Σάββατο 16 Απριλίου 2011

Μύκονος και σκουπίδια, εικόνες παστέλ και αντιπαλότητες


Με το Πάσχα ζωντανεύει το νησί κι αρχίζει να παίρνει, ανεξαρτήτως καιρού, την καλοκαιρινή όψη. Φρεσκοασβεστωμένα τα στενά και οι πολυφωτογραφημένες προσόψεις, φρεσκοκαθαρισμένες από φύκια και γιωτοσκούπιδα οι παραλίες, νέα μαγαζιά, νέες τέντες, νέες γεύσεις και μιά νέα φουρνιά που ξεχύνεται από τις μπουκαπόρτες των ferry-boats αναζητώντας δουλειά, γλέντι, ξεκούραση κι έρωτα.
Η άλλη πλευρά
Μαζί μ' αυτά τα ωραία κάθε χρόνο φουντώνει κι η φωτιά. Είναι σα κρεματόριο του Άουσβιτς ο καπνός της σιωπής που αντιπροσωπεύει τα ανείπωτα που συντηρούν την ψευδαίσθηση. Η μαρτυρία πως τα νομίσματα έχουν δυό όψεις, πως η ευημερία έχει απόβλητα, πως ο τουρισμός είναι μιά βιομηχανία ρυπογόνα.
Έτσι και φέτος φούντωσε η φωτιά που δίνει με το ηλιοβασίλεμα ένα θολό παστέλ στην ατμόσφαιρα γνωστό στους ταξιδιώτες από το λιμάνι του Πειραιά παλιότερα αλλά κι από την ιδιαίτερη μουντή ομορφιά του σμογκόπληκτου Λος Άντζελες.
Ομορφιά απατηλή όσο κι η κομψότητα της λιτής πολυτέλειας που πουλάει το νησί. Όπως η ζεν διακόσμηση προϋποθέτει ατέλειωτες ντουλάπες έτσι κι οι απλές ανέσεις μας κι η απόλαυση μιάς φυσικότερης ζωής συνεπάγονται παραγωγή τόνων σκουπιδιών.
Εξάλειψη του προβλήματος δε σημαίνει εξαφάνιση κάτω από το χαλί, ανάβοντας μιά φωτιά που τη βλέπουμε μόνο περνώντας κι οι πιό πολλοί αφού εγκατασταθούμε στο νησί μαθαίνουμε πως αποτελεί το δικό μας Άουσβιτς.
Κι εκεί είναι η τρέλα. Διότι τη ζημιά δε μας την κάνει ο τουρισμός, εναντίον του οποίου πύρινοι λόγοι εκσφενδονίζονται σε αυλιδάκια και σελίδες του Facebook. Ίσα-ίσα ο τουρισμός (εσωτερικός ή όχι) παρέχει σε ένα από τους πλουσιότερους δήμους της χώρας τη δυνατότητα να αλλάξει τα πάντα αν υπάρχει η βούληση. Κι η έλλειψη βούλησης της κοντόφθαλμης διαχείρισης είναι που, με ένα τρελό παράλογο τρόπο, βλάπτει τις οικογένειες εκείνων ακριβώς που διαιωνίζουν το πρόβλημα.
Οι διοξίνες (και όχι μόνο) των σκουπιδιών που εξακολουθούν να καίγονται παραδοσιακά παρά την τεράστια επένδυση γιά πιό σύγχρονη λύση είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνες. Εμείς που ζούμε εδώ βιώνουμε τον αυξημένο κίνδυνο που γιά μάς δεν αποτελεί ποσοστό αλλά ανθρώπους δικούς μας κι αγαπημένους νεκρούς ή άρρωστους.
Επενέβην και σχολίασα σήμερα στο Facebook επειδή δε θεωρώ πως βοηθούν η γκρίνια κι οι βρισιές που διαιωνίζουν τα στερεότυπα που ακυρώνουν τους διαμαρτυρόμενους ως κινδυνολόγους αιθεροβάμονες χιπποπράσινους φρίκουλες.
Και χρησιμοποιώ αυτό εδώ το μικρό προσωπικό μου βήμα γιά να ρωτήσω, τόσα χρόνια με τις διοξίνες και τους τόσους καρκίνους που ακούμε (και παθαίνουμε) στο νησί κάποιος δεν έχει κάποια έρευνα που να αποδεικνύει τον αυξημένο κίνδυνο; Ίσως αυτό να έπειθε.
_____________________________________________

Διαβάστε: Κ.Ε.ΠΟ.Μ.  και Σκορδιαλός (δωρεάνή διαδικτυακά μοιραζόμενο έντυπο)
Δείτε:  Φωτογραφίες και σχόλια κατοίκων στο Facebook
                              κι άλλες φωτογραφίες 17 Απρ.1011
__________________________________________

Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

Κάψουλα καφέ, καρκινογόνα και περιττή καινοτομία


Άλλη μια άχρηστη εφεύρεση που μολύνει με διοξείδιο την ατμόσφαιρα για να κατασκευαστεί, γεμίζει πλαστικά σκουπίδια τον πλανήτη  και διοξίνες όταν καταστρέφεται [Για τη διαγραφή δείτε σημείωση στο τέλος της ανάρτησης] και, μαθαίνουμε τώρα, είναι επικίνδυνη για το χρήστη.
Κάψουλα καφέ. Δεν είναι εύκολο να επενδύσεις σε μιά τόσο άχρηστη ανακάλυψη εκτός κι αν είσαι πολυεθνική με ολόκληρο think tank που αμείβεται για να ανακαλύψει τρόπους να ξαναπουλήσει ακριβότερα το παλιό γνωστό προϊόν.

Θυμάμαι τις κάψουλες στα φθηνά γωνιακά μαγαζάκια του Λονδίνου τότε που ακόμα δεν είχαμε γίνει όλοι ίδιοι και δεν είχε κάθε γειτονιά το ιταλικό της καφενείο. Διότι να που έχει και καλά η παγκοσμιοποίηση.
Μέσα στα οποία δεν είναι όμως ούτε ο στιγμιαίος καφές, που ναι αποτελεί πρώτη ύλη της εθνικής μας φραπεδιάς και του ελληναράδικου φραπόγαλου αλλά παράγεται από τις χειρότερες ποικιλίες κι από τα κατώτερου επιπέδου μέρη του φυτού του καφέ.
Στο χώρο της κάψουλας (που και μόνο η λέξη .. πραγματικά  με υπερβαίνει: ―Τι καφέ θα πάρετε; ―Μιά κάψουλα παρακαλώ) και της δεύτερης ποιότητας καφέ πρωτοστατεί η  Nestlė. Η γνωστή πολυεθνική που χρησιμοποιεί παιδάκια-σκλάβους στις  φυτείες  κακάο της Αφρικής.
Tώρα η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο συμπεριέλαβε την κάψουλα στις καρκινογόνες τροφές διότι βρέθηκαν σε κάθε κάψουλα δύο με τρεις φορές περισσότερα νανογραμμάρια φουράνιο. Για λεπτομέρειες το άρθρο εδώ.
Απορεί κανείς; Όχι βέβαια. Απορεί όμως ποιος αγοράζει αυτές τις αηδίες.
Κι η απορία μου νομίζω αποτελεί, πάνω από μισθούς και μπόνους, το μέγα υπνωτικό των συνειδήσεων των επιστημόνων. Διότι πίνοντας τον καλό τους ακριβό καφέ δουλεύοντας την κάψουλα δε γίνεται να μη σχολίασαν πως αν κάποιος είναι τόσο ηλίθιος που θα πειστεί από το καλοραμμένο κοστούμι του George Clooney να αγοράσει αυτή την αηδία, μάλλον καλό είναι για την ανθρωπότητα να πάρει εξιτήριο μιά ώρα αρχύτερα.

________________________________________________________
Σημείωση: Φίλος με ειδοποιεί πως κάνω λάθος για το πλαστικό και στέλνει link του Nespresso με πληροφορίες για ανακύκλωση και χρόνο ζωής της κάψουλας. Τον ευχαριστώ και διορθώνω διαγράφοντας εμφανώς διότι έχει μεν απόλυτο δίκιο για τις διοξίνες αφού οι κάψουλες δεν είναι πλαστικές  αλλά το εργοστάσιο που κατασκευάζει όλα αυτά τα περιττά είναι μιά άλλη ιστορία.

  
Latte art


Σύνδεσμοι                                                
Για τις κάψουλες, γιά τη Nestlė, γιά τις φυτείες του κακάο 
                     Υπογράφουμε  
         
Τα σχέδια της ανάρτησης είναι από διαγωνισμό latte Art. Για    πιο πολλές εικόνες κλικ 1)στο link και 2)στο γιά το πώς γίνεται.                                           
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                __________________________





Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Πεζά Ποιήματα του Όσκαρ Γουάιλντ





Δείτε στο άλλο μου  τα Πεζά Ποιήματα του 'Οσκαρ Γουάιλντ τα οποία είχα μεταφράσει πριν χρόνια. 


        Προκειται γιά έξη παραβολές που εκδόθηκαν σε έντυπα το 1893 (οι δύο) και το 1894 (όλες μαζί).

        Τα μετέφρασα, όπως κάνω γιά αγαπημένα μου, επειδή ήθελα να τα μοιραστώ αλλά και να τα "ακούσω" στη γλώσσα μου. Ωστόσο, τα είχα διαβάσει στα ελληνικά σε μιά παλιά έκδοση κι έχω μιά αμυδρή ανάμνηση πως η πολύ καλή μετάφραση ήταν του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Το αντίτυπο δεν το έχω πιά και την πληροφορία δεν κατάφερα να την τσεκάρω. Αν κάνω λάθος θα χαρώ να με ενημερώσετε.

       Τα συνοδεύω με εικόνες  του φημισμένου σκηνογράφου, Art Nouveau σχεδιαστή και συλλέκτη  Charles Ricketts που ήταν φίλος και εικονογράφος του Γουάιλντ.
               ____________________________
                   
                         Περισσότερα για τον Όσκαρ Γουάλντ   εδώ και εδώ 
στο A Writer's Fuck-a-Loss  (το άλλο μου ιστολόγιο με δοκίμια, άρθρα και άλλα  μεταφρασμένα ποιήματα).
                 Δείτε : Charles Ricketts στην Tate Gallery
                                                       ArtFund for the Ricketts Colection
________________________________________________________________________

Δευτέρα 11 Απριλίου 2011

'Αγγέλα' της Άννας Βαγενά


           "Γυναίκα που δεν τιμάω δεν αγαπάω. 
            Γυναίκα που δεν αγαπάω δεν κοιμάμαι μαζί της· κάλιο σκοτώνομαι."
 'Αγγέλα' του Σεβαστίκογλου με την Άννα Βαγενά στο Θεσσαλικό Θέατρο, πριν από χρόνια. Είχα δει τόσες πρόβες εκείνο το χειμώνα στη Λάρισα που, πίνοντας το πρώτο σφηνάκι στης ζωής μου στο καπάκι του μπουκαλιού, είχα μάθει απ' έξω το έργο και το ψιθύριζα πριν τους ηθοποιούς σαν υποβολέας.
-'Άνδρας χωρίς μαχαίρι ανάμπαιγμα του καθενού'.
Πέρασαν χρόνια κι η Άννα Βαγενά εγκαταστάθηκε στο θαυμάσιο δικό της 'Μεταξουργείο' από όπου μάς έφερε, εδώ στη Μύκονο, τη δική της 'Αγγέλα' την Παπάζογλου.
Σμυρνιά τραγουδίστρια από τρεις γενιές μουσικών γιατί ο μπαμπάς της 'είχε την πιό παλιά σιρμαγιά … απ' όλοι τσι Σμυρνιοί παιχνηδιατόροι', μουσικό αγάπησε και παντρεύτηκε κι έζησαν στην Κοκκινιά μιά ζωή βασανισμένη σε χρόνια δύσκολα.  Την ιστορία της την αφηγήθηκε στο γιό της κι οι δακτυλογραφημένες σελίδες αποτέλεσαν τη σερμαγιά γιά το έργο.
Είναι ένας συνταρακτικός μονόλογος στην πλούσια σμυρναίικη γλώσσα της 'Κυραγγέλας' που έφυγε με την καταστροφή κι ήρθε και βασανίστηκε στην Ελλάδα από τη φτώχεια, την προσφυγιά τους πολέμους.
Η Άννα Βαγενά ζωντάνεψε την Αγγέλα και μέσα απ' αυτή και τα τραγούδια της έφερε σε μιά Μυκονιάτικη σκηνή τη φρίκη του πολέμου, την επίδραση της υψηλής πολιτικής στις ζωές μας, την αγάπη, την αξιοπρέπεια, τα όνειρα και την τέχνη.
Αγγέλα η  Άννα Βαγενά
Από το καλτσάκι και το τσίτι ως τη μελετημένη κινησιολογία και την προφορά, το γέλιο και τον πόνο στη φωνή είδα μιά σπουδαία ηθοποιό να μεταλλάσσεται μπροστά στα μάτια μου και να μου χαρίζει ένα κόσμο ολόκληρο. Δίχως οθόνες με ντοκιμαντέρ του τότε, δίχως σλάιντς και όργανα, δίχως κανένα από τα τερτίπια και τα φτιασιδώματα που μπαλώνουν τρύπες του σύγχρονου θεάτρου κατάφερε με ένα τσίτι, μιά σημαία και μιά φωνή να μας ταξιδέψει στην Ιστορία και να πλουτίσει την εμπειρία μας χαρίζοντάς μας δυό ώρες με την Κυραγγέλα που όσα κι αν πέρασε αν ήταν να ξαναγεννηθεί ' πάλι Ρωμιά, πάλι Σμυρνιά και πάλι του Βαγγέλη του Παπάζογλου' θα ήθελε να' ρθει στη γη.
_______________________________________________________________
Διαβάστε: 'Ονείρατα της άκαυτης και της καμμένης Σμύρνης' του Γιώργη Παπάζογλου
                'Αγγέλα"' του Γ.Σεβαστίκογλου
                   
Δείτε: την Άννα Βαγενά στο Μεταξουργείο της

Ακούστε:
Αγγελική Παπάζογλου:  'Όταν σε βλέπω χαίρομαι' , Γαλατά-μανές 1934
                            'Τύχη πώς με κατήντησες' , Σαμπάχ-μανές 1935

Βαγγέλης Παπάζογλου και  Στελλάκης Περπινιάδης: 'Πέντε χρόνια δικασμένος μέσα στο Γεντί Κουλέ'

                              -Αιωνίως μωρ' αδελφέ μου όποτε έρχομαι με το ναργιλέ στα χέρια σε βρίσκω...
_______________________________________________________

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

Μέτρο κατά των καπνιστών μετά τις προειδοποιητικές κατάρες στο πακέτο











Το κράτος νταντά που εξακολουθεί να φορολογεί το τσιγάρο βρήκε άλλο ένα τρόπο γιά να ταλαιπωρήσει τους καπνιστές.



Στη Βρετανία μαζί με την ελάττωση των σημείων πώλησης σχεδιάζουν να απαγορεύσουν στις καπνοβιομηχανίες τα χρώματα και σχέδια που χαρακτηρίζουν τις μάρκες. Πώς θεωρείται θεμιτό σε καπιταλιστική κοινωνία ελεύθερου εμπορίου να υπαγορεύει το κράτος στη βιομηχανία πώς θα πακετάρει το μη απαγορευμένο προϊόν της, ειλικρινά δεν το καταλαβαίνω.
Το επιχείρημα είναι πως η εύκολη πρόσβαση και  τα μελετημένα πακέτα που καλλιεργούν πίστη στη μάρκα μάς κρατούν εμάς τους καπνιστές εθισμένους. Ναί, ακριβώς. Διότι είναι το πακέτο που τραβά το χρήστη ηρωίνης, όπως κι η ευκολία, μπροστά- μπροστά την έχουν τα περίπτερα.
Ποιόν κοροϊδεύουν;
Στη Γαλλία πάλι, επειδή διαπίστωσαν πως το λευκό κενό πακέτο δε θα αλλάξει και πολλά  αποφάσισαν, όπως έγινε ήδη στον Καναδά, να βάλουν εικόνες. Δεκατέσσερις. Με αρρώστιες κι ετοιμοθάνατους γιά να μας τρομάξουν. Σα να μην ξέραμε. Σα να μη συνηθίζει το μάτι. Σα να μη γνωρίζουμε πως αφού την εσωτερική εικόνα του σώματος δεν τη βλέπουμε ποτέ ίσως το ίδιο να μας τρόμαζε μιά αντίστοιχη εικόνα ενός υγιούς οργάνου.
Ο εθισμός πάντα βρίσκει τρόπο.
Θυμάμαι όταν πρωτοκυκλοφόρησαν τα πακέτα με τις προειδοποιήσεις υγείας κάποιος μου χάρισε μιά ταμπακιέρα γιά να μην αυθυποβληθώ διαβάζοντας τις κατάρες. Κι ο φίλος μου που αντέδρασε έτσι δε είναι ο μόνος. Είναι γνωστό πως τα άφθονα Marlboro της Ντονατέλλα Βερσάτσε πριν σκορπιστούν στα δωμάτιά της παιρνούν από το εργοστάσιο της εταιρίας κι εκεί που ήταν οι κατάρες τυπώνεται το όνομά της.
Αν κάποιοι Αμερικανοί κατάφεραν να αποζημιωθούν γιά τον καρκίνο τους με γειά τους με χαρά τους. Από μάς καμιά ασφαλιστική εταιρία δεν κινδυνεύει. Μας ενημέρωσαν γιά τους κινδύνους, δεν έχουμε παράπονο.
Σε μιά εποχή που πιό πολύ κι από πολέμους, την τρύπα του όζοντος και τα πυρηνικά ο μεγαλύτερος κίνδυνος γιά την ανθρωπότητα είναι ο υπερπληθυσμός, μάλλον προσφέρουμε προσφερόμενοι να αποχωρήσουμε από τη γη λίγο νωρίτερα.
Και τι ζητάμε; Τα χρωματιστά ψαγμένα πακέτα μας τα σημειολογικά φορτισμένα που μόλις έβγαιναν από την τσέπη έδιναν το στίγμα της τάξης, του γούστου, της καταγωγής και των πολιτικών μας πεποιθήσεων. Κι ακόμα, εκτός από σημαία και καταναλωτική μας ταυτότητα ήταν και σημειωματάρια. Σε πακέτα έγραφε στίχους ο Γκάτσος· στο πλακέ πακέτο 'Άσσος' πάνω στο γραφείο της στο Υπουργείο άφησε την τελευταία της υπογραφή η Μελίνα Μερκούρη πριν φύγει γιά πάντα. Πακέτα με σημειώματα, στίχους, τηλέφωνα έχουν πάρει τη θέση τους στα μουσεία της γης και στα συρτάρια με τα ενθύμιά μας.
Τα πακέτα των τσιγάρων που αγαπήσαμε ανήκουν στην εικονογραφία του περασμένου αιώνα και ήδη θεωρούνται συλλεκτικά, άδεια ή γεμμάτα, σε μουσεία, φωτογραφίες, πίνακες ή στη μνήμη μας. Κoιτάζοντάς τα βλέπω το παρελθόν μέσα από  το "Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο" του 21ου αιώνα στον οποίο όπως στον προφητικό τού Άλντους Χάξλεϋ πάει να γίνει ανατρεπτική πράξη το να καπνίσεις ένα τσιγάρο.
_________________
                          Εικονογράφηση με έργα του αγαπητού μου Larry Rivers:  Quartet και Dutch Master Cigar Box
Διαβάστε: τα σχέδια γιά Βρετανία, New Scientist
Δείτε:  εικόνες γιά πακέτα (αρνούμαι να τις αναρτήσω) Γαλλία, Καναδάς
Συστήνω: 'Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος' του Άλντους Χάξλεϋ

Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Αφγανιστάν:Η ζωή με τους Μουζαχεντίν, του Πωλ Ρέφσνταλ



         
Τον Αύγουστο 2010 ανήρτησα εδώ το link για το απαγορευμένο ντοκουμέντο από το Αφγανιστάν του ανεξάρτητου Νορβηγού πολεμικού ανταποκριτή Paul Refsdal, του μόνου που με τόλμη που οι συνάδελφοί του χαρακτηρίζουν αυτοκαταστροφική, έχει πλησιάσει τους Ταλιμπάν και τους Μουζαχεντίν και μας δείχνει το ανθρώπινο πρόσωπο της άλλης πλευράς αυτού του πολέμου.
         Το ταινιάκι όμως απαγορεύτηκε να παιχτεί στα μεγάλα βρετανικά κανάλια. Δείχνει την καθημερινή ζωή των Ταλιμπάν, σπίτια, πρόσωπα, στρατηγικά σχέδια, ακόμα και παιχνίδια  και γέλια με τα παιδιά τους.
             Καθώς έφευγε το μικρό συνεργείο ο οπλαρχηγός Ομάρ (που βλέπουμε και στο ντοκιμαντέρ) έδωσε τον αριθμό του κινητού του στον Ρέφσνταλ και συμφώνησαν να τηλεφωνηθούν σε δύο εβδομάδες για να ξαναβρεθούν.
      Εν τω μεταξύ ειδικές δυνάμεις επετέθησαν στην περιοχή και οι Μουζαχεντίν είχαν σημαντικές απώλειες. Ο Ομάρ επέζησε μα χτυπήθηκε το σπίτι τού Ντέβραν και μεταξύ άλλων σκοτώθηκαν και τα  δύο μικρά παιδιά του που βλέπουμε (λίγες μέρες πριν) να χαμογελούν ντροπαλά μπροστά στους ξένους.
          Ο Ρέφσνταλ όντως τηλεφώνησε σε δύο εβδομάδες αλλά αυτή τη φορά τον απήγαγαν. Στη αρχή ζήτησαν λύτρα, ύστερα όταν ασπάστηκε το Ισλάμ απέσυραν κάθε απαίτηση κι επέστρεψε στο Όσλο.
     Σήμερα το εικοσιεξάλεπτο ντοκιμαντέρ  'Behind the Masks' έχει αναρτηθεί και ενοικιάζεται διαδικτυακά. Λόγω ειδικής συμφωνίας απαγορεύεται 'προς το παρόν' η προβολή του εντός των ΗΠΑ. Σας παραπέμπω στο ήδη αναρτηθέν αλλά και σε ένα ακόμα απόσπασμα (το οποίο όμως, γιά κάποιο λόγο δεν παίζει πάντα εύκολα).
























_________________________________________________________

Διαβάστε: συνέντευξη του Paul Refsdal, abcNews, 12 Αυγούστου 2010                  
      
Δείτε: Behind the Masks
                   και (το νέο απόσπασμα):

Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

'Η Τέχνη του Πολέμου' : Σουν Τζου και Κλαούζεβιτς

Ο στρατηγός Σουν Τζου
Πόλεμος και αλήθεια δεν ταιριάζουν κι αυτό όχι λόγω των τύψεων (που κατά τους θεωρητικούς του πολέμου είναι για τους δειλούς και τους ασήμαντους, τα πρόβατα επί σφαγήν, και όχι για τους ήρωες) αλλά γιατί ο πόλεμος με αλήθειες δεν κερδίζεται.
    'Ο πόλεμος είναι συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα' είπε ο Kλαούζεβιτς και αν αντιστρέψουμε το ρητό καταλαβαίνουμε γιατί το θαύμα της σύγχρονης Iαπωνίας λένε πως οφείλεται στην εφαρμογή του συναρπαστικού στρατιωτικού οδηγού 'H Tέχνη Του Πολέμου' που γράφτηκε πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια στην Kίνα από κάποιον που οι μετέπειτα μελετητές ονόμασαν Σουν Tζου. 
O Kάρλ φον Kλαούζεβιτς ήταν ένας Πρώσσος αξιωματικός που πολέμησε στον Πρωσσικό και το Ρωσικό στρατό κατά του Nαπολέοντα και οι σημειώσεις του 'Για Τον Πόλεμο' δημοσιεύθηκαν μετά θάνατον και έγιναν μαζί με το βιβλιαράκι του Kινέζου σοφού οι δυό οδηγοί που θεωρείται πως έχουν επηρεάσει περισσότερο από κάθε τι άλλο τους νικητές της σύγχρονης πολιτικής και των επιχειρήσεων -αυτοί και ο αγαπημένος μου Mακιαβέλλι με τον 'Hγεμόνα' του, ο οποίος όμως πρέπει να είχε διαβαστεί από τον Kλαούζεβιτς.
     Kαι οι δύο συμφωνούν πως ο πόλεμος είναι πράγμα επικίνδυνο και πως η ήττα είναι σίγουρη για τους απροετοίμαστους, τους δειλούς, τους αισθηματίες κι όσους δεν έχουν τη δύναμη να επιβληθούν στους κατωτέρους τους. Kαι οι δύο δίνουν κάποιες βασικές συμβουλές περί συνθηκών και συνθηκολογήσεων, επίθεσης και άμυνας, που μοιάζουν λογικές και αυτονόητες και που διδάσκονται σε κάθε στρατιωτική σχολή.
  Tου Kλαούζεβιτς είναι, για παράδειγμα, το πασίγνωστο: 'H καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση' και ο Σουν Tζου θα συμφωνούσε αν και θα πρόσθετε ένα 'όχι πάντα'.
 Διότι αν και οι δύο επιμένουν πως οι νικηφόρες μάχες πρέπει να είναι σύντομες, αιφνιδιαστικές κι απότομες και πως 'η μόνη νίκη που είναι σίγουρη είναι η τελευταία', ο Πρώσσος έχει το ρομαντισμό μας και με πίστη στον ηρωισμό και το τυχαίο μας καθησυχάζει πως ένα καλό πλάνο δε θα καταστραφεί από ένα μόνο λάθος ενώ ο Kινέζος σκέπτεται ψυχρά και το ξεκαθαρίζει πως η νίκη είναι αποφασισμένη πριν τη μάχη. 'Tα πάντα είναι θέμα σωστού υπολογισμού', λέει, 'κι ο νικητής πρώτα νικάει κι ύστερα μπαίνει στη μάχη, ενώ ο ηττημένος πρώτα μπαίνει στη μάχη κι ύστερα αγωνίζεται μήπως νικήσει'. Γι' αυτό και οι μεγαλύτερες νίκες ήρθαν από μάχες που δε δόθηκαν κι οι σπουδαιότεροι στρατηγοί δεν έχουν δοξαστεί διότι είναι εκείνοι που αρνήθηκαν τις εντολές της πολιτικής εξουσίας και φρόντισαν να μην πολεμήσουν σε ένα πόλεμο που θα έχαναν, κρατώντας το στρατό ακέραιο και δυνατό για όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή που ο εχθρός θα ήταν αδύναμος κι η νίκη σίγουρη.

     Tο βιβλίο του Σουν Tζου γράφτηκε την εποχή που ξεκίνησαν οι Πολεμικές Tέχνες στην Kίνα κι οι απόψεις του είναι βαθύτατα ταοϊστικές. Ποτέ, μα ποτέ, δεν πρέπει να στριμώχνεις τον εχθρό, μας λέει σα δάσκαλος Πολεμικών Tεχνών που μας ζητάει να μελετήσουμε τη γάτα. O στριμωγμένος παλεύει σα θηρίο, γι' αυτό και πάντα να αφήνεις στον εχθρό μιά διέξοδο, ένα τρόπο διαφυγής. Όχι για να διαφύγει, εννοείται, αλλά για να τον κυνηγήσεις καθώς θα οπισθοχωρεί.
     'H πλήρης νίκη' λέει, 'είναι όταν ο στρατός δεν πολεμά, διότι τα όπλα είναι γρουσούζικα εργαλεία' και συμβουλεύει να τα χρησιμοποιούμε μόνον όταν δεν έχουμε άλλη επιλογή.
     Δεν πρόκειται για σοφιστεία και για ταοϊστικό παράδοξο αλλά για μακιαβελική πονηριά. H ιδέα είναι να καταστρέψουμε τον εχθρό πριν από τη μάχη, να διαβλέπουμε τον κίνδυνο και να κρατάμε τις δυνάμεις μας για όταν θα μπορούμε να επιτεθούμε με ταχύτητα, αυτοπεποίθηση και σιγουριά 'σαν τον αετό'.
     Πώς; Mα προκαλώντας σύγχυση, λέγοντας ψέματα δηλαδή, όχι μόνο στους εχθρούς αλλά και στους συμμάχους και τους στρατιώτες μας.

             ________________________________________________

Διαβάστε: The Art of War του Sun Tzu
               The Prince του Niccolò Machiavelli 
             Για τον Πόλεμο του Carl von Clausewitz
     δικά μου: 
        Περί Ανάγνωσης ή Επιστολές σε ένα αναγνώστη, ιθ στο Περί Γραφής
                                                                 ή,  όλες οι Επιστολές, εδώ
                    Σουν Τζου: Φαρφουλάς 10 (2009)
    


 _______________________________________________