Η πανδημία του κορωνοϊού τοποθετεί ολόκληρη την ανθρωπότητα απέναντι στον ιό. Η ζημιά στην υγεία, την περιουσία και την ευημερία μας είναι ήδη τεράστια. Αυτό που ζούμε είναι σαν ένας παγκόσμιος πόλεμος, μόνο που αυτή τη φορά είμαστε όλοι στο ίδιο στρατόπεδο. Μπορούμε όλοι να συνεργαστούμε προκειμένου να μάθουμε για αυτή την νόσο και να αναπτύξουμε τα εργαλεία για να την καταπολεμήσουμε. Πιστεύω πως οι καινοτομίες σε παγκόσμιο επίπεδο είναι το κλειδί για τον περιορισμό της ζημιάς. Καινοτομίες στις εξετάσεις, τις θεραπείες, τα εμβόλια και τις πολιτικές περιορισμού εξάπλωσης σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση των ζημιών στις οικονομίες και την ευημερία.
Αυτό το υπόμνημα παρουσιάζει την άποψή μου για την κατάσταση και το πώς μπορούμε να επιταχύνουμε αυτές τις καινοτομίες. (Επειδή η ανάρτηση είναι μεγάλη, παρατίθεται και ως αρχείο PDF.) Η κατάσταση αλλάζει κάθε μέρα, υπάρχει πληθώρα πληροφοριών –πολλές από τις οποίες είναι αντιφατικές– και είναι δύσκολο να βγάλει κανείς λογικό συμπέρασμα μέσα από όλες τις προτάσεις και τις ιδέες που ακούμε δεξιά και αριστερά. Επίσης μοιάζει σα να έχουμε όλα τα επιτεύγματα της επιστημονικής προόδου για να ξανανοίξουμε τις οικονομίες μας, ενώ στη πραγματικότητα δεν τις έχουμε. Αν και μερικές από τις πληροφορίες που ακολουθούν είναι λίγο τεχνικές, ελπίζω να βοηθήσει κάποιους ανθρώπους να κατανοήσουν τι συμβαίνει, να καταλάβουν ποιες καινοτομίες χρειαζόμαστε ακόμη και να μπορούν να πάρουν υπεύθυνες αποφάσεις σχετικά με το πώς να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Εκθετική ανάπτυξη και πτώση
Στη πρώτη φάση της πανδημίας, είδαμε μια εκθετική εξάπλωση σε αρκετές χώρες, ξεκινώντας από την Κίνα και μετά μέσω της Ασίας, στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αριθμός των μολυσμένων διπλασιαζόταν πολλές φορές κάθε μήνα. Αν η συμπεριφορά των ανθρώπων δεν άλλαζε, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα είχε μολυνθεί. Αλλάζοντας συμπεριφορά (σημ. ως «αλλαγή συμπεριφοράς» [behavior change] στο πλαίσιο της δημόσιας υγείας, εννοούνται οι προσπάθειες στην αλλαγή των προσωπικών συνηθειών των ανθρώπων προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια ασθένεια) πολλές χώρες μπόρεσαν να σταθεροποιήσουν το ποσοστό της λοίμωξης και να αρχίσουν να το ελαττώνουν.
Η εκθετική εξάπλωση δεν είναι διαισθητική. Αν πεις ότι το δύο τοις εκατό του πληθυσμού είναι μολυσμένο και ότι αυτό διπλασιάζεται κάθε οκτώ μέρες, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα συνειδητοποιήσουν αυτόματα πως σε σαράντα μέρες, η πλειοψηφία του πληθυσμού θα έχει μολυνθεί. Το μεγάλο πλεονέκτημα της αλλαγής συμπεριφοράς μας οδήγησε στη μείωση του ποσοστού λοίμωξης, τόσο δραματικά, που αντί να διπλασιάζεται κάθε οκτώ μέρες, να πέφτει κάθε οκτώ μέρες.
Χρησιμοποιούμε κάτι που λέγεται δείκτης αναπαραγωγής (reproduction rate) ή R0 (προφέρεται «αρ-νοτ»), για να υπολογίσουμε πόσες νέες λοιμώξεις έχουν προκληθεί από πρότερη λοίμωξη. Ο R0 είναι δύσκολο να μετρηθεί, γνωρίζουμε όμως πως είναι κάτω από το 1.0 όταν το πλήθος των περιστατικών πέφτει και πάνω από το 1.0 όταν τα περιστατικά αυξάνονται. Αυτή η φαινομενικά μικρή μεταβολή του R0 μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες αλλαγές.
Αν κάθε λοίμωξη πέσει από το να προκαλεί 2.0 περιστατικά σε πρόκληση μόνο 0.7 μολύνσεων, τότε μετά από σαράντα μέρες έχεις το ένα έκτο των μολύνσεων σε αντίθεση με το να έχεις τριάντα δύο φορές πιο πολλές. Αυτό είναι εκατόν ενενήντα δύο λιγότερα περιστατικά. Μπορείτε να το σκεφτείτε και διαφορετικά: Αν ξεκινήσετε με εκατό μολύνσεις σε μια κοινότητα, μετά από σαράντα μέρες θα καταλήξετε με δεκαεφτά μολύνσεις με τον χαμηλότερο R0 και τρεις χιλιάδες διακόσιες με το ψηλότερο. Οι ειδικοί συζητούν αυτή τη στιγμή σχετικά με το πώς θα μπορέσουν να κρατήσουν τον R0 πολύ χαμηλά προκειμένου να ρίξουν τον αριθμό των περιστατικών πριν αρχίσει το άνοιγμα.
Η εκθετική μείωση είναι ακόμη λιγότερο διαισθητική. Πολλοί θα μείνουν εμβρόντητοι όταν σε πολλά μέρη θα πάμε από υπερφορτωμένα νοσοκομεία τον Απρίλη σε πολλές άδειες κλίνες τον Ιούλιο. Ο αντίκτυπος θα προκαλέσει σύγχυση, αλλά θα είναι αναπόφευκτο επακόλουθο της εκθετικής φύσης της λοίμωξης.
Καθώς προχωράμε στο καλοκαίρι, κάποιες περιοχές που διατηρούν την αλλαγή συμπεριφοράς θα βιώσουν εκθετική μείωση. Όμως, καθώς η συμπεριφορά αλλάζει προς το φυσιολογικό η θετική πορεία κάποιων περιοχών θα επιβραδυνθεί σημαντικά με επίμονα κύματα μολύνσεων και κάποιες περιοχές θα επιστρέψουν στην εκθετική αύξηση. Η κατάσταση θα είναι πολύ πιο σύνθετη από ότι είναι τώρα, με μεγάλη ανομοιογένεια.
Μήπως το παρακάναμε;
Είναι λογικό να ρωτούν οι άνθρωποι αν η αλλαγή συμπεριφοράς ήταν αναγκαία. Αδιαμφισβήτητα η απάντηση είναι ναι. Μπορεί να υπάρχουν κάποιες περιοχές όπου ο αριθμός των περιστατικών δεν θα οδηγούσε σε μεγάλους αριθμούς μολύνσεων ή θανάτων, όμως δεν υπήρχε κανένας τρόπος να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποιες είναι αυτές οι περιοχές. Χάρη στην αλλαγή αποτρέψαμε πολλά εκατομμύρια θανάτους και η τεράστια υπερφόρτωση νοσοκομείων θα οδηγούσε σε αύξηση των θανάτων και από άλλα αίτια.
Το οικονομικό κόστος της προσπάθειας για μείωση του ποσοστού της λοίμωξης είναι πρωτοφανές. Η πτώση της αγοράς εργασίας είναι γρηγορότερη από οτιδήποτε έχουμε βιώσει το παρελθόν. Ολόκληροι οικονομικοί κλάδοι έχουν παύσει. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως αυτό δεν είναι απλά το αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις. Όταν οι άνθρωποι ακούν πως μια μολυσματική ασθένεια διαδίδεται ανεξέλεγκτα, αλλάζουν συμπεριφορά. Το να διατηρήσουμε το 2020 την οικονομία του 2019 δεν ήταν ποτέ επιλογή.
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα επέλεγαν να μην πάνε να στο χώρο εργασίας τους, στα εστιατόρια ή να ταξιδέψουν προκειμένου να μην μολυνθούν ή να μολύνουν τους ηλικιωμένους ανθρώπους που ζουν μαζί τους. Οι προδιαγραφές που έθεσαν οι κυβερνήσεις διασφαλίζουν την αλλαγή συμπεριφοράς πολλών ανθρώπων προκειμένου ο δείκτης αναπαραγωγής να βρίσκεται κάτω από το 1.0, που είναι απαραίτητο για να μπορέσουμε να έχουμε τη δυνατότητα να επιστρέψουμε σε κάποια δραστηριότητα.
Οι πλουσιότερες χώρες βλέπουν μειωμένες μολύνσεις και έχουν αρχίσει να σκέφτονται να ανοίξουν. Ακόμη και αν οι κυβερνήσεις χαλαρώσουν λίγο τα μέτρα, δεν θα μπορέσουν όλοι να επιστρέψουν στις δραστηριότητες που θα επιτρέπονται. Θα χρειαστεί πολύ καλή επικοινωνία έτσι ώστε οι άνθρωποι να καταλάβουν το ρίσκο που θα πάρουν και να αισθάνονται άνετα να επιστρέψουν στη δουλειά ή στο σχολείο. Θα είναι σταδιακή η διαδικασία με κάποιους ανθρώπους να επιστρέφουν αμέσως στις δραστηριότητες που θα επιτραπούν ενώ κάποιοι άλλοι θα επιστρέφουν σιγά-σιγά. Κάποιοι εργοδότες θα χρειαστούν κάποιους μήνες προτού καλέσουν τους υπάλληλούς τους να επιστρέψουν. Κάποιοι άνθρωποι θα θέλουν να αρθούν οι περιορισμοί πιο άμεσα και κάποιοι ίσως θελήσουν να παραβούν τους κανόνες, πράγμα που θα θέσει τους πάντες σε κίνδυνο. Οι κυβερνώντες θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη συμμόρφωση.
Διαφορές μεταξύ κρατών
Η πανδημία δεν έχει επηρεάσει όλα τα κράτη ίσα. Η Κίνα ήταν η χώρα στην οποία συνέβη η πρώτη λοίμωξη. Κατάφεραν να εφαρμόσουν αυστηρή απομόνωση και να πραγματοποιούν εκτεταμένες εξετάσεις προκειμένου να σταματήσουν το μεγαλύτερο μέρος της εξάπλωσης. Οι πλουσιότερες χώρες, τις οποίες επισκέπτονται περισσότεροι άνθρωποι από όλο τον κόσμο, ήταν οι επόμενες που επλήγησαν. Οι χώρες που αντέδρασαν γρήγορα πραγματοποιώντας εξετάσεις και εφαρμόζοντας απομόνωση απέφυγαν μια λοίμωξη μεγάλης κλίμακας. Ανάμεσα στα οφέλη της γρήγορης αντίδρασης ήταν και το ότι αυτές οι χώρες δεν χρειάστηκε να «κλείσουν» τις οικονομίες τόσο όσο οι άλλες.
Η δυνατότητα να εξετάζεις τον κόσμο σωστά εξηγεί αρκετά τις διαφοροποιήσεις. Είναι αδύνατο να νικήσεις έναν εχθρό που δεν μπορείς να δεις. Έτσι, οι εξετάσεις είναι ζωτικής σημασίας για να τεθεί υπό έλεγχο η ασθένεια και να αρχίσει η επαναλειτουργία της οικονομίας.
Μέχρι στιγμής οι αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Ινδία και η Νιγηρία αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος των αναφερόμενων παγκόσμιων μολύνσεων. Μία από τις προτεραιότητες του ιδρύματός μας ήταν να συμβάλει στη βελτίωση των εξετάσεων σε αυτές τις χώρες, ώστε να γνωρίζουν την κατάστασή τους. Με λίγη τύχη, κάποιοι παράγοντες που δεν καταλαβαίνουμε ακόμη, όπως το πώς ο καιρός μπορεί να επηρεάσει την εξάπλωση του ιού, θα αποτρέψουν μια λοίμωξη μεγάλης κλίμακας σε αυτές τις χώρες.
Ωστόσο, η υπόθεσή μας θα πρέπει να είναι ότι η δυναμική της ασθένειας είναι η ίδια όπως και στις άλλες χώρες. Παρόλο που οι πληθυσμοί τους είναι δυσανάλογα νέοι - κάτι που θα σήμαινε λιγότερους θανάτους από το COVID-19 - αυτό το πλεονέκτημα αντισταθμίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά από το γεγονός ότι τα ανοσοποιητικά συστήματα πολλών ατόμων με χαμηλό εισόδημα εξασθενούν από καταστάσεις όπως υποσιτισμός ή o HIV. Ακόμα, όσο λιγότερο ανεπτυγμένη είναι η οικονομία μιας χώρας, τόσο πιο δύσκολο είναι να πραγματοποιήσει τις αλλαγές συμπεριφοράς που θα μείωνε το ποσοστό αναπαραγωγής του ιού. Εάν ζείτε σε μια αστική παραγκούπολη και κάνετε άτυπη εργασία για να κερδίσετε αρκετά για να ταΐσετε την οικογένειά σας καθημερινά, δεν θα είναι εύκολο να αποφύγετε την επαφή με άλλους ανθρώπους. Επίσης, τα συστήματα υγείας σε αυτές τις χώρες έχουν πολύ μικρότερη δυνατότητα περίθαλψης ασθενών, οπότε ακόμη και η παροχή θεραπείας οξυγόνου σε όλους όσους τη χρειάζονται θα είναι δύσκολη.
Δυστυχώς, είναι πιθανό οι συνολικοί θάνατοι στις αναπτυσσόμενες χώρες να είναι πολύ περισσότεροι από ότι στις ανεπτυγμένες χώρες.
Τι πρέπει να μάθουμε
Η γνώση μας για την ασθένεια θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε εργαλεία και τακτικές. Υπάρχουν ορισμένα βασικά πράγματα που δεν καταλαβαίνουμε ακόμα. Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα γίνονται πολλές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης και μιας από το Σιάτλ που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Η παγκόσμια συνεργασία σε αυτά τα θέματα είναι εντυπωσιακή και λογικά θα γνωρίζουμε πολλά περισσότερα μέχρι το καλοκαίρι.
Είναι η ασθένεια εποχική ή εξαρτάται από τον καιρό; Σχεδόν όλοι οι ιοί που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα (μια ομάδα που περιλαμβάνει τον COVID-19) είναι εποχικοί. Αυτό θα σήμαινε ότι θα υπάρχουν λιγότερες λοιμώξεις το καλοκαίρι, οι οποίες μπορεί να μας καθησυχάσουν όταν έρθει το φθινόπωρο. Αυτό εξαρτάται. Καθώς παρατηρούμε την εξάπλωση του κορωνοϊού στην Αυστραλία και σε άλλα μέρη στο νότιο ημισφαίριο όπου οι εποχές είναι αντίθετες με τις εποχές στις χώρες μας, γνωρίζουμε ήδη ότι ο ιός δεν είναι τόσο εποχικός όσο η γρίπη.
Πόσα άτομα χωρίς συμπτώματα έχουν αρκετό ιικό φορτίο για να μολύνουν τους άλλους; Πόσο μολυσματικά είναι τα άτομα που έχουν αναρρώσει και έχουν κάποιο υπολειπόμενο ιό; Τα μοντέλα που δημιουργούμε στους υπολογιστές μας παρουσιάζουν πως εάν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι ασυμπτωματικοί αλλά μολυσματικοί, είναι πολύ πιο δύσκολο να ανοίξουμε τα πάντα χωρίς να αποφύγουμε μια αναζωπύρωση της κατάστασης. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση σχετικά με το ποσοστό λοιμώξεων που προέρχεται από αυτές τις πηγές, αλλά γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι που έχουν τον ιό δεν αναφέρουν τα συμπτώματα και κάποια από αυτά τα άτομα ενδέχεται να τον μεταδώσουν.
Γιατί οι νέοι έχουν μικρότερο κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά όταν μολυνθούν; Η κατανόηση της δυναμικής εδώ θα μας βοηθήσει να σταθμίσουμε τους κινδύνους του ανοίγματος των σχολείων. Είναι ένα περίπλοκο θέμα διότι ακόμα κι αν οι νέοι όντως δεν αρρωσταίνουν τόσο συχνά, ενδέχεται πάντως να μεταδώσουν την ασθένεια στους άλλους.
Ποια συμπτώματα υποδεικνύουν ότι πρέπει εξεταστείτε; Ορισμένες χώρες λαμβάνουν την θερμοκρασία πολλών ανθρώπων ως αρχικό εργαλείο ελέγχου. Εάν το δεδομένο αυτό μας εξυπηρετεί στο να εντοπίσουμε περισσότερα περιστατικά, θα μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε σε αεροδρόμια και μεγάλες συγκεντρώσεις. Πρέπει να στοχεύσουμε τις εξετάσεις που διαθέτουμε στους ανθρώπους που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κίνδυνου, εφόσον δεν έχουμε αρκετά διαγνωστικά τεστ για όλους.
Ποιες δραστηριότητες μας εκθέτουν σε μεγαλύτερο κίνδυνο λοίμωξης; Πολλοί μου κάνουν ερωτήσεις σχετικά με την αποφυγή του έτοιμου φαγητού ή των πόμολων ή των δημόσιων τουαλετών ώστε να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο λοίμωξης. Μακάρι να ήξερα τι να τους πω.
Θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις ανάλογα με τους διαφορετικούς τύπους συγκεντρώσεων όπως το να πηγαίνει κανείς στην τάξη ή την εκκλησία και ίσως θα πρέπει να τηρούνται κάποιες αποστάσεις. Σε μέρη χωρίς σωστή υγιεινή, μπορεί η εξάπλωση να γίνει από μολυσμένα κόπρανα, καθώς τα άτομα που έχουν μολυνθεί αποβάλλουν με αυτά και τον ιό.
Ποιος είναι πιο ευαίσθητος στην νόσο; Γνωρίζουμε ότι οι ηλικιωμένοι διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να αρρωστήσουν σοβαρά ή να πεθάνουν. Η κατανόηση του πως επηρεάζεται η ασθένεια από το φύλο, τη φυλή και τις άλλες ασθένειες που μπορεί να έχει κανείς είναι ακόμη υπό εξέταση.
Ο ρόλος του Ιδρύματος Γκέϊτς
Σε φυσιολογικούς καιρούς, το Ίδρυμα Γκέιτς διαθέτει περισσότερους από τους μισούς του πόρους στη μείωση των θανάτων από μολυσματικές ασθένειες. Αυτές οι ασθένειες είναι ο λόγος για τον οποίο ένα παιδί σε μια φτωχή χώρα είναι είκοσι φορές πιο πιθανό να πεθάνει πριν από την ηλικία των πέντε ετών από ένα παιδί σε μια πλούσια χώρα. Επενδύουμε στην εφεύρεση νέων θεραπειών και εμβολίων για αυτές τις ασθένειες διασφαλίζοντας ότι φτάνουν σε όλους όσους τις χρειάζονται. Οι ασθένειες περιλαμβάνουν τον ιό HIV, την ελονοσία, τη φυματίωση, την πολιομυελίτιδα και την πνευμονία. Όποτε υπάρχει επιδημία όπως ο Έμπολα, ο SARS ή ο Ζίκα, συνεργαζόμαστε με κυβερνήσεις και τον ιδιωτικό τομέα για να βοηθήσουμε στη μοντελοποίηση των κινδύνων και να βοηθήσουμε στην διασφάλιση πόρων για τη δημιουργία νέων εργαλείων για την παύση της επιδημίας. Εξαιτίας αυτών των εμπειριών μίλησα για το πώς ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος για μια αναπνευστική επιδημία στη ομιλία στο TED του 2015. Αν και δεν έχουν γίνει αρκετά, έγιναν πάντως μερικά βήματα για την προετοιμασία μας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του Coalition for Epidemic Preparedness Innovation, την οποία θα συζητήσω παρακάτω, στην ενότητα για τα εμβόλια.
Τώρα που η επιδημία μας χτύπησε, εφαρμόζουμε την τεχνογνωσία μας για να βρούμε τις καλύτερες ιδέες σε κάθε τομέα και να διασφαλίσουμε ότι θα προχωρήσουν ολοταχώς. Γίνονται πολλές προσπάθειες. Περισσότερες από εκατό ομάδες εργάζονται στις θεραπείες και άλλες εκατό στα εμβόλια. Χρηματοδοτούμε ένα υποσύνολο αυτών αλλά τις παρακολουθούμε όλες στενά. Παρακολουθούμε κάθε έργο προκειμένου να εντοπίσουμε όχι μόνο τις πιθανότητες του να λειτουργήσει αλλά και τις πιθανότητες να μπορέσει να επεκταθεί ώστε να βοηθήσει ολόκληρο τον κόσμο.
Ένα επείγον θέμα που προκύπτει είναι η συγκέντρωση χρημάτων για την ανάπτυξη νέων εργαλείων. Εννοώντας τα δισεκατομμύρια που πρέπει να ξοδέψουμε για να σώσουμε τρισεκατομμύρια. Κάθε επιπλέον μήνας που απαιτείται για να βρούμε το εμβόλιο είναι άλλος ένας μήνας που η οικονομία δεν μπορεί να επιστρέψει στο φυσιολογικό. Ωστόσο, δεν είναι σαφές το πώς θα συνεργαστούν οι χώρες για να συντονίσουν τη χρηματοδότηση. Κάποιοι θα μπορούσαν να πάνε απευθείας στον ιδιωτικό τομέα, αλλά απαιτούν να δοθεί προτεραιότητα στους πολίτες τους. Υπάρχει πολλή συζήτηση μεταξύ των κυβερνήσεων, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του ιδιωτικού τομέα και του ιδρύματος μας για το πώς να οργανώσουμε αυτή τη προσπάθεια.
Καινοτομία για να νικήσουμε τον εχθρό
Κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, ένα σύνολο από απίστευτες καινοτομίες όπως το ραντάρ, οι αξιόπιστες τορπίλες και η αποκρυπτογράφηση, βοήθησε στο να τελειώσει ο πόλεμος γρηγορότερα. Το ίδιο θα συμβεί και με την πανδημία. Διαχωρίζω την καινοτομία σε πέντε κατηγορίες: θεραπείες, εμβόλια, εξετάσεις, παρακολούθηση επαφών και πολιτικές ανοίγματος. Χωρίς προόδους σε καθέναν από αυτούς τους τομείς, δεν θα μπορούμε να επιστρέψουμε στην δουλειά, στον φυσιολογικό τρόπο ζωής ή να σταματήσουμε τον ιό. Παρακάτω, εξετάσω κάθε τομέα με περισσότερες λεπτομέρειες.
Θεραπείες
Κάθε εβδομάδα θα διαβάζετε για νέες ιδέες θεραπείας που δοκιμάζονται, αλλά οι περισσότερες από αυτές θα αποτυγχάνουν. Ωστόσο είμαι αισιόδοξος ότι ορισμένες από αυτές τις θεραπείες θα μειώσουν ουσιαστικά το βάρος της ασθένειας. Ορισμένες θα είναι ευκολότερο να παραδοθούν στις πλούσιες χώρες από ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες, και μερικές θα χρειαστούν χρόνο για να κλιμακωθούν. Ορισμένες από αυτές ίσως είναι διαθέσιμες μέχρι το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο.
Αν την άνοιξη του 2021 οι άνθρωποι πηγαίνουν σε μεγάλες δημόσιες εκδηλώσεις - όπως ένα ματς ή μια συναυλία - θα είναι επειδή θα έχουμε μια θαυματουργή θεραπεία που θα έχει κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται σίγουροι να βγουν ξανά. Δεν είναι εύκολο να υποθέσω σε τι ποσοστό θα πρέπει να είναι αποτελεσματική μια τέτοια θεραπεία αλλά υποθέτω κάτι σαν 95%, δηλαδή χρειαζόμαστε μια θεραπεία που να είναι 95% αποτελεσματική, ώστε οι άνθρωποι να αισθάνονται ασφαλείς να βρίσκονται σε μεγάλες δημόσιες συγκεντρώσεις. Αν και είναι δυνατόν ένας συνδυασμός θεραπειών να έχει πάνω από 95% αποτελεσματικότητα, δεν είναι πολύ πιθανό, οπότε δεν μπορούμε να υπολογίζουμε σε αυτόν. Εάν οι καλύτερες θεραπείες μας μειώσουν τους θανάτους λιγότερο από 95%, τότε ακόμα θα χρειαζόμαστε ένα εμβόλιο για να μπορέσουμε να επανέλθουμε στο φυσιολογικό τρόπο ζωής.
Μια πιθανή θεραπεία που δεν ταιριάζει στον κανονικό ορισμό ενός φαρμάκου περιλαμβάνει τη συλλογή αίματος από ασθενείς που έχουν αναρρώσει από τον COVID-19, διασφαλίζοντας ότι είναι απαλλαγμένο από τον κορωνοϊό και άλλες λοιμώξεις και στη συνέχεια χορηγώντας το πλάσμα σε άτομα που είναι άρρωστα. Οι κορυφαίες εταιρείες σε αυτόν τον τομέα συνεργάζονται για να δημιουργήσουν ένα τυπικό πρωτόκολλο για να δουν εάν αυτό λειτουργεί. Θα πρέπει να μετρούν κάθε ασθενή για να βλέπουν πόσο ισχυρά είναι τα αντισώματά του. Μια παραλλαγή αυτής της προσέγγισης είναι να ληφθεί το πλάσμα και να συμπυκνωθεί σε μια ένωση που ονομάζεται υπερανοσογλοβουλίνη (hyperimmune globulin), η οποία είναι πιο εύκολο και γρήγορο να χορηγηθεί στον ασθενή από το μη συμπυκνωμένο πλάσμα. Το ίδρυμα υποστηρίζει μια κοινοπραξία των περισσότερων από τις κορυφαίες εταιρείες που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα για την επιτάχυνση της αξιολόγησης και, εάν η διαδικασία λειτουργήσει, να είναι έτοιμη να την αναβαθμίσει. Αυτές οι εταιρείες έχουν αναπτύξει ένα Plasma Bot για να βοηθήσουν τους ασθενείς με COVID-19 που ανάρρωσαν να δωρίσουν πλάσμα για αυτήν την προσπάθεια.
Ένας άλλος τύπος πιθανής θεραπείας έχει να κάνει με τον εντοπισμό των αντισωμάτων που παράγονται από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα που είναι πιο αποτελεσματικά έναντι του νέου κορωνοϊού. Μόλις βρεθούν αυτά τα αντισώματα, θα μπορούν να παρασκευαστούν και να χρησιμοποιηθούν ως θεραπεία ή ως τρόπος πρόληψης της νόσου (παθητική ανοσοποίηση). Αυτή η προσέγγιση με αντισώματα έχει επίσης μια καλή πιθανότητα να δουλέψει, αν και δεν είναι σαφές πόσες δόσεις μπορούν να παρασκευαστούν. Εξαρτάται από το πόσο υλικό από αυτά τα αντισώματα θα απαιτείται ανά δόση. Το 2021, οι κατασκευαστές ενδέχεται να είναι σε θέση να παρασκευάσουν μόλις εκατό χιλιάδες θεραπείες ή πολλά εκατομμύρια. Οι χρόνοι παράδοσης για την κατασκευή είναι περίπου επτά μήνες στην καλύτερη περίπτωση. Οι δικαιούχοι μας προσπαθούν να συγκρίνουν τα διαφορετικά αντισώματα και να διασφαλίσουν ότι τα καλύτερα έχουν πρόσβαση στην περιορισμένη παραγωγή.
Υπάρχει μια κατηγορία φαρμάκων που ονομάζονται αντιικά (antivirals), τα οποία αποτρέπουν τη λειτουργία ή την αναπαραγωγή του ιού. Η φαρμακευτική βιομηχανία δημιούργησε καταπληκτικά αντιικά για να βοηθήσει τα άτομα με HIV, αν και χρειάστηκαν δεκαετίες για τη δημιουργία μιας μεγάλης βιβλιοθήκης με πολύ αποτελεσματικές τριπλές φαρμακευτικές θεραπείες. Για τον ολοκαίνουργιο κορωνοϊό, το σημαντικότερο υποψήφιο φάρμακο σε αυτήν την κατηγορία είναι το Remdesivir από την Gilead (Gilead Sciences, Inc.), το οποίο δοκιμάζεται τώρα. Δημιουργήθηκε για τον Έμπολα. Εάν αποδειχθεί ότι έχει οφέλη, τότε η κατασκευή του θα πρέπει να αυξηθεί δραματικά.
Το ίδρυμα ζήτησε πρόσφατα από τις φαρμακευτικές εταιρείες να παρέχουν πρόσβαση στην διαδικασία παραγωγής των αναπτυγμένων αντιικών φαρμάκων, έτσι ώστε οι ερευνητές που χρηματοδοτούνται από το Therapeutics Accelerator να μπορούν να εξετάσουν ποια θα πρέπει δοκιμαστούν σε ανθρώπους, πρώτα. Όλες οι εταιρείες φαρμάκων απάντησαν πολύ γρήγορα, οπότε υπάρχει μια μεγάλη λίστα αντιικών που εξετάζονται.
Μια άλλη κατηγορία φαρμάκων λειτουργεί αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το ανθρώπινο σώμα αντιδρά στον ιό. Η υδροξυχλωροκίνη (hydroxychloroquine) ανήκει σε αυτήν την ομάδα. Το ίδρυμα χρηματοδοτεί μια δοκιμή που θα δώσει μια ένδειξη για το αν λειτουργεί στον COVID-19 έως τα τέλη Μαΐου. Φαίνεται ότι τα οφέλη θα είναι μέτρια στην καλύτερη περίπτωση. Ένας άλλος τύπος φαρμάκου που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντιδρά σε έναν ιό ονομάζεται διαμορφωτής του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτά τα φάρμακα θα ήταν πιο χρήσιμα σε ασθενείς που βρίσκονται σε τελικό στάδιο. Όλες οι εταιρείες που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα κάνουν ό, τι μπορούν για να βοηθήσουν στις δοκιμές.
Εμβόλια
Τα εμβόλια έχουν σώσει περισσότερες ζωές από οποιοδήποτε άλλο εργαλείο στην ιστορία. Η ευλογιά, η οποία σκότωνε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, εξαλείφτηκε με ένα εμβόλιο. Τα νέα εμβόλια έχουν παίξει βασικό ρόλο στη μείωση των παιδικών θανάτων από δέκα εκατομμύρια ετησίως το 2000 σε λιγότερα από πέντε εκατομμύρια ετησίως σήμερα.
Πέρα από μια θαυματουργή θεραπεία, στην οποία δεν μπορούμε να βασιστούμε, ο μόνος τρόπος για να επιστρέψουμε τον κόσμο στην εποχή που ήταν πριν εμφανιστεί ο COVID-19, είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εμβόλιο που να αποτρέπει την ασθένεια.
Δυστυχώς, ο τυπικός χρόνος ανάπτυξης ενός εμβολίου κατά μιας νέας νόσου είναι πάνω από πέντε χρόνια. Αυτός κατανέμεται σε: α) δημιουργία υποψήφιου εμβολίου, β) δοκιμή σε ζώα, γ) δοκιμές ασφάλειας σε μικρό αριθμό ατόμων (φάση 1), δ) δοκιμή ασφάλειας και αποτελεσματικότητας σε μεσαίο αριθμό ατόμων (φάση 2), ε) δοκιμές ασφάλειας και αποτελεσματικότητας σε μεγάλο αριθμό ατόμων (φάση 3), και στ) τελική έγκριση και παρασκευή καθώς εγγράφεται το εμβόλιο σε κάθε χώρα.
Οι ερευνητές μπορούν να εξοικονομήσουν χρόνο συμπτύσσοντας τις κλινικές φάσεις ασφάλειας/ αποτελεσματικότητας ενώ διεξάγουν δοκιμές σε ζώα και παράλληλα αναπτύσσουν την ικανότητα παραγωγής. Ακόμα κι έτσι, κανείς δεν ξέρει εκ των προτέρων ποια προσέγγιση εμβολίου θα λειτουργήσει, οπότε ορισμένες από αυτές θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν, ώστε να μπορούν να προχωρήσουν γρήγορα. Πολλές από τις προσεγγίσεις εμβολίων θα αποτύχουν επειδή δεν θα δημιουργήσουν αρκετά ισχυρή ανοσοαπόκριση για να παρέχουν προστασία. Οι επιστήμονες θα το αντιληφθούν αυτό εντός τριών μηνών από τη δοκιμή ενός εμβολίου σε ανθρώπους, εξετάζοντας τη δημιουργία αντισωμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εάν το εμβόλιο θα προστατεύσει τους ηλικιωμένους, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται το ίδιο καλά στα εμβόλια.
Το ζήτημα της ασφάλειας είναι προφανώς πολύ σημαντικό. Οι ρυθμιστικές αρχές είναι πολύ αυστηρές ως προς την ασφάλεια, για να αποφεύγουν τις παρενέργειες και επίσης να προστατεύουν την φήμη των εμβολίων, δεδομένου ότι εάν κάποιος βιώσει παρενέργειες, οι υπόλοιποι γίνονται πιο διστακτικοί στο να εμβολιαστούν. Οι ρυθμιστικοί φορείς παγκοσμίως θα πρέπει να συνεργαστούν για να αποφασίσουν πόσο μεγάλη πρέπει να είναι η βάση δεδομένων ασφαλείας για την έγκριση ενός εμβολίου για τον COVID-19.
Ένα βήμα που πραγματοποιήθηκε αφού το ίδρυμα και άλλοι αναζήτησαν επενδύσεις στην ετοιμότητα πανδημίας το 2015 ήταν η δημιουργία του Συνασπισμού για τις Καινοτομίες προς Ετοιμότητα στις Επιδημίες (CEPI). Αν και οι πόροι ήταν αρκετά περιορισμένοι, βοήθησαν στην προώθηση νέων προσεγγίσεων για την παρασκευή εμβολίων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε αυτήν την πανδημία. Ο CEPI πρόσθεσε πόρους προκειμένου να παραχθεί έργο σε μια προσέγγιση που ονομάζεται εμβόλια RNA, την οποία το ίδρυμά μας υποστηρίζει εδώ και αρκετό καιρό. Τρεις εταιρείες ακολουθούν αυτήν την προσέγγιση. Το πρώτο εμβόλιο που ξεκίνησε δοκιμές σε ανθρώπους είναι ένα εμβόλιο RNA από τη Moderna (Moderna, Inc.), το οποίο ξεκίνησε μια αξιολόγηση κλινικής ασφάλειας φάσης 1 τον Μάρτιο.
Ένα εμβόλιο RNA διαφέρει σημαντικά από ένα συμβατικό εμβόλιο. Ένα εμβόλιο γρίπης, για παράδειγμα, περιέχει ένα μέρος του ιού της γρίπης στο οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός σας μαθαίνει να επιτίθεται. Αυτό σας δίνει ανοσία. Με ένα εμβόλιο RNA, αντί να εισάγετε μικρο-τμήματα του ιού, δίνετε στο σώμα σας τον γενετικό κώδικα που απαιτείται για την παραγωγή πολλών αντιγράφων αυτών των τμημάτων. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα βλέπει τα ιικά τμήματα, μαθαίνει πώς να τους επιτεθεί. Ένα εμβόλιο RNA μετατρέπει ουσιαστικά το σώμα σας σε δική του μονάδα παραγωγής εμβολίων.
Υπάρχουν επίσης τουλάχιστον πέντε σπουδαίες προσπάθειες που φαίνονται πολλά υποσχόμενες και που χρησιμοποιούν άλλες προσεγγίσεις για να διδάξουν το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει και να επιτίθεται σε μια ιογενή λοίμωξη. Η CEPI και το ίδρυμά μας θα παρακολουθούν τις προσπάθειες από όλο τον κόσμο για να διασφαλίσουν ότι οι πιο πιθανοί να λειτουργήσουν έχουν τους πόρους να εργαστούν. Όταν το εμβόλιο είναι έτοιμο, η συνεργάτης μας GAVI (GAVIS Pharmaceuticals, LLC) θα διασφαλίσει τη διαθεσιμότητά τους ακόμη και σε χώρες με χαμηλά εισοδήματα.
Μια μεγάλη πρόκληση για τις δοκιμές εμβολίων είναι ότι ο χρόνος που απαιτείται για τις δοκιμές εξαρτάται από την εύρεση τοποθεσιών δοκιμής όπου το ποσοστό λοίμωξης είναι αρκετά υψηλό. Ενώ στήνεις τον τόπο δοκιμής και παίρνεις όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις από τον αρμόδιο ρυθμιστή, το ποσοστό λοίμωξης μπορεί να μειωθεί. Από την άλλη οι δοκιμές πρέπει να περιλαμβάνουν έναν εκπληκτικά μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι το αναμενόμενο ποσοστό λοίμωξης είναι ένα τοις εκατό ετησίως και θέλεις να διεξαγάγεις μια δοκιμή στην οποία θα περίμενες πενήντα άτομα να μολυνθούν χωρίς το εμβόλιο. Για να έχεις κάποιο αποτέλεσμα σε έξι μήνες, η δοκιμή θα χρειαζόταν 10.000 άτομα.
Ο στόχος είναι να επιλέξεις το ένα ή τα δύο καλύτερα εμβόλια και να εμβολιάσεις ολόκληρο τον κόσμο - δηλαδή επτά δισεκατομμύρια δόσεις εάν είναι εμβόλιο μίας δόσης και δεκατέσσερα δισεκατομμύρια εάν είναι εμβόλιο δύο δόσεων. Ο κόσμος θα βιαστεί να τα πάρει, έτσι η κλίμακα παρασκευής θα είναι άνευ προηγουμένου και πιθανότατα θα πρέπει να γίνει από πολλές εταιρείες.
Συχνά με ρωτούν πότε θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός μεγάλης κλίμακας. Όπως και οι κορυφαίοι υπεύθυνοι της δημόσιας υγείας της Αμερικής, λέω ότι είναι πιθανό να γίνει σε δεκαοκτώ μήνες, παρόλο που θα μπορούσε να γίνει σε εννέα μήνες ή σε δύο χρόνια. Ένας βασικός παράγοντας θα είναι η διάρκεια της δοκιμής φάσης 3, όπου καθορίζεται η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα.
Όταν το εμβόλιο αρχίζει να παρασκευάζεται, θα τεθεί το ερώτημα για το ποιος πρέπει να εμβολιαστεί πρώτα. Ιδανικά θα υπάρχει μια παγκόσμια συμφωνία σχετικά με το ποιος πρέπει να πάρει το εμβόλιο πρώτα, αλλά δεδομένου του αριθμού των ανταγωνιστικών συμφερόντων που υπάρχουν, αυτό είναι απίθανο να συμβεί. Οι κυβερνήσεις που παρέχουν τη χρηματοδότηση, οι χώρες στις οποίες διεξάγονται οι δοκιμές και τα μέρη όπου η πανδημία είναι η χειρότερη θα ισχυριστούν πως πρέπει να έχουν προτεραιότητα.
Εξετάσεις
Όλες οι μέχρι σήμερα εξετάσεις για τον νέο κορωνοϊό περιλαμβάνουν τη λήψη ρινικού swab και την επεξεργασία του σε μηχανή αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (Polymerase Chain Reaction, PCR).
Το ίδρυμά μας επένδυσε σε έρευνα που δείχνει το ότι να βάζουν οι ασθενείς τo swab μόνοι τους στην άκρη της μύτης είναι το ίδιο ακριβές με το να πιέζει ένας γιατρός το swab πολύ πιο κάτω στο πίσω μέρος του φάρυγγα. Οι δικαιούχοι μας εργάζονται επίσης στο σχεδιασμό swabs που είναι φθηνά και μπορούν να κατασκευαστούν σε μεγάλη κλίμακα αλλά δουλεύουν το ίδιο καλά με αυτά που τώρα βρίσκονται σε έλλειψη. Αυτή η προσέγγιση αυτόματης λήψης είναι ταχύτερη, προστατεύει τους εργαζόμενους στην υγεία από τον κίνδυνο έκθεσης και θα μπορούν να επιτρέψουν στους ρυθμιστικούς φορείς να εγκρίνουν τη χρήση τους σε οποιαδήποτε τοποθεσία και όχι μόνο τα ιατρικά κέντρα. Η εξέταση PCR είναι αρκετά ευαίσθητη – σε γενικές γραμμές θα δείξει εάν έχετε τον ιό ακόμη και πριν παρουσιάσετε τα συμπτώματα ή μολύνετε άλλους ανθρώπους.
Έχει δοθεί μεγάλη έμφαση στον αριθμό των εξετάσεων που πραγματοποιούνται σε κάθε χώρα. Μερικοί, όπως η Νότια Κορέα, έκαναν εξαιρετική δουλειά για να αυξήσουν τις δυνατότητα εξετάσεων τους. Όμως, μόνο ο αριθμός των εξετάσεων δεν δείχνει εάν γίνονται αποτελεσματικά. Πρέπει επίσης να βεβαιωθείς ότι έχεις δώσει προτεραιότητα στην εξέταση των σωστών ατόμων. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας θα πρέπει να είναι σε θέση να λάβουν άμεση ένδειξη για το εάν έχουν μολυνθεί, ώστε να γνωρίζουν εάν θα συνεχίσουν να εργάζονται. Τα άτομα χωρίς συμπτώματα δεν θα πρέπει να ελέγχονται έως ότου έχουμε αρκετές εξετάσεις για όλα τα άτομα που έχουν με συμπτώματα. Επιπλέον, τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα πρέπει να βγαίνουν σε λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες, ώστε να ξέρετε άμεσα εάν θα συνεχίσετε την απομόνωση και αν θα πρέπει να μπουν σε καραντίνα τα άτομα που ζουν μαζί σας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, έπαιρνε πάνω από επτά ημέρες σε ορισμένα μέρη για να βγουν τα αποτελέσματα, γεγονός που μείωνε δραματικά την αξία τους. Αυτές οι καθυστερήσεις δεν επιτρέπονται.
Υπάρχουν δύο τύποι μηχανών PCR: οι μηχανές επεξεργασίας μεγάλου όγκου και οι μηχανές μικρού όγκου. Και οι δύο έχουν τη σημασία τους. Οι μηχανές μεγάλου όγκου παρέχουν το μεγαλύτερο αριθμό των αποτελεσμάτων. Οι μηχανές μικρού όγκου είναι πιο χρήσιμες όταν είναι ωφέλιμο να βγαίνει ένα αποτέλεσμα σε λιγότερο από μια ώρα. Όλοι όσοι κατασκευάζουν αυτά τα μηχανήματα, και μερικοί νεοεισερχόμενοι, κατασκευάζουν όσες περισσότερες μηχανές μπορούν. Αυξάνοντας τον αριθμό ελέγχων και κάνοντας χρήση όλων των μηχανών που είναι ήδη διαθέσιμες αυξάνεται η δυνατότητα παροχής εξετάσεων. Το ίδρυμα είναι σε επαφή με τους κατασκευαστές προκειμένου να βρούμε τρόπο να χρησιμοποιήσουμε τις μεγάλες μηχανές έτσι ώστε να τις κάνουμε δυο φορές πιο αποδοτικές.
Ένας άλλος τύπος εξέτασης που ετοιμάζεται ονομάζεται Ταχύ Διαγνωστικό Τεστ (Rapid Diagnostic Test, RDT). Αυτό θα μοιάζει σαν ένα τεστ εγκυμοσύνης που γίνεται σπίτι. Θα χρησιμοποιείτε ένα swab στη μύτη σας με τον ίδιο τρόπο όπως και για τη δοκιμή PCR, αλλά αντί να το στείλετε σε ένα κέντρο επεξεργασίας, θα το τοποθετείτε σε ένα δοχείο με ένα υγρό και στη συνέχεια θα ρίχνετε αυτό το υγρό σε μια λωρίδα χαρτιού που θα αλλάζει χρώμα εάν ανιχνεύσει τον ιό. Αυτή η μορφή εξέτασης μπορεί να είναι διαθέσιμη σε λίγους μήνες.
Παρόλο που δεν θα είναι τόσο ευαίσθητη όσο ένα τεστ PCR, για κάποιον που έχει συμπτώματα θα είναι αρκετά ακριβές. Και πάλι θα πρέπει να αναφέρετε το αποτέλεσμα της εξέτασης σας στην κυβέρνησή σας εφόσον θα είναι αναγκαία η πληροφόρηση ως προς τις τάσεις της νόσου.
Πολλοί άνθρωποι μιλούν για την σερολογική ανάλυση, όπου δίνετε αίμα και ανιχνεύει εάν έχετε αντισώματα κατά του ιού. Εάν έχετε, αυτό σημαίνει ότι έχετε εκτεθεί. Αυτές οι εξετάσεις δείχνουν μόνο θετικά αποτελέσματα στο αργότερο στάδιο της νόσου, επομένως δεν σας βοηθούν να αποφασίσετε εάν θα μπείτε σε καραντίνα. Επίσης, όλα τα είδη των εξετάσεων που έχουν γίνει μέχρι τώρα έχουν προβλήματα δίνοντας και ψευδή θετικά αποτελέσματα.
Μέχρι να καταλάβουμε ποιο επίπεδο αντισωμάτων είναι προστατευτικό και να πραγματοποιήσουμε μια εξέταση σχεδόν χωρίς ψευδή θετικά αποτελέσματα, θα είναι λάθος να πούμε στους ανθρώπους να μην ανησυχούν για την έκθεσή τους σε λοίμωξη με βάση τις σερολογικές αναλύσεις που είναι διαθέσιμες σήμερα. Εν τω μεταξύ, οι σερολογικές αναλύσεις θα χρησιμοποιούνται για να βλέπουμε ποιος μπορεί να δώσει αίμα και για να τα κατανοήσομε τη δυναμική της νόσου.
Πολλές χώρες έκαναν καλή δουλειά εστιάζοντας την δυνατότητα τους να παρέχουν εξετάσεις PCR στους ασθενείς με προτεραιότητα. Στις περισσότερες χώρες οι κυβερνήσεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν υπάρχει σύστημα ώστε να κατανέμονται οι έλεγχοι με κάποια λογική. Ορισμένες πολιτείες έχουν αντισταθεί, αλλά ακόμη και στις καλύτερες περιπτώσεις, η πρόσβαση στις εξετάσεις δεν ελέγχεται πλήρως.
Οι εξετάσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές στη περίπτωση που μια χώρα σκέφτεται να ανοίξει. Θέλετε πολλές δοκιμές έτσι ώστε να βλέπετε τα hot spots και να μπορείτε να παρέμβετε αλλάζοντας την τακτική σας προτού αυξηθούν οι αριθμοί. Δεν θέλετε να περιμένετε έως ότου τα νοσοκομεία αρχίσουν να γεμίζουν και ο αριθμός των θανάτων να αυξάνεται.
Βασικά, υπάρχουν δύο κρίσιμες περιπτώσεις: αυτός που έχει συμπτώματα και αυτός που έχει έρθει σε επαφή με κάποιον που έχει διαγνωστεί ως θετικός. Ιδανικά και οι δύο ομάδες θα λάμβαναν ένα τεστ που να μπορούν να το κάνουν στο σπίτι χωρίς να πάνε σε κάποιο ιατρικό κέντρο. Οι εξετάσεις θα εξακολουθούν να είναι διαθέσιμες σε ιατρικά κέντρα, αλλά το πιο απλό είναι να μπορεί η πλειοψηφία να εξεταστεί σπίτι. Για να γίνει αυτό, μια κυβέρνηση θα πρέπει να έχει έναν ιστότοπο τον οποίο μπορείτε να επισκεφτείτε και να εισαγάγετε την κατάσταση σας συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων σας. Αναλόγως θα λαμβάνετε μια σειρά προτεραιότητας και όλοι οι πάροχοι εξετάσεων θα ήταν υποχρεωμένοι να βγάζουν τα αποτελέσματα με αυτή τη σειρά.
Ανάλογα με την ακρίβεια με την οποία τα συμπτώματα προβλέπουν τις λοιμώξεις, με το πόσα άτομα διαγιγνώσκονται ως θετικά και το πόσες επαφές έχει κατά μέσο όρο ένα άτομο, θα μπορείτε να συμπεράνετε την δυνατότητα να χειριστείτε τις κρίσιμες περιπτώσεις. Για την ώρα, οι περισσότερες χώρες θα χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητές τους στο χειρισμό αυτών των περιπτώσεων.
Οι εταιρείες θα μπουν στον πειρασμό να αγοράσουν εξεταστικά μηχανήματα για τους υπαλλήλους ή τους πελάτες τους. Ένας ξενοδόχος ή ένας πλοιοκτήτης κρουαζιερόπλοιου θα ήθελε να μπορεί να ελέγξει τους πάντες ακόμα κι αν δεν έχουν συμπτώματα. Θα θέλουν να πάρουν μηχανήματα PCR που δίνουν γρήγορα αποτελέσματα ή το Ταχύ Διαγνωστικό Τεστ. Αυτές οι εταιρείες θα μπορούν να διαθέσουν για τις αγορές αυτές πολλά χρήματα –πολύ περισσότερα από αυτά που θα μπορούν να δώσουν τα συστήματα δημόσιας υγείας– οπότε οι κυβερνήσεις θα πρέπει να καθορίσουν πότε θα υπάρχει αρκετό πλεόνασμα για να επιτρέψουν κάτι τέτοιο.
Μια υπόθεση είναι ότι κάθε άνθρωπος που θα πρέπει να εξεταστεί θα απομονώνεται και θα μπαίνουν σε καραντίνα όσοι ζουν στο ίδιο σπίτι. Ορισμένες κυβερνήσεις παρακολουθούν στενά την επιβολή αυτού του μέτρου ενώ άλλες απλώς θα υποθέτουν ότι οι πολίτες θα ακολουθήσουν τη σύσταση. Ένα άλλο ζήτημα είναι αν μια κυβέρνηση παρέχει ένα μέρος για να απομονωθεί κάποιος εάν δεν μπορεί να το κάνει στο σπίτι του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν έχετε ηλικιωμένα άτομα κοντά σας.
Παρακολούθηση Επαφών
Ανέφερα στην ενότητα των εξετάσεων ότι μία από τις βασικές προτεραιότητες όσον αφορά τις εξετάσεις είναι να εξετάζεται όποιος ήταν σε στενή επαφή με κάποιον που είχε διαγνώστηκε θετικά. Εάν μπορείτε να δημιουργήσετε μια λίστα με αυτά τα άτομα γρήγορα και να βεβαιωθείτε ότι έχουν προτεραιότητα για μια εξέταση όπως η δοκιμή PCR (η οποία είναι αρκετά ευαίσθητη για να ανιχνεύσει μια πρόσφατη λοίμωξη), τότε αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να απομονωθούν πριν μολύνουν άλλους ανθρώπους. Αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος για να σταματήσει η εξάπλωση του ιού.
Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Νότιας Κορέας, ζήτησαν από τους ασθενείς να παραδίδουν πληροφορίες σχετικά με το πού βρίσκονταν τις τελευταίες δεκατέσσερις ημέρες, παρακολουθώντας πληροφορίες από το GPS του τηλεφώνου τους ή τα αρχεία αγορών τους. Είναι απίθανο οι δυτικές χώρες να απαιτήσουν κάτι τέτοιο. Υπάρχουν εφαρμογές που μπορείτε να κατεβάσετε και οι οποίες θα σας βοηθήσουν να θυμηθείτε πού ήσασταν. Εάν ποτέ διαγνωστείτε θετικά, τότε θα μπορείτε να ελέγξετε οικειοθελώς το ιστορικό σας ή να επιλέξετε να το μοιραστείτε με όποιον σας ρωτήσει σχετικά με τις επαφές σας.
Προτείνονται ορισμένες ψηφιακές προσεγγίσεις όπου τα τηλέφωνα θα μπορούν να εντοπίζουν ποια άλλα τηλέφωνα βρίσκονται κοντά τους. (Θα περιλαμβάνει τη χρήση Bluetooth και την αποστολή ενός ήχου που δεν θα μπορούν να ακούσουν οι άνθρωποι, αλλά που θα επιβεβαιώνει ότι τα δύο τηλέφωνα είναι κοντά.) Η ιδέα είναι ότι εάν κάποιος είναι θετικός, τότε το τηλέφωνό του θα στέλνει μήνυμα στα άλλα τηλέφωνα και οι ιδιοκτήτες τους θα μπορούν να εξεταστούν. Αν οι περισσότεροι άνθρωποι εγκαταστήσουν οικειοθελώς αυτό το είδος εφαρμογής, πιθανότατα θα βοηθήσει. Ένας περιορισμός όμως, είναι ότι δεν χρειάζεται να βρίσκεστε απαραιτήτως ταυτόχρονα στο ίδιο μέρος για να μολύνετε κάποιον. Μπορείτε να αφήσετε τον ιό πίσω σας σε πάνω σε κάποια επιφάνεια. Τότε το συγκεκριμένο σύστημα θα χάσει αυτό το είδος μετάδοσης του ιού.
Νομίζω ότι οι περισσότερες χώρες θα ακολουθήσουν την προσέγγιση που χρησιμοποιεί η Γερμανία, η οποία απαιτεί συνέντευξη από όλους όσους έχουν θετικά τεστ και αναπτύσσει μια βάση δεδομένων για να βεβαιωθεί για τη συνέχεια μεταξύ των επαφών. Το μοτίβο των μολύνσεων μελετάται για να δει πού είναι ο υψηλότερος κίνδυνος και αν πρέπει να χρειαστεί να αλλάξει κάποια πολιτική.
Στη Γερμανία, εάν κάποιος δοκιμαστεί και επιβεβαιωθεί θετικός, ο γιατρός υποχρεούται από το νόμο να ενημερώσει το τοπικό γραφείο υγείας. Ο γιατρός πρέπει να παρέχει όλα τα προσωπικά δεδομένα –όνομα, διεύθυνση, αριθμό τηλεφώνου – έτσι ώστε το γραφείο υγείας να μπορεί να επικοινωνήσει με το άτομο και να διασφαλίσει ότι θα απομονωθεί.
Στη συνέχεια, το τοπικό γραφείο υγείας ξεκινά τη διαδικασία ανίχνευσης επαφών. Παίρνουν συνέντευξη από το μολυσμένο άτομο, ανακαλύπτουν πώς να επικοινωνήσουν με όλα τα άτομα που έχει γνωρίσει τις τελευταίες δύο εβδομάδες και επικοινωνούν με αυτά τα άτομα για να τους ζητήσουν να απομονωθούν και να εξεταστούν.
Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στο να αναφέρει το μολυσμένο άτομο τις επαφές του με ακρίβεια, και εξαρτάται επίσης από την ικανότητα των υγειονομικών αρχών να επικοινωνήσουν με όλους. Το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορεί να κάνει όλη αυτή τη δουλειά ακόμα κι αν ο αριθμός των περιστατικών είναι αρκετά χαμηλός. Κάθε σύστημα υγείας θα πρέπει να αποφασίσει πως θα στελεχωθεί προκειμένου αυτή η δουλειά να γίνεται έγκαιρα. Όλοι όσοι εργάζονται σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι και υποχρεωμένοι να σέβονται και να διατηρούν το απόρρητο των πολιτών. Έπειτα θα ζητείται από τους ερευνητές να μελετήσουν τη βάση δεδομένων που θα προκύπτει προκειμένου να ανακαλύψουν μοτίβα λοίμωξης, και πάλι με κάθε διασφάλιση του απορρήτου.
Πολιτικές Ανοίγματος
Οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες θα περάσουν στη δεύτερη φάση της επιδημίας τους επόμενους δύο μήνες. Κατά μία έννοια, είναι εύκολο να περιγράψουμε αυτήν την επόμενη φάση. Είναι ημι-φυσιολογική. Οι άνθρωποι θα μπορούν να βγουν έξω, αλλά όχι τόσο συχνά, και όχι σε πολυσύχναστα μέρη. Φανταστείτε εστιατόρια που κάθονται άτομα τραπέζι παρά τραπέζι και αεροπλάνα όπου κάθε μεσαίο κάθισμα είναι κενό. Τα σχολεία είναι ανοιχτά, αλλά δεν μπορείτε να γεμίσετε ένα γήπεδο με εβδομήντα χιλιάδες άτομα. Οι άνθρωποι δουλεύουν λίγο και ξοδεύουν μερικά από τα κέρδη τους, αλλά όχι όσο ήταν πριν από την πανδημία. Εν ολίγοις, είναι όλα παράξενα αλλά όχι τόσο παράξενα όσο κατά την πρώτη φάση.
Οι κανόνες σχετικά με το τι επιτρέπεται πρέπει να αλλάζουν σταδιακά, ώστε να μπορούμε να δούμε αν το επίπεδο επαφής αυξάνει τον αριθμό των λοιμώξεων. Οι χώρες θα μπορούν να μάθουν από άλλες χώρες που διαθέτουν ισχυρά συστήματα εξετάσεων και που θα τις ενημερώσουν όταν προκύπτουν προβλήματα.
Ένα παράδειγμα σταδιακού ανοίγματος είναι η Microsoft China, η οποία απασχολεί περίπου έξι χιλιάδες διακόσιους υπαλλήλους. Μέχρι τώρα περίπου οι μισοί πηγαίνουν στη δουλειά. Συνεχίζουν να παρέχουν υποστήριξη σε υπαλλήλους που θέλουν να εργαστούν στο σπίτι. Επιμένουν ότι τα άτομα με συμπτώματα πρέπει να παραμένουν στο σπίτι. Απαιτούνται μάσκες και εντατικός καθαρισμός ενώ παρέχεται απολυμαντικό χεριών. Ακόμη και στην εργασία, εφαρμόζουν κανόνες απόστασης και επιτρέπουν το ταξίδι μόνο για εξαιρετικούς λόγους. Η Κίνα ήταν συντηρητική με το άνοιγμα της και μέχρι στιγμής έχει αποφύγει οποιαδήποτε σημαντική ανάκαμψη.
Η βασική αρχή θα πρέπει να είναι να επιτρέπονται δραστηριότητες που έχουν μεγάλο όφελος για την οικονομία ή την ανθρώπινη ευημερία, αλλά ενέχουν μικρό κίνδυνο λοίμωξης. Αλλά καθώς μπαίνουμε στις λεπτομέρειες και παρακολουθούμε την οικονομία ολιστικά, η εικόνα γίνεται πολύπλοκη. Δεν είναι τόσο απλό όσο να πεις «μπορείτε να κάνετε το Χ, αλλά όχι το Ψ». Η σύγχρονη οικονομία είναι πολύ περίπλοκη και αλληλένδετη για μια τέτοια αντιμετώπιση.
Για παράδειγμα, τα εστιατόρια θα μπορούν να κρατήσουν τους επισκέπτες τους σε απόσταση έξι μέτρων, αλλά θα μπορούν να διατηρήσουν την αλυσίδα εφοδιασμού για τα υλικά τους; Θα είναι κερδοφόρα με αυτή τη μειωμένη χωρητικότητα; Η μεταποιητική βιομηχανία θα χρειαστεί να αλλάξει εργοστάσια για να κρατήσει τους εργαζομένους πιο μακριά. Τα περισσότερα εργοστάσια θα είναι σε θέση να προσαρμοστούν σε νέους κανόνες χωρίς μεγάλη απώλεια παραγωγικότητας. Αλλά πώς πάνε οι εργαζόμενοι σε αυτά τα εστιατόρια και τα εργοστάσια; Παίρνουν λεωφορείο ή τρένο; Τι γίνεται με τους προμηθευτές που παρέχουν και αποστέλλουν ανταλλακτικά στο εργοστάσιο; Και πότε πρέπει οι εταιρείες να αρχίσουν να επιμένουν να εμφανίζονται οι υπάλληλοι τους στη δουλειά;
Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Τελικά, οι ηγέτες σε εθνικό, πολιτειακό και τοπικό επίπεδο θα πρέπει να κάνουν αντισταθμίσεις με βάση τους κινδύνους και τα οφέλη από το άνοιγμα διαφόρων τμημάτων της οικονομίας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι δύσκολα τα πράγματα εάν μια πολιτεία ανοίξει πολύ γρήγορα και αρχίσει να βλέπει πολλές μολύνσεις. Θα πρέπει οι άλλες πολιτείες να σταματήσουν τους πολίτες τους να κινούνται πέρα από τα όρια τους;
Τα σχολεία προσφέρουν ένα μεγάλο όφελος και πρέπει να είναι προτεραιότητα. Οι μεγάλες αθλητικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις πιθανότατα δεν θα λειτουργήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα κέρδη δεν συμψηφίζονται με τον κίνδυνο εξάπλωσης της λοίμωξης. Άλλες δραστηριότητες εμπίπτουν σε μια γκρίζα περιοχή, όπως οι εκκλησιαστικές υπηρεσίες ή ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου γυμνασίου με μερικές δεκάδες φιλάθλους.
Υπάρχει ένας άλλος παράγοντας που είναι δύσκολο να ληφθεί υπόψη: η ανθρώπινη φύση. Μερικοί άνθρωποι θα είναι φυσικά απρόθυμοι να βγουν ακόμη και όταν η κυβέρνηση λέει ότι επιτρέπεται. Άλλοι θα έχουν την αντίθετη άποψη - θα υποθέσουν ότι η κυβέρνηση είναι υπερβολικά προσεκτική και θα αρχίσουν να απορρίπτουν τους κανόνες. Οι ηγέτες θα πρέπει να σκεφτούν προσεκτικά πώς να επιτύχουν τη σωστή ισορροπία εδώ.
Συμπέρασμα
Η Μελίντα και εγώ μεγαλώσαμε μαθαίνοντας ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η καθοριστική στιγμή της γενιάς των γονιών μας. Με παρόμοιο τρόπο, η πανδημία COVID-19 - η πρώτη σύγχρονη πανδημία - θα καθορίσει αυτήν την εποχή. Κανένας που ζει με πανδημία δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Και είναι αδύνατο να αναλογιστούμε τον πόνο που νιώθουν οι άνθρωποι τώρα και θα συνεχίσουν να νιώθουν για τα επόμενα χρόνια.
Το βαρύ κόστος της πανδημίας για τους χαμηλόμισθους και τους φτωχούς ανησυχεί πολύ τη Μελίντα και εμένα. Η ασθένεια πλήττει δυσανάλογα τις φτωχότερες κοινότητες και τις φυλετικές μειονότητες. Ομοίως, ο οικονομικός αντίκτυπος του κλεισίματος πλήττει τους ανθρώπους με τα χαμηλότερα εισοδήματα και κυρίως τις μειονότητες των εργατών. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι, καθώς ανοίγει η χώρα, η ανάκαμψη δεν θα κάνει την ανισότητα ακόμη χειρότερη από πριν.
Την ίδια στιγμή, είμαστε εντυπωσιασμένοι με το πώς ο κόσμος ενώνεται για να πολεμήσει σε αυτόν τον αγώνα. Κάθε μέρα, μιλάμε με επιστήμονες σε πανεπιστήμια και μικρές εταιρείες, διευθύνοντες σύμβουλους φαρμακευτικών εταιρειών ή αρχηγούς κυβερνήσεων για να βεβαιωθούμε ότι τα νέα εργαλεία που ανέφερα θα είναι διαθέσιμα το συντομότερο δυνατό. Και υπάρχουν τόσοι πολλοί ήρωες να θαυμάσετε αυτή τη στιγμή, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών στην υγεία, που είναι στην πρώτη γραμμή. Όταν ο κόσμος τελικά κηρύξει την λήξη της Πρώτης Παγκόσμιας Πανδημίας, θα πρέπει κυρίως αυτούς να ευχαριστήσουμε.
