Θα πάρετε Σολωμό; Ή Κάλβο;

 

«Ἐγώ ἀγαπῶ τόν Κάλβο ἐσύ τό Σολωμό

μᾶς χωρίζει μι’ ἀλλαγή βλέμματος

ἤ ἄβυσσος;» 

Θωμάς Γκόρπας

Κι όσο για μένα, 

και τα δυό. Κι η άβυσσος εντός μου.

____

από «Περί ποιητικῆς παραδόσεως»

Φιλί αγάπης και αφορισμών: Ορθοδοξία κατά S.Hawking

Δεν καταλαβαίνω τι έχουν πάθει οι ιερείς. Ούτε γιατί η Εκκλησία δεν τους συμμαζεύει.

Με την Ανάσταση του θεανθρώπου, την ώρα της χαράς, του φιλιού της αγάπης και του «Φιληθείτε γλυκά, χείλη με χείλη, πέστε Χριστός ανέστη, εχθροί και φίλοι!» ένας Μητροπολίτης βρήκε τη στιγμή να «αφορίσει» νεκρό επιστήμονα.

Πρόκειται για τον Μητροπολίτη Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού Κύριλλο Μισιακούλη ο οποίος αφόρισε* τον πρόσφατα αποβιώσαντα επιστήμονα Στίβεν Χώκινγκ επειδή, λέει, δήλωνε άθεος. 

Πολλοί διακεκριμένοι επιστήμονες είναι άθεοι και παραξενεύομαι που τώρα, μετά θάνατον, το πληροφορήθηκε ο ιερεύς.

Δεν περίμενα καλύτερα από εκείνους που όταν άλλοι σχολιάζουμε το cult του Παΐσιου μας φέρνουν το άκυρο επιχείρημα περί 'περιύβρισης νεκρού' . Τα 'χει αυτό με τα δυό μέτρα δυό σταθμά η μισαλλοδοξία.

Με την επιλογή εξεχόντων δημιουργών η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει δώσει μια χροιά τιμητικού παρασήμου στους Αφορισμούς της διότι ποιος από εμάς του ταπεινούς γραφιάδες δε θα ήθελε να ανήκει στη μικρή Λέσχη που έχει μέλη της τον Ανδρέα Λασκαράτο, τον Εμμανουήλ Ροΐδη, Το Νίκο Καζαντζάκη, τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, τον θ. Αγγελόπουλο και, τώρα, τον Στίβεν Χώκινγκ;

Κακό PR ή εντελώς άλλο target group, δεν ξέρω, αλλά ξέρω πολλούς που θα έδιναν χρόνια από τη ζωή τους για να μπουν στην εκλεκτή ομάδα και που θα φορούσαν τον Αφορισμό τους με καμάρι και τιμή που λίγα παράσημα απολαμβάνουν στον τόπο μας.

Αλλά τι είναι ο Αφορισμός και τοι παθαίνουν οι Αφορεσμένοι;

Φέρνω απαντήσεις 

φέρνω να θυμηθούμε τους αφορισμένους μας

και, με την ευκαιρία, σας θυμίζω και το εξαίσιο ποίημα του Σολωμού με τη σοφή παραίνεση να αφήσουμε τα μίση και να φιληθούμε γλυκά χείλη με χείλη, που, αμήν λέγω υμίν αλλά όσο ακούμε Κύριλλους δεν το βλέπω να γίνεται.

_____________________________
*προσθέτω μια διόρθωση: «αφόρισε» είναι το σωστό. Μη γνωρίζοντας το τυπικό αφαίρεσα τα εισαγωγικά, δίχως όμως σκόπιμα να θέλω να παραπλανήσω. Mea culpa.

Η είδηση

to pontiki

Ο Μητροπολίτης Κηφισιάς «αφόρισε» τον Στίβεν Χόκινγκ: «Πέθανε γεμάτος έπαρση και αλαζονεία»

Μύδρους εναντίον του αστροφυσικού Στίβεν Χόκινγκ εξαπόλυσε στο πασχαλινό του μήνυμα ο μητροπολίτης Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κυρίλλος. 

Στο πασχαλινό του μήνυμα ο μητροπολίτης αναφέρθηκε στον επιστήμονα, ο οποίος πέθανε πριν από λίγες εβδομάδες.  Είπε μεταξύ άλλων πως ο Στίβεν Χόκιγνκ «έσβησε» θαμπωμένος από τα επιτεύγματά του, γεμάτος έπαρση και αλαζονεία, ο Μητροπολίτης πρόσθεσε πως ο ίδιος ξεχνούσε πως ότι όλοι εμείς υπάρχουμε επειδή υπάρχει ο Θεός. 

Αναλυτικά στο μήνυμά του που διαβάστηκε στις ενορίες γράφει : «Πρόσφατα πέθανε ένας διακεκριμένος αστροφυσικός, ο Στήβεν Χόκινγκ. Εσβησε κι αυτός όπως τόσοι άλλοι. Θαμπωμένος από τα επιστημονικά του επιτεύγματα, γεμάτος έπαρση και αλαζονεία ισχυριζόταν ότι δεν χρειάστηκε το χέρι του Θεού, για να δημιουργήσει το σύμπαν, αλλά έγινε μόνο με την δύναμη των νόμων της φύσης. Ο Θεός αποσύρθηκε από το σύμπαν και τον άνθρωπο και ως εκ τούτου η μεταθανάτια ζωή είναι ένα παραμύθι. Βέβαια αυτός και όσοι τον ακολουθούν ξεχνάνε ότι υπάρχουμε, επειδή υπάρχει ο Θεός. Ζούμε, γιατί το θέλει Εκείνος. Η αναπνοή μας είναι στα χέρια Του. Οσοι, λοιπόν, σκοτώνουν τον Θεό στον ουρανό, αφήνουν τον άνθρωπο στη γη ορφανό, μόνο του και απελπισμένο στις οδύνες και τα αδιέξοδά του».

Σημειώνεται πως ο αστροφυσικός είχε δηλώσει και δημοσίως πως ήταν άθεος.

 Μητροπολίτης ΣΕΡΑΦΕΙΜ:

«Ο συγκεκριμένος παραπληγικός Βρετανός επιστήμων είναι απολύτως συμπαθής ιδιαιτέρως διότι ευρίσκεται εις μίαν δραματικήν κατάστασιν υγείας απεικονιζομένην εις δημοσιευθέντα φωτογραφικά στιγμιότυπα, απολύτως καθηλωμένος και επικοινωνών με ηλεκτρονικήν φωνήν, που επιφέρει την κατανόησιν διά την συμπλεγματικότητα και τραγικότητα των απόψεών του που αδίκως βεβαίως ενοχοποιούν ουσία τον Τρισάγιον Θεόν διά την δυσχερεστάτην θέσιν της υγείας του...

»..το ελαφρυντικό της συγχύσεως του νοός του, από την αφόρητο σωματική δυστυχία του»…

Ανάθεμα και αφορισμός

Στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, ανάθεμα και αφορισμός ταυτίζονται και αποτελούν βαρύτατη εκκλησιαστική ποινή. Το αποτέλεσμα αυτής της ποινής είναι η αποκοπή από την εκκλησιαστική κοινωνία, η καταδίκη που παραδίδει το αποβληθέν μέλος στον Σατανά ώστε να μπορέσει δια παιδαγωγικής τιμωρίας να σωθεί. Δηλαδή ο σκοπός του αφορισμού είναι η μετάνοια του αφορισμένου, και όχι η τιμωρία.

Αφορισμός

Ως αφορισμός ορίζεται η εκκλησιαστική ποινή με την οποία ένα μέλος της Ορθόδοξης ή Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας αποκλείεται εντελώς από τη χριστιανική κοινότητα, ως τιμωρία για τα πολύ σοβαρά αμαρτήματα στα οποία περιέπεσε. Διακρίνεται σε μικρό και μεγάλο αφορισμό, με τον μεγάλο να θέτει το πρόσωπο μονίμως εκτός εκκλησίας και τον μικρό να καθιστά δυνατή την επανένταξή του στους κόλπους της εκκλησίας.

Η Αυτού Σεβασμιότης ο Κύριλλος δεν είναι Αμβρόσιος, έχει σπουδάσει νομικά και Θεολογία γι αυτό και –noblesse oblige- η ευθύνη του για τον αφορισμό είναι πολύ μεγαλύτερη απ' ο,τι κάτι αδαών τρελοπαπάδων.

enet

Ο μητροπολίτης που αφόρισε Αγγελόπουλο – Μαστρογιάνι

Με κάποιο μυστήριο τρόπο έφτασε στα χέρια του Καντιώτη το σενάριο της ταινίας. Κάτι το μήνυμά της (Ελληνας πολιτικός εγκαταλείπει τη Βουλή και εξαφανίζεται στα σύνορα της χώρας, άγνωστος μεταξύ αγνώστων, σε καταυλισμό παράνομων μεταναστών), κάτι μια ερωτική σκηνή μεταξύ νεαρής μετανάστριας και Ελληνα δημοσιογράφου (που τελικά δεν γυρίστηκε ποτέ), ο Καντιώτης, που εκτός από θρήσκος ήταν και εθνικιστής και έβλεπε παντού Σκοπιανούς πράκτορες, εξεμάνη με τον Αγγελόπουλο. Τον απείλησε αμέσως με αφορισμό.

Ο σκηνοθέτης ήξερε, φυσικά, τι σημαίνει να γυρίζεις ταινίες σε δυσκολότερες εποχές - στον «Θίασο» επί χούντας είχε την αστυνομία στο κατόπι του. Αλλα δεν άφησε έτσι την υπόθεση. Δημιούργησε διεθνές θέμα. Ο Ακίρα Κουροσάβα από την Ιαπωνία τού έστειλε μήνυμα συμπαράστασης. Δόθηκε συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, πολύ πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα. Στο πλευρό του Αγγελόπουλου, εκτός από τον σταρ Μαρτσέλο, στάθηκαν σύσσωμο το ΠΑΣΟΚ και η Αριστερά (στην κυβέρνηση ήταν τότε ο Μητσοτάκης, στο υπουργείο Πολιτισμού ο Τζαννής Τζαννετάκης). Μελίνα, Γιώργος Παπανδρέου, Λαλιώτης, Μπένος, Κύρκος, Κωνσταντόπουλος, Δαμανάκη, Λιάνης, όλοι έδωσαν το «παρών». Πίσω στη Φλώρινα οι κομματικές οργανώσεις των αριστερών κομμάτων προσπαθούσαν να κρατήσουν ψηλά την αξιοπρέπεια της ντόπιας κοινωνίας, που ήδη είχε πληρώσει βαρύ φόρο στη μισαλλοδοξία του μητροπόλιτη της.

Καμπάνες, σημαίες και συλλαλητήριο

Οταν ο Αγγελόπουλος, μέσα Δεκεμβρίου του 1990, ανέβηκε στη Φλώρινα για γυρίσματα, το κλίμα ήταν εφιαλτικό. Η πόλη είχε γεμίσει μαύρες σημαίες, πλακάτ και καρικατούρες, στις οποίες ο σκηνοθέτης κρατούσε σε σακούλι τα 600 εκατ. που είχε πάρει από την ελληνική Πολιτεία και την Ευρώπη του Διαβόλου, και οι λέξεις «αναρχία, ανθελληνισμός, αθεΐα, ακολασία» τον περιέβαλαν. Καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα. Σημαίες ανέμιζαν. Εμβατήρια ακούγονταν. Αυτοκίνητα με ντουντούκες γυρνούσαν στους παγωμένους δρόμους και καλούσαν τον κόσμο σε συλλαλητήριο και στην τελετή αφορισμού στη μητρόπολη.

Το απόγευμα της 16ης Δεκεμβρίου χίλια άτομα, ανάμεσά τους και πολλοί νέοι, μαζεύτηκαν μπροστά στον μητροπολιτικό ναό της Φλώρινας, σε απόσταση λίγων μέτρων από το εντυπωσιακό σκηνικό που είχε ήδη στήσει ο αείμνηστος Μικές Καραπιπέρης, και άκουσαν τον παραληρηματικό λόγο του Καντιώτη. «Θα πέσουν κεραυνοί», φώναζε με όλη τη δύναμή του ο 84χρονος τότε μητροπολίτης. Το κρύο ήταν αφόρητο, αλλά το μίσος που ένιωθες στην ατμόσφαιρα σε περόνιαζε περισσότερο. Λίγες ώρες νωρίτερα, ένας αποφασιστικός Αγγελόπουλος είχε διασχίσει, πάντως, την άδεια πόλη συνοδευόμενος από συνεργάτες του και πολλούς δημοσιογράφους, Ελληνες και ξένους, για να πάει σε μια αντι-συγκέντρωση δημοκρατίας και ελευθερίας που είχε οργανωθεί στον κινηματογράφο «Ελληνίς».

Μεσαιωνική τελετουργία

Την επόμενη μέρα είχε σειρά ο «αφορισμός-πακέτο», όπως ευφυώς έγραφε το πρωτοσέλιδο της «Ε». Ας σημειωθεί ότι έγκυροι πανεπιστημιακοί θεολόγοι είχαν αποφανθεί ότι ήταν και αφορισμός-παρωδία, αφού ο Καντιώτης δεν είχε τη σύμφωνη γνώμη των 2/3 της Ιεραρχίας. Οχι, φυσικά, ότι αν ήταν έγκυρος θα είχαν... πιάσει τόπο όλα αυτά τα ανατριχιαστικά «ιερά κείμενα», που άκουσα να διαβάζει ο Καντιώτης από τον άμβωνα, κρυμμένη πίσω από μια κολόνα του ναού κι ενώ οι πιστοί έψελναν ομαδικά «αφορεσμένοι, αφορεσμένοι». Τουλάχιστον ο Καντιώτης τούς έδωσε ένα περιθώριο. Αν μετάνιωναν μέσα σε δύο χρόνια, ο αφορισμός τους θα ήρετο. Απ' ό,τι ξέρουμε, όλοι τους το ίδιο αγύριστο κεφάλι κράτησαν. Ανάμεσά τους και ο 86χρονος Κων. Παπαλαζαρίδης, κομπάρσος στην ταινία. Οταν λίγους μήνες αργότερα έφυγε από τη ζωή, ο παπάς του χωριού του αρνιόταν να τον θάψει.

Κι ενώ στη Μητρόπολη Φλώρινας εκτυλισσόταν το θρησκευτικό θρίλερ, ο Αγγελόπουλος, ο Αρβανίτης, ο Μαστρογιάνι, ο Γρηγόρης Πατρικαρέας, η Δώρα Χρυσικού και όλοι οι άλλοι είχαν πιάσει δουλειά στο γειτονικό και χιονισμένο Αμύνταιο. «Αφορισμός κάτω από τέτοιους όρους είναι τιμή», δήλωνε ο σκηνοθέτης.

Η ταινία γυρίστηκε κανονικά, ταξίδεψε στις Κάνες και σε όλο τον κόσμο. Η αμέσως επόμενή του, το διάσημο και αριστουργηματικό «Βλέμμα τού Οδυσσέα», που πήρε και το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στις Κάνες, ξεκινούσε με μία από εκείνες τις μεγαλειώδεις σκηνές που μόνον ο Τεό μπορεί να γυρίσει. Μια αναπαράσταση του συλλαλητηρίου τού Καντιώτη στη Φλώρινα. 

Αφορισμοί Λογοτεχνών στη Νεότερη Ελλάδα

logotexnika.blogspot.com 

Εβίτα Λύκου

Μπορεί αυτή την περίοδο η εκκλησία της Ελλάδος να βρίσκεται στο μέσο μιας κρίσης που αποκαλύπτει πολλά δυσώδη και βορβορώδη για τους λειτουργούς της, η ίδια όμως έχει επιδείξει απαράμιλλο ταλέντο στο να κρίνει και να στιγματίζει οποιονδήποτε δεν συνάδει με τις θέσεις της και δεν ακολουθεί πιστά τα κηρύγματά της.

Ο χριστιανισμός ορίστηκε στις απαρχές του ως μια κοινότητα ισότιμων και αγαπημένων μελών. Ο μόνος τρόπος επιβίωσης της νέας θρησκείας και των μελών της ήταν ακριβώς αυτή η έννοια της κοινότητας. Έτσι λοιπόν, η μέγιστη ποινή για κάθε μη σύννομη πράξη ήταν η αποβολή από την κοινότητα, η εγκατάλειψη του μέλους και η αποκοπή του από τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Αυτή η πρακτική τιμωρία πέρασε κατά τα βυζαντινά χρόνια στο τυπικό της Εκκλησίας και έλαβε διάφορες μορφές περισσότερο ή λιγότερο αυστηρές και απέκτησε μια σημασία συμβολική.

Στο μυαλό των χριστιανών ο αφορισμός συνδέθηκε με τους παγανιστικούς βρικόλακες αφού οι πατέρες της εκκλησίας όριζαν για τους αφορεσμένους ότι: «Εν τω ονόματι της αγίας τριάδας έχομεν και κυρίττομεν αυτούς αφορισμένους, κατηραμένους και ασυγχώρητους παρά πατρός, υιού και αγίου πνεύματος και έστωσαν μετά θάνατον άλυτοι και τυμπανιαίοι, αι πέτραι και ο σίδηρος λυθήσονται αυτοί δε ουδαμώς». Με το πέρασμα των αιώνων ο μικρός και ο μεγάλος αφορισμός (ακοινωνησία και ανάθεμα αντιστοίχως) εφαρμόστηκαν από την εκκλησία σε αιρετικούς, εχθρούς της πίστεως, εχθρούς και αντιπάλους των κατά τόπον μητροπολιτών και αρχιερέων.

Δεν ήταν λίγες οι φορές λοιπόν που ο αφορισμός χρησιμοποιήθηκε ως μέσω λογοκρισίας σε μια προσπάθεια της εκκλησίας να αποτρέψει τους πνευματικούς ανθρώπους της κάθε εποχής από το να σκέφτονται και να κρίνουν. Λογοτέχνες επιστήμονες και πολιτικοί έπεσαν θύματα της απολυταρχίας μιας εκκλησίας που δύσκολα θα μπορούσε να διατηρήσει τα προνόμια της και την κυριαρχία της πάνω σε αυτόβουλα όντα. Γνωστές είναι οι περιπτώσεις του αφορισμού των Ρήγα Φεραίου, Αλέξανδρου Υψηλάντη και Ελευθερίου Βενιζέλου, και μάλιστα σε εποχές που το έθνος είχε απόλυτη ανάγκη την ενότητα και την σύμπνοια πολιτικών και θρησκευτικών δυνάμεων. Στην νεοελληνική λογοτεχνία έχουμε το παράδειγμα τριών λογοτεχνών που κυνηγήθηκαν από την εκκλησία με όλους τους δυνατούς τρόπους και που σήμερα η αξία του έργου τους είναι αναμφισβήτητη.

Ανδρέας Λασκαράτος

Ο Ανδρέας Λασκαράτος υπήρξε σπουδαίος σατιρικός ποιητής και πεζογράφος. Εκ Κεφαλληνίας καταγόμενος, δεν έχασε ποτέ του το χαρακτηριστικό επτανησιακό μπρίο, που τον έβαλε μάλιστα σε μεγάλους μπελάδες όταν η πένα του στράφηκε κατά των εκκλησιαστικών αρχών. Ο Λασκαράτος ήταν διακριτό μέλος των επτανησιακών φιλολογικών κύκλων, με σπουδές στο Παρίσι και στην Πίζα και με πνεύμα αντιδραστικό –όπως όλοι οι Κεφαλλονίτες. Από τα πρώτα του κείμενα φάνηκε η διαφωνία του με τα τεκταινόμενα στην εκκλησία της Κεφαλονιάς. Ακόμα όμως κι αν οι τοπικοί ιεράρχες των ανέχονταν ως ένα βαθμό, μετά τη δημοσίευση των Μυστηρίων της Κεφαλονιάς το 1856, όπου ειρωνεύεται και καυτηριάζει την αμάθεια και την υποκρισία του κλήρου, η ανοχή εξαντλήθηκε. Ο μητροπολίτης Κεφαλληνίας Σπυρίδωνας Κοντομιχάλης προβαίνει σε αφορισμό του συγγραφέα με την υποστήριξη του φανατισμένου όχλου. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε τον λόγο της ενόχλησης των δεσποτάδων όταν η γραφή του Λασκαράτου ξεσκεπάζει τους βολεμένους κληρικούς και τους τσιγκλάει σαν αγκάθι στο πλευρό: «Μπορούνε να ειπωθούνε οπαδοί του Χριστού, επειδή πιστεύουνε πως η θεότητα είναι τρισυπόστατη, ενώ η πραγματική τους θεότητα είναι το νιτερέσο τους;» αναρωτιέται ο Λασκαράτος.

 Ο αφορεσμός του επαναλαμβάνεται και την επόμενη χρονιά κι έτσι ο Λασκαράτος καταφεύγει στο Λονδίνο για να λήξει η ένταση. Τον επόμενο χρόνο επιστρέφει στο νησί αλλά οι περιπέτειές του δεν τελειώνουν εδώ αφού περνά 4 μήνες φυλακισμένος στο Σωφρονιστήριο της Κεφαλονιάς μετά από ερήμην καταδίκη του, εξαιτίας της κυκλοφορίας της καυστικής εφημερίδας Λύχνος. Το 1867 εκδίδει την Απόκριση εις τον Αφορεσμόν του Κλήρου της Κεφαλονιάς τω 1856 και μπαίνει σε νέους μπελάδες και νέα δικαστική διαμάχη, αυτή τη φορά όμως το σώμα των ενόρκων τον αθωώνει. Πολύ χαρακτηριστικό είναι το διήγημα του Όνειρο στο οποίο εμπαίζει ολόκληρο τον κλήρο και μαζί όλα τα ιερά και τα όσια. Στο διήγημα αυτό ονειρεύεται, λέει, πως πέθανε και πήγε, εξαιτίας του αφορισμού του, στην κόλαση όπου συνάντησε ένα σωρό Ιερείς, Αρχιερείς και Πατριάρχες να απολαμβάνουν περιποιήσεις ως φιλοξενούμενοι του Εωσφόρου στην κόλαση! Απευθυνόμενος μάλιστα σε γνωστό του Δεσπότη λέει τα εξής χαριτωμένα: «Μα βλέπω που αφορεσμένοι κι αφορεστάδες εις την ίδια τρύπα του Διαόλου καταντάμε!».

 Στα 1899 ο ιερέας Γεράσιμος Δορίζας, φίλος και θαυμαστής του συγγραφέα, ζήτησε και πέτυχε, μέσα από περίπλοκες διαδικασίες και με το Λασκαράτο να αρνείται κατηγορηματικά να απολογηθεί, την άρση του αφορισμού. Ο Ανδρέας Λασκαράτος πέθανε ενάμιση χρόνο μετά στις 24 Ιουλίου του 1901 και κηδεύτηκε με όλες τις τιμές, ενώ η σπουδαιότητα του ως συγγραφέα έχει αναγνωριστεί στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Εμμανουήλ Ροΐδης

Το 1866 εκδίδεται στην Αθήνα ένα βιβλίο που έμελλε να ταράξει τα νερά των λογοτεχνικών κύκλων της εποχής και να φέρει φουρτούνα στους εκκλησιαστικούς. Η Πάπισσα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροΐδη, ένα βιβλίο το οποίο επιγράφεται ως Μεσαιωνική Μελέτη και βρίθει παραπομπών και υποσημειώσεων, είναι στην ουσία ένα σατυρικό μυθιστόρημα που, σύμφωνα με τον καθηγητή λογοτεχνίας κύριο Δημήτρη Δημηρούλη, υπονομεύει τόσο το λογοτεχνικό θεσμό όσο και τις κοινωνικές συμβάσεις. Το βιβλίο αυτό αναφέρεται στη νόθα κόρη μιας χηνοβοσκού που με ένα σωρό δολοπλοκίες φτάνει τελικά στο ύπατο αξίωμα της Καθολικής εκκλησίας. Γίνεται Πάπας –Πάπισσα δηλαδή, κρύβοντας το φύλο της, και πεθαίνει με τον πλέον σκανδαλιστικό τρόπο φέρνοντας στον κόσμο το παιδί του εραστή της μπροστά στα μάτια του χριστεπώνυμου πλήθους που περιμένει την ευλογία του Ποντίφικα. 

Ο Ροΐδης δεν χάνει την ευκαιρία να ειρωνευτεί την ανηθικότητα και την υποκρισία του κλήρου, αυτού του βυθισμένου στην αμαρτία που άλλο δεν κάνει παρά να καλοπερνά και να στηλιτεύει τα δήθεν ανομήματα των καθημερινών ανθρώπων. Η εκκλησία αντιδρά μανιασμένα, ζητά την επέμβαση του εισαγγελέα, αποκηρύσσει το σατανικό βιβλίο και κηρύττει αφορεσμένους όσους τολμήσουν να το διαβάσουν. Υπάρχει μια ασάφεια σχετικά με το αν αφορίστηκε και ο ίδιος ο Ροΐδης για μικρό χρονικό διάστημα πριν ανακληθεί ο αφορισμός του, ή αν τελικά δεν αφορίστηκε καθόλου, το βέβαιο όμως είναι ότι πολεμήθηκε πολύ σκληρά από τους εκκλησιαστικούς άρχοντες. 

Ο Ροΐδης αντιδρά στον πόλεμο που δέχεται, αφενός με μια άμεση επιστολή προς απάντηση της εγκυκλίου της Ιεράς Συνόδου Περί αποκηρύξεως Βλάσφημου και Κακοήθους Βιβλίου, και με τις Επιστολές Αγρινιώτου, τέσσερις επιστολές τις οποίες υπογράφει ως Διονύσιος Σουρλής και οι οποίες αποτελούν ένα καταπληκτικό δείγμα της γραφής του Ροΐδη, σαρκαστικές, δεικτικές, καυστικές και πανέξυπνες. Με το θαυμάσιο ύφος του, και με όπλο μια τεράστια βιβλιογραφία απ’ όπου αντλεί παραπομπές που υποστηρίζουν τις θέσεις του, ο Ροΐδης δεν αφήνει πέτρα πάνω στην πέτρα. Υπερασπίζεται την ελευθερία του λόγου, το δικαίωμα του στην αδέσμευτη έκφραση και πάνω απ’ όλα κατατροπώνει τους υποκριτές ιεράρχες με τον πλέον δηκτικό τρόπο. Κλείνοντας την Απάντηση του προς την εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου, και αφού έχει σχολιάσει τον θρησκευτικό μεσαίωνα που επιδιώκει να διατηρήσει η εκκλησία, γράφει: «ο καιρός ίσως δεν είναι μακράν ότε θα είπωσι και οι Έλληνες: Δεν θέλομεν πλέον να ήμεθα Βυζαντινοί αλλά Χριστιανοί! και τότε άγιοι μου Πατέρες, όταν η ηώς αυτή και εφ’ ημάς ανατείλη, αν επιμένετε ακόμη θεωρούντες ως καταχθόνιον δαίμονα τον συγγραφέα της Ιωάννας, θέλετε αναγκασθή τουλάχιστον αντί Σατανά ονομάσετε αυτόν Εωσφόρον».

Νίκος Καζαντζάκης

Ένας από τους σπουδαιότερους νεοέλληνες πεζογράφους που προκάλεσε τις εκκλησιαστικές αρχές, όχι γιατί ειρωνεύτηκε την κοσμικότητα της εκκλησίας, αλλά λόγου του ανήσυχου πνεύματος του, της υπαρξιακής αγωνίας και των φιλοσοφικών του αναζητήσεων. Ο Καζαντζάκης χαρακτήριζε ο ίδιος τον εαυτό του πολίτη του κόσμου και ως τέτοιος στοχαζόταν μακριά από τον συντηρητισμό και τη στενομυαλιά της ελληνικής κοινωνίας. Επιπλέον, εκτός του ότι είχε δεχθεί την επίδραση ανατολίτικων θρησκειών και κυρίως του Βουδισμού, ο Καζαντζάκης ήταν και μέλος της Τεκτονικής Στοάς των Αθηνών. Μια προσωπικότητα λοιπόν που αν μη τι άλλο ενοχλούσε την εκκλησιαστική ηγεσία της εποχής. 

Το 1953 η εκκλησία ζητά το διωγμό του Νίκου Καζαντζάκη πριν ακόμα εκδοθεί ο Τελευταίος Πειρασμός, ο συγγραφέας απαντά στις απειλές για αφορισμό λέγοντας: «Μου δώσατε μια κατάρα, Άγιοι πατέρες, σας δίνω κι εγώ μια ευχή: Σας εύχομαι να ‘ναι η συνείδηση σας τόσο καθαρή, όσο είναι η δική μου και να ‘στε τόσο ηθικοί και θρήσκοι όσο είμαι εγώ». Ο Πάπας συμπεριλαμβάνει τον Τελευταίο Πειρασμό στο Index Librorum Prohibitorum. Ο Καζαντζάκης δεν δίνει την παραμικρή σημασία στις απειλές και τις διώξεις, συνεχίζει να γράφει και να προσφέρει μέχρι το θάνατο του το 1957 στη Γερμανία. Η κηδεία του έγινε στο Ηράκλειο χωρίς εκκλησιαστική τελετή. Πάνω στον τάφο του είχε ζητήσει να αναγραφεί η γνωστή βουδιστική φράση: «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα. Είμαι ελεύθερος».

 Το ειρωνικό είναι ότι όπως αποκάλυψε η έρευνα της δημοσιογράφου Ελένης Κατσουλάκη χρόνια μετά, ο αφορισμός του Καζαντζάκη δεν ίσχυσε ποτέ στην πραγματικότητα, αφού δεν είχε υπογραφεί, όπως απαιτείται, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Τα έργα του Καζαντζάκη γνωρίζουν ακόμα και σήμερα τεράστια επιτυχία, όμως οι αντιδράσεις τις εκκλησίας δεν έλειψαν με τον θάνατο του συγγραφέα. Το 1975 η ελληνική τηλεόραση ετοιμάζεται να προβάλει σε συνέχειες το έργο του Νίκου Καζαντζάκη Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται αντιδρά έντονα: «Η Ιερά Σύνοδος κατά την σημερινήν αυτήν συνεδρίαν, πληροφορηθείσα ότι υπάρχει πρόθεσις προβολής από της τηλεοράσεως του βλασφήμιου έργου του Ν. Καζαντζάκη Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται, περί του οποίου από πολλών ετών η Εκκλησία, απεφάνθη ότι είναι δυσσεβές και αντιχριστιανικόν, απεφάσισε να προβή εις αμέσους εντόνους ενεργείας παρά τοις αρμοδίοις προς αποτροπήν της τοιαύτης προβολής, η οποία θα σκανδαλίσει και θα βλάψει πνευματικώς το Χριστεπώνυμον πλήρωμα της εκκλησίας της Ελλάδος...». Επιπλέον, ο Τελευταίος Πειρασμός του Μάρτιν Σκορτσέζε αντιμετωπίζει από το 1988 τις κλειστές πόρτες των ελληνικών κινηματογραφικών αιθουσών, ενώ την χρονιά που μας πέρασε και ενώ επρόκειτο να προβληθεί από τον τηλεοπτικό σταθμό Star, η προβολή του ακυρώθηκε χάρη στην αντίδραση της αρχιεπισκοπής εκ μέρους σκανδαλιζόμενων χριστιανών.

 ___________________________

Διονύσιος Σολωμός

Ημέρα Της Λαμπρής

Χριστός ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες,
Όλοι, μικροί, μεγάλοι, ετοιμαστείτε·
Mέσα στες εκκλησίες τες δαφνοφόρες
Mε το φως της χαράς συμμαζωχτείτε·
Ανοίξετε αγκαλιές ειρηνοφόρες
Oμπροστά στους Αγίους και φιληθείτε·
Φιληθείτε γλυκά χείλη με χείλη,
Πέστε Χριστός Ανέστη εχθροί και φίλοι.
 
Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοι,
Kαι βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μανάδες·
Γλυκόφωνα, κοιτώντας τες ζωγραφι-
σμένες εικόνες, ψάλλουνε οι ψαλτάδες·
Λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφι
Aπό το φως που χύνουνε οι λαμπάδες·
Kάθε πρόσωπο λάμπει απ’ το αγιοκέρι,
Oπού κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι.

ΣΧΟΛΙΑ

πως κι εσύ...‏ 

Ο αφορισμόςείναι η σέλφι του παπά. Κάτι που κάνει για να πάρει λάικς! 

eorge tziv‏ 

Ο ... ποιος; Τον Σ Χ δεν θα τον ένοιαζε καθόλου η άποψη του Μ Κ δηλαδή Η άποψη ενός κρατικοδίαιτου λειτουργού κάποου δόγματος που δεν τον αφορούσε. Όπως δεν θα τον ένοιαζε και ο αφορισμόςαπο έναν Μουφτή. 

Και τι έκανε δηλαδή ο Stephen Hawking στη ζωή του; Ο Κύριλλοςνα πούμε αγιοποίησε και έναν Παΐσιο να έχουν να προσκυνάνε τις παντόφλες του οι επόμενες γενεές. Μάζεψε και 20-30 εκατομμύρια στο παγκάρι από φτωχές γριές και γέρους για να επεκτείνει τα ορθόδοξα Ταζ Μαχάλ του. 

Δραχμαντινετζάντ‏ 

Ο Μητροπολίτης Κηφισιάς τα «έβαλε» με τον Στίβεν Χόκινγκστο πασχαλινό μήνυμα -«Πέθανε γεμάτος έπαρση και αλαζονεία». Το πνεύμα αγάπης έχει κυριαρχήσει στην ορθόδοξη εκκλησία

Άννα Αναγνωστίδου‏ 

Άλλος ένας Ηροστρατ(ίσκος) που θέλει να κάνει αισθητή την παρουσία του στο σύμπαν πετροβολώντας τ' αστέρια! Παραλήρημα κατά του Στίβεν Χόκινγκαπό τον Μητροπολίτη Κύριλλο | Το Κουτί της Πανδώρας: 

Manolis Grigorakis‏ 

Μίσος, σκοταδισμός, συντήρηση... Ορθοδοξία!

adiasistos‏

Βαρυσήμαντη η γνώμη ενός παντελώς άγνωστου τύπου με αστεία αμφίεση και εμφάνιση. Θα συζητηθεί διεθνώς σίγουρα. Κανείς δεν θα την γράψει στα αρχιδια του.

________________________________

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ

Ερώτηση: Τι λέει η Αγία Γραφή για την εκκλησιαστική πειθαρχία / τον αφορισμό; https://www.gotquestions.org/Greek/Greek-church-discipline.html

Ο Μητροπολίτης Κηφισιάς «αφόρισε» τον Στίβεν Χόκινγκ: «Πέθανε γεμάτος έπαρση και αλαζονεία»

http://www.topontiki.gr/article/267724/o-mitropolitis-kifisias-aforise-ton-stiven-hokingk-pethane-gematos-eparsi-kai#.WssobVYcLtA.twitter

Ο μητροπολίτης που αφόρισε Αγγελόπουλο – Μαστρογιάνι

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=197613

Επέστρεψα υγιής― μα σα να είχα πεθάνει

'Ελεγε ο Προυστ πως μέρος της χαράς του ταξιδιού είναι η επιστροφή, εκείνη η ώρα που πια δε σκεπτόμαστε παρά το σπίτι και τις συνήθειές μας κι όσα θα φέρουμε  γυρνώντας.

Για μένα η Αθήνα δεν είναι ταξίδι αλλά η αρρώστια είναι. Ταλαιπωρήθηκα πολύ λόγω εκείνης μου της εμμονής να μην αφήσω τον Κύριο Kastell να με συνοδεύσει διότι δε μπορώ τα σόγια στα νοσοκομεία. Μου φαίνεται άθλια ακαλαίσθητο να σέρνονται οικογένειες στους γιατρούς― και, καθώς το έχω ξαναπεί, η Αισθητική ως δικαιολογία είναι πάντα ύποπτη, γνωρίζω ότι πίσω από την επιμονή μου να πηγαίνω μόνη σε εγχειρίσεις κρύβονται βαρύτατα ψυχολογικά (που δεν θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας).

Έτσι για άλλη μια φορά εγχειρίστηκα μόνη και βρέθηκα μόνη στην ανάρρωση που, ως συνήθως, οι γιατροί δεν προειδοποιούν για το χρόνο που θα πάρει.

Δεν ήθελα μαζί μου τον Κύριο Kastell κι επειδή όμως δεν ήθελα να νιώσει ότι τον αποκλείω δε δέχθηκα βοήθεια από τους φίλους που προσφέρθηκαν.

Και να 'μαι πίσω σπίτι μου. Δυό μήνες μετά την αναχώρηση, ένα μήνα μετά την επέμβαση, επιστρέφω πανευτυχής που δεν πονάω όπως πονούσα τον τελευταίο χρόνο μα και έκπληκτη με αυτό που αντίκρισα γυρνώντας.

Το σπίτι είναι σα να πέθανα και να έμεινε εδώ μια Mις Χάβισαμ με τα λουλούδια να ξεραίνονται στα βάζα όπως τα άφησα, ένα βιβλίο, ένα κομπολόι, μια σημείωση σε ένα χαρτί σα να μην έλειψα λεπτό.

Άραγε έτσι θα φερθεί άμα πεθάνω; Έτσι θα ζει, σε μαυσωλείο ανέγγιχτο; Ελπίζω όχι.

Μου έλεγαν ότι το πένθος στη γυναίκα κρατά χρόνια μα για τον άνδρα είναι σαν το χτύπημα του αγκώνα, πόνος οξύς κι αφόρητος που όμως γρήγορα περνάει και ξεχνιέται. Του το εύχομαι. Ω θεέ μου πώς το εύχομαι!

____________________________________________________________

εικόνα

Στο Α' Νεκροταφείο στην κηδεία του αυτόχειρα παλιού φίλου Κώστα Θεοφιλόπουλου με φωτογράφισε η αγαπημένη Θέκλα Τσελεπή μπροστά στην Κοιμωμένη του Χαλεπά που πάντα επισκέπτομαι.

Η Κοιμωμένη ήταν η Αθηναία δεσποινίς Αφεντάκη μα στο νου μου τη συγχέω με την άλλη νεαρή νεκρή, τη Φαρμακωμένη του Σολωμού

(που ονομαζοταν Μαρία Παπαγεωργοπούλου):

«Τα τραγούδια μου τα ’λεγες όλα,

Τούτο μόνον δε θέλει το πης,

Τούτο μόνον δε θέλει τ’ ακούσης·

Αχ! την πλάκα του τάφου κρατείς...»

Πρόσφυγες είστε άφρονες και ξένοι οι Ποιητές σας

Απειλούν τη ζωή σας πρόσφυγες και μετανάστες; 

Άκουσα κάπου ότι αν κινδυνεύεις να χάσεις τη δουλειά σου από ανθρώπους  που δεν ξέρουν τη γλώσσα, δεν έχουν γνωριμίες, συγγενείς ή στήριγμα, τότε, τότε μάλλον πρέπει να ξανασκεφτείς τι ακριβώς κάνεις στη ζωή σου.

Θαυμάζετε το Σεφέρη; Πρόσφυγας ήταν που μιά ζωή έκλαιγε το χαμένο χωριό κι η μάνα του σαν την τρελή μάζευε πρόσφυγες Σμυρνιούς στο Πλακιώτικο σπίτι τους. Οι τρόποι του ήταν γαλλικοί, τα ρούχα του εγγλέζικα.

Χάρηκε η μάνα κι η γιαγιά σας τη Λωξάντρα; Προσφυγοπούλα ήταν που την έκαψαν οι Μεγάλες Ιδέες.

Στέκεστε προσοχή στον Εθνικό Ύμνο; Ο Σολωμός που σάς ενέπνευσε έγραφε ιταλικά και τα ελληνικά του στα καπηλειά τα μάζευε και ποτέ δεν ήταν σίγουρος ότι τα έγραφε σωστά.

Καμαρώνετε για συμπατριώτες τού Καβάφη; Φαναριώτης εξ Αιγύπτου ήταν με πρώτη γλώσσα τα αγγλικά.  

Ή μήπως έχετε άλλα γούστα λαϊκότερα και μερακλώνετε με Καζαντζίδη (που τραγούδησε την ξενιτιά) ή συγκινείστε με το Τζιβαέρι (που, μην το πω τα ξέρετε για τι θρηνεί κι οδύρεται).

Ή πάτε μήπως πιο παλιά; Είστε άραγε του 'Ο Διγενής ψυχομαχεί' αλλά δεν το σκεφτήκατε πως ο Ακρίτας ήταν από δύο γένη;

Ξένοι είμαστε όλοι, όπου πατάμε άλλοι πάτησαν κι εδώ ειδικά που ζούμε έχουν έρθει κι έχουν φύγει πλήθη. 

Ντροπή και αίσχος σας έχω να πω. 

Κι αυτά πριν πιάσω τόπους, Σαλονίκη και Τριπολιτσά και τους Νομάδες της Ηπείρου, τα σλαβοχώρια κι αρβανιτοχώρια του Μωριά  ή τους ταξιδευτές θαλασσινούς.

Διαβάστε ένα Δημοτικό Τραγούδι για να καταλάβετε.

Και, επειδή είμαι πολύ θυμωμένη απόψε σας παραδίδω σ' ένα λόγο πιο νηφάλιο μα πριν θα σας θυμίσω ένα στίχο που νομίζω δεν προσέξατε. Θυμάστε από της Άρτας το Γεφύρι τι λέει του Πρωτομάστορα η όμορφη γυναίκα; 

Σας το αφιερώνω:

"....Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας!

Τρεις αδερφάδες ήμαστε κι οι τρεις κακογραμμένες

Η μια 'χτισε το Δούναβη κι η άλλη τον Αφράτη

κι εγώ η πιο στερνότερη της Άρτας το γιοφύρι....»

_______________________________________________________

Χριστόφορος Κάσδαγλης
(απόσπασμα από .the press project)

Αν ευσταθούσε η θεωρία ότι δεν πρέπει να κάνουμε τον τόπο μας ελκυστικό για τους ξένους γιατί τότε θα πλάκωναν όλοι εδώ, θα ’πρεπε νομοτελειακά να ισχύει και η αντιστροφή της, ότι τώρα που τον έχουμε κάνει κόλαση δεν θα πατάει το πόδι του εδώ κανείς, ότι θα λοξοδρομούν για να μας αποφύγουν, ότι θα προτιμούσαν ακόμα και να πάνε να πνιγούν οπουδήποτε αλλού παρά στην Ελλάδα.

Και όμως, βλέπουμε ότι συνεχίζουν να καταφθάνουν ατέλειωτα καραβάνια εξαθλιωμένων. Όχι γιατί δεν έχουν μάθει τα κακά μαντάτα, αλλά για τον απλούστατο λόγο ότι οι μεταναστευτικές ροές δεν εξαρτώνται από τις προθέσεις κάποιου Δένδια, Κρανιδιώτη ή Μιχαλολιάκου, οι μεταναστευτικές ροές ωθούνται από τους ανέμους τις Ιστορίας, από την ανέχεια και την ανάγκη, από ανθρωπιστικούς σεισμούς και από τα τσουνάμια των εμφυλίων πολέμων, του θρησκευτικού φανατισμού, της τυφλής τρομοκρατίας και, βέβαια, των «ανθρωπιστικών» επεμβάσεων που πραγματοποιούνται από τους δικούς μας δυτικούς συμμάχους, ενίοτε με τη συμμετοχή και του ελληνικού στρατού.

Κι ας μην ξεχνάμε κάτι ακόμα. Σ’ αυτό το διεθνές σύστημα που εξαθλιώνει μαζικά ολόκληρες κοινωνίες, σ’ αυτή την εξελισσόμενη παγκοσμιοποίηση του φόβου και της ανέχειας, δεν αποκλείεται σ’ ένα όχι μακρινό μέλλον οι μεταναστευτικές ροές να αντιστραφούν, όπως άλλωστε το ’χουμε ζήσει και στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν....the press project

____________________

____________________

Με Ρίτσο ή Hank Williams; Τα βάσανα του συγγραφέα

Υπάρχει ένα παλιό βάσανο του επαγγέλματος για το οποίο έχουν γράψει πολλοί συγγραφείς. Την ώρα που πρέπει να τελειώσεις το ποιητικό βιβλίο σου για να το παραδώσεις την επομένη, σου έρχεται η έμπνευση για ένα μυθιστόρημα ή άρθρο που στην καρδιά σου επείγει να γραφτεί. Κι όποτε έχεις κλειδωθεί για να τελειώσεις μυθιστόρημα είναι η στιγμή ακριβώς που άλλο δε θες παρά να βγεις και να μεθύσεις και να σημειώνεις στίχους στις χαρτοπετσέτες.

Αυτό έχω πάθει σήμερα. Καθώς οργανώνω τις σημειώσεις μου για το αυριανό μάθημα Ποίησης-Στιχουργικής [στα Εθελοντικά Μαθήματα Μυκόνου, όπου σας προσκαλώ αύριο 7.00 με 9.00], το σχέδιο ήταν να ακούω ελληνική μελοποιημένη ποίηση κι απαγγελίες. Τον Επιτάφιο του Ρίτσου που λατρεύω―και που για μένα είναι απόλυτα ερωτικός αφού υμνεί έναν Άδωνι και με σπρώχνει να

"Σκύφτω εδώ μέσα και ξανοίγω μπρος μου

αναπάντεχα μέρη αλλουνού κόσμου" όπως λέει ο Σολωμός που το νοιώθει σα κύμα που μέσα του βλέπει "ως τον καθρέφτη"  επειδή: '''Mόλις είν' έτσι δυνατός ο Έρωτας κι ο Xάρος''.

Άκουσα βέβαια λίγο Μπαχ (ακούω πάντα με τη γιόγκα μου-μα μην το πείτε στους Ινδούς ή τη δασκάλα μου), άκουσα λίγο το Σεφέρη να απαγγέλλει κι ύστερα τον αγαπημένο Εγγονόπουλο να ρωτά το Μπολιβάρ 'τι ήθελες στη Λάρισα εσύ ένας Υδραίος'  και να ζητά από την Ελένη του να χτίσει μια εκκλησιά για να την παντρευτεί 'διότι σε αγαπώ παγάφορα' (έτσι με το –γω μιλούσε). 

Άκουσα, δε λέω ότι δεν άκουσα.. Συγχρόνως όμως ο νους μου είναι να βγω να καθίσω σ΄ένα μπαρ και να σημειώνω σκέψεις.

Πολύ το αναλύουμε στη δουλειά μου αυτό μα δε θα σας κουράσω με αποσπάσματα άλλων. Μόνο… ειλικρινά δηλαδή .. δάνεισα το αυτοκίνητό μου στον Κύριο Kastell και μόνη στο δωμάτιό μου τι ακούω δε θα το μαντέψετε..

Hank Williams. Δηλαδή 'γειά σου κουκλίτσα τι μαγειρεύεις; .....έχω δυό δολάρια και ξέρω ένα σημείο πίσω απ' το λόφο.'..

Κι όπως καταλαβαίνετε θυμώνω πάλι με τον εαυτό μου που για άλλη μια φορά αποδεικνύει εμπράκτως πως η εργατικότητα δυστυχώς δε συνοδεύεται πάντα από αυτοπειθαρχία αφού στην τελευταία εμείς οι καλλιτέχνες σπανίως είμαστε δυνατοί. 

__________
Η εικόνα: Το γραφείο μου (mac & teapot)

Εθελοντικά Μαθήματα Μυκόνου,  αύριο  και κάθε Παρασκευή 7.00 με 9.00 στην Αίθουσα της ΚΔΕΠΑΠ στο Ματογιάννι (από Καλογερά)Ποίηση και Στιχουργική από εμένα για σας.

Εν τω μεταξύ ... το βιολί μου εγώ:

Hank Williams

Hey, hey, good lookin',
Whatcha got cookin'?
How's about cookin' somethin' up with me?

Hey, sweet baby,
Don't you think maybe
We could find us a brand new recipe?

I got a hot-rod Ford and a two-dollar bill
And I know a spot right over the hill.
There's soda pop and the dancin's free,
So if you wanna have fun come along with me. ..... κ.λ. στο: youtube.