Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Ζαριές της Μοίρας κι έξι νεκροί Πρωθυπουργοί






Καθώς φεύγει ο χρόνος κοιτάζω πίσω όσους έφυγαν. Ίσως να είναι ηλικιακό, αστρολογικό ή άλλο μα ο Θάνατος με τριγύριζε. ΄Οχι προσωπικά, δεν αρρώστησα, μα πέθαναν φίλοι μου και στο τηλέφωνο όλο γι' αρρώστιες σοβαρές μιλώ.
Δεν είμαι από αυτούς που χρησιμοποιούν ευφημισμούς. Δε λέω 'το κακό', 'η επάρατος' ή το άλλο που άκουσα 'το εξ από 'δω'.  Λέω καρκίνος, έμφραγμα, αναπηρία, θάνατος.
Και δε λέω 'χάθηκε'. Λέω πέ-θα-νε.  Σε όλους μας θα συμβεί. Αναπόφευκτον.

Κι ωστόσο, σαν τις ζαριές ή τα νούμερα του Λότο, που  τυχαίνει να πέφτουν όλα μαζί και μαζεμένα, κάποτε παρασυμβαίνει.
Σε ανθρώπους, σε γειτονιές ή σε χώρες. 
Ή σε υποσημειώσεις της Ιστορίας. 
Θυμάται άραγε κανείς σήμερα το 1936 ως τη χρονιά που πέθαναν έξι πρωθυπουργοί; Της Ελλάδας: 
31 Ιανουαρίου: Γεώργιος Κονδύλης, αρχηγός του Εθνικού Ριζοσπαστικού Κόμματος
18 Μαρτίου: Ελευθέριος Βενιζέλος
13 Απριλίου: Κωνσταντίνος Δεμερτζής
17 Μαΐου: Παναγής Τσαλδάρης, αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος
15 Σεπτεμβρίου: Αλέξανδρος Ζαΐμης
17 Νοεμβρίου: Αλέξανδρος Παπαναστασίου, αρχηγός του Αγροτικού και Εργατικού Κόμματος (Δημοκρατική Ένωσις). 

________Περίεργο; Μα επειδή είναι γιορτές, και στην καμινάδα χοροπηδούν ελεύθερα οι καλικάντζαροι, σκέφτηκα να μη σας παραμαυρίσω την καρδιά. Γι αυτό χαρείτε τις ταμπέλες που έλαβα και ας ξεχάσουμε τις πίκρες.




___________


Απέθανε ο Κονδύλης μας πάει κι ο Βενιζέλος
την πούλεψε κι ο Δεμερτζής που θα 'φερνε το τέλος ( x2)
Απέθανε ο Κονδύλης μας πάει κι ο Βενιζέλος

Όσοι γενούν πρωθυπουργοί όλοι τους θα πεθάνουν
τους κυνηγάει ο λαός για τα καλά που κάνουν (x2)
όσοι γενούν πρωθυπουργοί όλοι τους θα πεθάνουν

Βάζω υποψηφιότητα πρωθυπουργός να γίνω,
να κάθομαι τεμπέλικα, να τρώω και να πίνω (x2)
βάζω υποψηφιότητα πρωθυπουργός να γίνω.

Και ν' ανεβαίνω στη Βουλή εγώ να διατάζω
να τους πατώ τον άργιλε και να τους μαστουριάζω (x2)
Και ν' ανεβαίνω στη Βουλή εγώ να τους διατάζω.

Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2011

Σχέδιο 'Σωτηρία'_ Λουκία Ρικάκη RIP




1961-2011
–––––––––––––––––––––––––––––

Σχέδιο 'Σωτηρία';

Salvation Plan?

10 στους 10 ζωντανούς θα πεθάνουμε.
1 στους 10 από μας δε θα παντρευτεί ποτέ.
6 στους 10 γάμους θα καταλήξουν σε διαζύγιο.

Άρα; Άρα μοιάζει κωμική κι ανώριμη η εμμονή μας να γιορτάζουμε με υπερβολικές φιέστες τους Γάμους ενώ αντιμετωπίζουμε την αρρώστια και το θάνατο σα χτυπήματα της μοίρας, σα μολυσματική γκαντεμιά που πρέπει να κρύψουμε πάση θυσία.
Το πρώτο που ακούμε όποτε κάποιος αρρωστήσει είναι πως είναι μυστικό. Παλιότερα μάλιστα το συνόδευε και η ευνουχιστική εντολή να 'μην το μάθει΄ο άρρωστος λες κι η αρρώστια μετατρέπει σε μιά στιγμή, με μιά διάγνωση, τον άνθρωπο σε πλάσμα άβουλο κι ανίκανο να αποφασίσει για τον εαυτό του.
Ευτυχώς σ΄αυτό το θέμα οι νόμοι για τα προσωπικά δεδομένα μας εκσυγχρονίζουν. Μα, οι πιο πολλοί γύρω μας έχουν πολύ δρόμο ακόμα ώσπου να γίνουν όντα συνειδητά που θα πεθαίνουν όπως έζησαν: υπεύθυνα.
Λέτε ζητώ πολλά; Η εμπειρία μου ως ασθενούς κι ως Φίλης του Νεκρού με δίδαξε πικρά μαθήματα για τον εξευτελιστικό μηχανισμό Άρνησης που χρησιμοποιεί η ανθρώπινη φύση για να επιβιώσει.
Κι όμως επιμένω να ζητώ πολλά. Όχι από όλους. Από τους Καλλιτέχνες. Διότι δουλειά μας είναι να χτίζουμε γέφυρες προς το ανείπωτο, να βουτάμε βαθιά στην ατομική εμπειρία και δια της Τέχνης να τη μεταλλάσσουμε σε πανανθρώπινη. Κι η εμπειρία  του ταξιδιού προς το Θάνατο είναι ένα άνοιγμα δρόμου που θέλει θάρρος και γερά εργαλεία για ξεχορτάριασμα κι αφαίρεση των περιττών ώστε να γίνει ατραπός το μονοπάτι.
Συγκεκριμένα δηλαδή είναι όχι μόνο εύκολο αλλά επιβεβλημένο από την κοινωνία μας να αρνιόμαστε το Θάνατο, να κρύβουμε την αρρώστια και, παρά τον πολιτισμό μας, να αποκρύπτουμε από τους πλησίον το αναπόφευκτο ως αποτρόπαιο. Τα πάντα, σας προειδοποιώ, είναι στημένα έτσι που να αντιδράσετε σαν ένοχος, σα χτυπημένος από σκληρή μοίρα και μιασμένος με κάτι βρώμικο και κολλητικό.

Η Λουκία Ρικάκη ξέφυγε, δε μπήκε στις ράγιες. Αναφερόταν ανοιχτά στη θεραπεία της στο Facebook και το βραβευμένο ντοκιμαντέρ 'Σχέδιο Σωτηρία'. Τι τίτλος για άρρωστο, παραδεχθείτε το!

Το Νοσοκομείο αυτό «… παρά τους πρόποδας του Υμηττού, φέρον το εύελπι όνομα 'Σωτηρία'..»  είναι το πρώτο ελληνικό σανατόριο το οποίο, φτιαγμένο από τη Σοφία Σλήμαν, λειτουργεί ως σήμερα από το 1905.

Η θέση του στην Ιστορία του ελληνικού πνεύματος είναι εξέχουσα, εντονότερη  από κάθε άλλου νοσηλευτικού χώρου.
Η Μαρία Πολυδούρη (που επίσης τόλμησε)  έγραψε από εκεί όπως κι ο Γιάννης Ρίτσος κι άλλοι πολλοί που υπέφεραν από τη  Φθίση, αρρώστια που στιγμάτιζε από το 19ο αιώνα ως την ανακάλυψη του Βακίλου του Κωχ και τη πενικιλίνης.
Σαν να μην έφταναν αυτά ο χώρος για ένα διάστημα έγινε στρατόπεδο συγκεντρώσεως κι εκεί σκότωσαν το Μπελογιάννη. Κι ακόμα, όπως μας θύμισε η περσινή επιτυχία του Νησιού της Β. Χίσλοπ, ένα διάστημα φιλοξένησε Λεπρούς (για των οποίων την 'Αρρωστη Πολιτεία' έγραψε και η Γαλάτεια Καζαντζάκη).

Το κτίριο το επισκέφθηκα σε μιά έντονη στιγμή της ζωής μου (πριν 10 χρόνια) κι ενώ πια  είναι, θα λέγαμε μέσα στην Αθήνα, τα πεύκα, τα τζιτζίκια, η Αρχιτεκτονική του ένιωσα πως κρατούν την ιστορία του ζωντανή σε μιά ατμόσφαιρα  της παλιάς Κηφισιάς και της σκονισμένης Αθήνας που δεν είναι πια.


Λέει σε συνέντευξη η Λουκία Ρικάκη: «Ο χώρος έχει, όμως, και μακρά ιστορία με γνώμονα τον άνθρωπο και το ενδιαφέρον είναι, πως συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Είναι μοναδικό και αξιοθαύμαστο το πώς μια κοινότητα ανθρώπων επαγγελματιών μέσα σε ένα χώρο νοσοκομείου, δημιουργούν πέρα από το επάγγελμα τους, εστιάζοντας στην προσφορά, στο ταλέντο του καθενός αλλά και την κοινωνία....'


Καταλάβατε, για μιά έκθεση ζωγραφικής πρόκειται.
Και συνεχίζει:
«Οι καλλιτέχνες καλούνται να αντιμετωπίσουν την έννοια της συλλογικής μνήμης και να επανεξετάσουν την ιστορία και τις κοινωνικές της διαστάσεις, μέσα από την εικαστική παρέμβαση.. .
.. Με την έννοια αυτή, το Σχέδιο Σωτηρία, είναι κάτι συμβολικό για μένα. Γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι κινούνται γύρω από πράγματα που έχουν να κάνουν με τα κοινά.
 Αρχικά, ήρθα σε επαφή με αυτό που γινόταν εκεί από τον Τύπο. Μου άρεσαν πολύ τα καλλιτεχνικά τους έργα και παίρνοντας την απόφαση εντελώς παρορμητικά ξεκίνησα μία μέρα και πήγα. Με ξενάγησαν, μου έδειξαν τα πάντα, με ενημέρωσαν για τις συνθήκες λειτουργίας όπως και για την ιστορία του νοσοκομείου. Έμεινα ενθουσιασμένη και με την ποιότητα των έργων τους αλλά και με όλα αυτά που έμαθα..»

Αυτό το 'έμαθα' είναι το κλειδί. Δεν κρύφτηκε, δεν απέφυγε, μόνο ως την τελευταία στιγμή ενθουσιαζόταν και μάθαινε.
Και το παράδειγμά της είναι πάνω από όλα αυτό που συντελεί το λειτούργημα του Καλλιτέχνη.
_________________________________________

Η 'Σωτηρία' της Μαρίας Πολυδούρη: 

«Ἂς περάσει πιὰ ἡ μέρα μὲ τὸ φῶς της.
Ἡ νύχτα γιατί τόσο ἀργοπορεῖ;
Στῶν πεύκων τὶς σκιὲς μία πολυθρόνα
μὲ καρτερεῖ....» η συνέχεια και άλλα της στο http://mariapolydouri.wordpress.com/

Το site της: http://www.luciarikaki.gr/
Το Σχέδιο Σωτηρία: http://sotiriaplan.blogspot.com/
SALVATION PLAN from lucia rikaki on Vimeo.
______________________________


 3 Ιαν. 2012

Σήμερα αναρτήθηκε στον Τοίχο της Λουκίας Ρικάκη στο Facebook    το κείμενο που ακολουθεί. Νομίζω πως ταιριάζει στη ανάρτηση και το προσθέτω:

Η πνευματική μου κληρονομιά σε μορφή επιστολής σε νέους δημιουργούς

Το πιο δυνατό αποτέλεσμα μιας δημιουργικής διαδρομής είναι το πνευματικό ίχνος που γεμίζει τη ψυχή και τη ζωή του δημιουργού που τον ακολουθεί και μετά.

Το πολιτισμικό και εκπαιδευτικό τοπίο του σήμερα, περιλαμβάνει έντονα τα στοιχεία του εφήμερου πλουτισμού, της δόξας, της ματαιοδοξίας και αναγνώρισης.

Για να διατηρήσετε την ισορροπία σας και τη δική σας πνευματική αλήθεια, σε όλα αυτά να κωφεύετε.

Έχουμε όλοι τη δύναμη να κάνουμε επιλογές, να διαλέξουμε μια πορεία που να πλουτίζει εσωτερικά εμάς και τους άλλους, μακριά από τις κοινωνικές σειρήνες που μας τραβούν σε ρηχά πνευματικά νερά.

Διαβάστε τους ποιητές, τους φιλόσοφους και τους πατέρες της εκκλησίας. Η γνώση τους βρίσκεται αποκρυσταλλωμένη σε τόμους βιβλίων για τη γνωρίσετε και να την απολαύσετε.

Όταν κάποιος κοιτάει πίσω τη ζωή του, οι ματαιόδοξες κατακτήσεις –ακόμη και οι πολύ μεγάλες- είναι ελάχιστες σε σχέση με τις πραγματικές πνευματικές διαδρομές που ξεχειλίζουν από την ψυχή μας. Επικεντρώστε σε αυτές!.

Δεκέμβριος 2011, σε μια κρίσιμη στιγμή αποκρυστάλλωσης, γνώσης και απολογισμού.
__________________________________________

Το blog της: http://luciarikaki.blogspot.gr

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2011

Η πιο σκοτεινή ημέρα: Χριστούγεννα, Σατουρνάλια και Χειμερινό Ηλιοστάσιο





Είμαστε σκλάβοι της συνήθειας. Πιο εύκολα αλλάζουν άνθρωποι και λαοί την ιδεολογία τους παρά τις συνήθειές τους. Οι νέες θρησκείες φυτρώνουν ανάμεσα στις παλιές όπως τα νέα χόρτα βγαίνουν μέσα στα ξερά και για να στεριώσει ένα νέο σύστημα αξιών πρέπει να καταφέρει να ενσωματωθεί στην καθημερινότητα και τους παλιούς ρυθμούς της ζωής των νέων του οπαδών.
 Ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Πατέρες της Εκκλησίας στους πρώτους Χριστιανικούς αιώνες ήταν η άρνηση των νεοφώτιστων Χριστιανών να απαρνηθούν τα παγανιστικά πατροπαράδοτα πανηγύρια με τα οποία είχαν ανατραφεί.
Γνωρίζουμε πως ο  Ιησούς, ως Εβραίος, ποτέ δε γιόρτασε τα γενέθλιά του, όπως γνωρίζουμε πως τη νύχτα της γέννησής του είχε ξαστεριά. Από τη μιά και μόνη φράση της Βίβλου που μας πληροφορεί πως εκείνο το λαμπρό βράδυ οι ποιμένες ήταν έξω κι έβοσκαν τα κοπάδια τους, οι μελετητές συμπεραίνουν πως γεννήθηκε Άνοιξη. Οι Ρωμαίοι όμως αγαπούσαν τα γενέθλια και οι πιστοί διατηρώντας τα πατροπαράδοτα δεν το έβρισκαν αταίριαστο να ταυτίζουν το νέο υιό θεού με τον ηλιακό Μίθρα, το Θείο Βρέφος, ή τον Sol Invictus, τον Ήλιο τον Ανίκητο, που ξαναγεννιέται στη μέση του χειμώνα όταν αρχίζει να μεγαλώνει η ημέρα. Είχαν συνηθίσει να γιορτάζουν τα γενέθλια, να στολίζουν με χρώματα τα σκοτεινά χειμωνιάτικα σπίτια και, πάνω από όλα, δε είχαν καμιά επιθυμία να πάψουν να γιορτάζουν τα Σατουρνάλια.
Η πιο μικρή ημέρα του χρόνου, η στιγμή που ο ήλιος μπαίνει στον Αιγόκερω, είναι η μαύρη ώρα της χρονιάς. Ιδιαίτερα στα κρύα κλίματα ο λαός χρειαζόταν αυτές τις γιορτές στα μέσα του χειμώνα όταν τα προϊόντα αλλά και οι ευκαιρίες για διασκέδαση λιγόστευαν, οι αγρότες και οι στρατιώτες έμεναν κλεισμένοι και άπραγοι όπως τα κοπάδια στο μαντρί και τα πλοία τα δεμένα στα λιμάνια.
Από  την αρχαιότητα η μικρότερη ημέρα του χρόνου, το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, είχε τεράστια συμβολική σημασία. Είναι η εποχή που η γη μοιάζει νεκρή, τα κλαδιά είναι γυμνά, τα σπαρμένα χωράφια ακόμα δεν έχουν πρασινίσει, το πρωί έρχεται αργά, γκρίζο και παγερό, κι ο άνθρωπος αγωνιά αν θα ξανάρθει ποτέ η Άνοιξη, αν έσπειρε σωστά, αν θα επιστρέψουν τα πουλιά, αν τα δένδρα που έχασαν τα φύλλα τους θα ξανακαρπίσουν. Είναι η ώρα των ξωτικών και των καλικαντζάρων, η ώρα των προκαταλήψεων, η ώρα που δε μοιάζει συνετό να παραμελήσουμε παλιότερους θεούς.
Ο Ρωμαϊκός κόσμος μπορεί να προσηλυτίστηκε από τη νέα μονοθεϊστική θεώρηση του κόσμου αλλά τις παλιές γιορτές του δεν έδειχνε πρόθυμος να τις ξεχάσει. Ελληνικές ή δρυΐδικες ή συνήθειες βαρβαρικές, οι γιορτές της καρδιάς του χειμώνα δεν εγκαταλείπονταν παρά από τους λίγους φανατικούς.
Μπορεί κατά τη Βίβλο ο Ιησούς να γεννήθηκε Άνοιξη, μπορεί οι πρώτοι Χριστιανοί να περιγελούσαν τους παγανιστές που γιόρταζαν τα γενέθλια των θεών τους μα τελικά τον 4ο αιώνα ο Πάπας Ιούλιος αναγκάστηκε να ορίσει τα γενέθλια του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου του Ιουλιανού ημερολογίου βαφτίζοντας Χριστούγεννα τη γιορτή και τα έθιμα που προϋπήρχαν.
Μας το λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πως ο Κύριλλος των Ιεροσολύμων έγραψε στον Πάπα Ιούλιο ζητώντας του μιά ημερομηνία για να ξέρουν οι προσκυνητές πότε να πηγαίνουν στη Βηθλεέμ και πότε στον Ιορδάνη για τη Βάπτιση. Ως τότε επικρατούσαν μεγάλες διαφωνίες αφού κάθε κοινότητα είχε δικές της ημερομηνίες, (οι Χριστιανοί της Αιγύπτου, π.χ. γιόρταζαν τη Γέννηση στις 6 Ιανουαρίου, άλλοι την 25η Μαρτίου ή το Μάιο) μα από το 354 μ.Χ. ορίστηκε η 25η Δεκεμβρίου και ο λόγος που ο Πάπας επέλεξε την ημερομηνία αυτή είναι, λέει ο Χρυσόστομος, ότι μιά και έπεφτε στις αργίες των Σατουρναλίων, οι Χριστιανοί θα είχαν την άνεση να γιορτάζουν με την ησυχία τους. Και, συμπεραίνουμε, να οικειοποιηθούν τα πατροπαράδοτα έθιμα.

Τα Σατουρνάλια, η σημαντικότερη γιορτή των Ρωμαίων, ήταν αφιερωμένα στο Σατούρνο (Κρόνο) που κυβερνά τον Αιγόκερω, στον οποίο έμπαινε ο ήλιος καθώς άρχιζε να μεγαλώνει η ημέρα. Ο Σενέκας, ο Μακρόβιος κι ο Κάτουλλος περιγράφουν τους εορτασμούς που άρχιζαν στις 17 Δεκεμβρίου και κρατούσαν μέχρι τις 25.
Ο Δεκέμβριος (δέκατος μήνας κατά τα παλιά ημερολόγια) είναι ο μήνας της γέννησης του παιδιού που έμεινε εννέα μήνες κρυμμένο στη μήτρα όπως οι σπόροι που ακόμα είναι θαμμένοι βαθιά στη γη. Έτσι μέσα στο σκοτάδι γιορταζόταν κι η γέννηση του Μίθρα που ονομαζόταν "Φως του Κόσμου" κι ερχόταν στον κόσμο τη σκοτεινότερη εποχή, τότε ακριβώς που αρχίζει να μεγαλώνει η ημέρα. Ήταν ο Sol Invictus, ο Ήλιος ο Ανίκητος, ο Χρυσός Δίσκος που θα ανέτειλε και θα μεγάλωνε για να ξαναζεστάνει τα σώματα και τα χωράφια.
Οι εορτασμοί ξεκινούσαν κατά την ελληνική παράδοση με θυσίες και κορυφώνονταν μιά εβδομάδα μετά με ένα μεγάλο συμπόσιο στο οποίο οι συμμετέχοντες αντάλλασσαν δώρα φορώντας "πίλους", μαλακά γιορτινά καπελάκια φτιαγμένα από χαρτί. Κρεμούσαν στολίδια στα γυμνά δένδρα, μοίραζαν κλαδάκια γκυ ως σύμβολο χαράς, έφτιαχναν πίτες σε μιά εποχή που δεν αφθονούσαν οι φρέσκες τροφές και δόξαζαν τους Θεούς της γης που θα ξόρκιζαν τα ξωτικά της αγονίας και θα υπόσχονταν πως με λίγη πίστη θα ερχόταν πάλι η Άνοιξη.
Ήταν μέρες αργίας· οι καθημερινές δουλειές σταματούσαν, τα σχολεία και τα δικαστήρια έκλειναν, οι πόλεμοι αναβάλλονταν, οι απαγορεύσεις και οι ποινές αναστέλλονταν. Κι επειδή ο Κρόνος προστατεύει εκείνους που μοχθούν, ήταν οι μέρες που ο αφέντης υπηρετούσε τελετουργικά και σέρβιρε στο τραπέζι το δούλο, όπως και οι μεγάλοι τους μικρούς, σε μιά επίδειξη ταπεινότητας, αλτρουισμού κι αλληλεγγύης που σήμερα θα τη λέγαμε "χριστιανική".

 Οι συνήθειες επιβίωσαν μέχρι σήμερα στα έθιμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, στα κάλαντα των παιδιών ή στα πράσινα στεφάνια και τα δώρα που ανταλλάζουμε. Τις συναντάμε ακόμα και στον Άγιο Βασίλη, το Σάντα Κλάους, που η σημερινή μορφή του είναι κατασκεύασμα της CocaCola αλλά τον κόκκινο μυτερό του σκούφο τον φοράει από την αρχαιότητα. Είναι ο "πίλος", των απελεύθερων σκλάβων που τον φορούσε για μιά μέρα ο αυτοκράτωρ σε ένδειξη ταπεινότητος όταν στα Σατουρνάλια άλλαζαν οι ρόλοι. Και από εκεί έρχεται και το Σκουφί της Δημοκρατίας, γνωστό από τη Γαλλική Επανάσταση κι εκείνη την τραγική στιγμή που οι εξεγερμένοι το ακούμπησαν στο κεφάλι του έκπτωτου Λουδοβίκου 16ου κι εκείνος τρομαγμένος και μειλίχιος το δέχτηκε, δίχως να ξέρει, μάλλον, πόσο συμβολική ήταν αυτή η ταπείνωση και τι βαθιά ήταν η ιστορική της ρίζα.
Τα παιδιά τραγουδούσαν κάλαντα κι αντάλλαζαν δώρα. Μικρές πήλινες κούκλες και κεριά που συμβολίζουν την έλευση του φωτός, το πέρασμα στον πολιτισμό δηλαδή, στο οποίο βοήθησε ο  Κρόνος― ο γέρος Χρόνος, το χαρτί του Ταρώ με τον Ερημίτη που ανεβαίνει ξυπόλυτος το δύσβατο μονοπάτι με την κλεψύδρα στο ένα χέρι και το δρεπάνι στο άλλο.

Ο Κρόνος έγινε βασιλιάς των Θεών όταν η μητέρα του η Γαία του έδωσε το δρεπάνι με το οποίο ευνούχισε τον πατέρα του τον Ουρανό. Η δουλειά του Ουρανού και της Γης είχε τελειώσει, η ΄Ωρα της Δημιουργίας είχε παρέλθει, δε είχαν λόγο να ενωθούν ξανά. Την στιγμή του ευνουχισμού το σπέρμα του Ουρανού έπεσε στη θάλασσα, έγινε αφρός από τον οποίο αναδύθηκε η Αφροδίτη, και από τότε τη Δημιουργία την κυβερνούν οι δικοί της νόμοι. Ο Κρόνος με τη Ρέα γέννησαν τους υπόλοιπους Θεούς (το Δία, τη Ήρα, τη Δήμητρα, το Πλούτωνα και τον Ποσειδώνα) και με τη γέννησή τους αρχίζει το μέτρημα του Χρόνου, η Ιστορία μας. Πριν από τον Κρόνο είχαμε το Χάος, μετά από αυτόν άρχισε το μέτρημα των ωρών, οι εποχές και οι ημέρες. Πίστευαν οι Ρωμαίοι πως με τη πτώση των Τιτάνων ο Κρόνος (Σατούρνος γι αυτούς) δραπέτευσε στην Ιταλία όπου εγκαταστάθηκε στο Λόφο του Καπιτωλίου και εκπολίτισε το λαό διδάσκοντάς του την τέχνη της Γεωργίας.


Όταν ήρθε η σειρά του να παραδώσει τη εξουσία στο γιο του ξέρουμε πως αντέδρασε καταπίνοντας τα παιδιά του για να τα εξαφανίσει μα η Ρέα τον ξεγέλασε (κάνοντας ό,τι για χάρη του είχε κάνει και η μητέρα του η Γαία στον πατέρα του) σώζοντας το Δία ο οποίος τον ανάγκασε να ξεράσει τα άλλα του παιδιά.
Ο μύθος συμβολίζει πως ο Χρόνος δημιουργεί και καταστρέφει κι ύστερα ξαναδημιουργεί και κανείς μας δεν ξεφεύγει από αυτό τον κύκλο. Το δρεπάνι του ευνουχισμού (τόσο αγαπημένο στους Δρυΐδες) συμβολίζει το θερισμό, δηλαδή το θάνατο. Διότι αν δεν αφήσουμε το δρεπάνι του Θανάτου να θερίσει τη παλιά ζωή δε θα ανθίσει ποτέ η καινούργια. Ο Κρόνος είναι ο Γέρος Βασιλιάς που με όλη την πείρα του γνωρίζει πως πρέπει να κάνει τόπο στη νέα γενιά, όπως ο παλιός δίνει τη θέση του στον νέο χρόνο.

Με την πτώση του Κρόνου εμφανίζεται ο Ιανός, ο διπρόσωπος θεός που φυλάει τις Πύλες του Ουρανού (Ανατολή και Δύση), κυβερνά τις προσευχές και τις θυσίες και κάποτε παρουσιάζεται ως Quadratus, με τέσσερα πρόσωπα, δηλαδή, που κοιτάζουν τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Ηλιακός Θεός, μετράει κι αυτός το έτος με τον αριθμό 300 στο δεξί χέρι και τον αριθμό 65 στο αριστερό και έχει 12 ιερά και εξουσία στις καλένδες (την πρώτη ημέρα) του κάθε μήνα. Είναι αυτός που γυρίζει το στερέωμα έτσι που να ξαναβρίσκεται στο σημείο από το οποίο ξεκίνησε και γι αυτό οι Φοίνικες τον απεικόνιζαν ως Ουροβόρο Όφι, σύμβολο σπουδαίο του αναπόφευκτου κύκλου της ζωής

Οι μύθοι και τα έθιμα υπήρχαν λοιπόν, κι η περιφρόνηση των οπαδών της Νέας Θρησκείας δεν κατάφερνε να τα εξαλείψει. Οι κάτοικοι της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μπορεί να προσηλυτίστηκαν στο μονοθεϊσμό που ήρθε από την Ανατολή αλλά να εγκαταλείψουν τις παραδόσεις που έδιναν λίγο χρώμα και φως στη μαυρίλα του χειμώνα δεν το κατάφερναν και έμεναν πιστοί στα συνήθεια των παππούδων τους και όσα είχαν μάθει να χαίρονται από παιδιά. Κι όπως τη θέση των πολλών θεών με τα υπουργεία τους πήραν οι διάφοροι άγιοι με τις ειδικότητές τους, όπως τις παρθένες Αθηνά και Άρτεμι διαδέχτηκε η αειπάρθενος Μαρία, έτσι και τα Σατουρνάλια κάποιοι, πάπες και καρδινάλιοι τα βάφτισαν Χριστούγεννα για να λυθεί το πρόβλημα.

Διότι είναι ταιριαστό απόλυτα που πάνω από όλους τους αρχαίους θεούς είναι ο Κρόνος― ο Χρόνος, ο σιωπηλός Γέροντας― που είχε τη σοφία να παραδώσει τη σκυτάλη στο νέο Θεό κι αποδεχόμενος πως στον κύκλο της ζωής όλα αλλάζουν για να μείνουν ίδια, παραμένει πάντα εδώ κοντά μας κρυμμένος σαν τους σπόρους της χειμωνιάτικης γης ή το έμβρυο στην κοιλιά της προβατίνας, κρατώντας ζωντανό το μυστικό του παγανιστικού μας παρελθόντος. Κι έτσι, χάρη στην αγάπη που έχει ο άνθρωπος για τα πατροπαράδοτα και χάρη στην οξυδέρκεια ενός Πάπα του 4ου αι. μ.Χ. που καταλάβαινε πως το παλιό δεν είναι πάντα εχθρός του νέου, ο Κρόνος παραμένει ο θεός που ακόμα λατρεύουμε αφού ο συμβολισμός των εορτών του θα είναι επίκαιρος όσο θα υπάρχει ζωή και θάνατος, χειμώνας και καλοκαίρι, σκοτάδι και φως επειδή όπως είπε κι ο Καβάφης:
"Γιατί τα σπάσαμε τ’ αγάλματά των
γιατί τους διώξαμεν απ’ τους ναούς των
διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί…."

_________________________

Πρώτη δημοσίευση του άρθρου αυτού:  Περιοδικό 'Ο Φαρφουλάς' τεύχος 10. (Το αναρτώ και στο άλλο μου:kastellakia.blogspot.com

εικόνες 
Ο Μίθρας με τον Ταύρο και το φρυγικό Σκουφί
Από το Μουσείο του Βατικανού, αφιέρωμα. 'Soli Invicto Deo.." ('Στον Ανίκητο Θεό..' ) όπου ο Sol Invictus δεν παρουσιάζεται στο ηλιακό του άρμα αλλά  ως Ταυροκτόνος Μίθρας με 'πίλο' το φρυγικό σκούφο.
Ιανός, ο διπρόσωπος θεός  επίσης στο Βατικανό
Ερημίτης, ΙΧ θρίαμβος της Μεγάλης Αρκάνα του Ταρώ
Saturnus του Goya

δεξιά: ο Μίθρα και ο Ταύρος. Ο Πέρσης Θεός Μίθρα, του οποίου ο Ιησούς θεωρείται μετενσάρκωση, είχε γενέθλια στις 25 Δεκεμβρίου και πολλές άλλες ομοιότητες (από μητέρα παρθένα ως δήλωση 'Είμαι το Φως') και στόν τόπο παλιού ναού του χτίστηκε το Βατικανό. Είναι πολύ παλιότερος γι αυτό και συχνά απεικονίζεται να σκοτώνει Ταύρο, το σύμβολο της εποχής του.  

και εξώφυλλο του Φαρφουλά που φιλοξένησε αυτό το άρθρο

______________________________