Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022

Νοτιάδων καταχνιά― Age is a Sin (με ή δίχως ντρόγκα) μα σας προσκαλώ


Δάφνη Χρονοπούλου

 

 

Οι φωτεινές καταχνιές του Φθινοπώρου.

Πίσω από τα αχνά χαμηλά σύννεφα ρόδινες αποχρώσεις από νωρίς, κι είναι όλη η νύχτα μια παρατεταμένη η αυγή. Βουίζουν τα κύματα, βράζουν υπόκωφα δίχως να σκάνε στην ακτή.

Είναι παράξενη η ησυχία φέτος, σα να μάς φέρνει μυστικά. Έτσι ήταν πριν 20 χρόνια, όταν πρωτοαπόκτησα το σπίτι μου. Τόση ησυχία που ξεχώριζε ένα βέλασμα, ένας μονήρης ερωτύλος γάτος ή ένα παπάκι που αγκομαχούσε σε μια μακρινή ανηφόρα.

Μα λίγο-λίγο άλλαζε το νησί· δεν έμεινε Έλληνας (ή κι Ιταλός;) ίσως που να μη φόρτωσε αμάξι ή δίκυκλο και να μην ήρθε «για να δει κι αυτός τη Μύκονο». Ως πρόπερσι. Που μάς ήρθε και ο Covid με την καραντίνα. Κι ύστερα η Κρίση που τ’ ακρίβυνε όλα τόσο που έρχονται μόνο όσοι τους καλύπτει εταιρία, ομάδα αθλητική ή πετρελαιοπηγές… Ρώσσοι και Άραβες οι μόνοι που άντεχαν οικονομικά κι αισθητικά. Ήταν. Μα φέτος είχαμε και πόλεμο στην Ουκρανία, άρα πάνε οι Ρώσοι, μάς τελείωσαν. Πάνε κι οι Τούρκοι ηθοποιοί, τους έφαγε η καταβαράθρωση της λίρας τους. 

Δεν έχει πια τα μηχανάκια,τα αμέτρητα στους δρόμους,  δεν έχει ταξιδιώτες στο αυτοκινητάκι τους. Έχουμε ‘transfer’, λεωφορειάκια και σωφέρ με σκαρπινάκι που κουβαλάνε το έμψυχο φορτίο από το ένα πορτιεροφύλακτο μαγαζί στον άλλο. Ένα Φορτίο βουβό κι αδιάφορο πίσω από μαύρα τζάμια, φορτίο δίχως ενδιαφέροντα,που αδιαφορεί να δει, να καταλάβει, να μυρίσει, να γευτεί ζωή άλλη από εκείνη που παρήγγειλε. Δεν έχουν πλέον σημασία οι τοποθεσίες, θέση ή θέα πλέον δε μετρά στα ενοικιαζόμενα όσο η νεοδμητότης. Καινούργιο να ‘ναι κι όπου να ‘ναι, κι όσο να ‘ναι.

Όχι βεβαίως ότι ο σνομπισμός που πάντα ακολουθεί το νέο χρήμα δεν επηρέασε κι εδώ. Να, η γειτονιά μου ας πούμε- «3 λεπτά από το Namos, με τα πόδια» (λες και θα περπατούσαν), εδώ και 3 χρόνια υπερπουλιέται και τρυπιέται η γη ως τα βάθη για να χτιστούν πανάκριβα εξοχικά- τα ωραία όχι για νοίκιασμα, τ’ άλλα στο τσάκα-τσάκα για να νοικιαστούν για απόσβεση.

Των περιπετειών μου μια γεύση έχετε πάρει από το blog μου, μα, πέραν των βράχων και της διάνοιξης δρόμων άχρηστων, το μεγάλο βάσανο για μένα τα τελευταία χρόνια ήταν ο θόρυβος. Διότι τοπικό μας σπόρ, λόξα και τρέλα που μάς κατατρώει, είναι το χτίσιμο. Η πανδημία δεν έγινε αιτία περισυλλογής, κανένας Άμλετ δεν αναρωτιέται πια στη Μύκονο, κανένα τι είμαι-πού πηγαίνω, ίχνος περισυλλογής. 

Δίχως τουρίστες σημαίνει δίχως τους περιορισμούς του Τουρισμού. Ήταν παράδοση (τότε που το νησί το είχαν ντόπιοι) οι οικοδομές να σταματούν τον Αύγουστο διότι δεν έρχεται ο άλλος διακοπές για να φάει τη σκόνη και να ξεκουφαίνεται. Ήταν. Η πανδημία, όπως συμβαίνει  με τις συμφορές, άνοιξε ευκαιρίες. Και, αφού δεν άνοιξαν τουριστικά, πολλοί ήταν που αποφάσισαν να ανοίξουν τρύπες και να θεμελιώσουν, καλουπώσουν και να ρίξουν τα μπετά που θα καλύψουν ύστερα με φλούδα πέτρας για να φυτρώσουν κι άλλα, κι άλλα, κι άλλα ενοικιαζόμενα.

Ένα καλό που έχουν οι Άραβες τουρίστες, ομολογώ, είναι η ησυχία. Απόλυτη. Ακόμα κι ο Ρέμος, η αγάπη τους, μονάχα μια φορά το χρόνο τραγουδάει και όχι ως το πρωί. Όμως  ώσπου να 'ρθουν, ώσπου να χτιστούνε οι σουίτες κι οι ατομικές πισίνες, με διέλυαν στο θόρυβο. 

Ως φέτος.

Που, δείτε απόψε, με την καταχνιά και το βαρύ Νοτιά ακούω μόνο το κύμα που δε σκάει, το υπόκωφο και αν δεν ήμουν με το παρεό θα έλεγα πως έχουμε Χριστούγεννα κι όλοι μου οι γείτονες έχουν φύγει για την Ταϋλάνδη.

Νύχτα αναμνήσεων απόψε, νύχτα σπάνια.

 

 Καστελλάκια


Από νωρίς, από το μεσημέρι, μελετάω. Αύριο (απόψε στις 29/9, δηλαδή) είναι χαρά μου που, μαζί με σημαντικές φεμινίστριες,  με κάλεσαν να δώσω ομιλία με θέμα τη ντρόγκα και την ηλικία- θέμα σημαντικότατο που άπτεται του στίγματος και των προκαταλήψεων που θέλουν τη γυναίκα μόνο ως θύμα- αγνή παιδούλα που ο κακός ο λύκος παρασύρει- μα σε καμιά περίπτωση δεν τη δέχονται όταν, μεγαλύτερη, υπονοείται ότι απολαμβάνει τις ουσίες που παίρνει.

Η Ναρκοαπαγόρευση έχει στηθεί πάνω στην καλλιέργεια φόβου του φιλήσυχου πολίτη για «τον Άλλο»- ήδη από την αρχήμε εικόνες Μαύρου σκλάβου που έπαιρνε κόκα για να βγάλει νηστικός σκληρή δουλειά μα, αφού η κοκαΐνη ερεθίζει σεξουαλικά, εύκολα έγινε  επικίνδυνος, ο Άλλος που θα σου βιάσει την αγνή λευκή σου μάνα ή κόρη. Ύστερα, όταν προστέθηκε η Κάνναβη στα απαγορευμένα, ο Άλλος έγινε τεμπέλης Μεξικάνος, λιώμα χασικλωμένος κάτω απ’ το σομπρέρο του, που ξαπλάρει στα πεζοδρόμιά μας και υποβαθμίζεται η γειτονιά. Κι έτσι προχώρησε το αφήγημα ως σήμερα που ο ‘Χρήστης ναρκωτικών’ παραμένει « Ο Άλλος» κι επικίνδυνος: πάντα άνδρας, νέος κι άνεργος. 

Και δυστυχώς δεν είναι μόνο οι εφημερίδες αλλά κι οι νόμοι κι η περίθαλψη που χτίζονται πάνω σ’ αυτό το άκυρο στερεότυπο. Γυναίκες; Σπάνιες και, κατά την εικονογράφηση εφημερίδων, πάντα ημίγυμνες κι ασπρόμαυρες  σε πάτωμα ή βρώμικο κρεβάτι- και νέες βέβαια, θύματα.

Οι μεγάλες γυναίκες είναι αόρατες.. Είμαστε αόρατες. Διότι η ηλικία είναι ασυγχώρητη αμαρτία. Οι ηρωίδες μας, από την Ιουλιέττα ως τη Μήδεια είναι όλες κάτω των 50.

Μετά… μετά η κοινωνία δε μας έχει ανάγκη. 

Μάνες, σύζυγοι, κόρες- προσδιοριζόμαστε δια των ανδρών και «καλή γυναίκα»- «καλή» μάνα, σύζυγος ή κόρη είναι εκείνη που είναι πρόθυμη να θυσιαστεί, εκείνη δηλαδή που δεν υπολογίζει την απόλαυσή της. Η γυναίκα που κάνει χρήση, αυτόματα κι ε ορισμού λοιπόν είναι κακή» γυναίκα. Γι’ αυτό κι η κοινωνία μας που, θεωρώντας τη μητρότητα ιερή, επιτρέπει σε φόνισσες, κλέφτρες και απατεώνισσες να έχουν μαζί τους το παιδί τους στη φυλακή αλλά από τη γυναίκα που δε βλάπτει παρά μόνο το δικό της σώμα αρπάζουν τα παιδιά― κι όχι απ’ τη φυλακή μονάχα αλλά κι απ’ έω, από την κοινωνία, ακόμα κι αν η γυναίκα δεν έχει εγκληματήσει. Παράδοξο; Ναι, απ’ τα πολλά. 

Γι’ αυτά και άλλα θα πω απόψε για το στερεότυπο που κλείνει κάθε πόρτα θεραπείας κι επιβίωσης στις μεγαλύτερες γυναίκες. 

Ευπρόσδεκτες/οι είστε να παρακολουθήσετε, δωρεάν και, ακόμα κι αν δεν έχετε χρόνο, με την εγγραφή αποκτάτε το δικαίωμα να λάβετε μαγνητοσκοπημένο το webinar.

Για το οποίο – όπως καταλάβατε από τα ανωτέρω- ετοιμάζομαι πυρετωδώς απόψε κι ώσπου να τα έχω σε σειρά στο νου μου, και να έχω έτοιμη την ομιλία μου, δεν πρόκειται να κοιμηθώ απόψε γι’ αυτό και κατά τη συνήθειά μου (όπως θα θυμάστε από όταν μοιραζόμουν εικόνα του δωματίου μου πριν την εκπομπή μου) είναι απλωμένες στο πάτωμα και στο κρεβάτι γύρω μου, φύλλο-φύλλο οι σημειώσεις που, εννοείται, τις μαθαίνω απ’ έξω αφού ποτέ και σε καμμιά ομιλία μου  δεν  καταδέχθηκα να διαβάζω..

 

Μα η ώρα πέρασε. Διαλειμματάκι έκανα να ξεφύγω λίγο για να τα ξαναδώ με φρέσκα μάτια και για να χαρούμε μαζί (όσοι ξύπνιοι τέτοια ώρα) τη σπάνια καταχνιά.

Όμως η ώρα πέρασε, ακούω τα κοκόρια να ηχούν σα σάλπιγγες ενώ το φεμινιστικό καθήκον με καλεί.

 Καλή σας νύχτα

Και Καλή μας μέρα.

 _________________________________________________________

[Πληροφορίες ακολουθούν].

Dialogue on Women and Non-Binary People, Drugs and Aging

https://daphnechronopoulou.blogspot.com/2022/09/dialogue-on-women-and-non-binary-people.html

on September 29, 12pm PST/ 7pm GMT/ 8pm Britain/9pm cet/ 10μμ Ελλάδα


For registering, please click at the word 'here' in the picture 

that opens when you click:

 https://drive.google.com/file/d/12ZxsludksuPdFDKtDehPhAMj-GoYQDh7/view?usp=sharing


 



Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2022

Safe Abortion Day

      



 Together we will fight this battle too and will not let stupidity take us back to the years of deaths and dire consequences from illegal abortions.


We want:

to want your children

to have children when we want and can have them

to offer our childreny the best

to chose the father and the environment they will live. 


Because 

no  child should be born Unwanted.


Because 

abortions are never stopped by law but only they become dangerous by being illegal.




Νόμιμη άμβλωση ή κρεμάστρα;;

 

Γνωστό πλέον: Η Αμερική φτερνίζεται, η Ελλάδα παίρνει αντιβίωση.

 

Το θέμα οι νόμιμες αμβλώσεις, υπόθεση τελειωμένη στη Ευρώπη και θέμα που δε θα είχαμε λόγο να συζητάμε αν δεν έβρισκαν κι εδώ αφορμή κάτι τρελοκαλόγεροι και κάτι θρησκόληπτοι να πουν απόψεις. 

 

Η σκληρή φεμινιστική απάντηση, εδώ και χρόνια είναι πως αν δεν έχεις μήτρα δεν έχεις λόγο για το τι θα κάνουμε με το σώμα μας. Είμαστε άνθρωποι, όχι παιδοποιητικές μηχανές.

Αν θεωρείς την αντισύλληψη δική μας υπόθεση, άσε μας να αποφασίσουμε. Αν όχι, κάνε πρώτα βασεκτομή κι έλα να τα πούμε. 

 

Πέραν των σκληρών κι οργισμένων απαντήσεων που προκαλεί το να ακούμε τρελοκαλογέρους να βγαίνουν σε κανάλια να μας συμβουλέψουν πως καλύτερα να γεννήσουμε, να βαφτίσουμε και μετά να σκοτώσουμε το παιδί παρά να κάνουμε άμβλωση, σας έχω νέα:

Νόμιμες ή παράνομες οι αμβλώσεις γίνονταν, γίνονται και θα γίνονται.  Η νομιμότητα απλώς εξασφαλίζει την υγεία μας και την ελπίδα να κάνουμε παιδιά αργότερα αν θα θελήσουμε και όταν θα το μπορούμε.

Η παρανομία δεν εξασφαλίζει παρά επιστροφή στην κρεμάστρα ως εργαλείο έκτρωσης και στις βρεφοδόχους για να μαζεύονται από δρόμους τα ανεπιθύμητα βρέφη. 

Τέτοιο κόσμο θέλετε;

Δε θα σας κάνουμε το χατήρι.  




Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

Επιθέτων γενικές: της Καγιάς, της Βουγιουκλάκης...

 



Με τι κριτήρια κάνει προσλήψεις το Πρώτο Θέμα;

 

Πάμε πάλι:

Τα θηλυκά επίθετα δεν (ΔΕΝ) κλίνονται. 

Τα μικρά κλίνονται.

Σιγά το δύσκολο.

 

Μου θύμισε τα 'της Βουγιουκλάκης' που ακούγαμε παλιά..


 



 Προσθέτω και σχολιασμό στο σχόλιό μου- ‘Κυρία δασκάλα’ και 
―Χαίρομαι που θυμάσε τους κανόνες.

Στο οποίο απαντώ:

―*θυμάσαι.


https://twitter.com/MrsKastell/status/1574705297029038087

#Grammar_Nazi



Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2022

Mε θέα το Δίμαστο, τα «Βυζιά της Αφροδίτης»


 Γυρνάω την πλάτη στις στεριές και φεύγω για τα πέλαγα.

Μόνη με θέα το Δίμαστο, τα «Βυζιά της Αφροδίτης», τα Διβούνια..

 _________________________________________



Διβούνια Μύκονος

Στο ομώνυμο ακρωτήριο αποκαλύφθηκε μια σειρά από οικιστικά λείψανα που ξεκινούν από τους προϊστορικούς χρόνους με συνέχεια ως την ρωμαϊκή περίοδο. Στη χερσόνησο Δίμαστο που χωρίζει τον όρμο Καλαφάτη στην ΜΥΚΟΝΟ  από την παραλία  Καλό Λιβάδι έχουμε ενδείξεις της πιθανής ύπαρξης άλλης μιας προϊστορικής πόλης. Άξια επίσκεψης είναι η Μαυροσπηλιά όπου βρέθηκαν πολλά εργαλεία και αντικείμενα της νεολιθικής εποχής. Μια μικρή εγκατάσταση στο λόφο πάνω από τα Καμπαναριά μάλλον ανήκει στις αρχές της 5ης χιλιετίας π.Χ. Στην Αναβολούσα και στο Παλιόκαστρο υπάρχουν οικισμοί των Πρωτοκυκλαδικών και Μεσοκυκλαδικών χρόνων αντιστοίχως.


Κάτω, φωτογραφία της Βιβής Χανιώτη




Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2022

Dialogue on Women and Non-Binary People, Drugs and Aging

 



[english follows]


Eίμαι πολύ υπερήφανη που έχω προσκληθεί να συμμετέχω στον ηλεκτρονικό Διάλογο με θέμα τις Γυναίκες, τη χρήση και την ηλικία.

Μαζί μου πολύ αξιόλογες φεμινίστριες με πείρα στο χώρο μας αλλά εγώ, πάντα, εκτός της φεμινιστικής κι ακτιβιστικής μου ιδιότητας μιλάω και από την πλευρά της γυναίκας με εμπειρία χρήσης.

Εμάς, το στίγμα κι η ηλικία μάς χτυπούν διπλά κι αλύπητα γι αυτό και χαίρομαι που η οργάνωση WHRIN με προσκάλεσε.

Όπως θα χαρώ πολύ αν παρακολουθήσετε (δυστυχώς το γεγονός έχει παγκόσμιας εμβέλειας και είναι στα αγγλικά με ζωντανή διερμηνεία μόνο στα ισπανικά).

29 Σεπτεμβρίου, στις 10:00 το βράδυ ώρα Ελλάδας.

Εγγραφή (δωρεάν)  https://drive.google.com/file/d/12ZxsludksuPdFDKtDehPhAMj-GoYQDh7/view?usp=sharing



______________________________________________________

Very proud to be one of the speakers.


Webinar: Dialogue on Women and Non-Binary People, Drugs and Aging

on September 29, 12pm PST/ 7pm GMT/ 8pm Britain/9pm cet/ 10μμ Ελλάδα


For registering, please click at the word 'here' in the picture that opens when you click:

 https://drive.google.com/file/d/12ZxsludksuPdFDKtDehPhAMj-GoYQDh7/view?usp=sharing




Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022

Ω μικρούλα μυκονιάτικη Οχιά, ω κυνηγιάρικο γατί του Ονείρου Θερινής Νυκτός

“Ye spotted snakes with double tongue

..Come not near our Fairy Queen..”


οχιά Μυκόνου







   Τη δεύτερη οχιά του καλοκαιριού έφερε η ατρόμητή μου Άρτεμις, 

η παρθένα κυνηγός, 

η Μάικο μου το γατί του λόγγου,

προστάτιδά μας καλόκαρδη θεά.


Διότι τα ξετρυπώνει μα δεν τα πληγώνει. 

Μου το έφερε περήφανη και το είχα για νεκρό ) εξ ου φαράσι αντί μπουκαλιού). Κι αυτό, σοφό όπως όλα τα φίδια, έκανε το ψόφιο, εντελώς ακίνητο για να μην ξεσηκώνει τα θηρευτικά ένστικτα του αιλουροειδούς. Ωστόσο μια διχαλωτή γλωσσίτσα μακριά και λεπτή σα κλωστή, βγήκε ζωηρότατη και το πρόδωσε. 


Η μοίρα του από πλευράς μας δεν αλλάζει: τα μεταφέρουμε έξω απ τη μάντρα μας κι ελπίζουμε να προτιμήσουν την αντίθετη κατεύθυνση, προς βράχους και θάμνους, αντί τις αυλές μας..


Συνόδευσα τον αποχαιρετισμό με νανούρισμα Ονείρου Θερινής Νυκτός*


Καλό σου δρόμο μικρή μου οχιά,

φυγε μακρια μου, 

εδώ στο κτήμα μου

είμαι η Βασίλισσα των Ξωτικών 

κι όχι του πόνου

Το χελιδόνι ναι,

‘’Philomel with melody

Sing in our sweet lullaby;

Lulla lulla lullaby

Never harm

Nor spell nor charm…


Lulla, lulla, lullaby, lulla, lulla, lullaby:

Never harm

Nor spell nor charm,

Come our lovely lady nigh;

So, good night, with lullaby..’’

——


Σημειώσεις




* Την αποχαιρετώ από μνήμης me απόσπασμα (συγχωρέστε μου αν κάτι ξεχνώ στους στίχους που σας φέρνω- ανακατεύοντας με δικές μου σκέψεις κατά τη συνήθειά μου και κόβοντας ό,τι δε μου ταιριάζει στη στιγμή. Όμως στο blog έχω πάντα και πηγή και όλο το ποίημα. 





2. Πηγή  (πρωτότυπο- μετάφραση)


Act 2, Scene 2 ,

νανούρισμα: Τα ξωτικά διώχνουν τα πλάσματα τα τρομακτικά μακριά από τη βασίλισσά τους την Titania.


 στο Διαδίκτυο βρήκα μόνο σε παιγμένες παραστάσεις YouTube. Εδώ στο νησί ο Σαίξπηρ μου είναι μόνο αγγλικά- στην Αθήνα όλες οι εκδόσεις και σε πολλές μεταφράσεις (από τη Βιβλιοθήκη του πατέρα μου). Οπότε επέλεξα ταινία (με υποτίτλους ελληνικά) διότι παραστάσεις δε βρήκα παρά κάτι σχολικά που θα ήθελα να στήριζα αλλά... βλέπω ότι στη μετάφρασή τους ακόμα και τον πασίγνωστο τίτλο εκδημοτίκισαν σε « Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», οπότε δε θέλω να φανταστώ τι γίνεται με το ίδιο το έργο.


Ye Spotted Snakes

by William Shakespeare


Ye spotted snakes with double tongue,

Thorny hedgehogs, be not seen;

Newts and blindworms, do no wrong,

Come not near our fairy Queen.

Philomele, with melody

Sing in our sweet lullaby;



Lulla, lulla, lullaby, lulla, lulla, lullaby:

Never harm

Nor spell nor charm,

Come our lovely lady nigh;

So, good night, with lullaby.

Weaving spiders, come not here;

Hence, you long-legged spinners, hence!

Beetles black, approach not near;

Worm nor snail, do no offence.

Philomele, with melody

Sing in our sweet lullaby;

Lulla, lulla, lullaby, lulla, lulla, lullaby:

Never harm

Nor spell nor charm,

Come our lovely lady nigh;

So, good night, with lullaby.




_____________________

2.

 Οχιά Μυκόνου, Mykonos Viper [Vipera ammoditis] : μεγαλύτερη έχω και στα

Γάτα και οχιά

https://daphnechronopoulou.blogspot.com/2022/04/h-maiko.html#axzz7ezXWJqSE

Αλί ο γητευτής των φιδιών με οχιά Μυκόνου

https://daphnechronopoulou.blogspot.com/2021/05/blog-post_17.html

Πιο πολλά για τις οχιές: https://www.physiodifis.eu/Guides/g_vip_1.html





Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2022

Κι η αγάπη μου στα χέρια σου... με Λόρκα και φεγγάρια κίτρινα

 



Κίτρινο φεγγάρι ανατέλλει απόψε, αργά, όλο και πιο αργά κι όλο και λειψότερο. Στη χάση σαν τη ζωή μας.

 

«..Το φεγγάρι πήγε κι έπεσε

στο ποτάμι το βαθύ

κι η αγάπη μου κιτρίνισε

σαν τη φλόγα στο κερί..»

 

Από τη Στέλλα, βέβαια, η Σοφία Βέμπο.

Οι χιλιοτραγουδισμένοι στίχοι του Λόρκα μεταφρασμένοι από το Γκάτσο και μελοποιημένοι από το Χατζιδάκι.

Χρωματιστά φεγγάρια και ποτάμια σ’ αυτό κι άλλα πολλά του Λόρκα που για τις μεταφράσεις στα ελληνικά σας φέρνω ένα θαυμάσιο κείμενο του Γιώργου Κεντρωτή.

ΚΙ εν τω μεταξύ, καθώς  έπεσε ο άνεμος κι αδειάζει το νησί ―παρά την παράλογη φωταψία που ξεγελά― ένα τριζόνι ήρθε στην αυλή μου σα να είμαι αλλού, κάτω από φυλλωσιές και ισπανικά ποτάμια.

 

«Ψηλά ανεβαίνει το φεγγάρι

και κάτω τρέχει ο άνεμος

 

Mis cortas miradas

exploran el suelo..’

 

Οι αργόσυρτες ματιές μου εμένα

τον ουρανό εξερευνούν.

 

 

Χαρείτε τα αυτά και άλλα από το Γιώργο Κεντρωτή, που τον μοιράζομαι κι ας διαφωνώ με την άποψή του ότι η καλύτερη εκδοχή  του συγκεκριμένου είναι της Μούσχουρη κι όχι της Βέμπο που, κατ’ εμέ, είναι η κορυφαία αφού στην εξαίσια φωνή της δίνει ένα έξτρα βάθος η αμυδρή σκιά τοπικής προφοράς, εκείνο το «ου» που αχνοηχεί στο «χουόρεψε ίσαμ' αύριο το προυί» ή τα διπλά της λάμδα στο «πουλί. Προσέξτε τα και θα με καταλάβετε: https://www.youtube.com/watch?v=Hl0N0bYS3i4





______________________________________________

Γιώργος Κεντρωτής

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και Μάνος Χατζιδάκις ή μετάφραση από αφανές πρωτότυπο

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022

Πού ήσουν πέρδικα γραμμένη (video)

 

«Απόψε δεν επλάγιασα, Πέρδικα πέρδικά μου


γιατί εκουβέντιασα πολύ,― περδικούλα λυγερή―
 

με μια γειτόνισσά μου…»




 

https://youtu.be/Wk1sH8teJ9A

Μ’ επισκέφθηκε σπίτι μου αυτό το νεαρό περδικάκι  και στάθηκε στο βράχο για ώρα πολλή.

Με ξάφνιασε, καιρό είχα να δω πέρδικα τόσο κοντά μου. Παιδί της πόλης είμαι, δεν τα ξέρω τα πουλιά όσο θα ήθελα, αλλά την περδικούλα μιά να τη δει κανείς πάντα θα τη γνωρίζει από το βήμα της το «λεβέντικο», καμαρωτό και ρυθμικό, που τόσο υμνήθηκε στα Δημοτικά και στη βουκολική Ποίηση στην οποία η αγαπημένη συχνότατα είναι «περδικοπερπατούσα» όπως και «περδικόστηθη» ή «περδικομάτα».

 

«Πού ήσουν πέρδικα γραμμένη κι ήρθες το πρωί βρεγμένη;

…..

Έτρωγα το Μάη χορτάρι και τον Αλωνάρη στάρι

Και τον Τρυγητή σταφύλι να είμαι κόκκινη στα χείλη» 

(μνεία και του χαρακτηριστικού κόκκινου ράμφους)

 


Θυμήθηκα στη Δήλο, μια αλησμόνητη βραδιά που είχα την τιμή με ειδική άδεια να την περάσω ανάμεσα στα αρχαία, όπου πριν καλά-καλά δύσει το αυγουστιάτικο φεγγάρι, διέκρινα στο πρώτο αμυδρό φως της αυγής κάτι σκιές που πηδούσαν σκαλί -σκαλί στις κερκίδες του αρχαίου θεάτρου. 
―Πέρδικες! μου είπαν.

Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν πια τόσο πολλές ή αν τις αποδεκάτισαν οι φωταψίες και τα τσιμεντώματα όπως έγινε και με τα αγριοκούνελα που, όταν πρωτοαγάπησα τη Μύκονο, λίγο πριν δύσει ο ήλιος τα καμάρωνα από μακριά να χοροπηδούν μικρές χαρούμενες σκιές στις παραγκεριές.


«..πέταξε περδικούλα μου, πέταξε πέρδικά μου

πέταξε από τα έλατα κι έλα στην αγκαλιά μου..»


Το ‘χουν οι κυνηγοί για μεγάλη γρουσουζιά να «σταυρώσει» το δρόμο σου πέρδικα αλλά τα βράχια μου δεν είναι τρίστρατο, ούτε ποτέ σκοτώνω ζώα και πουλιά οπότε το έχω για μεγάλη τύχη και παρηγοριά μου όταν τα άγρια μ’ εμπιστεύονται. 

Κι ωστόσο, σ' αυτή την ωραία νύφη (κι ακριβό έδεσμα που αναφέρεται στους Δειπνοσοφιστές), είναι (φεμινιστικώς) διασκεδαστικότατο που, από την αρχαιότητα μαζί με τους επαίνους, της προσδίδονται και χαρακτηριστικά με τα οποία η κοινωνία των ανδρών στολίζει την άπιαστη. «Πονηρή» χαρακτηρίζεται κατά αρχαίους συγγραφείς αλλά και σύγχρονους κυνηγούς που λένε ότι ξέρει να παραπλανεί αλλάζοντας τη φωνή της ή αναποδογυρίζοντας έτσι που δεν τη βλέπουν. Κι ακόμα, την περιγράφουν τόσο ερωτιάρα κι ακόρεστη που τη γομιμοποιεί, έφτασαν λένε, ακόμα κι ο άνεμος. 

Χαρακτηριστική επίσης η αυταρέσκεια του θηρευτή που όπως π.χ. στις κάτωθι στις μαντινάδες, είναι σίγουρος ότι η πέρδικα τον προκαλεί επειδή άλλο δεν ποθεί παρά να σκλαβωθεί από αυτόν:



«Η πέρδικα που προκαλεί κι ύστερο κόβει τόπο

ψάχνει να βρει τον κυνηγό με το δικό της τρόπο»  

 

«Ανάθεμά σε, κυνηγέ, με το κυνήγημά σου,

την πέρδικα που γύρευες ήρθε στην αγκαλιά σου».


 

__________________________________________________________



Το γένος Πέρδιξ η Αλεκτορίς που ανήκει στην οικογένεια των Φασιανιδών και στην τάξη των Ορνιθόμορφων το πτηνό.  Απ’ τη γενιά του Ερεχθέα ήταν η  Πέρδικα η Πολυκάστη, αδελφή του Δαίδαλου  και μάνα του Τάλω που μαθήτευε πλάι στο θείο του το Δαίδαλο και μάλιστα έλεγαν ότι αυτός ήταν που εφηύρε το πριόνι παρατηρώντας τα δόντια των ζώων. Όταν ο Τάλως έπεσε από την Ακρόπολη  μια πέρδικα πέταξε καθώς έβγαινε η ψυχή του άτυχου ανιψιού που κατά μια εκδοχή ο Δαίδαλος τον είχε σπρώξει στο γκρεμό από ζήλεια. Μελετητές παρατηρούν ότι ο όνομα Πολυκάστη, πολύς κασσίτερος, παραπέμπει στην εποχή του Χαλκού, είναι δηλαδή αυτοί οι μύθοι πολύ παλιότεροι (όπως εξ άλλοι και ο Μινόταυρος)― άρα, λέω, παλιά ιστορία ήταν και οι πέρδικες της Αττικής που παρέμειναν σε επόμενους καιρούς, όπως μας λέει ο καλός μου Παυσανίας που είδε ναό στην Πέρδικα πλάι στον Παρθενώνα.

 

 ___________________________________________

 

 

Του Απόστολου Χρ. Αντωνάκη

Πριν από χρόνια καταπιάστηκα να γράψω μερικές σκέψεις για ένα από τα πολυτιμότερα ενδημικά μας θηράματα. Για να το κάνω πολλοί ήταν οι λόγοι που με παρακίνησαν. Κυρίως όμως επειδή λίγα είδη από αυτά του φτερωτού μας κόσμου έχουν περάσει στην ιστορία μέσω των αιώνων με ιδιαίτερη γοητεία, με δοξασίες, θρύλους και τραγούδια, με μύθους και λογοτεχνήματα. Ανάμεσα σ' αυτά τα λίγα, λοιπόν, δεν θα 'ταν παράδοξο ένα να έχει την πρωτιά η πέρδικα..

Η πέρδικα προσέλκυσε τους ερευνητές, αλλά και τους φιλοσόφους της εποχής, στη μελέτη όχι μόνο των συνηθειών της, αλλά και της βιολογίας της, με τόσο μεγάλη προσοχή και επιτυχία μάλιστα, ώστε χιλιάδες χρόνια αργότερα οι επιστήμονες να στηρίζονται με σεβασμό σ' αυτές τις μοναδικές παρατηρήσεις.

Ο Αριστοτέλης, στο έργο του «ΑΙ ΠΕΡΙ ΤΑ Ζ?Α ΙΣΤΟΡΙΑΙ», κάνει εκτεταμένη αναφορά στις πέρδικες, για να τον επιβεβαιώσουν αρκετοί σύγχρονοί του, αλλά και μεταγενέστεροι, μεταξύ των οποίων Θεόφραστος ο Αιλιανός και ο Αριστοφάνης Βυζάντιος.Αναφερόμενος, λοιπόν, ο Αριστοτέλης στην πέρδικα, τη χαρακτηρίζει ως ιδιαίτερα φιλήδονο πουλί, κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στα αρσενικά, τα οποία περιγράφει ως «ένθερμους εραστές», οι οποίοι δεν άφηναν τις θηλυκές να κλωσήσουν. Παρατήρησε δε πως αρκετές φορές τα αρσενικά κατέστρεφαν τα αυγά στις φωλιές, για να μπορούν να συνεχίσουν τις ερωτοτροπίες με τις θηλυκές. Κάπου εκεί ο Αριστοτέλης μέμφεται «της ηθικής» των αρσενικών περδικών, αναφέροντας αρκετές λεπτομέρειες για την ερωτική συμπεριφορά μεταξύ τους, όταν οι θηλυκές αναγκάζονταν να απομακρυνθούν από κοντά τους, για να μπορέσουν να εκκολάψουν τα αυγά τους.

Ωστόσο, και οι νεότεροι ερευνητές και φυσιοδίφες χαρακτήρισαν αρκετές φορές τις αρσενικές πέρδικες «ασελγή πουλιά», επιβεβαιώνοντας κατά τον πλέον περίτρανο τρόπο τις παρατηρήσεις του μεγάλου αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου. Παρατηρήθηκε επίσης πως τα αρσενικά, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, και μόνο στο άκουσμα της φωνής της θηλυκιάς έφταναν σε ερωτικό οργασμό. Ίσως γι' αυτόν το λόγο και ο Αιλιανός, επιβεβαιώνοντας τον Αριστοτέλη, αναφέρει: «Πέρδικα θήλυν, όταν κατ' άνεμονγένηται του άρρενος, εγκύμονα γίνεσθαι φύσει τινί απορρήτω!» («Περί ζώων ιστορίας» βιβλ. XVII, κεφ. XV). Δηλαδή, η θηλυκιά πέρδικα γονιμοποιείται ακόμη και με την πνοή του ανέμου που έρχεται από το μέρος της αρσενικής πέρδικας, με κάποιο ανεξήγητο τρόπο.

Η ελληνική πέρδικα αναφέρεται σε πολυάριθμους πληθυσμούς μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Λέγεται δε πως με ειδικές μεθόδους συλλαμβανόταν και σε συγκεντρωτικούς αριθμούς γινόταν η εξαγωγή της για τον εμπλουτισμό των βιοτόπων άλλων ευρωπαϊκών χωρών.Αν οι συνήθειές της, η βιολογία και η πονηριά της μνημονεύονται από τους φυσιοδίφες και τους ερευνητές, η νεότερη λαϊκή ποίηση αλλά και η λογοτεχνία αφιερώνουν αμέτρητους στίχους και διηγήματα με προσωποποιημένη την πέρδικα ή αντίστροφα. Μαζί της όμως ασχολήθηκε και ο Αθήναιος, σοφιστής από τη Ναυκράτη της Αιγύπτου, ο οποίος έζησε το 2ο μ.Χ. αιώνα. Υποστήριζε πως οι πέρδικες «μετανάστευαν» από την Αττική στη Βοιωτία, όπου και άλλαζαν το κακάρισμα. Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με τις βιολογικές συνήθειες του πουλιού, που το καθιστούν μη μεταναστευτικό ή μετακινούμενο σε πολύ μεγάλες αποστάσεις, τουλάχιστον τέτοιες που καθορίζονται από τα όρια μεγάλων νομών, όπως η Αττική και η Βοιωτία.

Στο έργο του Αθήναιου «ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ», μεταξύ των άλλων, περιγράφονται και οι αρχαίοι τρόποι μαγειρέματος του πουλιού, με τέτοιες λεπτομέρειες μάλιστα, ώστε να ωχριούν μπροστά στις περιγραφές αυτές αρκετοί ίσως από τους σύγχρονους σεφ, ως προς την εκλεπτυσμένη γαστριμαργική τέχνη των αρχαίων. Αλλά και σε νεότερα χρόνια -τότε που η Ελλάδα ήταν ακόμη υπόδουλη στον τουρκικό ζυγό- έχουν αναφερθεί αρκετά περιστατικά με πρωταγωνιστές ήρωες της εθνικής μας Επανάστασης και την πέρδικα. Κι αυτό δεν είναι καθόλου παράδοξο, αφού σε αναφορές ιστορικών της εποχής καταγράφεται η έντονη κυνηγετική δραστηριότητα των Ελλήνων της εποχής εκείνης, αλλά και η ιδιαίτερη σχέση τους με διάφορα ζώα και θηράματα.

Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος π.χ. αγαπούσε γενικά το κυνήγι τόσο των φτερωτών όσο και των τριχωτών θηραμάτων και ιδιαίτερα αυτό της πέρδικας και του λαγού. Χαρακτηριστικό όμως είναι το επεισόδιο που συνέβη με πρωταγωνιστές τον Καραϊσκάκη και μια πέρδικα. Ο Καραϊσκάκης επιθεωρούσε την εμπροσθοφυλακή του στο Δαφνοβούνι στο σημερινό Δαφνί και κάποια στιγμή βρέθηκε με τους επιτελείς του σ' ένα μισογκρεμισμένο χαμόσπιτο. Εκεί που συζητούσαν, μια πέρδικα πέταξε μέσα και κάθισε στον ώμο του αρχηγού. Ολοι ταράχτηκαν και ξαφνιασμένοι τινάχτηκαν όρθιοι. Τρόμαξε και η πέρδικα κι έκανε φτερό.Ο Καραϊσκάκης θεώρησε το συμβάν καλό οιωνό και εμψύχωσε τα παλικάρια του, λέγοντάς τους πως αυτό ήταν σημάδι νίκης, σταλμένο από τον Θεό.Και δεν ήταν μοναδικό το συμβάν, αφού πλήθος από λαϊκές καταγραφές εξιστορούν θρύλους και δεισιδαιμονίες, με πρωταγωνιστές θηράματα και ανθρώπους, σε μια σχέση αναμφίβολα τρυφερή και πολλές φορές συγκινησιακά μυσταγωγική.

___________________________________

Πέρδιξ η Αλεκτορίς Alectoris chukar 

η επισκέπτριά μου:

https://youtu.be/Wk1sH8teJ9A