Η αντιγραφή του Τισιανού», (1971) |
Το «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις» που αποδίδεται στον Τσαρούχη έχει γίνει θέσφατον που χρησιμοποιείται συχνότατα διότι ταιριάζει με την σύγχρονη ελληνική κουτοπονηριά και δυσπιστία. Είναι η κομψότερη εκδοχή του «πώς το παιζεις», «τι μας παριστάνεις» και «ποιος νομίζεις ότι είσαι».
Το άκουσα πάλι
προχθές κι αισθάνομαι πως ήρθε η ώρα να υπενθυμίσει κάποιος πρώτα-πρώτα ότι ο Τσαρούχης δήλωνε πως ΔΕΝ ήταν δικό
του αλλά του δηκτικότατου ηθοποιού Τζ. Καρούσου από όταν κάποτε στο
Εθνικό τους έφεραν έναν νεόκοπο σκηνοθέτη εξ Αμερικής.
Η φράση
χρησιμοποιήθηκε σκωπτικά, μιά φορά σε μιά περίπτωση κι είναι λιγάκι ειρωνεία
αυτό ειδικά το ρητό να αποδίδεται στον Τσαρούχη, τον εύστροφο κι ετοιμόλογο
σπουδαίο ζωγράφο που υπέφερε τα πάνδεινα στα νιάτα του από τις προκαταλήψεις
του «πώς είσαι έτσι» και «από πού κι ως πού εσύ» εκείνων που φοβούνται κάθε τι
που ξεφεύγει από ό,τι οι ίδιοι θεωρούν φυσιολογικό.
Όμως, καιρός να
το ξανασκεφτούν διότι το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού είναι εδώ κι εξήντα
χρόνια παγκόσμιο δικαίωμα του ανθρώπου (με αυτονόητη εξαίρεση την παράνομη
παραπλάνηση, πλαστοπροσωπία κ.λ.)
Διότι στις 10
Δεκεμβρίου του 1948 στα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν την Διακήρυξη των
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κατά την οποία «όλα τα ανθρώπινα πλάσματα
γεννιούνται ελεύθερα και ίσα σε αξιοπρέπεια» «προικισμένα με λογική και
συνείδηση» ανεξαρτήτως φυλής ή φύλου, χρώματος, ηλικίας, καταγωγής, ενδυμασίας,
ή κάθε άλλης κοινωνικής θέσης ή κατάστασης».
Κι επίσης όλοι
μας είμαστε αθώοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου και κανείς δε
δικαιούται να υπονομεύσει την προσωπική μας ζωή, την τιμή ή τη φήμη μας.
Η αμφισβήτηση
του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού είναι η κορυφή ενός παγόβουνου που από κάτω
κρύβει προκαταλήψεις και μηχανισμούς καταπίεσης και στη βάση του έχει το
ρατσισμό, το φασισμό και τη δουλεία.
Μπορεί η λοταρία
του σπέρματος να μας έφερε σ’ ένα τόπο που γκρινιάζουμε για οικονομική ύφεση
και το ποιοι νομίζουμε πως είμαστε αλλά καλό είναι πού και πού να αναθεωρούμε τα
χιλιοειπωμένα και να κρατάμε την ουσία.
Και η ουσία
είναι πως είμαστε περίπλοκοι κι απρόβλεπτοι και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να
μας αμφισβητεί εκτός κι αν έχει συγκεκριμένες αποδείξεις και λόγους να τις
μεταχειριστεί.
_____________________________________________________