Βρετανία που υμνούν και σέβονται τα γέρικα βικτωριανά παγκάκια μετρώντας νοσταλγικά πόσοι ξεκουράστηκαν, πόσοι αγάπησαν, πόσοι εμπνεύστηκαν σ' αυτά. Άλλοι κόσμοι….

_______


12 Ιουνίου προσθέτω:




Τώρα και στη Θεσσαλονίκη. Από το Θωμά Κοροβίνη




Παρασκευή 12 Μαΐου 2023

Αφιέρωμα για τα 50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΜΕΛΠΩΣ ΑΞΙΩΤΗ (Το Πρόγραμμα)

 

Μέλπω Αξιώτη

15 Ιουλίου 1905,  22 Μαΐου 1973


Για τη δική μας τη Μέλπω Αξιώτη, 50 χρόνια από το θάνατό της, ένα διήμερο αφιέρωμα εδώ στο «σπίτι της», τη Μύκονό της.

Η Μέλπω η συγγραφέας, η αγωνίστρια, η νησιώτισσα αρχόντισσα είναι η Ελλάδα του 20ού αιώνα. Κοπέλα που ξεκίνησε από παρθεναγωγείο των Καλογραιών, παντρεύτηκε νωρίς και χώρισε φιλικά κι ύστερα χάθηκε στη δίνη της πολιτικής, αριστερή σε χρόνια δύσκολα, εξόριστη καθηγήτρια στο Ανατολικό Βερολίνο, επαναπατρισμένη πάμφτωχη και ταλαιπωρημένη ψυχικά και πνευματικά, πέθανε νωρίς μα μένει ζωντανή στο νησί της, στα βιβλία και στις έξοχες μεταφράσεις της.


Μέλπω Αξιώτη στη Μύκονο


ΔΙΗΜΕΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΕΛΠΩ ΑΞΙΩΤΗ

ΓΙΑ ΤΑ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΌ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ

12 - 13/5/2023

 

Η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου Μυκόνου σε συνεργασία με την Βιβλιοθήκη Παναγιώτη Κουσαθανά-Δημοτική Στέγη Μελέτης Πολιτισμού και Παράδοσης διοργανώνουν αφιέρωμα στην Μυκονιάτισσα συγγραφέα Μέλπω Αξιώτη με αφορμή τα 50 χρόνια από τον θάνατό της.

Τι ομιλίες θα συντονίσει ο Παναγιώτης Κουσαθανάς.

 

Πρόγραμμα

·       Παρασκευή 12 Μαΐου 2023 στην αίθουσα της ΚΔΕΠΠΑΜ στο Ματογιάννι στις 12.00.  Εκπαιδευτική δράση για μαθητές Λυκείου:

Παρουσίαση του πολιτιστικού προγράμματος «Η ψυχή του νησιού από τα χτες ως τα σήμεραΟι μαθητές/τριες γνωρίζουν τον τόπο τους μέσα από το έργο της μυκονιάτισσας συγγραφέως Μέλπως Αξιώτη». Υπεύθυνοι προγράμματος: Μέντη Δώρα, Διδάσκουσα στο Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών (ΕΚΠΑ),  Μαρούλης Διονύσιος, Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογία – Εκπαιδευτικός, Αγγελική Καλαφάτη φιλόλογος- ηθοποιός.

Προβολή της ταινίας-ντοκιμαντέρ του Γυμνασίου Μυκόνου «Μέλπω Αξιώτη».

 

·       Παρασκευή 12 Μαΐου στη Βιβλιοθήκη Παναγιώτη Κουσαθανά - Δημοτική  Στέγη Μελέτης Πολιτισμού και Παράδοσης. 

Ώρα 19.30 // Ομιλίες:

1.         Ιωάννα Σπηλιοπούλου, Φιλόλογος, Εκπαιδευτικός: «Η Μύκονος της Μέλπως Αξιώτη: Ο χορός των αντικειμένων»

2.        Μιχάλης Ασημομύτης-Στάης, πρώην υπάλληλος Ο.Τ.Α.: «Γύρω από δυο – τρείς συναντήσεις με τη Μέλπω: Αναμνήσεις νεαρού αναγνώστη.»

3.         Παναγιώτης Κουσαθανάς, Συγγραφέας: «Μερικά από τα διασωθέντα

 χρηστικά αντικείμενα, βιβλία και τεκμήρια από το οικογενειακό αρχείο της Μέλπως Αξιώτη (1903-1973) και αποσπάσματα από το βιβλίο της Το σπίτι μου (1965, όπου αναφορές της ίδιας στα παραπάνω.»


Θα ακολουθήσει περιήγηση στις διαδρομές της Μέλπως στη Χώρα Μυκόνου: Περίπατος μέχρι την προτομή και το Σπίτι της Μέλπως, την Αγία 

Παρασκευή όπου αναπαύονται τα οστά της και την παλιά πόλη του Κάστρου, που έχει δώσει το όνομά της στην πρώτη από τις τέσσερεις ενότητες των ποιημάτων της, Θαλασσινά (1961), τέλος έως το Σχολείο του Μαύρου όπου η Μέλπω έμαθε τα πρώτα της γράμματα.

 

·       Σάββατο 13 Μαΐου στην αίθουσα της ΚΔΕΠΠΑΜ στο Ματογιάννι. 

Ώρα 19.30 // Ομιλίες:

Μαίρη Μικέ, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, «Νέες διασταυρώσεις με τις Δύσκολες νύχτες (1938) της Μέλπως Αξιώτη».
Τιτίκα Δημητρούλια, καθηγήτρια Θεωρίας και Πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ , « H Μέλπω Αξιώτη στο Παρίσι: μια χαμένη άνοιξη».

Ώρα 20.30// Θεατρική Παράσταση:

Μετά τις ομιλίες θα ακολουθήσει η θεατρική παράσταση "Εικοστός αιώνας της Μέλπως Αξιώτη" από την Θεατρική Ομάδα του Φιλολογικού Τμήματος του Εθνικού & Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) υπό την αιγίδα της Κοσμητείας με την υποστήριξη της Δώρας Μέντη και της   Λέσχης Ανάγνωσης της Φιλοσοφικής Σχολής.

 

Είσοδος ελεύθερη

_________________________



ΜΕΛΠΩ ΑΞΙΩΤΗ (1905-1973). 

Η Μέλπω Αξιώτη γεννήθηκε στην Αθήνα, κόρη του μυκονιάτη μουσικοσυνθέτη και τεχνοκριτικού Γεωργίου Αξιώτη (που χρημάτισε και πρόεδρος της Κοινότητας Μυκόνου για έξι μήνες το 1915) και της αριστοκράτισσας Καλλιόπης Βάβαρη. Οι γονείς της χώρισαν το 1908 και η Μέλπω μεγάλωσε στη Μύκονο με τον πατέρα της, ο οποίος τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε την Μαρουλίνα Γρυπάρη, κόρη του πολιτικού Ιωάννη Γρυπάρη, με την οποία απέκτησε δυο παιδιά, τον Πανάγο και τη Φρόσω. Το 1910 η μητέρα της παντρεύτηκε το Δημήτριο Ποσειδώνα. Στη Μύκονο η Μέλπω μεγάλωσε χωρίς μητέρα στο αυστηρό περιβάλλον της οικογένειας Αξιώτη και τέλειωσε το Σχολαρχείο. Από το 1918 ως το 1922 μπήκε εσωτερική στη Σχολή Ουρσουλίνων της Τήνου. Το 1922 κατέβηκε στην Αθήνα και έζησε μαζί με τη μητέρα της και την ετεροθαλή αδερφή της Χαρούλα. Δύο χρόνια αργότερα πέθανε ο πατέρας της, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Αθήνα. Το 1925 παντρεύτηκε το θεολόγο και δάσκαλό της Βασίλη Μάρκαρη με τον οποίο έφυγε για τη Μύκονο. Ο γάμος τους κράτησε τέσσερα χρόνια. Μετά το διαζύγιο επέστρεψε στην Αθήνα όπου προσπάθησε να ζήσει ξανά με τη μητέρα της. Οι δυσκολίες στη σχέση τους ωστόσο την οδήγησαν σε συνεχείς μετακομίσεις. Το 1934 άνοιξε οίκο ραπτικής από κοινού με τη Βέτα Τσιτιμάτη. Η επιχείρηση λειτούργησε για ένα χρόνο, ενώ παράλληλα και ως το 1936 η Αξιώτη παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στη Σιβιτανίδειο Σχολή. Το 1936 προσχώρησε στο Κ.Κ.Ε., εγκαινιάζοντας τη δια βίου πολιτική της προσχώρηση στην Αριστερά. Ένα χρόνο αργότερα γνωρίστηκε με το δικηγόρο Νίκο Αλεξίου με τον οποίο συνδέθηκε ερωτικά. Το 1933 πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία με τη δημοσίευση του διηγήματος Απ’ τα χτες ως τα σήμερα στο περιοδικό Μυκονιάτικα Χρονικά του Γιαννούλη Μπόνη. Ακολούθησαν κι άλλες δημοσιεύσεις στο ίδιο περιοδικό και το 1938 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα, που είχε τίτλο Δύσκολες Νύχτες και τιμήθηκε ένα χρόνο αργότερα με το πρώτο βραβείο του Γυναικείου Συλλόγου Γραμμάτων και Τεχνών. Κατά την προπολεμική περίοδο ήρθε σε επαφή με τους αθηναϊκούς λογοτεχνικούς κύκλους και γνωρίστηκε με το Νίκο Εγγονόπουλο, το Γιώργο Θεοτοκά, το Νίκο Καββαδία, τον Κλέωνα Παράσχο, το Γιώργο Σεφέρη, ενώ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής εντάχτηκε στην Εθνική Αλληλεγγύη του ΕΑΜ και συνεργάστηκε στον παράνομο Τύπο, μαζί με τις Διδώ Σωτηρίου, Έλλη Αλεξίου, Έλλη Παππά, Τιτίκα Δαμασκηνού και άλλες ελληνίδες της αντίστασης. Μετά την απελευθέρωση συνέχισε τη συγγραφική και πολιτική της δραστηριότητα, ενώ παράλληλα συνεργάστηκε με το περιοδικό Χαραυγή (1946). Οι επικείμενες συνέπειες της αριστερής της δράσης την ανάγκασαν να καταφύγει το 1947 στη Γαλλία, από όπου συνέχισε να αγωνίζεται μέσω άρθρων σε περιοδικά και συμμετοχών της σε συνέδρια, λόγους και άλλες εκδηλώσεις του εκεί αριστερού κινήματος. Στη Γαλλία γνωρίστηκε με κορυφαίες μορφές της αριστερής διανόησης (Louis Aragon, Elsa Triolet, Paul Elyard, Andre και Alice Bonnard, Pablo Neruda κ.α.). Από το Παρίσι ξεκίνησε και η πορεία προς την πανευρωπαϊκή της καταξίωση ως λογοτέχνιδας με τη μετάφραση του μυθιστορήματός της Εικοστός αιώνας, αρχικά στα γαλλικά (1949) και στη συνέχεια στα γερμανικά, ιταλικά, ρωσικά και πολωνικά. Το 1950 διάβημα της ελληνικής κυβέρνησης προς τη γαλλική προκάλεσε αναχώρηση της Αξιώτη για την Ανατολική Γερμανία, στα πλαίσια ομαδικής απέλασης 90 ατόμων. Από τη Δρέσδη όπου έζησε ως το τέλος του έτους συνέχισε τη δράση της, ενώ συνεχίστηκαν οι δημοσιεύσεις και εκδόσεις έργων της στις ευρωπαϊκές χώρες. Το Νοέμβρη του 1951 εγκαταστάθηκε στο Ανατολικό Βερολίνο, όπου ασχολήθηκε με την αρθρογραφία και τη λογοτεχνική μετάφραση και πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας, στα πλαίσια του οποίου γνωρίστηκε με το Ναζίμ Χικμέτ. Το 1952 μετακόμισε στη Βαρσοβία και εργάστηκε σε ελληνική εκπομπή του εκεί ραδιοφωνικού σταθμού μετά από πρόσκληση του Λευτέρη Μαυροειδή. Στη Βαρσοβία έζησε ως το 1955 με μια ενδιάμεση επίσκεψη στη Μόσχα λόγω επιδείνωσης της χρόνια κλονισμένης από βρογχίτιδα υγείας της. Το 1956 επέστρεψε στο Ανατολικό Βερολίνο, όπου έζησε ως την άνοιξη του 1957. Την ίδια χρονιά πέθανε η μητέρα της. Μετά από ολιγόμηνη επιστροφή στη Βαρσοβία επέστρεψε στο Βερολίνο στα τέλη του 1957 και από τον Οκτώβριο του 1958 ως το 1964 εργάστηκε ως Επισκέπτρια Λέκτωρ στο πανεπιστήμιο του Humboldt , διδάσκοντας Νέα Ελληνικά και Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Τα καλοκαίρια επισκεπτόταν την Ιταλία και παράλληλα συνέχισε να γράφει. Το Δεκέμβριο του 1964 επισκέφτηκε την Ελλάδα μετά από επίπονες προσπάθειες τεσσάρων χρόνων και το καλοκαίρι του επόμενου χρόνου επαναπατρίστηκε με απόφαση του τότε υπουργού εξωτερικών Ηλία Τσιριμώκου. Μετά την εγκατάστασή της στην Αθήνα συνέχισε τα ταξίδια της στην Ιταλία και τη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα, βοηθήθηκε κυρίως από φίλους όπως η Νανά Καλλιανέση, ο Αντρέας Φραγκιάς και ο Γιάννης Ρίτσος. Το 1971 μετά από νέα επιδείνωση της υγείας της και εμφάνιση προϊούσας αμνησίας και σωματικής καχεξίας έζησε στην κλινική Λυμπέρη, τον επόμενο χρόνο μετακόμισε στην πανσιόν Maison de repos, όπου και πέθανε. Το έργο της Μέλπως Αξιώτη τοποθετείται στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας του μεσοπολέμου. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συγγραφικής της φυσιογνωμίας διαδραμάτισαν οι εμπειρίες της από τη ζωή στη Μύκονο, καθώς επίσης το μοίρασμα των νεανικών της χρόνων ανάμεσα στο νησί και την Αθήνα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω βασικό άξονα του έργου της αποτέλεσε η μνήμη και η απόπειρα ανάπλασης του παρελθόντος. Παράλληλα η γραφή της επηρεάστηκε από τις νεωτεριστικές τάσεις της γενιάς του Τριάντα (ιδιαίτερα από την τεχνική του εσωτερικού μονολόγου), το ρεύμα του σουρεαλισμού, την εμφάνιση του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα, την ένταξή της στο κομμουνιστικό κόμμα. 1. Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τα λήμματα Άπαντα Μέλπως Αξιώτη Γ΄, Αθήνα, Κέδρος, 1980, χ.σ., «Αξιώτη Μέλπω», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 1. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1983, Ελεγμίτου Ελένη, «Χρονολόγιο Μέλπως Αξιώτη (1905-1980)», Διαβάζω 311, 12/5/1993, σ.34-46 και Καρβέλης Τάκης, «Μέλπω Αξιώτη», Η μεσοπολεμική πεζογραφία· Από τον πρώτο ως το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Β΄, σ.262-301. Αθήνα, Σοκόλης, 1992.
Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.