Το πρώτο τραίνο οι Έλληνες Εβραίοι και η εξέγερση στο Άουσβιτς

Ξημερώματα της 15 Μαρτίου 1943 ξεκίνησε το πρώτο τραίνο από τη Θεσσαλονίκη για τα στρατόπεδα καταναγκαστικών έργων και εξόντωσης Άουσβιτς - Μπίργκεναου.

Συνολικά πάνω από 48.000 'Ελληνες Eβραίοι εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς, στο Μπίργκεναου και στο Μπέργκεν-Μπέλσεν. Επέστρεψαν 2.000.
Υπολογίζεται ότι πριν τον πόλεμο οι ΄Ελληνες Εβραίοι ήταν 77.000 από τους οποίους οι 57.000 στη Θεσσαλονίκη (και ζήτημα είναι αν γύρισαν 3000).

Τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί πολλές μελέτες και αφηγήσεις για την ιστορία των Ελλήνων Εβραίων, Ρωμανιωτών ή Σεφαρδιτών. Τα βιβλία πολλά και σημαντικά. Διότι η ιστορία αιώνων δε σβήνει με τη βία.

Μεταφέρω ελάχιστα:

Στο κεφάλαιο που μιλά για την επιβίωση στο Άουσβιτς, γράφει ο Πρίμο Λέβι:

«Οι επαγγελματίες έμποροι του 'Χρηματιστηρίου στέκονται ο καθένας στη συνηθισμένη του γωνιά· και πρώτοι απ' όλους οι Έλληνες, ακίνητοι και σιωπηλοί σαν τη Σφίγγα, ανακούρκουδα στο χώμα πίσω από τις καραβάνες με την πηχτή σούπα,καρπός μόχθου, απάτης και της εθνικής τους αλληλεγγύης. Έχουν απομείνει ελάχιστοι πλέον αλλά η συμβολή τους στη φυσιογνωμία του στρατοπέδου, καθώς και στην αργκό του, είναι σπουδαία, Όλοι ξέρουν τι σημαίνει «καραβάνα» και ότι «la comedera es buena≥ σημαίνει η σούπα είναι καλή· η λέξη που εκφράζει γενικά την κλοπή είναι «κλέψει-κλέψει» [klepsi-klepsi],προφανώς ελληνικής προέλευσης.

Αυτοί οι ελάχιστοι επιζώντες της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης των δυο γλωσσών, ελληνικών και ισπανικών, και των πολυάριθμων δραστηριοτήτων, είναι οι συνειδητοί θεματοφύλακες της μιας αυθεντικής γήινης σοφίας, σύγκλισης όλων των πολιτισμών της Μεσογείου, Ότι αυτή η σοφία εκδηλώνεται με τη συστηματική και επιστημονική πρακτική των εφόδων στα φορτία και το μονοπώλιο του Χρηματιστηρίου, δε θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε ότι η αποστροφή τους στην αυθαίρετη θηριωδία, η εκπληκτική πίστη τους στην ύπαρξη μιας εν δυνάμει ανθρώπινης αξιοπρέπειας έκαναν τους Έλληνες τον πιο συνεπή εθνική πυρήνα του στρατοπέδου και υπό αυτή την άποψη τον πιο πολιτισμένο...»

Γι αυτό λέει η ομάδα των Ελλήνων Εβραίων ενέπνεε φόβο και δέος στους συγκρατούμενους στους άγριους Κάπο και στους Ες Ες.

Οι έλληνες Εβραίοι όμως έμειναν θρυλικοί και για την εξέγερση.

Αυτές οι πινακίδες εμφανίστηκαν σε εβραϊκά καταστήματα ήδη από τις 21 Απριλίου του 1941, μόλις 12 ημέρες μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης απ’ τους Γερμανούς.

Μεταφέρω από το αξιόλογο xyz contagion 
και ακολουθεί video:

«Στις 7 Οκτωβρίου του 1944, ημέρα Σάββατο, οι Γερμανοί επιχείρησαν να απομακρύνουν επιπλέον 200 άνδρες (Έλληνες και Ούγγρους) που είχαν ήδη επιλεγεί για εξόντωση. Ήταν περίπου 14.30 το μεσημέρι, όταν μια ομάδα των Ες-Ες έφτασε με ονομαστικούς καταλόγους για τη δεύτερη διαλογή […] Όταν άρχισαν να εκφωνούν τα ονόματα των Ελλήνων, κανείς δεν απάντησε. Σε κάποια στιγμή μια φωνή (πιθανόν του Ιωσήφ Βαρούχ) στα ελληνικά: ‘θα γίνει ή όχι το ντου που λέγαμε;’ Αμέσως όρμησαν στους Γερμανούς φρουρούς, τους αφόπλισαν και οχυρώθηκαν μέσα στο κρεματόριο ΙΙΙ με τα λίγα όπλα που διέθεταν, αναμένοντας από τους συντρόφους τους να κινηθούν. Δυστυχώς, αν και μυημένοι στο σχέδιο της εξέγερσης, οι άνδρες στα άλλα κρεματόρια δεν κινήθηκαν [..]. Μέσα σε ελάχιστη ώρα, ισχυρές δυνάμεις της φρουράς με πολυβόλα και σκυλιά περικύκλωσαν την περιοχή και ξεκίνησε μια ηρωική αλλά απελπιστικά άνιση μάχη. [...]

Από τους 300 Έλληνες Εβραίους που πήραν μέρος στην εξέγερση, επέζησαν μόνο οι 26. Οι περισσότεροι έπεσαν ηρωικά κάτω από τη βροχή σφαιρών, ενώ οι υπόλοιποι που παραδόθηκαν εκτελέστηκαν επί τόπου, όπως ο Μωύς Ααρών, ο Ιακώβ (Βίκο) Μπρούδο, ο Ισαάκ Βαρούχ (ανήκαν στο κρεματόριο IV) και ο Σαμ Καράσσο..

Όσοι Έλληνες Εβραίοι από τα άλλα κρεματόρια και το γειτονικό Kanada παρακολουθούσαν τα γεγονότα, ανήμποροι να αντιδράσουν, θυμούνται πως μέσα στους κρότους και τα ουρλιαχτά ακούγονταν ο ελληνικός Εθνικός Ύμνος.

Μπορεί η εξέγερση εκείνη να απέτυχε- αν και ποτέ δεν διαλευκάνθηκε από ποιον προδόθηκε- αλλά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μαρτυρία του διασωθέντα Μαρσέλ Νατζαρή: “Eστω και διά ολίγα λεπτά ευρέθησαν ελεύθεροι”».

[Απόσπασμα από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, προϊσταμένης της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, "Ελληνες στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου", εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2009 (κλικ εδώ).

Πολύ λίγες πληροφορίες και στοιχεία θα βρει όποιος ψάξει την άγνωστη αυτή ιστορία. Εκτός από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, ο Σπύρος Κουζινόπουλος έχει αφιερώσει ένα ολιγοσέλιδο υποκεφάλαιο στο βιβλίο του "Υπόθεση Αλόις Μπρούνερ", εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2005 (κλικ εδώ) και ορισμένα στοιχεία για τους Εβραίους κρατούμενους Sonderkommando υπάρχουν στο βιβλίο του Σλόμο Βενέτσια με τίτλο "Sonderkommando", εκδόσεις Πατάκη, 2008 (κλικ εδώ).