Του Λαζάρου γιορτάζουμε οι αναστημένοι

«Ευλογημένος ο ερχόμενος» και ένα «Λάζαρε, δεύρο έξω!» που μου θυμίζει το «Ευρίπίδη, έλα έξω» από τους επιτυχημένους Αχαρνής του Σαββόπουλου.

Σάββατο του Λαζάρου, γιορτάζουμε οι αναστημένοι.

Ακούω τον όρθρο από τη λειτουργία της Ανάστασης του Λαζάρου από Βυζαντινή Χορωδία. 

Ο Λάζαρος ο φίλος του Ιησού, αδελφός Μάγδας και Μαρίας ήταν 'τριακοντούτης' όταν πέθανε και 'τεταρταίος' (στο όριο της σήψης δηλαδή) όταν έγινε το θαύμα της Ανάστασής του. Άλλα τριάντα χρόνια έζησε στην Κύπρο (ή Κρήτη.... ή Έφεσο) όπου ξαναπέθανε κι ησύχασε ως τον Οκτώβριο του 890 που ο βυζαντινός αυτοκράτορας Λέων ο Σοφός (886 - 912 μ.Χ.) συνάντησε το λείψανο και το μετέφερε στη μονή του Αγίου Λαζάρου της Κωνσταντινούπολης της οποίας είναι 'κτήτωρ' κι η μεγαλοπρεπής Βασιλική της είναι φημισμένη.

Αυτός ο Λέων ο Σοφός είναι σα να ζητά το Σαίξπηρ του κι αν έχετε θεατρικό ή σεναριακό ταλέντο σας τον συστήνω.

Η Ευδοκία Ιγγερίνα, η μάνα του, ήταν ερωμένη του αυτοκράτορα Μιχαήλ ΙΙΙ τον οποίο σκότωσε με τη βοήθεια του άνδρα της Βασιλείου Ι ο οποίος ανέβηκε στο θρόνο και επίσημα θεωρείται πατέρας του Λέοντα παρότι τους χώριζε μίσος μέχρι θανάτου κυριολεκτικά αφού ακόμα και πεθαίνοντας κατηγόρησε το Λέοντα για δολοφόνο του κι ας είχε χτυπηθεί σε κυνηγετικό ατύχημα. Κι ο Λέων όμως ίσως κάτι ήξερε αφού όταν μετέφερε το λείψανο κι έχτισε τη μεγαλοπρεπή φημισμένη εκκλησία επανενταφίασε τα οστά του Μιχαήλ γι’ αυτό και θεωρείται πιθανόν να ήταν πράγματι νόθος γιός του.

Τα σαιξπηρικά δεν τελειώνουν εκεί όμως. Παντρεμένος με τη Θεοφανώ ενώ προτιμούσε τη Ζωή Ζαούτζαινα που ο Βασίλειος του την πάντρεψε με κάποιον ασήμαντο αξιωματούχο αλλά τον πατέρα της ο Λέων τον κράτησε κοντά του ως 'μυστικό' του (που ήταν κάτι σα πρωθυπουργός απολυταρχίας –βεζίρης δηλαδή) μέχρι του σημείου να επινοήσει τον τίτλο του Βασιλεοπάτορος (του βασιλικού πεθερού δηλαδή). Παντρεύτηκε άλλες δυό όμως κι όταν πια απέκτησε το γιο τον έστεψε συναυτοκράτορα όταν ήταν νήπιο. 

Αλλά, πέραν λειψάνων και εκκλησιών, ο Λέων ήταν όντως σοφός. Επιμελήθηκε τα 'Βασιλικά' στα οποία συγκέντρωσε όλους τους νόμους, σε 60 τόμους. Καλό αυτό, θεάρεστο κι αποτέλεσε τη βάση του Βυζαντινού Δικαίου, αλλά είπαμε ήταν συγγραφεύς, δηλαδή έγραφε και δικά του κι ανάμεσα σ' αυτά ήταν και νέοι νόμοι που έδιναν λύσεις σε μικροπράγματα- εκ των οποίων το προσφιλές του θέμα του 4ου γάμου. Ναι, τέταρτου. 

Χήρος ήταν, είχε πεθάνει η Ζαούτζαινα και του είχε αφήσει κόρη. Παντρεύτηκε την Ευδοκία Βαϊάνα η οποία όμως πέθανε σε τρία χρόνια δίχως να κάνει γιο. 35 ήταν ο Λέων και ο Πατριάρχης ο Μυστικός δεν του επέτρεπε να ξαναπαντρευτεί. Πώς το αντιμετώπισε; Σα βασιλιάς. Καθαίρεσε τον Πατριάρχη και διόρισε στη θέση του πρώτα το μικρό αδελφό του Στέφανο κι ύστερα (δε θέλω γέλια) τον Αντώνιο τον Καυλέα― με τον οποίο, βέβαια ησύχασε.

Δεν είναι ότι δε προσπάθησε, στην αρχή επέλεξε να την έχει ερωμένη την Ζωή Καρβωνοψίνα αλλά ούτε ο Θεός δεν το ήθελε να μείνει αστεφάνωτη η μάνα που έδωσε τον κληρονόμο. Για να μην τα πολυλογώ την παντρεύτηκε, κι αργότερα μετά το θάνατό του οι ραδιουργίες της κράτησαν το γιο τους στο θρόνο αλλά ο γάμος ανακάτεψε τον Πάπα και άνοιξε μια συζήτηση περί Μοιχείας που χρειάστηκαν πολλές Σύνοδοι για να καταλήξει κάπου (αν κατέληξε).

Σαν το Χαρούν ελ Ρασίντ των 1001 Νυκτών, λένε ότι τριγυρνούσε μέσα στο λαό μεταμφιεσμένος και, μετά θάνατον, έγινε ιδιαίτερα λαοφιλής για τα στίχηρά του, ύμνους που ψέλνονται (ναι το μαντέψατε) Σάββατο του Λαζάρου και τόσο αγαπήθηκαν που με τα χρόνια εκτός από σοφό τον θυμόταν ο λαός και ως προφήτη.

Για τα προφητικά δεν ξέρω αλλά κάποιος λόγος θα υπάρχει αφού ο Λάζαρος είναι σύμβολο μυστικιστικό με φοίνικες και αλληγορικούς συμβολισμούς.

Aπό την άλλη, για πιο χαριτωμένα, αν δεν εξάντλησα το κέφι σας για όλα αυτά, θέλω να σας θυμίσω τη σχετική παραβολή του Oscar Wilde από τα πεζά του ποιήματα [που έχω μεταφράσει* . Τη γκαντεμιά του κλαίει, και την ατυχία του, ένας ευεργετηθείς που όταν συναντά τον Κύριο του λέει 'ήμουν νεκρός και με ανέστησες, πώς να μην κλαίω;'

Στη Μύκονο (κι αλλού μαθαίνω, εγώ δεν τον ήξερα) φτιάχνουν τα «λαζαράκια», σαβανωμένα ανθρωπάκια σε κουλουράκι, μα, όπως και σε όλη την Ελλάδα, πλέον δε θα δολύμε παιδιά να τραγουδούν κάλλαντα του Λαζάρου (ή και κάλλαντα γενικώς). 

Φέρνω να τα θυμηθούμε.

__ Κάλλαντα Λάζαρου
Χρόνια Πολλά
Τα κάλαντα του Λαζάρου, στις μπάντες μου
…τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Άδη φοβερίζει:
‘Αδη Τάρταρε και Χάρο
Λάζαρο θε να σου πάρω  

 

Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα Βάγια,

 ήρθε των Βαγιών η εβδομάδα. 

Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι, 

ήρθε η μέρα σου και η χαρά σου.

 

_______________________________________

Σύνδεσμοι και Εικόνες

Ταπισερί: Ο Αγιος Λάζαρος φτάνει στη Γαλλία με τη Μάρθα και τη Μαρία

Ο Τάφος, αξιοθέατο στα Ιεροσόλυμα

Ναΐτης, Τάγμα Αγίου Λαζάρου

Άγιος Λάζαρος στην Κύπρο

Κάλλαντα και φωτογραφία με «Παιδιά που τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου, Ήπειρος, 1950-1960»  από Dimitris

*Oscar Wilde από τα πεζά του ποιήματα αναρτημένα στο άλλο μου ιστολόγιο, όπου συγκεντρώνω ανέκδοτα κι εκδοθέντα μου:

https://kastellakia.blogspot.com/2011/05/blog-post_4376.html

Λάζαρε τετραήμερε, τα δικαιολογητικά σου για το Θέατρο της Ζωής   https://daphnechronopoulou.blogspot.com/2017/04/blog-post_8.html