45 Γιάννηδες: παροιμίες και τραγούδια

 

«Σπίτι δίχως Γιάννη προκοπή δεν κάνει» 

κι αφού «δεν είναι κάθε μέρα τ’ Άι-Γιαννιού» και σήμερα γιορτάζετε (

εύχομαι

Χρόνια Πολλά στους Γιάννηδες

να σάς χαιρόμαστε με γλέντια και γιορτές!

 

Ακολουθούν λίγα για το όνομα μα,

μια κι οι Γιάννηδες  έχετε τις πιο πολλές παροιμίες, 

σας τις συνέλλεξα, μαζί με τραγούδια γιά σάς, 

μικρό δωράκι για σήμερα.

Με πρώτες-πρώτες την όχι πολύ γνωστή μα αγαπημένη μου: 

«Γιάννη είχα, Γιάννη έχω·

κι άμα πάλι θα χηρέψω

μόνο Γιάννη θα γυρέψω» 

 

 την πασίγνωστη:

«Καμμιά δε έκανε παιδί, 

μόνο η Μαριώ το Γιάννη»

και την περί οπτικής όταν μας καταλαμβάνουν πάθη:

«Κάνε Γιάννο μ’ τη δουλειά σου, κι ύστερα και πάλι θειά σου»

καθώς και το εκσυγχρονισθέν:

―Τι 'χες Γιάννη;

―Τι 'χα panda

 

 

Ακολουθούν, αρχίζοντας από γνωστές και προχωρώντας προς σπανιότερες:

 

Σαράντα πέντε Γιάννηδες ενός κοκκόρου γνώση

 

Τα καλά του Γιάννη θέλεις μα το Γιάννη δεν τον θέλεις

 

Ακόμα δεν τον είδαμε Γιάννη τον εβγάλαμε

 

Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει

 

Τι είχες Γιάννη τι είχα πάντα

 

Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη

 

Πότε ο Γιάννης δεν μπορεί, πότε ο κώλος του πονεί

 

Όχι Γιάννης … Γιαννάκης

 

―Τι κάνεις Γιάννη; 

―Κουκιά σπέρνω

― Τι κάνουν τα παιδιά σου;

―Όπου να’ναι θα φυτρώσουν

 

Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω μέλι

ή Να σε κάψω Γιάννη, να σʼ αλείψω λάδι

 

Λιγότερο γνωστές:

 

‘Οποια μπλέξει με το Γιάννη όμορφη ζωή θα κάνει

 

Κόψε κέδρο, φτιάξε Αντώνη 

και από πλάτανο Θανάση, 

εάν πεις και για το Γιάννη, 

όποιο ξύλο να ʽναι κάνει.

 

 

Κατά το μαστρο-Γιάννη και τα κοπέλια του

 

Και άγνωστές μου, ως τώρα:

Άμα ακούς Μαρία – Γιάννη, βάλε ψάρια στο τηγάνι.

Όλοι μιλούν για τ’ άρματα και ο Γιάννης για την πίτα

ή

Όπου γάμος και τραπέζι ο Γιαννάκης εις τη μέση

 

Όλη μέρα καλογιάννη και το βράδυ κακογιάννη

Πιάσ’ το Γιάννη τον άπιαστο

Σέρνει ο Γιάννης το Γιαννάκη, κι η Γιαννάκαινα το Γιάννη

Απόξω Γιάννης μέσα Σουλεϊμάνης

Γιάννης καβάλα στ’ άλογο και τ’ άλογο αραδούσε

 

Για το όνομα

Το όνομα Ιωάννης προέρχεται από το εβραϊκό όνομα יוחנן ( חנן Yôḥānān(Γιοάναν), συντετμημένημορφή του ονόματος יהוחנן (Γιεχόαναν). Παραδοσιακά μεταφράζεται ως «Δώρο Θεού», γι'αυτό και συνήθως θεωρείται αντίστοιχο του Θεόδωρου και Θεοδώρητου. Κατά wikipedia λίγο διαφορετικά: «Ο Γιαχβέ στάθηκε γενναιόδωρος».

Στο Χριστιανισμό είναι ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και ο Ευαγγελιστής. Το όνομα έγινε πολύ δημοφιλές σε Ανατολή και Δύση, και μέσω των λατινικών προέκυψαν στις νεότερες ευρωπαϊκές γλώσσες ο Τζον και ο Ζαν, ο Τζοβάνι, ο Χουάν, ο Ζοάο, αλλά και ο Γιόχαν, ο Χανς, ο Γιενς, ο Ιβάν, ο Γιαν και ο Γιάννος με τα θηλυκά τους Χάννες, Γιάννες, Ιωάννες, Τζοβάννες, Ιβάνες κλ.

Βιβλική Εβραϊκή (αρχική μορφή) יהוחנן Yəhôḥānān

Βιβλική Εβραϊκή יוחנן Yôḥānān

Εβραϊκά Yoḥanan

Ισραηλιτικά Εβραϊκά Yochanan, שון (Shon)

 

Ελληνιστική Κοινή Ἰωάν(ν)ης , θηλ. Ἰωάννα

Ελληνικά Γιάννης, Γιάννος, θηλ. Γιάννα

Λατινικά Ioannes, Joannes, θηλ. Ioanna, Joanna

 

Αραβικά  (Yaḥyā)

Τουρκικά Yahya

Βουλγαρικά Яни, Янко (Yani, Yanko), θυλ. Яна, Яница (Yana, Yanitsa)

Йоан (Yoan), θηλ. Йоана (Yoana)

Βουλγαρικά/Ρωσικά Иван (Ivan), θηλ. Ивана (Ivana)

 

Αλβανικά Gjon

Τσεχικά/Πολωνικά Jan

/Ολλανδικά/Σουηδικά Jan

Αγγλικά John, υποκ. Johnny

Γαλλικά Jean, θηλ. Jeanne, υποκ. θηλ. Jeannette

Αγγλικά Shawn

θηλ. Jan, Jane, Joan, Jean, υποκ. θηλ. Janet

Ιρλανδικά Eóin

Σκωτσέζικα Ián, Iáin

Ιρλανδικά Seán, υποκ. θηλ. Sinéad

Ουαλικά Ieuan, Evan, Jone, Shone

 

Γερμανικά Hans, Jan, Johann, Johannes, θηλ. Johanna, Joanna

Καταλανικά Joan, υποκ. Jan, θηλ. Joana

Γαλικιανά Xoán

Ουγγρικά/Σλοβακικά Ján

Ουγγρικά János , υποκ.: Jani

Ισλανδικά Jón

Λιθουανικά Janis

Ρουμανικά Iancu, Ioan, Ion, υποκ. Nelu, Ionel, Ionica

Σλοβενικά Janez

Ιταλικά Giovanni, Gianni, Gian, θηλ. Giovanna, Gianna

Ιρλανδικά θηλ. Siobhán

Ιαπωνικά ヨハネ (Yohane)

Κινέζικα Yuehan

Ταϊβανέζικα Iok-hān (προτεστάντες), Jio̍k-bōng (καθολικοί)

Πορτογαλικά João, θηλ. Joana

Ισπανικά Juan, θηλ. Juana, υποκ. θυλ. Juanita

Παλιά Σλαβονική Ιωан (Ioan), θηλ. Ioana

Κροατικά/Σλοβακικά Ivan, θυλ. Ivana

Πολωνικά Jan, θηλ. Janina, Joanna

Ρουμανικά Ion, Ioan, υποκ. Ionel, Ionuţ, Nelu, Ionică θηλ. Ioana, θηλ. υποκ. Oana

Σερβικά Jovan, θηλ. Jovanka και Jovana

Ουκρανικά Іван (Ivan), υποκ. Івась (Ivas'), Івасик, (Ivasyk), θυλ. Іванна (Ivanna)

Γεωργιανη γλώσσα Vano (ვანო)

Τραγούδια (σύνδεσμοι)

45 ΓΙΑΝΝΗΔΕΣ στον Αη Γιάννη Ρέντη.

 - ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ https://www.youtube.com/watch?v=RW4wB8L3Ibw

 

ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥ ΤΟ ΜΑΝΤΗΛΙ ΣΟΥ (Δημοτικό)

ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ

Γιάννη μου το μαντήλι σου

Τι το χεις λερωμένο, βρε Γιαννάκη μου

Τι το ‘χεις λερωμένο, βρε παλικαράκι μου.

 

Το λέρωσε, το λέρωσε, άηντε

Το λέρωσε η ξενιτιά…

 

Σηκώσ’ απάνου Γιάννο μου   (Δημοτικό)

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΙΔΕΡΗΣ https://www.youtube.com/watch?v=vWJBeDBVp4o

Σηκώσ’ απάνω Γιάννο μου

Και μη βαριοκοιμάσαι,

Βρέχει ουρανός…

 

 

Μπάρμπα Γιάννης κανατάς

Επιτροπάκης Πέτρος  (1870, καντάδα) https://www.youtube.com/watch?v=Z9ChNm3dD9c

Επίσης και από την Ελβίρα ντε Ιντάλγκο

https://www.youtube.com/watch?v=B2Xv8Uj4j0Q

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΣΙΚΛΗΣ, 1930, Α. ΚΩΣΤΗΣ   (Κώστας Μπέζος)

https://www.youtube.com/watch?v=iCwnXrKrNnE

«Βρε συ Γιάννη αργιλά

Γέμισέ μας το λουλά …

»

Με του Τσιγκρού τη φυλακή

Βρίσκεις λουλά και τουμπεκί

 

Βρίσκεις φίλους χασικλήδες

Που ναι όλοι μερακλήδες…»

 

 Γεια σου Γιαννη τι χαμπάρια

 - Μπινης Χιωτης Ζωη Ναχη 1951

Και  

ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΓΙΑΝΝΗ - ΧΙΩΤΗΣ - ΜΑΙΡΗ ΛΙΝΤΑ https://www.youtube.com/watch?v=oF7eEbN9vH0&list=PLQ7rQPlrSdC_NS9yPL7k4ZRG25uwbX1Jy&index=10

 «Γειά σου Γιάννη τι χαμπάρια

γιατί είσαι λυπημένος

Το τραγούδι του Γιάννη Βασίλης Τσιτσάνης για το θάνατο του Γιάννη Παπαϊωάννου

‘Τώρα σε κλαίνε οι Τζιτσιφιές

Κι οι μάγκες όλοι του ντουνιά

Σε κλαίνε απαρηγόρητα

Γιάννη με τη χρυσή καρδιά https://www.youtube.com/watch?v=XVwkWclxrWw

 

Ο Γιάννης ο Φονιάς, Χατζηδάκις-Γκάτσος ‘Αθανασία’ 

Μητσιάς-Γαλάνη https://www.youtube.com/watch?v=cP2_CuDuvhs

ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ: https://www.youtube.com/watch?v=uDhHtLIlX2k

 

 

45 ΓΙΑΝΝΗΔΕΣ στον Αη Γιάννη Ρέντη.

 - ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ https://www.youtube.com/watch?v=RW4wB8L3Ibw

 

Lifo 14 ελληνικά τραγούδια για έναν Γιάννη

https://www.lifo.gr/blogs/prosklitirio_nekron/14-ellinika-tragoydia-gia-enan-gianni