Όχι μόνο επειδή η νέα 'Οδός Πανός' έχει μετάφρασή μου των πολύ της καρδιάς μου παραβολών του, όχι μόνο επειδή έχει νέα άρθρα για τον πολυαγαπημένο πολύπαθο εστέτ, τον Όσκαρ μας, αλλά και επειδή είναι ένα ακόμα εξαιρετικά προσεγμένο τεύχος διά χειρός Γιώργος Χρονάς- του συγγραφέα εκδότη που δικαίως υπερηφανεύεται ότι έφτασε το περιοδικό στο 204ό τεύχος μόνος δίχως επιχορηγήσεις και μαλαγανιές.
Για σάς ή ως δώρο εορτών το εγγυώμαι ότι μόνο χαρά και έμπνευση θα δώσει.
Πού (ρωτούν κάποιοι):
Σε βιβλιοπωλεία, στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων στην οδό Διδότου στην Αθήνα, με ηλεκτρονική παραγγελία ή, με συνδρομή ετήσια για τα 4 τεύχη της χρονιάς. Δε θα μετανιώσετε.
_____
*και μια άσχετη σημείωση: εξακολουθώ να δουλεύω δίχως τον υπολογιστή μου που ακόμα να επισκευαστεί. Γι αυτό είμαι σχετικά απούσα εδώ. Μα πολλά ετοιμάζω και σύντομα θα επανεμφανιστώ με περισσότερα και για το συγκεκριμένο τεύχος και τον Όσκαρ μας.
«Ευλογημένος ο ερχόμενος» και ένα «Λάζαρε, δεύρο έξω!» που μου θυμίζει το «Ευρίπίδη, έλα έξω» από τους επιτυχημένους Αχαρνής του Σαββόπουλου.
Σάββατο του Λαζάρου, γιορτάζουμε οι αναστημένοι.
Ακούω τον όρθρο από τη λειτουργία της Ανάστασης του Λαζάρου από Βυζαντινή Χορωδία.
Ο Λάζαρος ο φίλος του Ιησού, αδελφός Μάγδας και Μαρίας ήταν 'τριακοντούτης' όταν πέθανε και 'τεταρταίος' (στο όριο της σήψης δηλαδή) όταν έγινε το θαύμα της Ανάστασής του. Άλλα τριάντα χρόνια έζησε στην Κύπρο (ή Κρήτη.... ή Έφεσο) όπου ξαναπέθανε κι ησύχασε ως τον Οκτώβριο του 890 που ο βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ο Σοφός (886 - 912 μ.Χ.) συνάντησε το λείψανο και το μετέφερε στη μονή του Αγίου Λαζάρου της Κωνσταντινούπολης της οποίας είναι 'κτήτωρ' κι η μεγαλοπρεπής Βασιλική της είναι φημισμένη.
Αυτός ο Λέων ο Σοφός είναι σα να ζητά το Σαίξπηρ του κι αν έχετε θεατρικό ή σεναριακό ταλέντο σας τον συστήνω.
Η Ευδοκία Ιγγερίνα, η μάνα του, ήταν ερωμένη του αυτοκράτορα Μιχαήλ ΙΙΙ τον οποίο σκότωσε με τη βοήθεια του άνδρα της Βασιλείου Ι ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο και επίσημα θεωρείται πατέρας του Λέοντα παρότι τους χώριζε μίσος μέχρι θανάτου κυριολεκτικά αφού ακόμα και πεθαίνοντας κατηγόρησε το Λέοντα για δολοφόνο του κι ας είχε χτυπηθεί σε κυνηγετικό ατύχημα. Κι ο Λέων όμως ίσως κάτι ήξερε αφού όταν μετέφερε το λείψανο κι έχτισε τη μεγαλοπρεπή φημισμένη εκκλησία επανενταφίασε τα οστά του Μιχαήλ γι’ αυτό και θεωρείται πιθανόν να ήταν πράγματι νόθος γιός του.
Τα σαιξπηρικά δεν τελειώνουν εκεί όμως. Παντρεμένος με τη Θεοφανώ ενώ προτιμούσε τη Ζωή Ζαούτζαινα που ο Βασίλειος του την πάντρεψε με κάποιον ασήμαντο αξιωματούχο αλλά τον πατέρα της ο Λέων τον κράτησε κοντά του ως 'μυστικό' του (που ήταν κάτι σα πρωθυπουργός απολυταρχίας –βεζίρης δηλαδή) μέχρι του σημείου να επινοήσει τον τίτλο του Βασιλεοπάτορος (του βασιλικού πεθερού δηλαδή). Παντρεύτηκε άλλες δυό όμως κι όταν πια απέκτησε το γιο τον έστεψε συναυτοκράτορα όταν ήταν νήπιο.
Αλλά, πέραν λειψάνων και εκκλησιών, ο Λέων ήταν όντως σοφός. Επιμελήθηκε τα 'Βασιλικά' στα οποία συγκέντρωσε όλους τους νόμους, σε 60 τόμους. Καλό αυτό, θεάρεστο κι αποτέλεσε τη βάση του Βυζαντινού Δικαίου, αλλά είπαμε ήταν συγγραφεύς, δηλαδή έγραφε και δικά του κι ανάμεσα σ' αυτά ήταν και νέοι νόμοι που έδιναν λύσεις σε μικροπράγματα- εκ των οποίων το προσφιλές του θέμα του 4ου γάμου. Ναι, τέταρτου.
Χήρος ήταν, είχε πεθάνει η Ζαούτζαινα και του είχε αφήσει κόρη. Παντρεύτηκε την Ευδοκία Βαϊάνα η οποία όμως πέθανε σε τρία χρόνια δίχως να κάνει γιο. 35 ήταν ο Λέων και ο Πατριάρχης ο Μυστικός δεν του επέτρεπε να ξαναπαντρευτεί. Πώς το αντιμετώπισε; Σα βασιλιάς. Καθαίρεσε τον Πατριάρχη και διόρισε στη θέση του πρώτα το μικρό αδελφό του Στέφανο κι ύστερα (δε θέλω γέλια) τον Αντώνιο τον Καυλέα― με τον οποίο, βέβαια ησύχασε.
Δεν είναι ότι δε προσπάθησε, στην αρχή επέλεξε να την έχει ερωμένη την Ζωή Καρβωνοψίνα αλλά ούτε ο Θεός δεν το ήθελε να μείνει αστεφάνωτη η μάνα που έδωσε τον κληρονόμο. Για να μην τα πολυλογώ την παντρεύτηκε, κι αργότερα μετά το θάνατό του οι ραδιουργίες της κράτησαν το γιο τους στο θρόνο αλλά ο γάμος ανακάτεψε τον Πάπα και άνοιξε μια συζήτηση περί Μοιχείας που χρειάστηκαν πολλές Σύνοδοι για να καταλήξει κάπου (αν κατέληξε).
Σαν το Χαρούν ελ Ρασίντ των 1001 Νυκτών, λένε ότι τριγυρνούσε μέσα στο λαό μεταμφιεσμένος και, μετά θάνατον, έγινε ιδιαίτερα λαοφιλής για τα στίχηρά του, ύμνους που ψέλνονται (ναι το μαντέψατε) Σάββατο του Λαζάρου και τόσο αγαπήθηκαν που με τα χρόνια εκτός από σοφό τον θυμόταν ο λαός και ως προφήτη.
Για τα προφητικά δεν ξέρω αλλά κάποιος λόγος θα υπάρχει αφού ο Λάζαρος είναι σύμβολο μυστικιστικό με φοίνικες και αλληγορικούς συμβολισμούς.
Aπό την άλλη, για πιο χαριτωμένα, αν δεν εξάντλησα το κέφι σας για όλα αυτά, θέλω να σας θυμίσω τη σχετική παραβολή του Oscar Wilde από τα πεζά του ποιήματα [που έχω μεταφράσει* . Τη γκαντεμιά του κλαίει, και την ατυχία του, ένας ευεργετηθείς που όταν συναντά τον Κύριο του λέει 'ήμουν νεκρός και με ανέστησες, πώς να μην κλαίω;'
Στη Μύκονο (κι αλλού μαθαίνω, εγώ δεν τον ήξερα) φτιάχνουν τα «λαζαράκια», σαβανωμένα ανθρωπάκια σε κουλουράκι, μα, όπως και σε όλη την Ελλάδα, πλέον δε θα δολύμε παιδιά να τραγουδούν κάλλαντα του Λαζάρου (ή και κάλλαντα γενικώς).
Φέρνω να τα θυμηθούμε.
__ Κάλλαντα Λάζαρου Χρόνια Πολλά Τα κάλαντα του Λαζάρου, στις μπάντες μου …τότε ο Χριστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει: ‘Αδη Τάρταρε και Χάρο Λάζαρο θε να σου πάρω
Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,
ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα.
Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι,
ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.
_______________________________________
Σύνδεσμοι και Εικόνες
Ταπισερί: Ο Αγιος Λάζαρος φτάνει στη Γαλλία με τη Μάρθα και τη Μαρία
Ο Τάφος, αξιοθέατο στα Ιεροσόλυμα
Ναΐτης, Τάγμα Αγίου Λαζάρου
Άγιος Λάζαρος στην Κύπρο
Κάλλαντα και φωτογραφία με «Παιδιά που τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου, Ήπειρος, 1950-1960» από Dimitris
Ο Παντελής Μπουκάλας καλεσμένος στη Λέσχη Ανάγνωσής μας που στεγάζεται στη Βιβλιοθήκη Παναγιώτη Κουσαθανά, 'Δημοτική Στέγη Μελέτης Πολιτισμού και Παράδοσης' και ακμάζει με τη με φροντίδα της Αγγέλας Καλλαφάτη.
Γιατί είναι κι αυτή η Μύκονος για την οποία μπορεί να μη μιλούν τα διάφορα κανάλια κι οι τηλεκοσμικές ιστοσελίδες, μα εμείς την απολαμβάνουμε και τη συντηρούμε με αγάπη.
Ο ΠαντελήςΜπουκάλας είναι Έλληναςποιητής, αρθρογράφος, συγγραφέας, μεταφραστής και δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στο Λεσίνι του Μεσολογγίου, αλλά σύντομα μετακόμισε στην Αθήνα. Στόχευε να σπουδάσει φιλολογία, αλλά "κόπηκε" στην Έκθεση και έτσι σπούδασε Οδοντιατρική. Από την νεαρή του ηλικία υπήρξε υποστηρικτής της αριστεράς και προσπάθησε να δημιουργήσει οργάνωση Ρήγα Φεραίου, αλλά δεν τα κατάφερε και τελικά εντάχθηκε και ο ίδιος στην ΚΝΕ. Ξεκίνησε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά από το 1979 (Σύμπτωμα). Το 1987 έγραφε στην Πρώτη, ενώ από το 1990 ως και σήμερα αρθρογραφεί στην Καθημερινή όπου για είκοσι χρόνια είχε την ευθύνη της ανά Τρίτη σελίδας του βιβλίου. Είναι επιμελητής κειμένων, με κύρια συνεργασία τις εκδόσεις Άγρα.[3]
Από το 1980 έχει δημοσιεύσει στις Εκδόσεις Άγρα τα βιβλία ποίησης: Αλγόρυθμος, Η εκδρομή της ευδοκίας, Ο μέσα πάνθηρας, Σήματα λυγρά, Ο μάντης, Οπόταν πλάτανος και Ρήματα (Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2010), έναν τόμο δοκιμίων και βιβλιοκριτικών υπό τον τίτλο Ενδεχομένως. Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου και δύο τόμους υπό τον τίτλο Υποθέσεις, με τις επιφυλλίδες του στην Καθημερινή της Κυριακής. Έχει μεταφράσει, για τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τον ελληνιστικό Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος. Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας. Έχει επίσης μεταφράσει τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο (2005), τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου (2005) και τις Τρωάδες του Ευριπίδη για το Θέατρο του Νέου Κόσμου (2010).
Ο Παντελής Μπουκάλας, ποιητής, αρθρογράφος, συγγραφέας, μεταφραστής και δημοσιογράφος αυτοβιογραφείται στο Μονόγραμμα σε δύο συνέχειες.
Η νεώτερη ελληνική γραμματεία, ευτύχησε να έχει μέλος τον Παντελή Μπουκάλα. Έναν ποιητή με σπάνια πένα, πλούσια αλλά με θαυμαστή οικονομία λόγου, που αν αφουγκραστείς θα διαισθανθείς να ρέει υπόγεια ο ποταμός της δημοτικής πολιτιστικής μας παράδοσης. Βιοπορίζεται ασκώντας την δημοσιογραφία την οποία μετουσιώνει σε λογοτεχνικό έργο κατά τον τρόπο των παλιών κλασικών αρθρογράφων.
Τέκνο της ελληνικής επαρχίας, γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Δήμου Οινιάδων, ένα μικρό χωριό κοντά στο Μεσολόγγι που είχε πηγή ζωής, τον Αχελώο ποταμό. Σύντομα οι συνθήκες ανάγκασαν την οικογένεια να μετακομίσει στην Αθήνα. Στόχος του ήταν να σπουδάσει φιλολογία, αλλά "κόπηκε" στην …Έκθεση. Ο ακαδημαϊσμός των διορθωτών αδυνατούσε να κατανοήσει ένα φωτεινό μυαλό, που ήταν πάντα ένα βήμα πιο μπροστά. Έτσι σπούδασε Οδοντιατρική, την οποία ουδέποτε υπηρέτησε.
Η πρώτη προσέγγιση με τα ελληνικά γράμματα έγινε στο χώρο του Ολκού, του εκδοτικού οίκου δηλαδή που ήταν ο Αντώνης ο Καρκαγιάννης και ο Δήμος ο Μαυρομάτης. Προσελήφθη ως παιδί για όλες τις δουλειές αλλά σύντομα κατέληξε διορθωτής, στη συνέχεια επιμελητής κειμένων σε εκδοτικούς οίκους όπου δούλευαν πολλοί διανοητές της. Εκεί διαμόρφωσε και την πολιτική του συνείδηση.
Ξεκίνησε να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Το 1987 έγραφε στην εφημερίδα «Πρώτη», ενώ από το 1990 ως και σήμερα αρθρογραφεί στην Καθημερινή, όπου για είκοσι χρόνια είχε την ευθύνη της σελίδας του βιβλίου.
Από το 1980 δημοσιεύει τις πρώτες ποιητικές του συλλογές «Αλγόρυθμος» και «Η εκδρομή της Ευδοκίας» από τις εκδόσεις «Άγρα». Ακολουθούν μεταξύ άλλων «Ο μέσα πάνθηρας», «Σήματα υγρά», «Ο μάντης», «Οπόταν πλάτανος», «Ρήματα». Το 2010 τιμάται με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Έχει εκδώσει έναν τόμο δοκιμίων και βιβλιοκριτικών υπό τον τίτλο «Ενδεχομένως» και δύο τόμους υπό τον τίτλο «Υποθέσεις», με τις επιφυλλίδες του στην Καθημερινή της Κυριακής.
Έχει μεταφράσει, για τον ίδιο εκδοτικό οίκο (Άγρα) τον ελληνιστικό Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος. Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας. Έχει επίσης μεταφράσει τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο (2005), τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου (2005) και τις Τρωάδες του Ευριπίδη για το Θέατρο του Νέου Κόσμου (2010).
Αυτή την εποχή ένα τιτάνιο έργο (ζωής) που προϋποθέτει βάσανον και αφοσίωση, βρίσκεται στο τέλος του. Μια δεκάτομη μελέτη του για το δημοτικό τραγούδι, με γενικό τίτλο «Πιάνω γραφή να γράψω… Δοκίμια». Μέσα από αυτή τη μελέτη αναδεικνύει την ποιητική αξία των δημοτικών τραγουδιών, τη γλωσσική τους αξία. Στόχος του, να απομακρύνει από το μυαλό αρκετών την αγοραία εκδοχή του, που πλασαρίστηκε από ανίδεους, εκούσια ή ακούσια...
«Δεν είναι αιφνίδιος ο έρωτας μου για το δημοτικό ούτε αφύσικος, ίσα-ίσα είναι ότι φυσικότερο. Μέσα σ' αυτήν την κολυμπήθρα γεννήθηκα, μεγάλωσα, με τραγούδια, μοιρολόγια, αινίγματα, παραμύθια, πανηγύρια, μουσική της εκκλησίας. Όλα αυτά είχαν τον τόκο τους κάποια στιγμή. Το πρώτο κείμενο που έγραψα θαμπωμένος από το δημοτικό, εξ ού κι ο τίτλος του “το θάμβος” , “το επίμονο θάμβος του δημοτικού”, ήταν το 1992, δηλαδή έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια»
Η έρευνά του γύρω από το Δημοτικό Τραγούδι μας και τις ρίζες του, θα ολοκληρωθεί σε δώδεκα τόμους. Εν τω μεταξύ ο πρώτος τόμος με τίτλο: “Όταν το ρήμα γίνεται όνομα: Η “Αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών” τιμήθηκε με το βραβείο Δοκιμίου–Κριτικής (Κρατικά Βραβεία για τη λογοτεχνική παραγωγή του 2017).
Ο δεύτερος τόμος της σειράς τιτλοφορείται “Το αίμα της αγάπης – Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση” και ο τρίτος τόμος, που ήδη κυκλοφορεί, έχει τίτλο: “Κόκκιν' αχείλι εφίλησα” (εκδ. Άγρα).
Κίτρινο φεγγάρι ανατέλλει απόψε, αργά, όλο και πιο αργά κι όλο και λειψότερο. Στη χάση σαν τη ζωή μας.
«..Τοφεγγάριπήγεκιέπεσε
στοποτάμιτοβαθύ
κιηαγάπημουκιτρίνισε
σαντηφλόγαστοκερί..»
Από τη Στέλλα, βέβαια, η Σοφία Βέμπο.
Οι χιλιοτραγουδισμένοι στίχοι του Λόρκα μεταφρασμένοι από το Γκάτσο και μελοποιημένοι από το Χατζιδάκι.
Χρωματιστά φεγγάρια και ποτάμια σ’ αυτό κι άλλα πολλά του Λόρκα που για τις μεταφράσεις στα ελληνικά σας φέρνω ένα θαυμάσιο κείμενο του Γιώργου Κεντρωτή.
ΚΙ εν τω μεταξύ, καθώς έπεσε ο άνεμος κι αδειάζει το νησί ―παρά την παράλογη φωταψία που ξεγελά― ένα τριζόνι ήρθε στην αυλή μου σα να είμαι αλλού, κάτω από φυλλωσιές και ισπανικά ποτάμια.
«Ψηλάανεβαίνειτοφεγγάρι
καικάτωτρέχειοάνεμος….»
‘Mis cortas miradas
exploran el suelo..’
Οιαργόσυρτεςματιέςμουεμένα
τονουρανόεξερευνούν.
Χαρείτε τα αυτά και άλλα από το Γιώργο Κεντρωτή, που τον μοιράζομαι κι ας διαφωνώ με την άποψή του ότι η καλύτερη εκδοχή του συγκεκριμένου είναι της Μούσχουρη κι όχι της Βέμπο που, κατ’ εμέ, είναι η κορυφαία αφού στην εξαίσια φωνή της δίνει ένα έξτρα βάθος η αμυδρή σκιά τοπικής προφοράς, εκείνο το «ου» που αχνοηχεί στο «χουόρεψε ίσαμ' αύριο το προυί» ή τα διπλά της λάμδα στο «πουλί. Προσέξτε τα και θα με καταλάβετε: https://www.youtube.com/watch?v=Hl0N0bYS3i4
Δεν είναι εύκολο να φανταστούμε την ηθική εξαχρείωση της ομάδας ρατσιστών που 26 Δεκεμβρίου έκανε την απόπειρα επίθεσης σε δομή φιλοξενίας ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Δέκα ρατσιστές με καδρόνια αποφάσισαν να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα σκορπώντας κορωνοϊό και τρομοκρατώντας παιδάκια υπό τις ιαχές «Γαμώ τον Αλλάχ».
Το χιλιοειπωμένο ότι τα Χριστούγεννα οι Χριστιανοί γιορτάζουν την διάσωση ενός εκπατρισμένου προσφυγόπουλου είναι μάταιο να το θυμίσω πάλι. Όμως όσο ούγκανοι κι αν είναι, ό,τι ρατσιστική σαλάτα κι αν έχουν στα κεφάλια τους δε γίνεται να μην έχουν τη φαντασία να καταλάβουν τι τραγωδία και αγριότητα κρύβεται πίσω από το χαρακτηρισμό «ασυνόδευτο» για ένα παιδί και πόσο ο πόνος πολλαπλασιάζεται από την προσφυγιά.
Τι δεν καταλαβαίνουν;
Αρκεί νομίζω η είδηση και η απόφασή μας να αντισταθούμε αδιαπραγμάτευτα. Και, όπως πάντα, συνοδεύω με εικόνες και σχόλια + με την ευκαιρία το δικό μου με Σεφέρη, Banksyκαι άλλα: Με τον Ηρώδη θα ήμασταν; #moria #Χριστούγεννα (μεγάλη συλλογή)
Ομάδα αγνώστων με σιδηρολοστούς, μαχαίρια και καδρόνια προσπάθησε να εισβάλει στη δομή φιλοξενίας ασυνόδευτων προσφυγόπουλων που λειτουργεί υπό την αιγίδα της Εκκλησίας της Ελλάδος το βράδυ του Σαββάτου, στο Ωραιόκαστρο της Θεσσαλονίκης. Μηνυτήρια αναφορά αναμένεται να καταθέσει ο πληρεξούσιος δικηγόρος της δομής που κατήγγειλε το περιστατικό.
Σύμφωνα με τον πληρεξούσιο δικηγόρο της δομής, Θοδωρή Καραγιάννη, οι άγνωστοι συγκεντρώθηκαν έξω από το χώρο έχοντας στα χέρια τους μαχαίρια, καδρόνια και σιδηρολοστούς. Στην αρχή, όπως καταγγέλλει, φώναξαν ρατσιστικά συνθήματα και στη συνέχεια επιχείρησαν να εισβάλουν στο χώρο όπου φιλοξενούνται τα προσφυγόπουλα, ευτυχώς χωρίς αποτέλεσμα.
Ο Θοδωρής Καραγιάννης δήλωσε ότι αύριο Δευτέρα θα κατατεθεί μηνυτήρια αναφορά στην αρμόδια εισαγγελία και υπογράμμισε ότι «οφείλουμε όλοι να προστατεύσουμε τα ανήλικα απέναντι σε ανθρώπους που με σχέδιο υποκινούνε μίσος και προπαγάνδα και δεν φοβούνται να ασκήσουν βία με κίνδυνο ζωής σε παιδιά 12-15 ετών». https://www.efsyn.gr/node/274531
«Σήμερα άκουσα ένα πρόσφυγα τούτο:... μαγαζιά, πόρτες, παράθυρα, σπίτια, τα πάντα έκλεισαν μονομιάς. Αυτός με τη γυναίκα του μέσα στο κοπάδι, το μωρό έξι μέρες να τραφεί, έκλαιγε, χαλούσε τον κόσμο... Ο πατέρας μού διηγείται: 'Τι να κάνω; Έφτυσα τότε στο στόμα του παιδιού για να το ξεδιψάσω.»
Από τη Συρία, τώρα; Όχι, από τη Σμύρνη, τότε. Ημερολόγιο του Σεφέρη, 1928.
Επίθεση στη δομή ασυνόδευτων ανηλίκων της Εκκλησίας της Ελλάδος έκαναν οι δέκα ακροδεξιοι στο Ωραιόκαστρο, δεν έκαναν τίποτα κορωνοπαρτι σε πλατεία να τους κυνηγήσει ο Χρυσοχοΐδης και να σοκαριστουν τα κανάλια
Χθες κάποιοι δεν πήγαν επίσκεψη σε φίλους κ γνωστούς αλλά πήγαν με καδρόνια, σιδηρολοστούς κ μαχαίρια να επιτεθούν σε χώρο όπου φιλοξενούνται προσφυγοπούλα.
ΝΑΙ, δυστυχώς υπάρχουν τα αποβρασματα της κοινωνίας, ΟΙ ΡΑΤΣΙΣΤΕΣ, στο Ωραιόκαστρο να μας θυμίζουν ότι τίποτα δεν τελείωσε
Στα μικρά πεζά ποιήματα του Όσκαρ Γουάιλντ είναι κι εκείνο με τον καλλιτέχνη που είχε φτιάξει το άγαλμα της 'Λύπης που κρατά αιώνια' αλλά όταν ήρθε πάλι η στιγμή που πόθησε η καρδιά του να δημιουργήσει κι έτυχε όλου του κόσμου ο χαλκός να έχει σωθεί, ο Καλλιτέχνης δε δίστασε να λιώσει το παλιό του έργο για να φτιάξει το άγαλμα της 'Χαράς που κρατά μια μόνο στιγμή'. Τα 'Πεζά Ποιήματα' ο Γουάιλντ τα έγραψε τα χρόνια της χαράς και, θυμάμαι, πολύ με εντυπωσίασε όταν σε μια συνομιλία στο τέλος της ζωής του παρατήρησα ότι στη μνήμη του αντέστρεψε έτσι που, αφού είχαν πια μεσολαβήσει η φυλακή, η ατίμωση κι η χρεοκοπία, εκείνος πια τα θυμάται ανάποδα και λέει [ή γράφει- δεν έχω το βιβλίο εδώ που γράφω] τι δίκιο είχε τότε που το έλεγε ότι λιώνει η 'Χαρά που κρατά μια μόνο στιγμή' και γίνεται 'Λύπη που κρατά αιώνια'.
Λίγο πριν το 1900 έγιναν αυτά και δεν ξέρω κατά πόσο ο αγαπημένος μου Όσκαρ είχε εμπνευστεί από τη φημισμένη 'Χαρά του Έρωτα', 'Plaisir d' amour', ποίημα από τη νουβέλα 'Σελεστίν' του Jean-Pierre Claris de Florian:
'Plaisir d'amour ne dure qu'un moment,
chagrin d'amour dure toute la vie...'
[Χαρά του έρωτα δεν κρατά παρά μια στιγμή·
Λύπη του έρωτα κρατά μια ζωή...]
που, ήδη ακουγόταν έναν αιώνα, μελοποιημένο από τον Jean-Paul-Égide Martini το 1784, λίγο πριν τη Γαλλική Επανάσταση.
Κάτι λιγότερο από δυό αιώνες μετά, σε μια φυλακή της Αθήνας το σφύριζε ένας μελλοθάνατος, μουσική υπόκριση των τελευταίων στιγμών ενός έρωτα και των πρώτων ακουσμάτων ενός εμβρύου που δε θα γνώριζε από τον πατέρα του παρά ίσως μια αμυδρή ασαφή μνήμη της συγκίνησης από τη μελωδία αυτή και από την αυστηρή φωνή του καθώς ζητούσε από την έγκυο μητέρα να μην κλάψει «μπροστά τους», να μην τη δουν να κλαίει για να μην πετάξουν τις ζωές τους άδικα, μα να αποδείξουν ότι πεθαίνουν όχι για ένα καινούργιο κόσμο αλλά για ένα καινούργιο «είδος ανθρώπου», όπως πίστευαν πολλοί ιδεολόγοι κομμουνιστές οδεύοντας προς το θάνατο εκείνα τα χρόνια.
Στις τελευταίες φευγαλέες συναντήσεις της Έλλης Παππά και του Μπελογιάννη, όταν με άπειρες μικροδικαιολογίες ζητούσαν να βγαίνουν από τα κελιά ώστε να ιδωθούν μια στιγμή ή ίσως να καταφέρνουν να αφήσουν ένα σημειωματάκι σκαλισμένο με καμένο σπίρτο πάνω στα βρωμερά ξεπλυμένα αποκόμματα εφημερίδας που μάζευαν από τα πεταμένα πλάι στη λεκάνη της τουαλέτας. Κι εκεί, στο σκληρό αγώνα του έρωτα και της αξιοπρέπειας μέσα στο βόθρο της βίας και του θανάτου, τραγούδι τους, όπως συνηθίζεται στους έρωτες, είχαν, το 'Plaisir d amour' που τους σφύριζε γλυκά ο Καλούμενος, ο συγκατηγορούμενός (Υπόθεση Ασυρμάτων) από το ενδιάμεσο κελί.
Όπως ενάμιση αιώνα πριν από αυτά, το 1816 την εποχή του Ρομαντισμού, στα Λουτρά του Aix-les-Bains, μια νέα κοπέλα το τραγούδησε στο Λαμαρτίνο και τόσο του εντυπώθηκε στο νου που το αφηγήθηκε 30 χρόνια μετά. Κι ο Έρμαν Έσσε, διαλέγοντας μάλιστα ονόματα από τον Πάρσιβαλ, το έκανε διήγημα στο οποίο αφηγείται (όπως κάνω κι εγώ τώρα, αλλά εκείνος είχε σύντροφο τη φαντασία μονάχα) την ιστορία του τραγουδιού που το βάζει να ξεκινά από μια μεσαιωνική μονομαχία στην οποία το συνθέτει ένας πτωχός τροβαδούρος για να εκφράσει στην ευγενή δέσποινα Χερζελόυδη το σφοδρό πλην μάταιο έρωτά του, τον 'Λύπη αιώνια'.
Άραγε η μοναχική συντροφιά της αθηναϊκής φυλακής να γνώριζε την ενορχήστρωση του Μπερλιόζ ή τις πιο «Δωματίου» εκδοχές με βιόλα και πιάνο; Ελάχιστα να είχαν ζήσει πιο πολύ θα είχαν προλάβει και την παραλλαγή/ διασκευή 'Can't Help Falling In Love', πασίγνωστη επιτυχία του Έλβις. Δεν ξέρω αν θα αγαπούσαν τέτοια μουσική ο Μπελογιάννης κι ο Καλούμενος αλλά πιο πιθανό μού φαίνεται η πρώτη επαφή τους να ήταν στο σινεμά, στην 'Κληρονόμο' του 1949 που τη 'Χαρά του έρωτα' τραγουδά ο Μοντγκόμερυ Κλιφτ. Πιο πολλά δε θα πω, γράφω από μνήμης και, αν ενδιαφέρεστε θα βρείτε κι αυτά και άλλα πολλά. Μια νύχτα αϋπνίας με βασάνισε κι ο νους μου πήγε σε παλιές αγάπες, μέρες που έφυγαν και δεν ξαναγυρνούν. Φευγαλέα είναι η χαρά ενώ η λύπη αιώνια κι οι άνθρωποι όσο δεν το αντέχουμε τόσο το διαλαλούμε. Με τρόπους πάμπολλους σα παλιό τραγούδι. Το συγκεκριμένο τραγούδι μετενσαρκωμένο στον αιώνα μας δεν το έχω πετύχει. Κάπου μετά από σαλόνια, αρένες, φυλακές και λουτροπόλεις, κι αφού χορευόταν Rock'n'Roll ενόσω ταξίδευε και ως ύμνος χριστιανικός, φαίνεται σα να κουράστηκε ή να ξεπεράστηκε.
Σας φέρνω το αυθεντικό κι ό,τι άλλα θυμάμαι για να το χαρούμε όσο ακόμα αντέχει κι αντέχουμε διότι.. είπαμε, οι Χαρές μας δεν κρατούν παρά μια στιγμή.
_______________________________________________Στον αιώνα μας δεν έχει μετενσαρκωθεί ή δεν το έχω πετύχει. Ψάχνω από μνήμης αν και πιστεύω αν ενδιαφέρεστε θα βρείτε ακόμα πιο πολλά στο Διαδίκτυο.
Η αρχή:
Το ποίημα του Jean-Pierre Claris de Florian (1755–1794) από τη Célestine του,
με μουσική του Jean-Paul-Égide Martini (1741–1816)
Plaisir d'amour ne dure qu'un moment,
chagrin d'amour dure toute la vie.
J'ai tout quitté pour l'ingrate Sylvie,
Elle me quitte et prend un autre amant.
Plaisir d'amour ne dure qu'un moment,
chagrin d'amour dure toute la vie.
"Tant que cette eau coulera doucement
vers ce ruisseau qui borde la prairie,
je t'aimerai", me répétait Sylvie,
l'eau coule encore, elle a changé pourtant.
Plaisir d'amour ne dure qu'un moment,
chagrin d'amour dure toute la vie.
The pleasure of love lasts only a moment,
The grief of love lasts a lifetime.
I gave up everything for ungrateful Sylvia,
She is leaving me for another lover.
The pleasure of love lasts only a moment,
The grief of love lasts a lifetime.
"As long as this water will run gently
Towards this brook which borders the meadow,
I will love you", Sylvia told me repeatedly.
The water still runs, but she has changed.
The pleasure of love lasts only a moment,
The grief of love lasts a lifetime.
Popular lyrics[edit source]
Plaisir d'amour ne dure qu'un moment.
chagrin d'amour dure toute la vie.
The joys of love are but a moment long
The pain of love endures the whole life long
Your eyes kissed mine, I saw the love in them shine
You brought me heaven right then when your eyes kissed mine.
My love loves me, and all thy wonders I see
The rainbow shines in my window, my love loves me
And now he's gone like a dream that fades into dawn
But the words stay locked in my heartstrings, my love loves me
