Σάββατο 29 Ιουλίου 2023

Γιώργος Δρίτσας «το ματωμένο όνειρο» ― Ποίηση λιτή και ακριβής, ποίηση με οδό και αριθμό



    Έλαβον έλαβον…

Ήρθε η νέα Οδός Πανός  και πλάι της φεύγοντας για ανεμοδαρμένες θάλασσες παίρνω δυό βιβλία φίλων  που έλαβα και αγάπησα.

 

Παίρνει καιρό η Ποίηση.

 

Η Ποίηση θέλει χρόνο να δουλευτεί μέσα μας. Μια φορά, όπως στο πεζό, δε φτάνει.  Στην πρώτη ανάγνωση απλώς γίνεται το στοιχειώδες ξεσκαρτάρισμα: 

Ποίηση είναι ή δεν είναι; Συγγενικό μου ή όχι;  Μ’ ένα μαλακό μολύβι υπογραμμίζω και τονίζω στίχους. 

Εάν προβιβαστεί  μετά την απλή δοκιμασία είναι που πλέον το νέο βιβλίο έρχεται και κατοικεί στην τσάντα και πλάι στο κρεβάτι μου και αρχίζουμε κοινή ζωή. Χάρτης προς του ποιητή τα βάθη γίνεται και στο νέο δρόμο ξεκινώ εξορμήσεις.  Είτε είναι μονοπάτι κακοτράχαλο ή άνετη πλατιά  λεωφόρος, με οδηγεί βαθιά στου ποιητή το ασυνείδητο και με το μολυβάκι μου βάζω σημάδια όπου ο δρόμος κάτι μου θυμίζει. Στο πρώτο πέρασμα είναι συνήθως τα οικεία που μας κρατούν και δε χανόμαστε.

Ύστερα όμως όταν θα τον έχουμε διαβεί αργά και γρήγορα, όταν δε χρειαζόμαστε σημάδια, και αποσπάσματα θα φωλιάζουνε στο νου μας, τότε είναι που θα  αναδυθεί το ύφος και η ουσία του ποιητή, τότε είναι που  θα αρχίσει να δουλεύει εντός μας  η ματιά του και υπό το πρίσμα του θα δούμε τη δική μας τη ζωή.

Τότε θα λειτουργήσει― και με τις δύο έννοιες: την πρακτική μα και τη μεταφυσική τη θεία με το δημιουργό δεσπότη μας και μύστη.

 

Του Γιώργου Δρίτσα η Ποίηση είναι συγγενική μου. Κοινές αγάπες και αναφορές αμέσως με καθήλωσαν- το ρόδο, ο Κορινθιακός κι η Φύση, ο Γιώργος Χρονάς και ο Καρυωτάκης―  ένας βαθύς σεβασμός για άλλων έργα, των προκατόχων και των σύγχρονών μας, είναι τα πρώτα που με άγγιξαν, πρώτες μου μολυβιές. Και πήρε θέση πλάι στο καλαθάκι μου με παρεό και αντιηλιακά της μέρας και πλάι στο κρεβάτι μου  στης νύχτας τα καμώματα, για  αϋπνία κι έμπνευση.

 

Ακόμα είναι νωρίς, δουλεύει μέσα μου. Όμως κάτι πολύ ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό του  είναι ίναι που μιλά συγκεκριμένα. Δίνει οδό και αριθμό, δίνει ακόμα και οδηγίες πώς θα τον βρω εγώ ο αναγνώστης:  π.χ. δεν του αρκεί ο Σταθμός Λαρίσης αλλά με οδηγεί να πάρω τη «Γραμμή 8». Δεν είναι λίγοι οι ποιητές που απατημένοι ότι έτσι πλησιάζουν το πανανθρώπινο πέφτουν σε μια χαωτική αψτρέ ασάφεια. Όχι εδώ. «Εσύ τολμάς, ξέρεις για τι μιλάς και θέλεις  να το μοιραστείς μαζί μου, με τον αναγνώστη», του γράφω.

«Εδμόνδου Ροστάν 52 και Βασιλίσσης Όλγας 159» τον συναντάμε  και καθόλου «άσκοπα»  δεν είναι τα δικά του μηνύματα, «μιμήματα» από μνήματα «ευτυχισμένης» ή όχι ζωής.


«……

Τα αγνά ερωτικά τραγούδια,

χρώματος ασημί- τα άκουσα

στην Εδμόνδου Ροστάν 52,

και στη Βασιλίσσης Όλγας 159.

Άσκοπα μιμήματα

ευτυχισμένης ζωής.

 

»Στην Αριστοτέλους 

το τελευταίο γεύμα.

Αλλά η παρουσία του 

παρέμεινε εκεί.

Είχε στοιχειώσει το σώμα μου.

Το στερνό αντίο έδωσα

στην Αλεξάνδρειας 103….

…..

» Ξάφνου όλη η πόλη είχε, 

μετασχηματιστεί

σε ένα τεράστιο μαύρο μάτι.

Με κύκλωνε,

Ο Ελπήνορας ζούσε ακόμα

σακατεμένος

από τον Κύκλωπα,

ζητιανεύοντας απεγνωσμένα

στην άκρη του πεζοδρομίου.

                             (12/3-28/6/ 22 Θεσσαλονίκη



Ο Ελπήνορας  ακόμα ζει και πλέον όποτε τον ξαναδώ να ζητιανεύει «στην άκρη του πεζοδρομίου» το Δρίτσα θα θυμάμαι. Δεν τα φοβάται τα ονόματα, και δι’ αυτών μπαίνει βαθιά, καρφώνεται στο νου μας. Το Γαλαξείδι, το λεωφορείο, ξενάγηση.

 

Λόγος λιτός, λόγος σεμνός και ακριβής, με την κομψότητα όσων ξέρουν τι θέλουν να πουν. Δε γράφει για να γράφει. Στίχοι δίχως φανφάρες και προσποίηση. Θα τον μοιράζομαι, το ξέρω. Κι όπως τις μολυβιές μου ακολουθούσα μια λύπη με έσφιξε που δεν έχω εκπομπή για να σας τα διαβάσω να μοιραστούμε  «το ματωμένο όνειρο». 

Σ’ αυτό το στάδιο είμαι, σημαδεύω ακόμα τις σελίδες για να μη χαθώ όταν θα ξανάρθω, και θέλησα μαζί σας να τον μοιραστώ διότι αξίζει― όπως σπανίως και προσεκτικά  το λέω: 

ΣΥΣΤΗΝΩ.


'ελαβον- έλαβον

______________________________________
Γιώργος Δρίτσας «το ματωμένο όνειρο» (Εκδόσεις Οδός Πανός), για το οποίο στο https://rb.gy/yrsdh 

πλάι στη νεοαφιχθείσα Οδό Πανός του Γιώργου Χρονά 
και 
το «Χωρίς ενεστώτα δε γίνονται όνειρα» της φίλης ποιήτριας Τσαμπίκας Χατζηνικόλα,
στον κήπο μου, 
πάνω στο μαροκινό τραπέζι ταξιδεμένο δι' εμέ ως τη Μύκονο από την Αριάδνη Νικολούδη.



_____
#Ποίηση
Οδός Πανός εκδόσεις και περιοδικό, 


Τετάρτη 26 Ιουλίου 2023

Της Ρόδου το πλατώνι - #φωτιές

 


Μαίνονται οι φωτιές σε Κέρκυρα και Ρόδο μα και τη βόρεια Λαμία που εκκενώνεται καθώς γράφω.

Το αναίσθητο «ευτυχώς δε θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές» άκυρο πλέον μετά το νεκρό βοσκό και τους πιλότους καναντέρ και τον πυροσβέστη που νοσηλεύεται με εγκαύματα.

Ως είδος, καίμε καταστρέφουμε το ζωτικό χώρο του δικού μας κι όλων των άλλων ζώων και φυτών κι ύστερα παρηγοριόμαστε στη ιδέα ενός άκυρου ευτυχώς.

Για τα σκυλιά, τα γατιά, τα πρόβατα, τα πουλιά, τα γαϊδουράκια, τα αλεπουδάκια και σκαντζοχοιράκια τι να πρωτοπώ. Ασφυξία με πιάνει και μόνο στην ιδέα πως καίγονται ζωντανά αυτά τα αθώα πλάσματα. Δεν το αντέχω.

Όπως δεν άντεξα τις εικόνες των καμένων ελαφιών που κατάφεραν να φτάσουν στα γείσα των δρόμων μα δεν τα κατάφεραν να επιβιώσουν. Τα μεγαλειώδη κέρατα πάνω στο τσιμέντο, το αίμα τρέχει. Σώθηκαν, διαβάζω,τρία μικρά. Άλλα κατεβαίνουν ως αυλές σπιτιών ελπίζοντας για νερό και τροφή όσο και για προστασία από τη φωτιά.

―Μα έχει ελάφια η Ρόδος; Με ρώτησαν.

Έχει ναι, τα πλατώνια. Και λένε πως είναι εκεί από την αρχαιότητα, είδος που λόγω του ότι βρίσκεται σε νησί διατηρήθηκε «καθαρό» κι ολόιδιο με το αρχαίο. Άλλη θεωρία είναι πως τα μετέφεραν εκεί οι Ενετοί ή οι Σταυροφόροι διότι κάτι έχουν τα κέρατά τους που απομακρύνει τα πολλά φίδια (Οφιδούσσα έλεγαν τη Ρόδο στην αρχαιότητα). 

Από όποτε κι αν είναι εκεί- ειδική δεν είμαι,

μοιράζομαι μαζί σας εικόνες και πληροφορίες 

(και παρακαλώ μη μου κάνετε πάλι αναφορές επειδή έχω και μια φωτογραφία με τα νεκρά ελάφια- σκόπιμα, για να τα βλέπουμε να μην κλείνουμε τα μάτια στη ζημιά που προξενήσαμε.

 

 

 

 

 

 

Το πλατόνι,
Φωτιά στη Ρόδο: Τα ελάφια κατέβηκαν στα χωριά και βρήκαν καταφύγιο σε αυλές σπιτιών για να σωθούν

https://www.newsit.gr/ellada/fotia-sti-rodo-ta-elafia-katevikan-sta-xoria-kai-vrikan-katafygio-se-ayles-spition-gia-na-sothoun/3825074/ 

Θύματα της τεράστιας φωτιάς που έχει ξεσπάσει στη Ρόδο και κατακαίει τα πάντα στο πέρασμά της είναι και τα ζώα που ζουν εκεί, όπως τα περίφημα ελάφια που αποτελούν σύμβολα του νησιού.

Πολλά ελάφια δυστυχώς κάηκαν σε διάφορες περιοχές της Ρόδου από την τεράστια φωτιά και άλλα παλεύουν να γλιτώσουν από τις φλόγες όπως μπορούν.

Κάποια ελάφια εγκατέλειψαν έντρομα και πανικόβλητα περιοχές που καίγονταν και κατέβηκαν σε χωριά της Ρόδου για να σωθούν από τη φωτιά.

Ορισμένα ελάφια μάλιστα, βρήκαν καταφύγια σε αυλές σπιτιών. Τα δύστυχα ζώα ψάχνουν παράλληλα και για τροφή, αλλά και νερό για να επιβιώσουν.



Facebook Ρόδος Νέα «Θερμή παράκληση σε όσους μένουν σε χωριά.. Τα Ελαφάκια μας έχουν κατέβει στα χωριά είτε για να βρουν τροφή είτε για να γλιτώσουν τον όλεθρο. Έρχονται στις αυλές σας. Βγάλτε μεγάλα δοχεία με νερό και αφήστε καρότα μήλα ακόμη και καλαμπόκι αν σας βρίσκεται. Τους στέρησαν το σπίτι ας μην τους στερήσουμε το νερό και την τροφή».

 



 

ecorodos.g

Το πλατόνι της Ρόδου.


Το πλατόνι της Ρόδου, ( Dama dama ) που θεωρείται σύμβολο του νησιού εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στολίζει τα δάση του και αποτελεί μέρος της παράδοσής του, είναι ένα από τα λίγα είδη ελαφιών της Ευρώπης που διασώθηκαν μέχρι σήμερα. Δύο αγάλματα ελαφιών, ένα αρσενικό και ένα θηλυκό, τοποθετημένα πάνω σε κίονες, βρίσκονται και στολίζουν τις δύο πλευρές της εισόδου του παλιού λιμανιού της πόλης

Πολλές είναι οι λαϊκές ιστορίες που αναφέρονται στην προέλευση και παρουσία του ελαφιού στο νησί. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το πλατόνι ήρθε στο νησί της Ρόδου με την άφιξη των Σταυροφόρων. Η θεωρία μάλιστα αυτή συσχετίζεται και με άλλα ιστορικά χαρακτηριστικά του νησιού. Η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα σαν “Οφιούσα”, λέξη που σημαίνει, “η έχουσα πολλά φίδια”. Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία οι Σταυροφόροι για να προστατέψουν τα στρατόπεδά τους από τα φίδια, εισήγαγαν το ελάφι και το χρησιμοποίησαν σαν φύλακα σε χώρους γύρω από αυτά.

Αν και τα ελάφια δεν κυνηγούν για να σκοτώνουν τα φίδια, όπως πιστεύουν πολλοί, εν τούτοις λέγεται ότι τα κέρατα του ελαφιού εκκρίνουν κάποια ουσία (ένα αλκάλιο), η μυρωδιά του οποίου ενοχλεί και εξαναγκάζει τα φίδια να απομακρυνθούν. Κάποια λοιπόν από τα ζώα αυτά, που έφεραν οι Σταυροφόροι, ξέφυγαν από τα στρατόπεδα, κρύφτηκαν στα δάση και δημιούργησαν αργότερα τον υπάρχοντα πληθυσμό.

Μία άλλη θεωρία λεει ότι τα ελάφια εισήχθησαν από τους Ενετούς την περίοδο που είχαν στην κατοχή τους το νησί. Όμως η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα και σαν “Ελαφούσα” που σημαίνει ότι είχε, την εποχή εκείνη πολλά ελάφια, που φυσικά υπήρχαν στο νησί πολύ πριν έρθουν όλοι αυτοί οι κατακτητές. Αρχαιολογικά ευρήματα ενδεικτικά της ύπαρξης ελαφιών στο Ανατολικό Αιγαίο μας φέρνουν πίσω ίσως και από την έκτη προ Χριστού χιλιετία.

Το γεγονός ότι οι δύο παραλλαγές μικρών ελαφιών του γένους Dama (οι οποίες πολλές φορές θεωρούνται από μερικούς συγγραφείς σαν δύο διαφορετικά είδη), που έχουν ως τώρα διασωθεί βρίσκονται στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου (Ρόδος) και στα Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας (Thermessos National Park, Αττάλεια) το Dama dama και στο Ιράν το Dama mesopotamica, ενισχύουν την θεωρία ότι το ελάφι ξεκόπηκε και παρέμεινε στο νησί της Ρόδου όταν τα νερά της Μεσογείου κατέκλυσαν την περιοχή του Αιγαίου και δημιουργήθηκαν τα νησιά.


 

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι και τα δύο είδη αντιπροσωπεύουν στοιχεία πανίδας που χαρακτηρίζονται από την υποτροπική κατανομή του τέλους της τεταρτογενούς περιόδου.Από όσα επίσης μέχρι σήμερα είναι γνωστά από παλαιοντολογικές και αρχαιολογικές ενδείξεις, τα ελάφια αυτά περιορίστηκαν στο τέλος της πλειστοκαίνου και τις αρχές της ολοκαίνου περιόδου, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και την Μέση Ανατολή Από άποψη κατάταξης, χαρακτηριστικών και συνηθειών το πλατόνι είναι μηρυκαστικό, θηλαστικό της οικογένειας των ελαφιδών. Είναι μετρίου μεγέθους ελάφι. Το μήκος του είναι 1,5 μέτρο περίπου και το ύψος του, μέχρι το πάνω μέρος της πλάτης, φτάνει τα 90 περίπου εκατοστά. Ζυγίζει γύρω στα 100 κιλά αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι μερικά ώριμα αρσενικά φτάνουν και τα 150 κιλά.
Είναι πολύ όμορφο ζώο. Η ομορφιά του οφείλεται κυρίως στην τέλεια αναλογία του σώματός του αλλά και στον πανέμορφο χρωματισμό του. Επί πλέον τα αρσενικά στολίζονται με τέλεια σε συμμετρία και ομορφιά κέρατα. Η ακριβής περιγραφή του χρώματος του τριχώματός του είναι πολύ δύσκολη, αφού εμφανίζει αποχρώσεις και παραλλαγές πολύ διαφορετικές, που εξαρτώνται από την ηλικία του ζώου αλλά και τις εποχές του έτους. Στα ώριμα αρσενικά, το καλοκαίρι, όλο σχεδόν το τρίχωμα στο επάνω μέρος του σώματος, στους μηρούς και στην ουρά είναι καστανοκόκκινο, ενώ τα κάτω μέρη του σώματος και τα εσωτερικά μέρη της γάμπας είναι κρεμ προς το άσπρο. Οι τρίχες της ράχης είναι πολύ ανοιχτόχρωμες στις ρίζες, γίνονται καφέ στην μέση και σκούρες, σχεδόν μαύρες, στις κορυφές τους. Την εποχή (και κυρίως στην μέση) του χειμώνα η ράχη του ζώου, ο λαιμός και τα αυτιά του έχουν χρώμα σκούρο γκρι μέχρι γκριζοκάστανο. Το τρίχωμα στα κάτω μέρη και στο εσωτερικό της γάμπας είναι γκρίζο προς το κόκκινο.

Σχεδόν πάντα είναι διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία του ζώου, και ως προς την ιδιαιτερότητα και ως προς την συμμετρία τους. Τα κέρατα του πλατονιού, πέφτουν κάθε χρόνο τον Μάιο και ξαναφυτρώνουν σιγά-σιγά και είναι πλήρως ανεπτυγμένα τον Σεπτέμβριο. Για κάθε χρόνο ηλικίας του ελαφιού, προστίθεται στα καινούργια κέρατα και μία (1) μύτη στο πλατύκερο τμήμα. Τα ώριμα αρσενικά ζουν συχνά μόνα τους ή το πολύ με παρέα 3-4 ζώων. Όσο μεγαλώνουν τους αρέσει περισσότερο η μοναξιά. Τα μικρά αρσενικά μαζί με τα θηλυκά και τα νεογέννητα μένουν ενωμένα σε κοπάδια.

Γύρω στον Οκτώβριο εμφανίζονται τα ώριμα αρσενικά στο κοπάδι διώχνοντας τα νεαρά αρσενικά, τα οποία όμως δεν απομακρύνονται  σε μεγάλες αποστάσεις αλλά τριγυρνούν γύρω από το κοπάδι των θηλυκών Η διέγερση των αρσενικών που ακολουθεί αυτήν την εποχή, που είναι η εποχή των ερώτων, είναι πολύ μεγάλη. Συχνά παλεύουν μεταξύ τους για ώρες, για την κατάκτηση των θηλυκών και την απασχόλησή τους αυτή εκμεταλλεύονται τα μικρά διωχθέντα αρσενικά. Την εποχή αυτή τα αρσενικά γίνονται πολύ απρόσεχτα και μένουν πολλές φορές εκτεθειμένα στους ευτυχώς λίγους, ασυνείδητους λαθροθήρες Η εγκυμοσύνη των θηλυκών κρατάει οκτώ μήνες οπότε γεννούν γύρω στον Ιούλιο ένα με δύο μικρά.

Στη Ρόδο το πλατόνι ζει σε αμιγή δάση τραχείας πεύκης, μικτά δάση πεύκης και κυπαρίσσου, με πλούσιο υπόροφο από θάμνους (αειφύλλων πλατυφύλλων), σε θέσεις όπου υπάρχει νερό όλο το χρόνο ή εκεί που υπάρχουν ποτίστρες αιγοπροβάτων. Επίσης ζει και βόσκει σε θαμνοτόπους αειφύλλων πλατυφύλλων (κουμαριές, σχίνα, πουρνάρια, ξυλοκερατιές, κ.λ.π.) Υπολογίζεται από μαρτυρίες κατοίκων και προσωπικές εκτιμήσεις ότι σήμερα στα δάση της Ρόδου υπάρχουν γύρω στα 100-150 ζώα. Υπάρχει επίσης σημαντικός αριθμός ζώων (περί τα 70 άτομα), τα οποία διατηρεί ο Δήμος Ρόδου σε περιφραγμένους χώρους. Aτομα ελαφιού έχουν μεταφερθεί από την Ρόδο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος όπου ζουν μέσα σε ζωολογικούς κήπους και πάρκα. .
Μείωση του αριθμού υπήρξε και όταν αρκετά ελάφια κάηκαν αφού εγκλωβίστηκαν από τις φλόγες κυρίως στις δύο μεγάλες πυρκαϊές της Ρόδου του 1987 και 1992.Εν τούτοις ο λόγος αυτός, αν και σημαντικός, δεν μπορεί να θεωρηθεί κύριος για την μείωση του πληθυσμού αφού στην ουσία με την αύξηση της τροφής μετά τα πρώτα χρόνια της πυρκαϊάς αυξάνεται και ο αριθμός των γεννήσεων. Ένας άλλος αρκετά σημαντικός λόγος ελάττωσης του αριθμού των ζώων είναι η αντίστοιχη ελάττωση των γεωργικά καλλιεργούμενων εκτάσεων που επήλθε κυρίως λόγω της απασχόλησης του ντόπιου πληθυσμού με τις τουριστικές εργασίες. Δεν θα μπορούσαμε βέβαια να παραβλέψουμε το γεγονός της χρήσης πολλών και ισχυρών γεωργικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τις καλλιέργειες και τα οποία δηλητηριάζουν τις τροφές των ζώων καθώς και τις πηγές και τα νερά, στους βιοτόπους τους.

Στον χάρτη εμφανίζονται οι βιότοποι του ελαφιού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλα ζώα σε άλλες θέσεις ή ότι τα υπάρχοντα σε κάποιες από τις ενδεικτικές θέσεις δεν έχουν ή δεν μπορούν να μετακινηθούν, ανάλογα με την αλλαγή των παραγόντων που επηρεάζουν την επιβίωσή τους, όπως η ποσότητα της τροφής, η ύπαρξη νερού αλλά κυρίως η πίεση που δέχονται από την παρουσία και τις νόμιμες ή παράνομες δραστηριότητες του ανθρώπου.

Χαρακτηριστικές είναι οι άσπρες βούλες που είναι διάσπαρτες κυρίως στο πάνω μέρος (ράχη, πλάτη και καπούλια) του σώματός τους, που χρησιμεύουν κυρίως για το καμουφλάζ των ζώων.
Έχει σχετικά μεγάλα και λεπτά πόδια με μάλλον κοντό κεφάλι, προεξέχοντα λάρυγκα και χοντρό αυχένα (σβέρκο). Τα αρσενικά ξεχωρίζουν από τη μεγάλη λειτουργική ακροποσθία, με την χαρακτηριστικά προεξέχουσα τούφα που καλύπτει τους γεννητικούς αδένες.
Τα κέρατα που υπάρχουν μόνο στα αρσενικά είναι στρογγυλά στις ρίζες, ανοίγουν και πλαταίνουν πιο πάνω και καταλήγουν σχηματίζοντας χαρακτηριστικές μύτες. Μετά από μία πορεία κάθετη προς την βάση ανεβαίνουν και λυγίζουν προς τα πίσω. Είναι χαρακτηριστικά και διαφέρουν από τα κέρατα όλων των άλλων ελαφιών, επειδή είναι παλαμοειδή
.







ΤΟ ΠΛΑΤΟΝΙ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

(Dama dama)

line2.gif (403 bytes)

Το πλατόνι της Ρόδου, που θεωρείται σύμβολο του νησιού εδώ και πάρα πολλά χρόνια, στολίζει τα δάση του και αποτελεί μέρος της παράδοσής του, είναι ένα από τα λίγα είδη ελαφιών της Ευρώπης που διασώθηκαν μέχρι σήμερα. Δύο αγάλματα ελαφιών, ένα αρσενικό και ένα θηλυκό, τοποθετημένα πάνω σε κίονες, βρίσκονται και στολίζουν τις δύο πλευρές της εισόδου του παλιού λιμανιού της πόλης.

dama3.jpg (19216 bytes)Πολλές είναι οι λαϊκές ιστορίες που αναφέρονται στην προέλευση και παρουσία του ελαφιού στο νησί.Πολλοί ισχυρίζονται ότι το πλατόνι ήρθε στο νησί της Ρόδου με την άφιξη των Σταυροφόρων. Η θεωρία μάλιστα αυτή συσχετίζεται και με άλλα ιστορικά χαρακτηριστικά του νησιού. Η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα σαν "Οφιούσα", λέξη που σημαίνει, "η έχουσα πολλά φίδια". Σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία οι Σταυροφόροι για να προστατέψουν τα στρατόπεδά τους από τα φίδια, εισήγαγαν το ελάφι και το χρησιμοποίησαν σαν φύλακα σε χώρους γύρω από αυτά. Αν και τα ελάφια δεν κυνηγούν για να σκοτώνουν τα φίδια, όπως πιστεύουν πολλοί, εν τούτοις λέγεται ότι τα κέρατα του ελαφιού εκκρίνουν κάποια ουσία (ένα αλκάλιο), η μυρωδιά του οποίου ενοχλεί και εξαναγκάζει τα φίδια να απομακρυνθούν. Κάποια λοιπόν από τα ζώα αυτά, που έφεραν οι Σταυροφόροι, ξέφυγαν από τα στρατόπεδα, κρύφτηκαν στα δάση και δημιούργησαν αργότερα τον υπάρχοντα πληθυσμό.
Μία άλλη θεωρία λεει ότι τα ελάφια εισήχθησαν από τους Ενετούς την περίοδο που είχαν στην κατοχή τους το νησί.
Όμως η Ρόδος αναφέρεται σε αρχαία κείμενα και σαν "Ελαφούσα" που σημαίνει ότι είχε, την εποχή εκείνη πολλά ελάφια, που φυσικά υπήρχαν στο νησί πολύ πριν έρθουν όλοι αυτοί οι κατακτητές.
 
Αρχαιολογικά ευρήματα ενδεικτικά της ύπαρξης ελαφιών στο Ανατολικό Αιγαίο μας φέρνουν πίσω ίσως και από την έκτη προ Χριστού χιλιετία.
Το γεγονός ότι οι δύο παραλλαγές μικρών ελαφιών του γένους Dama (οι οποίες πολλές φορές θεωρούνται από μερικούς συγγραφείς σαν δύο διαφορετικά είδη), που έχουν ως τώρα διασωθεί βρίσκονται στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου (Ρόδος) και στα Δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας (Thermessos National Park, Αττάλεια) το Dama dama και στο Ιράν το Dama mesopotamica, ενισχύουν την θεωρία ότι το ελάφι ξεκόπηκε και παρέμεινε στο νησί της Ρόδου όταν τα νερά της Μεσογείου κατέκλυσαν την περιοχή του Αιγαίου και δημιουργήθηκαν τα νησιά.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι και τα δύο είδη αντιπροσωπεύουν στοιχεία πανίδας που χαρακτηρίζονται από την υποτροπική κατανομή του τέλους της τεταρτογενούς περιόδου.dama2.jpg (34522 bytes)
Από όσα επίσης μέχρι σήμερα είναι γνωστά από παλαιοντολογικές και αρχαιολογικές ενδείξεις, τα ελάφια αυτά περιορίστηκαν στο τέλος της πλειστοκαίνου και τις αρχές της ολοκαίνου περιόδου, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και την Μέση Ανατολή.
Από άποψη κατάταξης, χαρακτηριστικών και συνηθειών το πλατόνι είναι μηρυκαστικό, θηλαστικό της οικογένειας των ελαφιδών. Είναι μετρίου μεγέθους ελάφι. Το μήκος του είναι 1,5 μέτρο περίπου και το ύψος του, μέχρι το πάνω μέρος της πλάτης, φτάνει τα 90 περίπου εκατοστά. Ζυγίζει γύρω στα 100 κιλά αν και υπάρχουν πληροφορίες ότι μερικά ώριμα αρσενικά φτάνουν και τα 150 κιλά.
Είναι πολύ όμορφο ζώο. Η ομορφιά του οφείλεται κυρίως στην τέλεια αναλογία του σώματός του αλλά και στον πανέμορφο χρωματισμό του. Επί πλέον τα αρσενικά στολίζονται με τέλεια σε συμμετρία και ομορφιά κέρατα.
Η ακριβής περιγραφή του χρώματος του τριχώματός του είναι πολύ δύσκολη, αφού εμφανίζει αποχρώσεις και παραλλαγές πολύ διαφορετικές, που εξαρτώνται από την ηλικία του ζώου αλλά και τις εποχές του έτους. Στα ώριμα αρσενικά, το καλοκαίρι, όλο σχεδόν το τρίχωμα στο επάνω μέρος του σώματος, στους μηρούς και στην ουρά είναι καστανοκόκκινο, ενώ τα κάτω μέρη του σώματος και τα εσωτερικά μέρη της γάμπας είναι κρεμ προς το άσπρο. Οι τρίχες της ράχης είναι πολύ ανοιχτόχρωμες στις ρίζες, γίνονται καφέ στην μέση και σκούρες, σχεδόν μαύρες, στις κορυφές τους. Την εποχή (και κυρίως στην μέση) του χειμώνα η ράχη του ζώου, ο λαιμός και τα αυτιά του έχουν χρώμα σκούρο γκρι μέχρι γκριζοκάστανο. Το τρίχωμα στα κάτω μέρη και στο εσωτερικό της γάμπας είναι γκρίζο προς το κόκκινο.
 
Χαρακτηριστικές είναι οι άσπρες βούλες που είναι διάσπαρτες κυρίως στο πάνω μέρος (ράχη, πλάτη και καπούλια) του σώματός τους, που χρησιμεύουν κυρίως για το καμουφλάζ των ζώων.
Έχει σχετικά μεγάλα και λεπτά πόδια με μάλλον κοντό κεφάλι, προεξέχοντα λάρυγκα και χοντρό αυχένα (σβέρκο).
Τα αρσενικά ξεχωρίζουν από τη μεγάλη λειτουργική ακροποσθία, με την χαρακτηριστικά προεξέχουσα τούφα που καλύπτει τους γεννητικούς αδένες.
Τα κέρατα που υπάρχουν μόνο στα αρσενικά είναι στρογγυλά στις ρίζες, ανοίγουν και πλαταίνουν πιο πάνω και καταλήγουν σχηματίζοντας χαρακτηριστικές μύτες. Μετά από μία πορεία κάθετη προς την βάση ανεβαίνουν και λυγίζουν προς τα πίσω. Είναι χαρακτηριστικά και διαφέρουν από τα κέρατα όλων των άλλων ελαφιών, επειδή είναι παλαμοειδή. Σχεδόν πάντα είναι διαφορετικά, ανάλογα με την ηλικία του ζώου, και ως προς την ιδιαιτερότητα και ως προς την συμμετρία τους. Τα κέρατα του πλατονιού, πέφτουν κάθε χρόνο τον Μάιο και ξαναφυτρώνουν σιγά-σιγά και είναι πλήρως ανεπτυγμένα τον Σεπτέμβριο. Για κάθε χρόνο ηλικίας του ελαφιού, προστίθεται στα καινούργια κέρατα και μία (1) μύτη στο πλατύκερο τμήμα.
Τα ώριμα αρσενικά ζουν συχνά μόνα τους ή το πολύ με παρέα 3-4 ζώων. Όσο μεγαλώνουν τους αρέσει περισσότερο η μοναξιά. Τα μικρά αρσενικά μαζί με τα θηλυκά και τα νεογέννητα μένουν ενωμένα σε κοπάδια. Γύρω στον Οκτώβριο εμφανίζονται τα ώριμα αρσενικά στο κοπάδι διώχνοντας τα νεαρά αρσενικά, τα οποία όμως δεν απομακρύνονται σεμεγάλες αποστάσεις αλλά τριγυρνούν γύρω από το κοπάδι των θηλυκών.
 Η διέγερση των αρσενικών που ακολουθεί αυτήν την εποχή, που είναι η εποχή των ερώτων, είναι πολύ μεγάλη. Συχνά παλεύουν μεταξύ τους για ώρες, για την κατάκτηση των θηλυκών και την απασχόλησή τους αυτή εκμεταλλεύονται τα μικρά διωχθέντα αρσενικά. Την εποχή αυτή τα αρσενικά γίνονται πολύ απρόσεχτα και μένουν πολλές φορές εκτεθειμένα στους ευτυχώς λίγους, ασυνείδητους λαθροθήρες.
Η εγκυμοσύνη των θηλυκών κρατάει οκτώ μήνες οπότε γεννούν γύρω στον Ιούλιο ένα με δύο μικρά.
Στη Ρόδο το πλατόνι ζει σε αμιγή δάση τραχείας πεύκης, μικτά δάση πεύκης και κυπαρίσσου, με πλούσιο υπόροφο από θάμνους (αειφύλλων πλατυφύλλων), σε θέσεις όπου υπάρχει νερό όλο το χρόνο ή εκεί που υπάρχουν ποτίστρες αιγοπροβάτων. Επίσης ζει και βόσκει σε θαμνοτόπους αειφύλλων πλατυφύλλων (κουμαριές, σχίνα, πουρνάρια, ξυλοκερατιές, κ.λ.π.)
Υπολογίζεται από μαρτυρίες κατοίκων και προσωπικές εκτιμήσεις ότι σήμερα στα δάση της Ρόδου υπάρχουν γύρω στα 100-150 ζώα.
Υπάρχει επίσης σημαντικός αριθμός ζώων (περί τα 70 άτομα), τα οποία διατηρεί ο Δήμος Ρόδου σε περιφραγμένους χώρους. ’τομα ελαφιού έχουν μεταφερθεί από την Ρόδο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος όπου ζουν μέσα σε ζωολογικούς κήπους και πάρκα. Δυστυχώς εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει μείωση του αριθμού του πλατύκερου ελαφιού, που οφείλεται κυρίως στην λαθροθηρία και στην κακή νοοτροπία των κατοίκων του νησιού της Ρόδου στο να μην δίνουν πληροφορίες στις αρμόδιες Υπηρεσίες (Δασαρχείο,   
dama1.jpg (152366 bytes)Αστυνομία), για την ανακάλυψη και τον εντοπισμό των λαθροθήρων, θεωρώντας την συνεργασία αυτή σαν προδοσία ή όπως αλλιώς λέγεται σαν "κάρφωμα".Αν και όλοι οι κάτοικοι της Ρόδου αγαπούν κατά τα άλλα και φροντίζουν για την επιβίωση του ελαφιού εν τούτοις δεν μπορούν να βοηθήσουν όσο πρέπει προς την κατεύθυνση αυτή, για την σύλληψη και παραδειγματική τιμωρία των λαθροθήρων, που χωρίςίσως και οι ίδιοι να το συνειδητοποιούν καταστρέφουν και αφανίζουν τα σύμβολα του τόπου μας.
Από την άλλη μεριά τα μέσα και ο αριθμός που διαθέτει το Δασαρχείο της περιοχής δεν φαίνονται αρκετά για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου.Μείωση του αριθμού υπήρξε και όταν αρκετά ελάφια κάηκαν αφού εγκλωβίστηκαν από τις φλόγες κυρίως στις δύο μεγάλες πυρκαϊές της Ρόδου του 1987 και 1992.Εν τούτοις ο λόγος αυτός, αν και σημαντικός, δεν μπορεί να θεωρηθεί κύριος για την μείωση του πληθυσμού αφού στην ουσία με την αύξηση της τροφής μετά τα πρώτα χρόνια της πυρκαϊάς αυξάνεται και ο αριθμός των γεννήσεων. Ένας άλλος αρκετά σημαντικός λόγος ελάττωσης του αριθμού των ζώων είναι η αντίστοιχη ελάττωση των γεωργικά καλλιεργούμενων εκτάσεων που επήλθε κυρίως λόγω της απασχόλησης του ντόπιου πληθυσμού με τις τουριστικές εργασίες. Δεν θα μπορούσαμε βέβαια να παραβλέψουμε το γεγονός της χρήσης πολλών και ισχυρών γεωργικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τις καλλιέργειες και τα οποία δηλητηριάζουν τις τροφές των ζώων καθώς και τις πηγές και τα νερά, στους βιοτόπους τους.
Στον χάρτη που ακολουθεί εμφανίζονται οι βιότοποι του ελαφιού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλα ζώα σε άλλες θέσεις ή ότι τα υπάρχοντα σε κάποιες από τις ενδεικτικές θέσεις δεν έχουν ή δεν μπορούν να μετακινηθούν, ανάλογα με την αλλαγή των παραγόντων που επηρεάζουν την επιβίωσή τους, όπως η ποσότητα της τροφής, η ύπαρξη νερού αλλά κυρίως η πίεση που δέχονται από την παρουσία και τις νόμιμες ή παράνομες δραστηριότητες του ανθρώπου.

 


https://www.facebook.com/tsabika.hatzinikola/posts/10158987821511910



Rhodes fires










 


_______________________________________________________

Το πλατόνι της Ρόδου

 https://www.ecorodos.gr/το-πλατόνι-της-ρόδου/

 

Φωτιά στη Ρόδο: Τα ελάφια κατέβηκαν στα χωριά και βρήκαν καταφύγιο σε αυλές σπιτιών για να σωθούν

https://www.newsit.gr/ellada/fotia-sti-rodo-ta-elafia-katevikan-sta-xoria-kai-vrikan-katafygio-se-ayles-spition-gia-na-sothoun/3825074/ 

 

 

Ο Αίσωπος, τα ελάφια της Πάρνηθας και τα πλατόνια της Ρόδου

https://www.efsyn.gr/oikonomia/398633_o-aisopos-ta-elafia-tis-parnithas-kai-ta-platonia-tis-rodoy



https://heoce.gr/elafia-ntama-ntama/

Δευτέρα 24 Ιουλίου 2023

Καθώς φωτιά πλησιάζει τον Πλάτανο (#Αχαΐα)




Η φρίκη κάθε καλοκαιριού. Οι φωτιές.

Φρικτή καταστροφή, αναμενόμενη και γι’ αυτό δύσκολο να την αποδεχθούμε.

Σκέπτομαι τους ανθρώπους που χάνουν τα σπίτια τους, σκέπτομαι τα δάση τα λαγκάδια τα άγρια ζώα, τα πουλιά. Αλεπουδίτσες και σκαντζοχοιράκια, χελιδόνια και κοράκια και σπουργίτια ξεσπιτώνονται ή καίγονται ζωντανά.

Είμαι μακριά, σε κυκλαδίτικο νησί όπου βλέπουμε τους θερινούς ανέμους σαν ευεργεσία, το κλίμα που κάνει κατοικήσιμους τους ξερούς κι άνυδρους αυτούς τόπους. Όμως η χθεσινή νύχτα ήταν και για μας δύσκολη, περιμέναμε νέα για το σπίτι μας στην Αχαΐα.

Έχω, μαζί με τις αδελφές μου, ένα αγαπημένο σπίτι στον ‘Άνω Πλάτανο, μετά την Τράπεζα που καιγόταν χθες. 

Πριν από πολλά χρόνια σε στιγμή απόγνωσης ζήτησα βοήθεια από τον πατέρα μου για να απαγκιστρωθώ από την πρέζα. Δεν το είχα ξανακάνει ποτέ. Μέσα σε 24 ώρες μου είχε βρει φάρμακα και μου πρόσφερε τρεις εναλλακτικές περιοχές, τρία σπίτια φίλων του στα οποία μπορούσα να φιλοξενηθώ για ένα μήνα. Διάλεξα τον Πλάτανο, όπου δεν είχα ξαναπάει ποτέ. Το σπίτι της φίλης του, τριώροφο πέτρινο στον κεντρικό δρόμο και συντηρημένο με αγάπη, το λάτρεψα, όπως και το χωριό στο οποίο, μετά το μαρτυρικό τριήμερο του πόνου, περπατούσαμε με τον κύριο Kastell στις λεμονιές ή στο δάσος ή κάτω στη θάλασσα του Κορινθιακού όπου ο Kύριος Κastell κολυμπούσε Φεβρουάριο.

Είχαν έρθει και φίλοι μας, ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης και η αγαπημένη μου ‘Άντζελα Μπρούσκου που ο πολύς κόσμος τη γνωρίζει ως εμπνευσμένη σκηνοθέτιδα και ηθοποιό μα εμείς στο σπίτι έχουμε και προσέχουμε τους πίνακες και τα σκίτσα της.

Όταν πια ήμουν καλά, με γενναιόδωρη στήριξη του πατέρα μου, φύγαμε για το Λονδίνο και ξεκόλλησα εντελώς. Μα μου έμεινε η αγάπη για την Πλάτανο, την Αχαΐα, την κομψότητα του ιστορικού Αιγίου- τόπο λατρεμένο απ’ όπου πέρασε ο Βύρων στο πρώτο του το νεανικό ταξίδι φιλοξενούμενος του τοπικού άρχοντα Λόντου.

Ευλογημένο τόπο με τρεις μεσογειακές ζώνες δικές μας σε απόσταση ωρών, εκεί που τον χειμώνα πίνεις μεσημέρι ουζάκι στην παραλία με ήλιο και δυό ώρες μετά τρως φασολάδα και παϊδάκια στη χιονισμένη Ζαρούχλα.

Άρα, όπως θα καταλάβατε, μου κόλλησε στο νου να αγοράσουμε σπίτι εκεί και ψάχναμε ένα πέτρινο μέσα στο χωριό για να το αναστυλώσουμε. Με πρόλαβε ο Διαγόρας. Το αγόρασε ταχύτατα κι ο αρχιτέκτωνας Ανδρέας Κούρκουλας, αδελφός της γυναίκας του, το επισκεύασε και εκμοντέρνισε (εντός) με αγάπη: δώρο για το γάμο τους. Δυό σπίτια σε μια οικογένεια παραπήγαινε, εμείς δεν αγοράσαμε, μα για πολλά χρόνια περνούσαμε με τον Kύριο Kastell εκεί τους χειμώνες μας.

Πολύ έξυπνα πιστεύω, ο πατέρας μου το άφησε και στις τρεις κόρες του. Έξυπνα διότι έτσι και το απολαμβάνουμε όλες μα και το κόστος συντήρησης γίνεται υποφερτό για κάθε εισόδημα. 

Αν τα διηγούμαι τώρα που πέρασα τη νύχτα αγωνιώντας είναι γιατί κάθε κάτοικος, κάθε περαστικός είναι και μια ιστορία. Απλώς είμαστε κι εμείς μέσα στους πολλούς που βλέπουν κάθε καλοκαίρι τη φωτιά να απειλεί τις ζωές και τις αναμνήσεις τους.

Είμαι μακριά, δε συγκρίνεται η δική μας αγωνία με τον τρόμο όσων ζουν κι εργάζονται εκεί- μα καταλαβαίνω και το ζω με τεράστια αγωνία και οργή γι’ αυτό το ετήσιο έγκλημα.


_______________________________________________

Πάνω, σκίτσο της Άντζελας: Ο Θανάσης απολαμβάνει..

Τα άλλα που ζωγράφισε στον Πλάτανο είναι λάδια και τα έχω στην Αθήνα. Αυτό το σκίτσο όμως είναι εδώ, κοντά μου και το μοιράζομαι πρώτη φορά μ' εσάς..


Το σπίτι μας κι η παραλία.

Από την πάνω βεράντα και απ' τα παράθυρα του πάνω γραφείου βλέπεις τον Κορινθιακό κι απέναντι ως το χιονισμένο Όλυμπο.





Αυτή είναι η εικόνα που δίνει το FIRMS της NASA σήμερα 10πμ,. Τα δεδομένα καταγραφής βρίσκονται 3-6 ώρες πίσω σε χρόνο και είναι από δορυφόρους #Διακοπτό #Τράπεζα #Αίγιο #Αιγείρα #Ακρατα #Καθολικο #φωτια #φωτιες #πυρκαγια