Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2018

Νέος ευρωπαϊκός Κανονισμός για τη Βιολογική Γεωργία και Κοινότητα Πελίτι



Ενώ είναι εύκολο να γίνει κατανοητό λίγοι συνειδητοποιούν τι συμβαίνει στην εποχή μας με τη Γεωργία και τους σπόρους και τι τελικά καταναλώνουν.
Το μέλλον της υγείας μας θα εξαρτηθεί από τους νόμους αλλά και το πόσο εμείς οι καταναλωτές αντιδρούμε και αρνιόμαστε να δηλητηριαζόμαστε για το κέρδος της μαζικής παραγωγής άνοστων υπερλαχανικών και δημητριακών που ιδιότητές τους είναι η αντοχή κι η εμφάνιση αντί της γεύσης.
Παρουσιάζω το Νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τη Γεωργία και συνιστώ, αν δε γνωρίζετε να πληροφορηθείτε για τη σημαντική δουλειά που κάνει η 'Κοινότητα Πελίτι' που αγωνίζεται για την διατήρηση των παραδοσιακών σπόρων τους οποίους διανέμει δωρεάν στους αγρότες μας «για να μπορούμε εμείς να γευόμαστε ντομάτα όταν τρώμε ντομάτα και άνυδρο νόστιμο πεπόνι» όπως λέει η φίλη μου μαγείρισσα-blogger Two Minutes Angie συστήνοντας «Τα Χριστούγεννα κάτω από το δένδρο βάλτε και μία συνδρομή προς το Κοινότητα Πελίτι......….. Και φυσικά να μη χρησιμοποιούμε χημικά ζιζανιοκτόνα στους αγρούς, ούτε στο πιάτο μας…
Φέρνω τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό και συνδέσμους προς την Κοινότητα Πελίτι με πληροφορίες και  για το πρόγραμμά τους αποστολής σπόρων.

Αισιόδοξο! Θα περάσει στα ψιλά των γαστρονομικών ειδήσεων;
Κι' όμως, είναι ό,τι πιό σημαντικό γίνεται αυτήν τη στιγμή και άρηκτα δεμένο με τη μαγειρική δημιουργία (και την υψηλή μαγειρική ιδιαίτερα) ,τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την υγεία των καταναλωτών της τροφής.
Τα Χριστούγεννα κάτω από το δένδρο βάλτε και μία συνδρομή προς το Κοινότητα Πελίτι, την κοινότητα που παλεύει για την διατήρηση των παραδοσιακών σπόρων και τις διανέμει δωρεάν στους αγρότες μας για να μπορούμε εμείς να γευόμαστε ντομάτα όταν τρώμε ντομάτα και άνυδρο νόστιμο πεπόνι . Και φυσικά να μη χρησιμοποιούμε χημικά ζιζανιοκτόνα στους αγρούς, ούτε στο πιάτο μας...





Το Πελίτι ξεκίνησε από τον Παναγιώτη Σαϊνατούδη ως προσωπική του ανάγκη το 1995. Σήμερα αγκαλιάζει πολλούς και μάλιστα διαφορετικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο.
Οι βασικοί στόχοι του "Πελίτι" είναι: η συλλογή, διατήρηση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών, η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς τη μεσολάβηση του χρήματος, η δημιουργία μιας εναλλακτικής κοινότητας με κύριο άξονα τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών.
Το σήμα του "Πελίτι" είναι ένα δέντρο μια βελανιδιά. Πιασμένοι χέρι, χέρι χορεύουν σε κύκλο άντρες και γυναίκες. Είναι εμπνευσμένο από έναν Ινδιάνικο μύθο. Η επωνυμία "Πελίτι" είναι εμπνευσμένη από μια μεγάλη βελανιδιά που βρίσκεται στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου νομού Δράμας.
 
Για τις δράσεις και τη φιλοσοφία του Πελίτι μας μιλά ο εμπνευστή του κ. Σαϊτανούδης Παναγιώτης
-Τι σας οδήγησε στην ίδρυση του Πελίτι;
Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τις ντόπιες ποικιλίες μέσα από ένα τυχαίο συμβάν. ( στη σελίδα του Πελίτι www.peliti.gr, στο σημείο που αναφέρομαι ως φύλακας Βιοποικιλότητας αναφέρεται το συμβάν «ΤΟ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ ΠΟΥ ΜΟΥ ΆΛΛΑΞΕ ΤΗ ΖΩΗ».)
Το 1995 έβαλα ως προτεραιότητα στη ζωή μου το θέμα των ντόπιων ποικιλιών και ίδρυσα το Πελίτι ως μια δική μου εσωτερική ανάγκη. Το Πελίτι ξεκίνησε στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου και το όνομα του είναι εμπνευσμένο από μία μεγάλη βελανιδιά που υπάρχει στο Δασωτό.
-Ποια ακριβώς είναι η δράση σας;
Σήμερα το Πελίτι είναι η σημαντικότερη οργάνωση στην Ελλάδα όσο αφορά την Συλλογή, Διατήρηση και Διάδοση των ντόπιων ποικιλιών. Η έδρα του είναι στο Μεσοχώρι του Δήμου Παρανεστίου του Νομού Δράμας και έχει 9 τοπικές ομάδες στην υπόλοιπή Ελλάδα.
Η δεύτερη θεματική δράση που έχει το Πελίτι είναι η ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών χωρίς χρήματα που ξεκίνησε το 2002.
Η Τρίτη θεματική ενότητα είναι η δημιουργία μιας κοινότητας με κύριο άξονα το θέμα της διατήρησης των ντόπιων ποικιλιών
-Πέρα από τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, που αλλού θεωρείτε ότι είναι χρήσιμη η προσπάθεια αυτή;
Οι ντόπιες ποικιλίες είναι ένα ζωντανό κομμάτι του πολιτισμού μας. Κατά τον ίδιο λοιπόν τρόπο με τον οποίο έχουμε χρέος και ευθύνη να διατηρήσουμε τα ιστορικά μνημεία που δηλώνουν την ταυτότητα μας έτσι οφείλουμε να διατηρήσουμε και τις ντόπιες ποικιλίες.
 
Οι ντόπιες ποικιλίες έχουν φτάσει σε εμάς έχοντας περάσει μια σειρά από αντιξοότητες, όπως δύσκολες καιρικές συνθήκες, ασθένειες, έντομα, παράσιτα και σήμερα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δύσκολες καιρικές συνθήκες και να δώσουν τροφή στον αγρότη καλλιεργητή. Έχουν χρώματα, αρώματα και γεύσεις κάτι που δεν υπάρχει στις μοντέρνες ποικιλίες και ο αγρότης καλλιεργητής μπορεί να κρατά το δικό του σπόρο για την επόμενη χρονιά.
-Πόσων ετών είναι ο ποιο παλιών σπόρος που ανακαλύψατε στην περιοχή μας και σε ποιο είδος;
Ο αρχαιότερος σπόρος που έχουμε στη συλλογή μας είναι το μονόκκοκο σιτάρι ή καπλουτζάς , τον σπόρο αυτό τον έχουμε πάρει από την τράπεζα Γενετικού Υλικού που είναι ο εθνικός φορέας για το φυτικό γενετικό υλικό της Ελλάδας. Το μονόκκοκο σιτάρι έχει βρεθεί σε ανασκαφές στο Νομό Δράμας και μπορείτε να το δείτε ανάμεσα στα εκθέματα του Μουσείου Δράμας , όπως επίσης και σε προϊστορικούς οικισμούς του Νομού Καβάλας και χρονολογείται από 7000 Π.Χ δηλαδή εδώ και 9000 χρόνια.
-Πιστεύετε ότι θα πρέπει ο αγρότης είναι έτοιμος να επιστρέψει στην βιολογική καλλιέργεια;
Πιστεύουμε ότι η καλλιέργεια της γης με σεβασμό, χωρίς δηλητήρια είναι ανάγκη αλλά αν αυτό δεν είναι μια εσωτερική ανάγκη των ίδιων των αγροτών δεν μπορεί να εφαρμοστεί μια και καλλιέργεια χωρίς φάρμακα σημαίνει μικρότερη παραγωγή, περισσότερος μόχθος κτλ
-Τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει μια παλιά ποικιλία από μια σύγχρονη;
Αυτάρκεια, οικονομία, ανεξαρτησία, γεύση, ποιότητα
-Υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για σπόρους που ήδη έχουν χαθεί;
Μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα μας η έννοια αυτή ήταν άγνωστη. Με την κλειστή αυτοσυντηρούμενη οικονομία των μικρών αγροτικών κοινωνιών δεν ήταν ορατός κανένας κίνδυνος για τις χρησιμοποιούμενες τοπικές ποικιλίες και πληθυσμούς ή για τα φυσικά οικοσυστήματα. Όμως με την τεχνολογική και οικονομική επανάσταση που επικράτησε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο οι νέες συνθήκες οδήγησαν στην επικράτηση, στις εθνικές αγορές πρώτα και στην παγκόσμια κατόπιν, λίγων εκλεκτών ποικιλιών με υψηλή ποιότητα και απόδοση που δημιουργήθηκαν από επιστημονικά κρατικά ιδρύματα αρχικά και ιδιωτικές βελτιωτικές εταιρείες αργότερα, οι οποίες εκμεταλλεύτηταν το ευνοϊκό νομικό πλαίσιο προστασίας των δημιουργιών τους που επικράτησε διεθνώς μετά το 1960. Αποτέλεσμα αυτών των νέων τάσεων ήταν να εκτοπισθεί από την καλλιέργεια και να χαθεί ένα μεγάλο μέρος του παραδοσιακού γενετικού υλικού που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενεές. Αυτή η απώλεια γενετικού δυναμικού χαρακτηρίσθηκε ως Γενετική Διάβρωση (Genetic erosion). Το μέγεθος της γενετικής διάβρωσης στη χώρα είναι αποκαρδιωτικό. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο το 1 % των εντόπιων ποικιλιών Σίτου και το 2-3 % των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν 50 χρόνια στην Ελλάδα έχει διασωθεί υπό καλλιέργεια μέχρι τις μέρες μας. Ένα σημαντικό πάντως κομμάτι αυτού του γενετικού δυναμικού έχει διασωθεί και διατηρείται στην Τράπεζα Γενετικού Υλικού.
 
(Η Γεωργική Βιοποικιλότητα, Νίκος Σταυρόπουλος, Στέλιος Σαμαράς, Α. Ματθαίου,ΕΘΙΑΓΕ – ΚΓΕΜΘ – Τράπεζα Γενετικού Υλικού.www.peliti.gr)
-Τελευταία ακούμε να γίνεται λόγος για το σιτάρι Ζέα. Γιατί ακριβώς πρόκειται;
Οι αρχαίοι προγονοί μας κατανάλωναν κατά κύριο λόγο κριθάρι και όχι σιτάρι. Το Ζέα είναι μια ομάδα σιτηρών και όχι ένα μεμονωμένο σιτάρι. Μέσα σε αυτή την ομάδα είναι και το μονόκκοκο σιτάρι που αναφέραμε παραπάνω
-Η κοινή αγροτική πολιτική σε ποιο βαθμό συμβάλει στην εξαφάνιση των τοπικών ποικιλιών;
Υποστηρίζοντας τους μεγάλους αγρότες και εκτοπίζοντας τους μικροκαλλιεργητές εκτοπίζουμε και τις ντόπιες ποικιλίες
-Ως πολίτες πως μπορούμε να γνωρίζουμε ποιο είδος είναι καλύτερο;
Είναι πολύ σημαντικό να υποστηρίξουμε τους παραγωγούς του τόπου μας που καλλιεργούν παραδοσιακές ποικιλίες της περιοχής
-Ο κόσμος αγκάλιασε την προσπάθεια που καταβάλετε όλα αυτά τα χρόνια;
Υπάρχει μεγάλη αποδοχή και στήριξη από τον κόσμο και τον ευχαριστούμε για αυτό
-Με ποιους τρόπους κάνετε γνωστή την παρουσία σας;
Μέσα από ανοιχτές εκδηλώσεις, ομιλίες, επισκέψεις σε σχολεία
-Υπάρχει άλλη οργάνωση στην Ελλάδα που κάνει αυτό που κάνετε εσείς;
Υπάρχουν πολλές οργανώσεις στην Ελλάδα μικρές ή μεγάλες που ασχολούνται με τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών.
Το καλαμπόκι που μου άλλαξε τη ζωή
Του Παναγιώτη Σαϊνατούδη
Οι πρώτοι ντόπιοι σπόροι που έπιασα στα χέρια μου ήταν, τον Ιανουάριο του 1991, από μια τράπεζα γενετικού υλικού του εξωτερικού. Μέσα σε αυτούς ήταν ποικιλίες από καλαμπόκια που οι φυλές που τα καλλιεργούσαν έχουν εξαφανιστεί, αλλά οι σπόροι τους συνεχίζουν να υπάρχουν.
Αυτό ήταν το καλαμπόκι, που στάθηκε αφορμή να κάνω την πρώτη μου αναζήτηση για ντόπιους σπόρους στη γενέτειρα μου Βαμβακούσα του νομού Σερρών το 1992 και μετά να ακολουθήσουν εκατοντάδες αποστολές σε όλη την Ελλάδα.
Το Σεπτέμβριο του 1992 μοίραζα τα προσκλητήρια γάμου του αδερφού μου, στη γενέτειρα μου Βαμβακούσα του νομού Σερρών. Στην αυλή ενός σπιτιού είδα ένα κοντόροκο μαύρο καλαμπόκι. Ρώτησα την ηλικιωμένη κυρία τι ήταν το καλαμπόκι που κρατούσε και μου είπε ότι με αυτό κάνει ποπ κορν στα εγγόνια της. Ζήτησα λίγους σπόρους και μου έδωσε ευχαρίστως. Μετά μου ήρθε η ιδέα, σε κάθε σπίτι που θα πηγαίνω προσκλητήριο, να ζητάω να μου δώσουν σπόρους από δικές τους ποικιλίες. Έτσι και έγινε, στο τέλος μοίρασα τα προσκλητήρια γάμου και γέμισα μια αγκαλιά από καλαμπόκια, κολοκύθες, φασολιά κ.λπ. Αυτή ήταν η πρώτη μου εξερευνητική αποστολή.
Το 1995 στο Δαφνούδι του νομού Σερρών βρήκα ένα άσπρο καλαμπόκι που ήταν μυτερό μπροστά.
Τον Αύγουστο του 1997 πραγματοποίησα εξερευνητική αποστολή στην περιοχή της Αργιθέας. Εκεί οι κάτοικοι της περιοχής των Αγράφων, έχουν ως ντόπιο καλαμπόκι το άσπρο. Το κίτρινο δεν το θεωρούν ντόπιο.
Το 1998 εργάστηκα στο Ινστιτούτο Σιτηρών του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. στο πρόγραμμα αξιολόγησης των ντόπιων ποικιλιών καλαμποκιού. Εκεί είχα την τύχη να δω όλες τις ποικιλίες και τους πληθυσμούς καλαμποκιού που διατηρεί το Ινστιτούτο. Συνολικά, το Ινστιτούτο Σιτηρών διατηρεί 210 ποικιλίες και πληθυσμούς από όλη την Ελλάδα. 
Το 1922 η τότε κυβέρνηση έδωσε, στους πρόσφυγες του Πόντου, ένα κίτρινο καλαμπόκι για να τους βοηθήσει να τραφούν. Αυτό το καλαμπόκι το βρήκα με το όνομα «Ποντιακό καλαμπόκι» στο Δασωτό Κάτω Νευροκοπίου του νομού Δράμας. Οι Πρόσφυγες του Πόντου που ήρθαν την δεκαετία του 1990 στην Ελλάδα έφεραν μαζί τους ένα άσπρο καλαμπόκι.
Στην εξερευνητική αποστολή στα Άγραφα, βρήκα έναν καλλιεργητή που καλλιεργούσε μια παραδοσιακή ποικιλία, κρατούσε κάθε χρόνο δικό του σπόρο και έπαιρνε περίπου 1000 κιλά στο στρέμμα!!!






Το Πελίτι και η Ένωση Βιοκαλλιεργητών Βορείου Ελλάδος συμμετείχαν στην ημερίδα με θέμα «Οι σπόροι στον νέο Κανονισμό για τη Βιολογική Γεωργία», στις 16 Οκτωβρίου 2018,


στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που διοργανώθηκε από τους: Artemisia, Arche Noa, Greens/EFA, ALDE, S&D, EPP

Μετά από μια πολυετή διαδικασία διαπραγματεύσεων, ο νέος Κανονισμός 2018/848 για τη βιολογική παραγωγή προβλέπει μια νομοθετική αλλαγή – ορόσημο. Για πρώτη φορά, από τον Ιανουάριο του 2021, θα επιτραπεί η διάθεση στο εμπόριο χωρίς τους σημερινούς περιορισμούς, παλιών παραδοσιακών ποικιλιών, τις οποίες θα μπορούν οι βιολογικοί παραγωγοί να καλλιεργούν και να αναπαράγουν χωρίς να χρειάζεται άδεια παρέκκλισης. Αυτή η δυνατότητα ανοίγει το δρόμο για να ξανασυνδεθεί η βιοποικιλότητα με την επαγγελματική γεωργία και με την διατροφή μας. Επιπλέον, θα διατίθενται στην αγορά πραγματικοί βιολογικοί σπόροι, που δεν χρειάζονται φυτοφάρμακα και λιπάσματα, και θα μειωθεί σταδιακά η εξάρτηση από τους μη βιολογικούς σπόρους.

Τα οφέλη είναι πολλαπλά:

Για τους βιολογικούς αγρότες: Θα αποδεσμευτούν από τη διαδικασία της παρέκκλισης (ειδική άδεια που ζητούν για να καλλιεργήσουν παραδοσιακές ποικιλίες επειδή αυτές οι ποικιλίες δεν επιτρέπεται, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, να κυκλοφορούν στην αγορά). Επίσης, θα έχουν κίνητρο να ασχοληθούν με τη φυσική βελτίωση των παραδοσιακών ποικιλιών, την προσαρμογή τους στην κάθε περιοχή και την αύξηση της παραγωγικότητάς τους. Έτσι, οι παλιές ποικιλίες θα γίνουν πιο παραγωγικές και περισσότεροι αγρότες θα μπορούν να τις επιλέγουν και να τις καλλιεργούν κάθε χρόνο χωρίς έξοδα, αντί να αγοράζουν κάθε χρόνο εμπορικά υβρίδια.
Για τους καταναλωτές: θα μεγαλώσει η διατροφική αξία και η ποικιλία των γεύσεων στο τραπέζι μας. Μεγαλύτερη βιοποικιλότητα σημαίνει καλύτερη υγεία. Εκτός από την πλούσια γευστική εμπειρία που μας προσφέρουν οι παλιές ποικιλίες, το σώμα μας έχει ανάγκη τα πολλά και διαφορετικά θρεπτικά συστατικά τους.
Για τον πλανήτη και τις επόμενες γενιές: Οι παλιές ποικιλίες προσαρμόζονται στις κλιματικές αλλαγές επειδή έχουν πολύ πλούσια γενετική βάση. Για τον ίδιο λόγο είναι ανθεκτικές στα ζιζάνια και τις ασθένειες και δεν χρειάζονται φυτοφάρμακα και λιπάσματα, όπως οι εμπορικές υβριδικές ποικιλίες. Επομένως η συνέχιση της καλλιέργειας των παραδοσιακών ποικιλιών, η οποία έχει περιοριστεί τα τελευταία 60 χρόνια, θα βοηθήσει το έδαφος του πλανήτη, που έχει νεκρωθεί από τη συνεχή χρήση χημικών σκευασμάτων, να αναζωογονηθεί. Επίσης, διασφαλίζει στις επόμενες γενιές την ελεύθερη πρόσβαση στο αναντικατάστατο κοινό αγαθό των σπόρων.
Τι προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία

Τόσο στη συμβατική, όσο και στη βιολογική γεωργία σήμερα, η νομοθεσία επιτρέπει την πώληση μόνο των ποικιλιών που έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ομοιόμορφα, διακριτά και σταθερά. Τις ιδιότητες αυτές μπορούν να τις έχουν σχεδόν μόνο οι εμπορικές ποικιλίες λόγω του εργαστηριακού περιορισμού που υφίσταται η γενετική τους βάση. Αντίθετα, οι παραδοσιακές ποικιλίες, λόγω της πλούσιας γενετικής τους βάσης, παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία και διαφορετικότητα. Ενώ αυτή ακριβώς η διαφορετικότητα και η ποικιλία είναι ο πλούτος και η αξία των παραδοσιακών ποικιλιών για την ανθρωπότητα και το οικοσύστημα, αντίθετα για την ισχύουσα νομοθεσία αποτελεί το εμπόδιο που αποκλείει την εμπορική τους διάθεση.

Οι αρνητικές συνέπειες της σημερινής νομοθεσίας για τους αγρότες και το οικοσύστημα

Η στενή γενετική βάση που έχουν τα εμπορικά υβρίδια τύπου F1 τα κάνει μεν ιδιαίτερα παραγωγικά, ταυτόχρονα όμως εξασθενεί την αναπαραγωγική τους ικανότητα και τα καθιστά πιο ευαίσθητα σε προσβολές. Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες μπορεί να έχουν μεγαλύτερη παραγωγή αλλά δεν ενδείκνυται να κρατήσουν σπόρο για την επόμενη χρονιά. Επομένως το κέρδος από την μεγαλύτερη παραγωγή, μειώνεται από τη σημαντική οικονομική επιβάρυνση για την αγορά λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και σπόρων κάθε χρονιά.

Η επικράτηση των εμπορικών ποικιλιών και των υβριδίων τύπου F1 έχει επιβαρύνει το έδαφος σε όλο τον πλανήτη λόγω της αναγκαίας χρήσης αγροχημικών. Παράλληλα, η εγκατάλειψη της συστηματικής καλλιέργειας των παραδοσιακών ποικιλιών έχει συμβάλει στην απώλεια της βιοποικιλότητας σε ποσοστό 75% του αγροτικού γενετικού υλικού.

Τι αλλάζει

Νέες κατηγορίες αναπαραγωγικού υλικού που εξαιρούνται από την ισχύουσα νομοθεσία
Ο νέος Κανονισμός 2018/848 αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες της βιολογικής γεωργίας για αναπαραγωγικό υλικό (σπόροι, μοσχεύματα, φυτά) το οποίο θα είναι ανθεκτικό στις ασθένειες και θα μπορεί να προσαρμόζεται στο έδαφος, στις κλιματικές συνθήκες και στις ειδικές καλλιεργητικές πρακτικές της βιολογικής γεωργίας. Καθιερώνονται δύο νέες κατηγορίες αναπαραγωγικού υλικού, τις οποίες οι βιοκαλλιεργητές θα μπορούν να χρησιμοποιούν και / ή να εμπορεύονται οι ίδιοι.

«Βιολογικό ετερογενές υλικό». Περικλείει ό,τι ονομάζουμε σήμερα «παλιές ποικιλιές», «παραδοσιακές ποικιλίες», «πληθυσμούς». Αναφέρεται δηλαδή σε ομάδες φυτών που ανήκουν μεν ταξινομικά στην ίδια βαθμίδα και παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά, ωστόσο έχουν τόσο υψηλό επίπεδο ποικιλομορφίας που δεν μπορούν να αντιπροσωπευθούν από μικρό αριθμό μονάδων (πχ σπόρων) αλλά μόνο από το σύνολο τους. Το «βιολογικό ετερογενές υλικό» δεν είναι μείγμα ποικιλιών, ούτε ποικιλία με την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας.
«Βιολογικές ποικιλίες». Αποτελούν ποικιλίες σύμφωνα με την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας, (έχουν δηλαδή χαρακτηριστικά διακριτά και αναπαράγονται χωρίς να μεταβάλλονται) ωστόσο οι μεμονωμένες αναπαραγωγικές μονάδας χαρακτηρίζονται από υψηλή ποικιλότητα μεταξύ τους, επομένως είναι πιο κατάλληλες για τη βιολογική γεωργία. Επίσης, έχουν παραχθεί υπό συνθήκες βιολογικής γεωργίας από την αρχή, σε αντίθεση με τους σημερινούς «βιολογικούς σπόρους» των οποίων η πολυετής βελτίωση γίνεται εκτός βιολογικής γεωργίας και αναπαράγονται βιολογικά μόνο την τελευταία χρονιά.
Η πρώτη κατηγορία (ετερογενές φυτικό υλικό) θα εξαιρείται πλέον από την ισχύουσα περιοριστική νομοθεσία για την εμπορία των σπόρων. Θα μπορεί να διατεθεί στην αγορά με μια σχετικά απλή διαδικασία υποβολής «φακέλου» προς την αρμόδια αρχή, όπου θα περιλαμβάνεται περιγραφή των χαρακτηριστικών του υλικού. Η αρμόδια αρχή θα έχει προθεσμία τριών μηνών για να σχολιάσει την πληρότητα του φακέλου και να ζητήσει ενδεχομένως επιπλέον πληροφορίες. Μετά το τρίμηνο, εφόσον η αρμόδια αρχή δεν απορρίψει το φάκελο λόγω ελλιπών στοιχείων ή λόγω μη συμμόρφωσης με τον Κανονισμό, ο φάκελος θα θεωρείται αποδεκτός και ο σπόρος μπορεί να διατεθεί στην αγορά.

Οι λεπτομέρειες που θα αφορούν το περιεχόμενο του φακέλου (περιγραφή των χαρακτηριστικών του υλικού, ελάχιστες ποσότητες, βλαστικότητα, καθαρότητα, υγεία, σήμανση, συσκευασία κ.α.) αναμένεται να δοθούν από την Επιτροπή με εφαρμοστικές πράξεις εντός του 2019. Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο επειδή είναι πιθανό η Επιτροπή να περιορίσει τις μεγάλες δυνατότητες που προσφέρει για τη βιοποικιλότητα ο Κανονισμός. Γι αυτό είναι απαραίτητη η διαρκής ενημέρωση των αγροτών και των καταναλωτών και οι παρεμβάσεις σε περίπτωση που υπάρξει τάση περιορισμού της ευκαιρίας που προσφέρει ο Κανονισμός για τις παραδοσιακές ποικιλίες.

Για τη δεύτερη κατηγορία (βιολογικές ποικιλίες) στόχος είναι να χαλαρώσουν τα κριτήρια «Διακριτότητα-Ομοιομορφία-Σταθερότητα (ΔΟΣ)» που σήμερα αποτελούν προϋπόθεση για να εισέλθουν αυτές οι ποικιλίες στην αγορά. Προβλέπονται 7ετή πειράματα σε διάφορες χώρες της ΕΕ ώστε να καθοριστούν τα νέα κριτήρια.

Δημιουργία βάσης δεδομένων – κατάργηση παρέκκλισης
Προβλέπεται η υποχρεωτική δημιουργία και τακτική ενημέρωση βάσης δεδομένων σε κάθε κράτος μέλος, όπου θα περιλαμβάνονται πληροφορίες για τη διαθεσιμότητα των βιολογικών σπόρων ώστε να ενημερώνονται οι αγρότες και οι αρχές. Η βάση δεδομένων θα είναι διαθέσιμη δωρεάν στους παραγωγούς τόσο για να εισάγουν δεδομένα για το βιολογικό αναπαραγωγικό υλικό που διαθέτουν όσο και για να αναζητούν βιολογικό αναπαραγωγικό υλικό. Μόνο αν αποδεδειγμένα δεν είναι διαθέσιμο συγκεκριμένο υλικό στη βάση δεδομένων, θα χορηγείται άδεια παρέκκλισης ώστε να χρησιμοποιηθεί συμβατικός σπόρος.

Με την πρόβλεψη αυτή οι βιολογικοί παραγωγοί θα πρέπει υποχρεωτικά να επιλέγουν βιολογικό αναπαραγωγικό υλικό εφόσον αυτό είναι διαθέσιμο. Επομένως προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά η χρήση των συμβατικών σπόρων στη βιολογική γεωργία, ενώ παράλληλα θα επικρατήσουν ποικιλίες προσαρμοσμένες στις αγρονομικές ανάγκες της βιολογικής γεωργίας, ενισχύοντας την εφαρμογή των αρχών και των προτύπων της βιολογικής γεωργίας (υψηλό επίπεδο βιοποικιλότητας, σπόροι βιολογικής ποιότητας).

Βιολογική γεωργία, υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και παραδοσιακές ποικιλίες.

Η βιολογική γεωργία προϋποθέτει τη βιοποικιλότητα, τη διατήρηση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι σπόροι των εμπορικών ποικιλιών έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι κατάλληλοι για τη βιολογική γεωργία, επειδή απαιτούν χρήση χημικών τα οποία μολύνουν το έδαφος και ασφαλώς δεν επιτρέπονται στη βιολογική γεωργία. Επίσης, δεν προσαρμόζονται στις τοπικές εδαφικές και κλιματικές συνθήκες και δεν συμβάλλουν στη διατήρηση και την εξέλιξη της βιοποικιλότητας.

Οι βιοκαλλιεργητές είναι και αυτοί υποχρεωμένοι σήμερα να αγοράζουν αυτό που σήμερα αποκαλείται βιολογικός σπόρος από το εμπόριο. Μόνο αν δεν υπάρχει διαθέσιμος στο εμπόριο βιολογικός σπόρος για την ποικιλία που επιθυμούν, τους δίνεται ειδική άδεια για να καλλιεργήσουν και να αναπαράγουν σπόρο είτε συμβατικά καλλιεργημένο ή από παραδοσιακές ποικιλίες («άδεια παρέκκλισης»).

Μέχρι τώρα δηλαδή οι βιολογικοί καλλιεργητές σε όλη την Ευρώπη χρησιμοποιούν σπόρους οι οποίοι δεν είναι κατάλληλοι για τη βιολογική γεωργία.

Ωστόσο, ακόμη και με τη διαδικασία της «παρέκκλισης», που ακολουθούν σήμερα οι περισσότεροι βιοκαλλιεργητές, είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ποικιλίες οι οποίες είναι προσαρμοσμένες τοπικά και είναι παραγωγικές. Ο κύριος λόγος είναι ότι η καλλιέργειά τους έχει εγκαταλειφθεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια, με την επικράτηση της εντατικής γεωργίας και πολλές έχουν πλέον εξαφανιστεί.

Προσπαθούν μόνοι τους να βελτιώσουν κάποιες ποικιλίες ώστε να προσαρμοστούν και να γίνουν πιο αποδοτικές, και υπάρχουν περιπτώσεις πολύ επιτυχημένες (όπως πχ η καλλιέργεια της πιπεριάς Φλωρίνης από βιοκαλλιεργητές στο νομό Θεσσαλονίκης). Ωστόσο, η «βελτίωση» μιας ποικιλίας είναι πολυετής και απαιτητική εργασία και η φύση της δουλειάς των αγροτών δεν την ευνοεί.

H επαναλειτουργία του Εθνικού Κέντρου Σποροπαραγωγής, η οποία αποτελεί πάγιο αίτημα των βιοκαλλιεργητών, θα βοηθούσε σημαντικά.

Ο νέος Κανονισμός δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα στους βιολογικούς καλλιεργητές να έχουν πρόσβαση, να καλλιεργούν, να αναπαράγουν και/ή να εμπορεύονται οι ίδιοι, το ετερογενές βιολογικό αναπαραγωγικό υλικό (σπόρους, μοσχεύματα, φυτά) με μια διαδικασία πολύ απλούστερη από αυτή που προβλέπεται για τη συμβατική γεωργία. Επίσης οι εμπορικές βιολογικές ποικιλίες θα έχουν δημιουργηθεί υπό πραγματικές συνθήκες βιολογικής γεωργίας. Έτσι, μειώνεται η εξάρτηση από τους συμβατικούς σπόρους, ανοίγει ο δρόμος για τη διάθεση μεγάλης ποικιλίας βιολογικών σπόρων από παραδοσιακές ποικιλίες στην αγορά και ενισχύεται η βιοποικιλότητα στη βιολογική γεωργία.

Είναι σημαντικό ωστόσο να παρακολουθούμε ενεργά τη διαδικασία έκδοσης των εφαρμοστικών πράξεων από την Επιτροπή, ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτή η μεγάλη ευκαιρία του Κανονισμού δεν θα περιοριστεί και θα είναι καθοριστική για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας μέσα από τις παραδοσιακές ποικιλίες σπόρων. Η ελπίδα όλων όσων συνέβαλαν σε αυτό το νομοθετικό αποτέλεσμα είναι μέσα στα επόμενα χρόνια, οι παλιές ποικιλίες σπόρων, που είναι πολύ πιο σύγχρονες από τις νέες όσον αφορά την προσαρμοστικότητα και την ευελιξία τους, να επικρατήσουν όχι μόνο στη βιολογική αλλά και στη συμβατική αγορά.

Για το Πελίτι
Αναστασία Βασιλειάδου

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2018

Χειμώνες της απάτης κι η αμυγδαλιά μου


Ανθίζει η πρώτη μου αμυγδαλιά. Τέλος Οκτωβρίου. 
Δεν είμαστε παιδιά όμως. Η στιγμιαία χαρά και τα σμήνη πουλιών που πετούν ψηλά συνοδεύονται από τον ήχο φορτηγών και του γνωστού δοντιού που σπάει τα βράχια. Ο ένας γείτονας επιδίδεται με δυο μπουλντόζες σε καταπάτηση του άλλου που λείπει μακριά και πιο κάτω το μικρό αγροτικό μαντρί, όπως το περιμέναμε, εξαπλώνεται σε rooms-to-let που θα γίνουν  σιγά-σιγά ξενοδοχείο.

Όπως στην αρχαιότητα τα πρώτα φύλλα της συκιάς σηματοδοτούσαν αρχή πολέμων και τα καράβια πίσω στο νερό έτσι και η Αμυγδαλιά μου που ανθίζει ξέγνοιαστη, πλέον σηματοδοτεί αρχή παρανομίας και παγαποντιάς, αρχή του σκοτεινού χειμώνα της Απάτης.
_______________

Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2018

Η Δολοφονία του Παύλου Φύσσα (video: πλήρης έρευνα)


Ιατροδικαστική Αρχιτεκτονική.
Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Ένα video με την πλήρη έρευνα, όλα τα στοιχεία από κάμερες και καταθέσεις με συσχετισμούς ώρας.
Συστήνω. 

The Murder of Pavlos Fyssas (Full Investigation; Greek) from Forensic Architecture on Vimeo.  https://vimeo.com/293615713




Shortly after midnight on 18 September 2013, Pavlos Fyssas, a young Greek anti-fascist rapper, was murdered in his home neighbourhood of Keratsini, Athens. The killer and others who participated in the attack were members of the neo-Nazi organisation Golden Dawn.
Golden Dawn have brutally attacked migrants and political opponents ever since their formation in the late ‘80s, with most of their crimes going unpunished through the silent support of the Greek police aligned to their nationalist cause. Following the murder of Fyssas, a Greek citizen, the government was finally forced to make a series of arrests. Sixty-nine members of Golden Dawn, including all of their fifteen parliamentarians, were brought to trial. Charges in the trial, relating to events as far back as 2008, allege that even while holding seats in the Greek parliament, Golden Dawn operated as a criminal organisation. Even as the ongoing trial threatens the existence of Golden Dawn as a political party, the Greek courts remain reluctant to investigate the role of the police in covering up these crimes.
Forensic Architecture was commissioned by the Fyssas family and their legal representatives to reconstruct the events of the night from the audio and video material made available to the court. The resulting video investigation and accompanying report, presented to the Athens courtroom on 10 and 11 September 2018, brings together CCTV footage, recordings of communications between police and emergency services, and witness testimony. We established a precise timeline and reconstruction of the events that led to the murder.
The investigation established that members of Golden Dawn, including senior officials, acted in a co-ordinated manner in relation to the murder, and that DIAS officers were present at the scene before, during and after the murder, and failed to intervene.
The Murder of Pavlos Fyssas (Full Investigation; English) from Forensic Architecture on Vimeo.

The Murder of Pavlos Fyssas (video: Full Investigation; english)




Shortly after midnight on 18 September 2013, Pavlos Fyssas, a young Greek anti-fascist rapper, was murdered in his home neighbourhood of Keratsini, Athens. The killer and others who participated in the attack were members of the neo-Nazi organisation Golden Dawn.
Golden Dawn have brutally attacked migrants and political opponents ever since their formation in the late ‘80s, with most of their crimes going unpunished through the silent support of the Greek police aligned to their nationalist cause. Following the murder of Fyssas, a Greek citizen, the government was finally forced to make a series of arrests. Sixty-nine members of Golden Dawn, including all of their fifteen parliamentarians, were brought to trial. Charges in the trial, relating to events as far back as 2008, allege that even while holding seats in the Greek parliament, Golden Dawn operated as a criminal organisation. Even as the ongoing trial threatens the existence of Golden Dawn as a political party, the Greek courts remain reluctant to investigate the role of the police in covering up these crimes.
Forensic Architecture was commissioned by the Fyssas family and their legal representatives to reconstruct the events of the night from the audio and video material made available to the court. The resulting video investigation and accompanying report, presented to the Athens courtroom on 10 and 11 September 2018, brings together CCTV footage, recordings of communications between police and emergency services, and witness testimony. We established a precise timeline and reconstruction of the events that led to the murder.
The investigation established that members of Golden Dawn, including senior officials, acted in a co-ordinated manner in relation to the murder, and that DIAS officers were present at the scene before, during and after the murder, and failed to intervene.

The Murder of Pavlos Fyssas (Full Investigation; English) from Forensic Architecture on Vimeo.  https://vimeo.com/293623169

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2018

26 Οκτ 1912 ο Χασάν Ταχσίν Πασά στη Θεσσαλονίκη ― κι οι Μεσαρέ ως τα Εξάρχεια



Ο Χασάν Ταχσίν Πασά ο τελευταίος πασάς της Θεσσαλονίκης είναι ο είναι αξιωματούχος που την παρέδωσε αμαχητί σώα κι αβλαβή στους Έλληνες σώζοντας χιλιάδες ζωές και την Πόλη από μια περιττή καταστροφή. Οι Βούλγαροι του είχαν προσφέρει μεγάλη αμοιβή για να την παραδώσει σ' εκείνους μα απάντησε  «Με τους Έλληνες πολεμήσαμε, σ' αυτούς θα την παραδώσουμε» που θρυλικό πλέον,  έχει παραφραστεί σε «από τους Έλληνες  την πήραμε, στους Έλληνες θα την παραδώσουμε». 
Η οικογένεια παρέμεινε στην Ελλάδα. «Οθωμανός, όχι Τούρκος», επέμενε ο εγγονός  του, ο Χασάν Πασάς ήταν Αλβανός στρατιωτικός «όπως κι ο Αλή Πασάς».  Γιός του ο Κενάν Μεσαρέ, ζωγράφος των Βαλκανικών Πολέμων κι ο Ίνης Μεσαρέ εγγονός του, Γιαννιώτης αρχιτέκτονας, Χριστιανός πλέον και κάτοικος Εξαρχείων ως το 2015 που πέθανε.
Φέρνω βιογραφικά του πασά και του γιου του με συνέντευξη του εγγονού, αποσπάσματα βιβλίων, πορτραίτα τους + έργα του γιου, Κενάν Μεσαρέ, μαζί με συνδέσμους και πηγές και φωτογραφίες από το Αρχείο της Ιστορικής και Εθνολογικής Ιστορίας της Ελλάδος.




Βιογραφικά
Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς (1845-1918) ήταν ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Γόνος της ευγενούς αλβανικής οικογενείας των Μεσαρέ. Γεννήθηκε στη Μεσσαριά της Ηπείρου, σημερινή Μόλιστα και σπούδασε στη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων. Μιλούσε άπταιστα ελληνικά.
Ως αξιωματικός του οθωμανικού στρατού υπηρέτησε για σαράντα χρόνια στην Κρήτη, τη Θεσσαλία, την Κωνσταντινούπολη, την Ήπειρο, την Αλβανία, τη Συρία και την Υεμένη.
Τον καιρό του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου ήταν διοικητής της 8ης Στρατιάς του Αυτοκρατορικού Οθωμανικού Στρατού της Μακεδονίας. Μετά την εκβίαση των Στενών του Σαρανταπόρου από τον ελληνικό στρατό, ο τουρκικός στρατός συμπτύχθηκε στην τοποθεσία των Γιαννιτσών, όπου έδωσε αμυντική μάχη με σκοπό να ανακόψει την πορεία του ελληνικού στρατού προς τη Θεσσαλονίκη. Η ελληνική νίκη όμως ήταν αποφασιστική και αυτό ώθησε τον Χασάν Ταχσίν Πασά να συνθηκολογήσει άνευ όρων και να παραδώσει την πόλη της Θεσσαλονίκης και 25.000 αιχμαλώτους στον ελληνικό στρατό.Ενέργεια για την οποία καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο ως προδότης. Η παράδοση στον ελληνικό στρατό της Θεσσαλονίκης, που αποτελούσε μήλο της έριδος των βαλκανικών κρατών, κατέστησε την Ελλάδα το μεγάλο κερδισμένο του πολέμου.
Το πρωτόκολλο της παράδοσης έχει χαθεί από τα αρχεία του Γενικού Επιτελείου Στρατού, αλλά σώζεται ανυπόγραφο αντίγραφο στα γαλλικά. 
Μετά το πέρας των πολέμων έζησε στη Γαλλία και κατόπιν στην Ελβετία, όπου στάλθηκε από την κυβέρνηση Βενιζέλου για λόγους ασφάλειας και υγείας. Πέθανε στη Λωζάννητο 1918. 
Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1937 στον οικογενειακό τάφο των Μεσαρέ στο αλβανικό νεκροταφείο της Τριανδρίας στη Θεσσαλονίκη και, όταν το νεκροταφείο καταπατήθηκε, το 1983, στο οστεοφυλάκιο της Μαλακοπής. Από το 2002 βρίσκονται θαμμένα στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο των Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα κοντά στη βίλα Μοδιάνο, που σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων.
Είχε νυμφευτεί εξισλαμισμένη Ελληνίδα και γιος του ήταν ο ζωγράφος Κενάν Μεσαρέ. 
Αγροφύλακας στην Κατερίνη, χωροφύλακας στα Γιάννενα, πολεμιστής στη Θεσσαλία, διοικητής χωροφυλακής στην Κρήτη, στρατιωτικός κυβερνήτης στην Υεμένη, διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού στη Θεσσαλονίκη με τον ταγματάρχη Μουσταφά Κεμάλ (τον μετέπειτα Ατατούρκ). Ήρωας ή προδότης - «διαπράξας το μεγαλύτερο σφάλμα στη στρατιωτική ιστορία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας» ή μέγας ευεργέτης του ελληνικού -εν τη γενέσει του - κράτους, Τούρκος, Αλβανός, ή κρυπτο- Έλληνας, ο Χασάν Ταχσίν Πασάς παραμένει -αν μη τι άλλο- μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες αλλά και πλέον γοητευτικές μορφές της ιστορίας.
  
 Μετά την παράδοση της Θεσσαλονίκης ο Χασάν Ταχσίν Πασάς καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο από στρατοδικείο της Κωνσταντινούπολης χωρίς ποτέ να του δοθεί η ευκαιρία να απολογηθεί.
Ο Ταχσίν Πασάς πέθανε στα 1918 σε ηλικία 73 ετών σε νοσοκομείο της πόλης Τεριτέτ πλάι στη λίμνη Λεμάν στην Ελβετία. Η ταφή του έγινε στη Λωζάνη στο κοιμητήριο των ετερόδοξων, με δαπάνη της ελληνικής κυβέρνησης. Έκτοτε τάφηκε τρεις φορές. Μία στην Ελβετία, στη συνέχεια στο Αλβανικό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης όταν ο γιος του Κενάν Μεσσαρέ μετέφερε τα οστά του το 1936, και μια το 2002 στην αυλή της τέως έπαυλης Μοδιάνο - του αγροκτήματος Τόψιν - 25 χιλιόμετρα δυτικά της Θεσσαλονίκης.



Ο εγγονός του πασά. Από τα Γιάννενα στα Εξάρχεια 
Κέρδισε τον τίτλο του πασά στα πεδία των μαχών Εκατό χρόνια μετά την απελευθέρωση της πόλης η Μηχανή του Χρόνου συνάντησε τον εγγονό του Χασάν Ταχσίν Πασά, τον Ίνη Μεσαρέ, ο οποίος επιμένει ότι «ο παππούς μου δεν ήταν Τούρκος. Οθωμανός, να λέτε» και διευκρινίζει ότι οι πρόγονοί του «ήταν Αλβανοί, όπως και ο Αλή Πασάς και άλλοι μη Τούρκοι στρατιωτικοί». 
Ο απόγονος του στρατηγού που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στους Έλληνες ζει σήμερα στα Εξάρχεια. Είναι Έλληνας υπήκοος και έγινε χριστιανός για να παντρευτεί την αγαπημένη του, καθώς τα χρόνια του νεανικού τους έρωτα, δεν υπήρχε πολιτικός γάμος. Είναι αρχιτέκτονας και μεγάλωσε στα Γιάννενα ακούγοντας από τον πατέρα του τις οικογενειακές ιστορίες. Άλλωστε ο πατέρας του ήταν υπασπιστής του Πασά και παρευρέθηκε στην ιστορική υπογραφή για την παράδοση της πόλης. 
Ο κύριος Μεσαρέ, μιλά με αγάπη για τον παππού του: «ο παππούς Χασάν Ταχσίν γεννήθηκε στη Μεσαριά Ηπείρου, ένα χωριό με ελληνικό όνομα άλλα με αμιγή αλβανικό πληθυσμό. Μιλούσε άπταιστα ελληνικά και σε νεαρή ηλικία μετακόμισε στα Γιάννενα και σπούδασε στην ονομαστή Ζωσιμαία σχολή. Εκεί γνώρισε και τη γυναίκα του τη Γιαννιώτισσα Χατιτζέ, που ήταν Ελληνίδα μουσουλμάνα και μιλούσε μόνο ελληνικά. Στο σπίτι του ακούγονταν μόνο αλβανικά και ελληνικά», εξιστορεί ο εγγονός και συμπληρώνει: «Ο παππούς ήταν αυτοδημιούργητος και κέρδισε τον τίτλο του πασά με την αξία του. Πολέμησε στις τέσσερις άκρες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, μέχρι την Υεμένη. Είχε όμως πάντα άριστες σχέσεις με τους Έλληνες. Το 1895 όταν το κρητικό ζήτημα βρισκόταν σε έξαρση, διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής της Κρήτης. Εκεί ήρθε γρήγορα σε ρήξη με τη σκληρή πολιτική που εφάρμοζαν οι τοπικές αρχές εναντίον των Κρητών επαναστατών και έμεινε στην ιστορία του νησιού με το χαρακτηρισμό «ο φιλέλληνας πασάς». 

Παρέδωσε αμαχητί τη Θεσσαλονίκη για να αποφύγει το μακελειό και την καταστροφή. Στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταστροφή του ελληνικού στρατού και αποχώρησε από το στράτευμα με τιμές. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα επανήλθε σε επιτελική θέση για να πολεμήσει στους βαλκανικούς πολέμους. Ο Ταχσίν Πασάς, όταν είδε τη στρατιά του να υποχωρεί έχοντας υποστεί αλλεπάλληλες ήττες, αποφάσισε να ζητήσει συμβιβασμό και παράδοση. Ήξερε ότι μια άσκοπη μάχη στη Θεσσαλονίκη, θα οδηγούσε στον θάνατο χιλιάδες ανθρώπους και την πόλη στην καταστροφή. Γνώριζε ότι από τα ανατολικά έρχονταν και οι Βούλγαροι με σκοπό να προλάβουν να μπουν πρώτοι και να κρατήσουν την πόλη, ώστε η Βουλγαρία να αποκτήσει την πολυπόθητη έξοδο στο Αιγαίο.  Ρωτήσαμε τον κύριο Μεσαρέ αν είναι αλήθεια ότι ο παππούς του είπε την περίφημη φράση «Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε». Υποστήριξε ότι σίγουρα έχει υπάρξει παράφραση, η οποία όμως αποδίδει το νόημα της φράσης του παππού του, που ήταν η εξής: «με αυτούς πολεμήσαμε, σε αυτούς την παραδώσαμε» 


Τεχνικό Επιμελητήριο «Στις 13-10-2017 έφυγε ο Ίνης Μεσαρέ.
Στα 81 του χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Σαχίν – Σέργιος (με το υποκοριστικό Ίνης) Μεσαρέ, γνωστός Αρχιτέκτονας-Πολεοδόμος και  εκλεγμένο μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ το 1988. Σπούδασε στην Ιταλία αρχιτέκτονας και εργάστηκε για χρόνια στη Ρώμη. Εκτός από το ιστορικό βάρος του ονόματος (ήταν ο γιος του Κενάν Μεσαρέ και εγγονός του Χασάν Ταχσίν Πασά, του στρατιωτικού ηγέτη που παρέδωσε στους Έλληνες τη Θεσσαλονίκη, το 1913) συνέδεσε και το δικό του με την ιστορία των Ιωαννίνων, καθώς ήταν ένας από τους βασικούς μηχανικούς στην ομάδα που την περίοδο 1983-1985, συνέταξε το σχέδιο πόλης των Ιωαννίνων.
Ο Χρήστος Ντάλας, Πολιτικός & Τοπογράφος Μηχανικός, έγραψε για τον Σ. Μεσαρέ:
«Στις 13-10-2017 έφυγε ο Ίνης Μεσαρέ.
Αρχιτέκτονας – Πολεοδόμος γνωστός στο συνάφι των μελετητών.
Από τους παλαιούς μηχανικούς που ήξεραν και αγαπούσαν τη δουλειά τους, έβλεπαν το έργο τόσο από μακριά όσο και από κοντά μέχρι την τελευταία κατασκευαστική λεπτομέρεια.
Καλός συνεργάτης, καλός φίλος με ανεξάντλητο χιούμορ, όλοι έχουν να λένε για έναν ωραίο τύπο.
Πολλοί τον γνωρίσαμε και από τη συμμετοχή του στα κοινά των Μηχανικών. Για χρόνια στο Δ.Σ. του ιστορικού ΣΑΔΑΣ (Σύλλογος Αρχιτεκτόνων), για πολλές θητείες εκλεγμένος στην αντιπροσωπεία του ΤΕΕ, με αδιάλειπτη παρουσία σε επιτροπές και ομάδες εργασίας. Πολύτιμη η συμμετοχή του σε αντιπροσωπείες του ΤΕΕ στο εξωτερικό, όπου, εκτός από την επιστημοσύνη, βοηθούσε και η γλωσσομάθειά του.
Γιαννιώτης με μακρινότερη καταγωγή από τη Μεσαριά της Αλβανίας, απ΄ όπου και το επίθετο Μεσαρέ. Με βαριά οικογενειακή ιστορία.
Ο πατέρας του Κενάν Μεσαρέ, σπουδαίος ζωγράφος, δώρισε τα έργα του στο Δήμο Ιωαννιτών, από τον οποίο τιμήθηκε.
Ο παππούς του Χασάν Ταξίν Πασάς, αρχιστράτηγος του οθωμανικού στρατού στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο. Διοικητής της Θεσσαλονίκης το 1912, όταν είχε χαθεί ο πόλεμος για τους Οθωμανούς, βρέθηκε στο ιστορικό δίλλημα να αντισταθεί ή να παραδώσει την πόλη αποφεύγοντας την άσκοπη αιματοχυσία. ....Από τις άγνωστες λεπτομέρειες που καθόρισαν το έθνος –ποιος ξέρει ποια γλώσσα θα μιλούσαν  σήμερα στη Θεσσαλονίκη αν ήταν άλλος στη θέση του Ταξίν Πασά; Πριν λίγα χρόνια τιμήθηκε από το ΓΕΣ και ο Ίνης σχεδίασε τον τελευταίο τάφο του παππού του έξω από τη Θεσσαλονίκη.
Συνεργάτες με τον Ίνη από τα παλιά. Συναντηθήκαμε πρώτη φόρα στην ομάδα μελέτης ΕΠΑ 82-84 για την επέκταση του σχεδίου πόλης Ιωαννίνων, ο ίδιος πολεοδόμος και συντονιστής. Το καλό αποτέλεσμα οφείλεται κυρίως στην προσπάθεια την δική του κάτι που η πόλη του το αναγνώρισε.

Σε μία τελευταία συνεργασία, ταλαιπωρημένοι από το τέρας της γραφειοκρατίας, τάξαμε στους εαυτούς μας ένα τραπέζι όταν θα έκλεινε ένα θέμα που κυνηγούσαμε δέκα χρόνια. Το θέμα έκλεισε λίγες μέρες πριν πεθάνει, το τραπέζι έμεινε μετέωρο»







 Κενάν Ταχσίν Μεσαρέ (1889-1965)
Ο Κενάν Μεσαρέ ήταν ο γιος του Πασά, πατέρας του Ίνη Μεσαρέ. Ως υπασπιστής του πασά έγραψε στα γαλλικά από κοινού με τον Ι. Μεταξά και τον Β. Δούσμανη, τους δέκα όρους για την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Ο αξιωματικός του τουρκικού στρατού και οι δύο Έλληνες επιτελικοί έβαλαν στο πρωτόκολλο της παράδοσης τις υπογραφές τους. Ο Ίνης Μεσαρέ μας μεταφέρει τη μαρτυρία του πατέρα του για ένα γεγονός που θα άλλαζε για πάντα τη μοίρα της Θεσσαλονίκης. Λίγες ώρες μετά την είσοδο του ελληνικού στρατού στην πόλη ο Βούλγαρος πρέσβης Σταντ Σιεφ συνάντησε τον Χασάν Ταχσίν, που τον συνόδευε ο γιος του, και ζήτησε ευθαρσώς να υπογραφεί πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης και με τον βουλγαρικό στρατό. .

Πήγε σχολείο στα Γιάννενα και έπειτα σπούδασε στην σχολή Γαλατά Σεράι της Κωνσταντινούπολης. Υπήρξε υπασπιστής του πατέρα του τον οποίο ακολούθησε στις διάφορες στρατιωτικές μετακινήσεις του σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ήταν παρών κατά την υπογραφή της παράδοσης της Θεσσαλονίκης το 1912, στο Διοικητήριο. Μιλούσε άπταιστα αλβανικά, τουρκικά, περσικά, αραβικά, γαλλικά και ελληνικά και φέρεται να συνέταξε το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στα γαλλικά.
Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη και πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Το 1934 παντρεύτηκε και εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα όπου γεννήθηκαν τα παιδιά του. Όταν πέθανε, θάφτηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, στο αλβανικό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης.
Ο Κενάν Ταχσίν Μεσαρέ αποτύπωσε στα έργα του τοπία της Λίμνης των Ιωαννίνων, ζωγράφισε διάφορα πορτρέτα και υπήρξε ο εικονογράφος της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων το 1912-13 ενώ μετά δούλεψε για τη χαρτογράφηση των νέων συνόρων της Ελλάδας. Συνήθιζε να χαρίζει έργα του και για το λόγο αυτό πολλά βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές ενώ πολλοί από τους πίνακές του χάθηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου.



  Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά του Χρίστου Χριστοδούλου
απόσπασμα:
 Το σπίτι πάνω από το Μακεδονικό τάφο…
   Γεννημένος το 1845 στη Μεσαριά και σπουδαγμένος στη Ζωσιμαία σχολή των Ιωαννίνων ο Χασάν Ταχσίν Πασάς, ήταν παντρεμένος με την ελληνικής καταγωγής Χατιτζέ (από τα Γιάννενα) και πατέρας τριών γιων (Κενάν, Εκραίμ και Κεμάλ). Τον Οκτώβριο του 1912 η οικογένεια ζούσε σ ένα διώροφο σπίτι -ιδιοκτησίας του πασά που είχε αναγερθεί μόλις ένα χρόνο πριν. Σύμφωνα με διηγήσεις του γιου του Κενάν Μεσαρέ, το σπίτι βρισκόταν «εκεί όπου ήτο το Μαιευτήριον» (στο ύψος της σημερινής Λεωφόρου Παπαναστασίου. Μετά την κατεδάφισή του, στα θεμέλια του ήλθε στο φως ο σπουδαίος Μακεδονικός τάφος που υπάρχει σήμερα.
   Η Μακρόνησος πριν τη Μακρόνησο
   Στη μυθιστοριογραφία του Χρίστου Χριστοδούλου που αντλεί τα πραγματικά στοιχεία από σειρά ελληνικών και ξένων πηγών και αρχείων γίνεται αναφορά και σ΄άλλη άγνωστη -μάλλον μιαρή- σελίδα της ιστορίας των πολέμων και της στάσης των Ελλήνων νικητών αυτή τη φορά.
   «Δια του ατμοπλοίου «Ελένη» μεταφέρθηκαν εκ Θεσσαλονίκης εις Μακρόνησον του Λαυρίου δίσχιλιοι περίπου αιχμάλωτοι Τούρκοι στρατιώται.» γράφει η εφημερίδα «Εμπρός» στις 3 Δεκεμβρίου του 1912.
   Περί τα 40 χρόνια αργότερα οι Έλληνες πολιτικοί εξόριστοι της Μακρονήσου σκάβοντας για να στήσουν τις σκηνές τους έβρισκαν τα οστά των "νικημένων" Τούρκων αιχμαλώτων που είχαν ταφεί εκεί τέσσερις δεκαετίες πριν».
Η «εικονική» παράδοση της πόλης 
Η επίσημη τελετή παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον Αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο έγινε στις 4.30 το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου στο Τόψιν από δύο Οθωμανούς αξιωματικούς, το στρατηγό Αχμέτ Τεφίκ Πασά και το Συνταγματάρχη Ασήμ Μπέη εξουσιοδοτημένους για την περίσταση από τον Χασάν Ταχσίν πασά ο οποίος δεν παρέστη. Οι λιθογραφικές απεικονίσεις που έχουν διασωθεί αποδίδουν συμβολικά και όχι πραγματικά το γεγονός. Φωτογραφική και κινηματογραφική καταγραφή δεν υπάρχει .



_________
kathimerini
Της Γιωτας Μυρτσιωτη


«Ακόμα  και οι τοίχοι της έχουν ιστορία. Κάθε γωνιά, κάθε αντικείμενο αποπνέει την ατμόσφαιρα της εποχής. Τα δωμάτιά της φορτισμένα με μνήμες από πρόσωπα και γεγονότα  διηγούνται με τον πιο ζωντανό τρόπο τα τρία μερόνυχτα όπου παίχτηκαν οι τελευταίες πράξεις της οθωμανικής κατοχής και χαράχτηκαν τα τελικά επιτελικά σχέδια, καθοριστικά για την έκβαση του πολέμου, για την τύχη της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας».
Ο Βασίλης Νικόλτσιος, συνταγματάρχης Ε.Α. στο 20λεπτο της διαδρομής από τη Θεσσαλονίκη ώς τη Γέφυρα, περιγράφει με ενθουσιασμό το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων. Ως επιμελητής της μόνιμης έκθεσής του και συλλέκτης των περισσότερων αντικειμένων, δέχθηκε ευχαρίστως την πρόσκληση για μια ξενάγηση στην ιστορική έπαυλη παρά την κούρασή του από την ολονύχτια αγρυπνία στο «Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα» όπου 25 περίπου πιτσιρίκια βίωσαν εν δράσει τα «μυστικά του βάλτου» διανυκτερεύοντας στο Μουσείο -sleepover- το πρόγραμμα της αντιδημαρχίας πολιτισμού.
Στο 25ο χιλιόμετρο της οδού Θεσσαλονίκης - Εδεσσας ο χειμωνιάτικος ήλιος έλουζε το αγρόκτημα στο φως που απλώνεται στην άκρη του χωριού. Διασχίζοντας τον σιδηροδρομικό Σταθμό Γέφυρας (Οψιν) το τοπίο γυρίζει τον χρόνο προς τα πίσω. Εκατό χρόνια πριν. Σε σκηνές που διασώζουν επιστολικά δελτάρια και φωτογραφίες: Στο «ιστορικόν ΤΟΠΣΙΝ όπου συνήφθη το πρωτόκολον παραδόσεως της Θεσσαλονίκης εις τον Ελληνικόν Στρατόν», στον σταθμό της γέφυρας που άλλαξε χέρια μέσα σε ένα 24ωρο, περνώντας από τους Τούρκους στους Ελληνες.
Εκεί έφτασε σιδηροδρομικώς η τουρκική αποστολή με τη συνοδεία προξένων των μεγάλων δυνάμεων το μεσημέρι της 25ης Οκτωβρίου 1912 και με μια άμαξα κατευθύνθηκαν στην αγροικία για να παραδώσουν τους όρους του Τούρκου διοικητή της Θεσσαλονίκης Χασάν Ταχσίν Πασά στον αρχιστράτηγο Κωνσταντίνο. Ο διάδοχος είχε φτάσει στην έπαυλη την προηγούμενη νύχτα (24 Οκτωβρίου), κατάκοπος από τη μάχη των Γιαννιτσών. Η πλούσια αγροικία όπου εγκαταστάθηκε το Γενικό Στρατηγείο των ελληνικών δυνάμεων ήταν το καλύτερο κτίριο στην περιοχή για να ξεκουραστεί, πριν αρχίσει τις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για την άνευ όρων παράδοση της πόλης που επετεύχθη τελικά το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1912.
Διασώθηκε
Από εκείνη την ημέρα ώς σήμερα στο αγρόκτημα το ρολόι του χρόνου έπαψε να χτυπάει. Τύχη αγαθή το διέσωσε από μια πιθανή κατεδάφισή του ή μια ανακαίνιση που θα έσβηνε την ευρωπαϊκή του πολυτέλεια και τις ιστορικές στιγμές. «Στην εποχή του ήταν ένα πρότυπο αγρόκτημα που θα μπορούσε να αποτελεί και λαογραφικό μουσείο», επισημαίνει ο κ. Νικόλτσιος. Κτίστηκε το 1906 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Π. Αριγκόνι, από τον Γιακό Μοδιάνο, έναν από τους τρεις γιους του Σαούλ Μοδιάνο τον δεύτερο μεγαλύτερο ιδιοκτήτη ακινήτων σε όλη την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η έπαυλη δέσποζε στη μέση μιας αχανούς έκτασης χιλιάδων στρεμμάτων, ανάμεσα σε δύο μικρότερα σπίτια που στέγαζαν το υπηρετικό προσωπικό και σε βοηθητικά κτίρια (σιταποθήκες, στάβλοι κ.ά.) όπου  χίλιοι περίπου εργάτες δούλευαν νυχθημερόν για να καλλιεργούν την εύφορη γη και να συγκεντρώνουν την πλούσια σοδειά του αγροκτήματος.
Το 1911 το τσιφλίκι πέρασε σε τουρκικά χέρια, ενώ το 1925 η αχανής του έκταση πουλήθηκε τεμαχισμένη σε Ελληνες κτηματίες. Οι οικογένειες Σαρόγλου και Παπαγεωργίου στις οποίες περιήλθε το συγκρότημα ως κληρονομιά μέσα σε κτήμα 44 περίπου στρεμμάτων το φύλαγαν ως κόρη οφθαλμού. Δεν είχαν ακουμπήσει τίποτα από την εσωτερική διακόσμηση του σπιτιού και τον εξοπλισμό του. Επιπλα, αγροτικά εργαλεία, πρωτοποριακές κλωσοποιητικές μηχανές, σιδηρουργείο πλήρως εξοπλισμένο ακόμη και φαρμακείο με μια εκπληκτική συλλογή φαρμάκων είχαν παραμείνει στη θέση τους επί έναν ολόκληρο αιώνα.
Ανέπαφο περιήλθε και στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας το 1999 (αγοράστηκε επί υπουργίας Ακη Τσοχατζόπουλου) για να το μετατρέψει σε Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων. Τα εγκαίνιά του έγιναν την ίδια χρονιά, στις 27 Οκτωβρίου  από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Εκτοτε λειτουργούσε μόνο με ραντεβού, αλλά πριν από λίγους μήνες ο αρχηγός του ΓΕΣ αντιστράτηγος Φραγκούλης Φράγκος, εν όψει του 2012, φρόντισε για την πλήρη λειτουργία του. Εμπλούτισε το Μουσείο με νέα κειμήλια, με διοράματα σε φυσικό μέγεθος και δύο νέες εκθέσεις που περιγράφουν το χρονικό των δύο Βαλκανικών Πολέμων.
Διακόσμηση
Η ιστορικότητα του χώρου ξεκινάει από τα μαρμάρινα εξωτερικά σκαλιά του διώροφου σπιτιού όπου φωτογραφήθηκε ο Κωνσταντίνος με τους πρίγκιπες κατά την τριήμερη παραμονή τους. Μια βαριά σιδερένια πόρτα οδηγεί κατ' ευθείαν στον χώρο υποδοχής. Από το σιντριβάνι που κοσμεί το κέντρο της δεν αναβλύζει πια νερό. Το βλέμμα εξάλλου τραβούν οι προθήκες με τα στρατιωτικά κειμήλια, ανάμεσα στα ευρωπαϊκά έπιπλα με τα οποία το είχε διακοσμήσει η οικογένεια Μοδιάνο στις αρχές του 19ου αιώνα. Κονσόλα με καθρέφτη γαλλικής κατασκευής του τέλους του 19ου αιώνα, μπουφέδες από ξύλο οξιάς και καρυδιάς ευρωπαϊκής κατασκευής (τέλους του 1800), βιεννέζικες καρέκλες και επιτραπέζιο ρολόι γαλλικής κατασκευής (1860 - 1880) από bronze-dore με επισμαλτωμενη πλάκα όπου γράφει Θεσσαλονίκη (Τουρκία).
Στους τοίχους, φωτογραφίες και πίνακες με πρόσωπα και στιγμές της ιστορικής περιόδου· λιθογραφίες με την παράδοση της Θεσσαλονίκης στο χωριό Γέφυρα, ο Χασάν Ταχσίν πασάς που υπογράφει στο διοικητήριο το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης σε ελαιογραφία του Ρώσου ζωγράφου Μπορισόφ, ο γιος και υπασπιστής του πασά Κενάν Μεσσαρέ σε αυτοπροσωπογραφία και πίνακές του με σκηνές πολέμου, φωτογραφίες με τα παιδιά του -εγγόνια του πασά-, Σαχίν-Σέργιος Μεσαρέ που ζει στην Αθήνα και Ρεμζή-Ρομανός Μεσσαρέ που ζει στις ΗΠΑ, από πρόσφατη επίσκεψη μαζί με τις συζύγους τους στο μουσείο.
Τα κειμήλια, ο εξοπλισμός και ο τάφος του Πασά
Παιδιά του παιδικού χωριού SOS που ξεναγούνται την ίδια  ώρα στο μουσείο έχουν διασκορπιστεί στα χώρους της έπαυλης που διατηρούν το άρωμα της εποχής. Πάνω από 225 στρατιωτικά κειμήλια από τον στρατό της Ελλάδος, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Ρουμανίας  περιγράφουν τον στρατιωτικό πολεμικό εξοπλισμό. Συγκεντρώθηκαν κομμάτι κομμάτι επί 35 χρόνια. Ανάμεσά τους, το ελληνικό και βουλγαρικό τυφέκιο Μάνλιχερ, το τούρκικο μάουζερ, το ελληνικό πιστόλι Μπέργκμαν Μπραϊάρντ Μ 1908, το τούρκικο Σμιθ και Ουέσον, όλη η σειρά από ξίφη του ελληνικού και βουλγαρικού στρατού, σήματα και καπέλα κομιτατζήδων, σάλπιγγες, παγούρια και φορεσιές στρατιωτών, μπαρέτες παρασήμων, κέρματα, αριστεία ανδρείας.
Τα περισσότερα κειμήλια προέρχονται από τη συλλογή του Βασίλη Νικόλτσιου, ο οποίος τα παραχώρησε στο Μουσείο για χρήση. Ο ίδιος φρόντισε και τη μεταφορά των οστών του Χασάν Ταχσίν Πασά και του γιου του Κενάν Μεσαρέ στις αρχές του 2000. Εναποτέθηκαν σε ταφικό μνημείο που κατασκευάστηκε στο προαύλιο του Μουσείου με σχέδια του εγγονού του πασά, Σαχίν-Σέργιου Μεσαρέ, αρχιτέκτονα-πολεοδόμου. Μια λιτή πλάκα σφραγίζει τη μόνιμη θέση τους. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ο Χασάν Ταχσίν Πασάς έφυγε στη Γαλλία και στη συνέχεια στην Ελβετία για λόγους υγείας. Ηδη ήταν μεγάλος. Πέθανε το 1918 και τον έθαψαν στη Λωζάννη. Το 1937 ο γιος του μετέφερε τα οστά του στο αλβανικό νεκροταφείο της Τριανδρίας όπου είχε ταφεί και ο γιος του Κενάν Μεσαρέ μετά τον θάνατό του στα Γιάννενα. Τα οστά, πατέρα και γιου, μετά την επέκταση της πόλης το 1985, φυλάσσονταν στο οστεοφυλάκιο της Μαλακοπής.

«Ενα σεμνό ταφικό μνημείο σε τέσσερα τετραγωνικά ήταν το ελάχιστο που μπορούσε να κάνει η Θεσσαλονίκη για τον αλβανικής καταγωγής αλλά ελληνικής παιδείας -σπούδασε στη Ζωσιμαία Σχολή- Χασάν Ταχσίν Πασά, σχολιάζει ο κ. Νικόλτσιος. «Κανείς δεν γνωρίζει, ποια θα ήταν η τύχη της Μακεδονίας αν είχε δεχθεί να υπογράψει αντίστοιχο πρωτόκολλο με τους Βούλγαρους. Τούρκοι τουρίστες που επισκέπτονται το μουσείο, κουνούν με απαξίωση το κεφάλι τους μόλις διαβάσουν το όνομά του, ενώ ακόμη και σήμερα είναι συνηθισμένη η φράση τους όταν τους αναθέτουν μια υπόθεση. «Πόσο δύσκολη είναι;» ρωτούν. «Σαν την κατάληψη της Θεσσαλονίκης!».














_______________________________________________

Πηγές και σύνδεσμοι
"Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά" (Εκδόσεις Επίκεντρο): έρευνα σε τουρκικά και ελληνικά αρχεία του δημοσιογράφου Χρίστου Χριστοδούλου ο οποίος έχει γράψει και για τους "Αδελφούς Μανάκη"- τους πρώτους βαλκάνιους κινηματογραφιστές, τον εκδότη "Γιάννη Βελλίδη" και τον "γόνο της Θεσσαλονίκης "Κεμάλ Ατατούρκ".

Κενάν Μεσαρέ από τη Ζωσιμαία Σχολή, Γιάννινα https://zsgiannina.gr/κενάν-μεσαρέ-ο-ζωγράφος-των-βαλκανικώ/ 

Η ιστορία του τελευταίου πασά της Θεσσαλονίκης και η μαρτυρία του εγγονού του περιλαμβάνεται «Ένοχοι και αθώοι» εκδόσεις Πατάκη (γραμμένο από τους συντελεστές της Μηχανής του Χρόνου).