Καιρό πριν αρχίσει να παίζεται, φίλοι έλαβαν πρόσκλησή μου για τη σελίδα του ΤΡΑΝΖΙΤ, της νέας ταινίας του Κάρολου Ζωναρά.
Σπάνια προσκαλώ σε σελίδες, ακόμα και των δικών μου.
Η ταινία δεν είναι «εύκολη», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Μα τη Τέχνη δεν οφείλει να είναι «εύκολη» κι ακόμα, δεν είναι όλα για όλους. Συμβολισμός λέγεται και το θέμα, όπως λέει κι ο τίτλος, είναι η μετάβασή μας εκεί που όλοι θα πάμε.
Συστήνω.
‘Όπως συστήνω και τις άλλες ταινίες, τις «βατές» του Ζωναρά (στο youtube), τις πιο βατές μα εξ ίσου καθηλωτικές και ενδιαφέρουσες.
Για μας αλλά και για όσους δεν την έχουν δει, κοινοποιώ τα λόγια του αγαπημένου Ferris Costas:
Ο Κάρολος Ζωναράς ξέρει πολύ καλά τι κάνει. Κι όσοι "ψάχνουν να βρουν... τι συμβολίζει, δεν ξέρουν τι είναι ο Συμβολισμός.
Ίσως το πιο τολμηρό εγχείρημα στην Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου.
Όχι, δεν είναι ο Κιθαιρώνας, ούτε ο σιδηροδρομικός σταθμός του Anouil. Είναι η ερημιά όπου κάτι έχει τελειώσει, και κάτι άλλο πάει ν' αρχίσει. Είναι ολοφάνερο πως ο πολιτισμός, έτσι όπως τον γνωρίσαμε, είναι παρηκμασμένος, κι ένας άλλος πολιτισμός θ' αρχίσει. Ο λόγος έχει κατακερματιστεί, κι ο νέος λόγος δεν έχει αρθρώσει ακόμα το συντακτικό του.
Ο σκηνοθέτης αρνείται το flash back, οι αναμήσεις είναι ευκολία. Κι ούτε επιχειρεί μια προφητεία, το φανταστικό στο σινεμά είναι διασκέδαση. Η Αριστοτελική δομή της τραγικής μυθοπλασίας, είναι ξεπερασμένη. Ο Άνθρωπος πρέπει να ξαναβρεί τη συνείδησή του, εκ του μηδενός. Η Αγαύη δεν θα δώσει τη λύτρωση.
Είναι κρίμα να χάσετε αυτή την ταινία (προβάλλεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, κάθε μέρα στις 7:00) επειδή κάποιοι αγράμματοι κι εγωπαθείς "κριτικοί" που δεν τους ξέρει ούτε η μάνα τους, τσιγγουνεύτηκαν τα λόγια τους.
Ένα προσωπικό παράπονο, μου έλειψε η μουσική -de la musique avant toute chose είπε ο Verlaine, άρχοντας των συμβολιστών.
Αλλά ο Κάρολος έτσι ήθελε, και δικαίωμά του.
Αν ο Λάνθιμος προτείνει μια νέα Μητρόπολη, ο Τσάρλυ προτιμάει να εκφράσει την απορία του.
Εγκαίνια Κυριακή 9 Ιουλίου της Λυδίας Βενιέρη, Μυκονιάτισσας εικαστικού και φίλης.
Θέμα ο Διόνυσος, ο 13ος ο δικός μας θεός. Τα έργα εκτίθενται στον κήπο και περιβάλλοντα χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου- μια πρωτιά που εύχομαι να γίνει συνήθεια. Η έκθεση θα διαρκέσει ως το Σεπτέμβριο, όσο και το πολύ ενεργό φέτος MykonosArtFestival.
Το MykonosArtfestival αξιοποιεί για πρώτη φορά τον περιβάλλοντα κήπο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Μυκόνου για να εγκαταστήσει μια σύνθεση γλυπτών της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη, εμπνευσμένη από τις διονυσιακές μυστηριακές γιορτές.
Το έργο της Λυδίας Βενιέρη, είναι αφιερωμένο στον Διόνυσο, τον 13ο θεό του Ολύμπου που με την γιορτή ανατρέπει τις δεδομένες καταστάσεις, θεραπεύει και εμπνέει.
Η καλλιτέχνις μας έχει χαρίσει ένα έργο πλούσιο σε συμβολισμούς. Ελάτε να γνωρίσουμε από κοντά το νέο της έργο αφιερωμένο στην πρωτότυπη ενέργεια και τη μεταμορφωτική δύναμη του παιχνιδιού, στοιχεία που εμπεριέχουν οι παραδόσεις του νησιού μέχρι τις μέρες μας.
Η εγκατάσταση θα παραμείνει στον κήπο του Μουσείου μέχρι τη λήξη του Φεστιβάλ τον Σεπτέμβριο.
Αυτό το σονέτο τής Μήκονος Υπνοφόρου, το είχα παρουσιάσει ανέκδοτο ακόμαστο Δεύτερο Πρόγραμμα, προσκεκλημένη στην εκπομπή του Νίκου Αϊβαλή, πολύ παλιού αγαπημένου φίλου που μάς άφησε νωρίς ξαφνικά και αναπάντεχα.
Από τα πρώτα νεανικά μου χρόνια η φιλία μας, κιη εκπομπή του (από τις μακροβιότερες του ραδιοφώνου*) με φιλοξενούσε συχνά, είτε ζωντανά όταν περνούσα από την Αθήνα είτε με δουλειά μου όταν διάβαζε ο ίδιος ποιήματά μου.
Πλάι- πλάι δυο ποιήματα σ΄αυτό το βιβλίο έχουν αφιέρωση σε δυό πολυαγαπημένους φίλους. Το Νίκο και τη Στάλη
Ούτε που μου περνούσε από το νου ότι κι οι δυό θα πέθαιναν τόσο σύντομα, και μάλισταπριν από εμένα που, έτσι που κι εγώ κυνήγησα το δράκο κάποτε, νόμιζα πάντα ότι πρώτη θα έφευγα για το μακρύ ταξίδι.
Έμεινα πίσω όμως. Και μου λείπουν. Μου λείπουν πολύ και οι δύο.
___________________________________________
*«Διακριτικές Σχέσεις Διεθνούς Ρεπερτορίου», μια εκπομπή 39 ετών· φέτος θα γιόρταζε τα 40 χρόνια της.
Με μεγάλη οδύνη μοιραζόμαστε την απώλεια του ραδιοφωνικού παραγωγού και ηθοποιού Νίκου Αϊβαλή, που για περισσότερο από 40 χρόνια κοσμούσε «διακριτικά» τα μικρόφωνα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Η οικογένεια της ΕΡΤ και ιδιαίτερα οι συνάδελφοι και φίλοι του στο Δεύτερο Πρόγραμμα το οποίο υπηρέτησε με μεγάλη αγάπη επί 4 δεκαετίες, είμαστε συντετριμμένοι από τη αιφνιδιαστική απώλεια του Νίκου. Του πάντα χαμογελαστού, ευγενικού και φυσικά «διακριτικού» Νίκου, η εκπομπή του οποίου «Διακριτικές Σχέσεις Διεθνούς Ρεπερτορίου» θα έκλεινε του χρόνου 40 χρόνια παρουσίας στα ερτζιανά. Όλες οι εκπομπές του Δεύτερου είναι αφιερωμένες στη μνήμη του Νίκου μας. Την Κυριακή, στις 6 το απόγευμα, που θα εξέπεμπε ο Νίκος Αϊβαλής, το δύσκολο έργο του αποχαιρετισμού αναλαμβάνει «διακριτικά» ο συνοδοιπόρος και φίλος του Σιδερής Πρίντεζης, με μια εκπομπή αφιερωμένη στο Νίκο. Δυστυχώς θα υπάρξουν και άλλες τέτοιες άμεσα. Είχαμε τόσα σχέδια για τους προσεχείς εορτασμούς για τα 70 Χρόνια Δεύτερο και είναι πολύ πονετικό ότι θα τα γιορτάσουμε χωρίς το Νίκο Αϊβαλή.
Συλλυπούμαστε τα αδέλφια του, την οικογένειά του, τους φίλους του.
Ποιος ήταν ο Νίκος Αϊβαλής;
Ο Νίκος Αϊβαλής γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Θέατρο στις Δραματικές Σχολές «Θέατρο Τέχνης – Κάρολος Κουν», στη Σχολή του Πέλου Κατσέλη, στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών στο Γκρατς στην Αυστρία.
Παρακολούθησε σεμινάρια με τον Μίνω Βολανάκη και ως ηθοποιός έπαιξε στο Θέατρο, αλλά και στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Τελευταία του παρουσία στο σινεμά, η συμμετοχή του στο «λπ», μια ταινία-ντοκιμαντέρ για τη Λένα Πλάτωνος το 2017. Στο τέλος της ίδιας χρονιάς επιμελήθηκε και συμμετείχε τον κύκλο παιδικών παραστάσεων «Άσπρο χιόνι, μαύρο χιόνι» στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων Λευτέρης Βογιατζής.
Επί σκηνής τελευταία φορά τον είδαμε στον μονόλογο του Ζαν Ζενέ «Ο Σκοινοβάτης» που ανέβηκε στο θέατρο Φούρνος την περίοδο 2019-2020.
Όσον αφορά τη δισκογραφία, συμμετέχει στους δίσκους: «Μάσκες Ηλίου» της Λένας Πλάτωνος, «Το νησί των λωτοφάγων» του Στάμου Σέμση με την Έλλη Πασπαλά, «Αντίπυρα» της Δανάης Παναγιωτοπούλου, «Απ’ τη στεριά το νερό και τον αέρα», «Ορθογραφία της αγάπης» (συμμετείχε ερμηνευτικά, στιχουργικά και με ζωγραφιές) και του Μιχάλη Ανδρονίκου, «Νότες σε αχνό πορτοκαλί» του Φίλιππου Περιστέρη και "Περιπέτεια" του Δημήτρη Αρναούτη.
Η μεγάλη του αγάπη όμως ήταν, είναι και θα είναι το Ραδιόφωνο, το οποίο υπηρέτησε επί πολλά χρόνια. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 ήταν στην Ελληνική Ραδιοφωνία. «Παιδί – μαθητής» της Σοφίας Μιχαλίτση ξεκίνησε στο Δεύτερο Πρόγραμμα με την εκπομπή «Οι Κυρίες της τζαζ». Το 1983 ακολούθησε η εκπομπή «Διακριτικές Σχέσεις Διεθνούς Ρεπερτορίου», μια εκπομπή που υπήρχε μέχρι σήμερα! Ακούστε εδώ πρόσφατες εκπομπές του Νίκου, με αφιερώματα, συνεντεύξεις, επετειακές αναφορές. Η τελευταία εκπομπή «Διακριτικές Σχέσεις Διεθνούς Ρεπερτορίου» μεταδόθηκε στις 6 Μαρτίου του 2022.
Μα ναι, «και γυναίκες» αλλά σπάνια και μια όχι παρέα όπως γίνεται με τα αγόρια.
Δεν το ενθαρρύνει η Εκκλησία, ήταν η γύμνια, ήταν κι εκείνες οι προκαταλήψεις πως θα πάθουμε από το κρύο «μητρικά» όπως το έλεγαν παλιά και τάχα δε θα γίνουμε μάνες…
Είναι κι ο συμβολισμός: η γυναίκα είναι της νύχτας και της Φωτιάς παρά της θάλασσας της πρωινής….
Θα προτιμούσα να μην βουτούσαν ούτε οι άνδρες, αλλά το έθιμο δομήθηκε εντός ενός απαρχαιωμένου πατριαρχικού οργανισμού, με διακριτούς ρόλους για τα δύο φύλα. Οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο λ.χ. (οι παρθένες μάλιστα) και διαφυλάσσουν την πλειοψηφία των εθίμων, των τελετουργικών, των δοξασιών και των δεισιδαιμονιών.
Για τον ίδιο λόγο που γυναίκες σε έμμηνο ρύση απαγορεύεται να προσκυνούν,να μεταλαμβανουν και να συμμετέχουν σε μυστήρια.Να βγάζουν το καπέλο που φορούν όταν μπαίνουν στην εκκλησία,να έπονται των αντρών στην παραλαβή αντιδωρου κλπ κλπ κλπ
Σιγά μη βουτήξουμε, χειμώνα σε παγωμένα νερά, να ξεπαγιασουμε, για να πιάσουμε τον σταυρό. Κ δε πάμε νύχτα με πανσέληνο, να χορέψουμε γύρω από τη φωτιά;
Μα πιάνουν ιερά πράγματα οι γυναίκες στη χριστιανική θρησκεία; Από ότι ξέρω και στο ιερό της εκκλησίας μπαίνουν υπό όρους και πρέπει να είναι καλυμμένες. Πως θέλετε να αποκαλύψουν το σώμα τους, να σκανδαλίσουν και να βραχούν;
Αρχαία φαίνεται η συνήθεια της τέλεσης του Μεγάλου Αγιασμού την ημέρα των Θεοφανείων, όπου ψάλλονται τα τροπάρια του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Σωφρονίου και το κοντάκιο του Ρωμανού του Μελωδού.
η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς εβεβαίου του λόγου το ασφαλές Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι»
εν μορφή ως δούλου βαπτισθήναι μετά σαρκός υπό Ιωάννου εν Ιορδάνου ρείθροις ίνα βροτών εκπλύνει τα παραπτώματα»
Θεοφάνεια
Η Βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο (το Βαπτιστή). Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου, που ξεκινά με τα Χριστούγεννα. Λέγεται, επίσης, Επιφάνια και Φώτα.
Το όνομα της εορτής προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας, που σύμφωνα με τις Γραφές συνέβη κατά τη Βάπτιση του Ιησού. Στις Δυτικές Εκκλησίες, τα Θεοφάνεια είναι περισσότερο συνδεδεμένα με την προσέλευση και την προσκύνηση των Τριών Μάγων στη Φάτνη της Γέννησης του Ιησού.
Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επιλεγόμενος στη συνέχεια Βαπτιστής, που ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, και διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά δε τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα από τον ουρανό ακούσθηκε φωνή που έλεγε ότι: Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα". Η φράση αναφέρεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, ενώ απουσιάζει από αυτό του Ιωάννη.
Αυτή δε είναι και η μοναδική φορά της εμφάνισης, στη Γη, της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος υπό του πλήρους «μυστηρίου» της Θεότητας. Τα Θεοφάνια ονομάζονται έτσι επειδή η φωνή του θεού ακ
Τα Θεοφάνια είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική γιορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή[1]. Γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η γιορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια, Φώτα ή Φωτά ή Εορτή των Φώτων. Σε αυτή την εορτή γιορτάζουν: Φώτιος (Φώτης), Φωτεινή, Ιορδάνης, Θεοφάνης (Φάνης), Θεοφανία (Φανή).
Κατά τον 4ο αιώνα η εορτή των Θεοφανίων γιορτάζεται πλέον με λαμπρότητα σε όλη την ανατολική Εκκλησία ως εορτή του φωτισμού της ανθρωπότητας δια του Αγίου Βαπτίσματος, απ΄ όπου και το όνομα «Τα Φώτα», εορτή «των Φώτων» (Γρηγόριος Ναζιανζηνός λόγος 39, Αστερίου Αμάσ. Λόγος εις «εορτών των Καλανδών»).
Στη Δύση τα Θεοφάνια απαντώνται στα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά από της εποχής αυτής φαίνεται στη Ρωμαϊκή Εκκλησία και άλλη μια εορτή αφιερωμένη στη κατά σάρκα Γέννηση του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου. Όταν πλέον καθιερώθηκε αυτή η ημερομηνία για τα Χριστούγεννα σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο έγινε και ο διαχωρισμός της εορτής των Θεοφανίων στις 6 Ιανουαρίου, στα μέσα του 6ου αιώνα.
Ως κύριες τελετές των Θεοφανίων θεωρούνται οι παρακάτω
Μέγας Αγιασμός (Θρησκευτική τελετή που λαμβάνει χώρα εντός των Εκκλησιών).
Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού (Θρησκευτική τελετή που ακολουθεί του Μεγάλου Αγιασμού και γίνεται η κατάδυση του Σταυρού σε ακτή Θάλασσας, εντός λιμένων, όχθες ποταμών ή λιμνών και στην ανάγκη σε δεξαμενές νερού όπως στην Αθήνα._