Περί 4ου τοίχου στοχασμοί ― για να συντελεστεί το θαύμα

Η Τέχνη δεν είναι πρόφαση.

Η Τέχνη δεν είναι δικαιολογία.

Η Τέχνη δεν είναι διαβατήριο κανενός και για πουθενά.

Δηλαδή:

Ο Δούρειος Ίππος δεν ήταν έργο Τέχνης.

Ο Δούρειος Ίππος ήταν έργο τεχνίτη.

Η Τέχνη είναι εξιστόρηση της πορείας της ανθρώπινης συνείδησης.

Η Τέχνη μένει και διηγείται τη διαδρομή μας.

Η Τέχνη εξιστορεί την ανθρώπινη εξέλιξη μέσα από τα βιώματα. Γιατί στην Τέχνη δεν υπάρχουν γεγονότα, μόνο βιώματα.

Για να το δώσω πάλι με το καλύτερο παράδειγμα που έχω βρει: Αν θες να μάθεις τι έγινε στην εκστρατεία του Ναπολέοντα στη Ρωσία διάβασε αφηγήσεις όσων την έζησαν, μάθε τα ιστορικά γεγονότα, αριθμό νεκρών και τραυματιών, κόστος σε ζωές και χρήμα. Αν όμως θες να νιώσεις πώς ήταν στην εκστρατεία του Ναπολέοντα στη Ρωσία διάβασε το Πόλεμος Και Ειρήνη του Τολστόι.  Επειδή κάθε φορά που γελάμε ή δακρύζουμε σε ένα βιβλίο ή μια ταινία, κάθε φορά που σκιρτά η καρδιά με ένα τραγούδι ή που μας κόβεται η αναπνοή μπροστά σε ένα πίνακα, είναι που ζούμε το βίωμα και πλουτίζουμε από την εμπειρία.

Και με την εμπειρία βαθαίνει και πλαταίνει η ενσυναίσθηση. Και με την ενσυναίσθηση εν-συναισθανόμαστε τον πόνο και τη χαρά του άλλου. Και μόνο καταλαβαίνοντας βαθιά, μόνο τότε ξέρουμε τι σημαίνει αγάπη και ειρήνη και ελευθερία και πως δεν είναι πολυτέλεια το να ζεις όπου αγαπάς και με όποιον θέλεις, δεν είναι πολυτέλεια να μη σε διώχνουν από τον τόπο σου και το να μη σε βιάζουν και να μη σε τρομάζουν, και ότι η ανθρώπινη ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα να ζούμε και να ταξιδεύουμε όπου θέλουμε, όπως θέλουμε και με όποιον θέλουμε δεν είναι για τους λίγους μα όλων. Και αξίζει να αγωνιζόμαστε γι αυτό.

Και το άλλο πάλι:

Αν γράψω ένα ποίημα και το κλείσω στο συρτάρι, κάνω Τέχνη;

Ο ηθοποιός που παίζει μόνος το μονόλογο του Άμλετ παίζει Θέατρο;

Όχι.

Διότι για να συντελεστεί το Μυστήριο πρέπει να πέσει ο τέταρτος τοίχος. Χρειάζεται κοινό.

Άρα λοιπόν:

Αν γράψω ένα ποίημα και το κλείσω στο συρτάρι δεν κάνω Τέχνη.

Όμως κάνω Τέχνη αν γράψω ένα ποίημα και δεν το διαβάσει κανείς.

Δηλαδή, με πιο απλό παράδειγμα:

Ο τραγουδιστής που τραγουδά στο μπάνιο δεν κάνει Τέχνη.

Όμως ο τραγουδιστής που κανείς δεν πήγε να τον ακούσει, κάνει. Όπως κάνει κι ο ηθοποιός που παίζει σε άδειο Θέατρο.

Αν το κοινό δε θέλει να αγοράσει τα βιβλία μου, αν το κοινό δεν πληρώσει εισιτήριο να δει το έργο, δεν έχει σημασία, το έργο έγινε, το Μυστήριο συντελείται κι ας μην είδε κανείς το θαύμα.

Αυτά.

Με οργή και λύπη αυτά.

_________________________

Εικόνα

Στον τοίχο μου με το δάχτυλό μου για μέτρο σύγκρισης

Αράχνη  υφάντρα, καλλιτέχνις, δημιουργός

Αράχνη ακούραστη Σεχραζάτ που πλέκει ιστορίες

Αράχνη η τιμωρημένη απ' τους θεούς

Αράχνη φίλη και προστάτις και αγάπη μου.