1η Σεπτεμβρίου άνοιξε το μεγάλο αφιέρωμα στη Λίλλυ Κρίστενσεν στην Πινακοθήκη του Δήμου Μυκόνου. Είναι μεγάλη τιμή και ψαρά για μένα που ο Δήμος και ο γιός της ζωγράφου, φίλος μου, Ιάσων Ορόσκο, με κάλεσαν να γράψω τα κείμενα που πλαισιώνουν την εκδήλωση. Στα εγκαίνια, γυρίστηκε και το μικρό video που σάς παρουσιάζω σήμερα, μαζί με την υπενθύμιση να μη χάσετε την ευκαιρία να δείτε την πολύ ενδιαφέρουσα αυτή έκθεση στην οποία παρουσιάζονται έργα που, επειδή ανήκουν σε ιδιωτικές συλλογές, ίσως δεν ξαναεκτεθούν. Επίσης, μαζί με κάρτες και αριθμημένες μεταξοτυπίες και χαρακτικά (φτιαγμένα δεκαετίες πριν από την ίδια τη Λίλλυ) πωλούνται και κάποια λίγα έργα της (λάδια σε καμβά) κι αυτό συνιστά σπανιότατη ευκαιρία για όσους τότε που ακόμα ζούσε η Λίλλυ δεν είχαν τη δυνατότητα ενώ τώρα τα έργα βγαίνουν πρώτη φορά από το ατελιέ με εγγύηση γνησιότητας από την ίδια την οικογένεια.
Ακολουθεί το video
και τα κείμενά μου, αγγλικά και ελληνικά.
Χαρείτε τα!
Kdeppam Mykonos Αφιέρωμα
Λίλλυ Κρίστενσεν (1933-2001)
Η Λίλλυ Κρίστενσεν γεννήθηκε το 1933 στο Τζάτλαντ της Δανίας. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κοπεγχάγης και συνέχισε με τετραετή υποτροφία στο Σεντ Μάρτινς.
Το 1960 ταξίδεψε στην Ελλάδα για διακοπές και ερωτεύτηκε την χώρα, τη Μύκονο και το Μεξικάνο ζωγράφο Λούις Ορόσκο. Παντρεύτηκαν, έκαναν δυό γιους, έχτισαν με σεβασμό στην παράδοση κι αφιερώθηκαν στο νησί με τη ζωή και το έργο τους.
Η Λίλλυ εμπνεύστηκε από τα ντόπια υφαντά και, μολονότι αγαπούσε το σχέδιο και ζωγράφισε πολλά μυκονιάτικα τοπία σε λάδι σε καμβά, είναι περισσότερο γνωστή για τα ιδιότυπα εντελώς χαρακτηριστικά κολάζ της, συνθέσεις λεπτομερείς στις οποίες, με υλικό το μαλλί και μικρά κομμάτια υφαντών, σχηματίζει αναγνωρίσιμα τοπία, δρόμους, δένδρα κι εκκλησάκια ή σκηνές τής καθημερινής ζωής. Επίσης με κομμάτια ύφασμα ξεκίνησε να ράβει για τα παιδιά της παιχνίδια που γλίστρησαν έξω από το παιδικό δωμάτιο κι έγιναν ανάρπαστα αντικείμενα Τέχνης. Γαϊδουράκια φορτωμένα καλάθια και το μανάβη με ψαθάκι στο σαμάρι με το χράμι του, χταπόδια γελαστά, ψαράδες με σηκωμένα μπατζάκια και τραγιάσκα καπετάνιου, άλλα μικρά σα κούκλες παιδικές άλλα σε μέγεθος φυσικό σαν τη μαυροντυμένη υφάντρα που έμοιαζε ζωντανή στης Βγενούλας το μαγαζί.
Μετά το διαζύγιο η Λίλλυ μετακόμισε για 4 χρόνια στη Βοστόνη κυρίως λόγω των καλών σχολείων για τα παιδιά. Εκεί έκανε εκθέσεις στη Μασσαχουσέττη και την Καλιφόρνια κι άφησε πολλά έργα πίσω της.
Ο τελευταίος κύκλος της ζωής της ήταν επίπονος μα τον αντιμετώπισε με τη στωικότητα και το πολύ δικό της στεγνό λίγο πικρό χιούμορ. Τη βασάνισε πολύ ο καρκίνος, η αρρώστια που της στέρησε τη μητέρα της στα 12 που έγινε εκείνη μάνα για τα δυό αδέλφια της απ' τα οποία αργότερα, μεγάλη πια, ο καρκίνος πήρε και τη μικρότερη αδελφή της.
Όταν επέστρεψαν στην Ελλάδα για να αποφεύγει την κίνηση μεταφερόταν τα καλοκαίρια στο σπίτι της στην Καρδιανή της Τήνου, ώσπου στο τέλος πια, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Δανία όπου μετέτρεψε σε γκαλερί τη φάρμα που είχε από τον πατέρα της και συνέχισε να ζωγραφίζει ως το τέλος.
Η Λίλλυ Κρίστενσεν είναι κομμάτι της Ιστορίας του νησιού, το βλέμμα της αποτυπωμένο στην Τέχνη της άνοιξε ορίζοντες που παραμένουν ανοιχτοί, φώτισε πλευρές που ίσως μας ξέφευγαν και μας δίδαξε πού να βλέπουμε εκείνα τα κοινά μας που ακόμα προσελκύουν.
LILLY KRISTENSEN
(1933-2001)
For many years, spinning wool in her hand wheel, there was a black-clad old widow sitting next to the entrance door at Vgenoula’s shop at the end of Matogianni before the Three Wells. Tourists would enter with a “good morning”, or “sorry” and “pardon”, for accidentally bumping on her, before realizing that she was a doll, a work of art by Lilly Kristensen whose eye for detail made her capture and save Mykonos as it was at that particular moment in history just before major socioeconomic changes wiped out the old way of life.
She was born in Jutland, Denmark, in 1933. She studied at the Fine Arts School in Copenhagen and continued with a four-year scholarship at Saint Martin’s in London where she lived for five years.
Visiting Greece for a holiday, in 1960, she fell in love with the country, the island of Mykonos and the Mexican painter Luis Orozco. They married, had two sons, built a house respecting the local architecture, and the island became the main theme of their Art.
Well known is Lilly's use of strings of wool and small pieces of traditional 'hyphanta' (the textiles hand woven by the local women in house looms) with which she created her characteristic unique collages; compositions of everyday life scenes or landscapes so detailed that narrow streets, churches and houses are easily recognized. With those same woven rags she used to make toys for her boys to play, but those amazing creations slipped out of the children's world and became collectables circulating as "objects d' art". Greengrocers in straw hats riding between their hampers on donkeys' backs, smiling octopuses, fishermen with rolled up pants and captain's cap; everyday figures or strange animals, in toy size some and others in real life dimensions like the old lady in black seated at the entrance of Vgenoula’s shop eternally spinning her wool and confusing passersby.
With two small children fighting to take her away from her easel, she found it hard to concentrate on oil painting while stained little fingers would leave colour marks on walls and the boys’ faces.
Her friends were impressed by her hand made Christmas cards, collages of her drawings coloured with layers of small pieces of the old hand-woven textiles she collected locally and on her travels all over Greece. And that’s how it started, how she developed her own unique Art, combining the Scandinavian collage tradition to paint Greece with it’ s own ‘words’. Greece is both her subject and her raw material while the used home-made textiles become the language of this three-dimensional narrative of the place and the people, a tale told by the ‘hyphanta’, the vey rags, woven and used in the lives described.
“Wool collages” she named her work at exhibition catalogues. Studying now the body of her work as a whole, we can see how it evolved into her own unique Art. “Every detail, even the eyebrows, must be made of wool”, she said in an interview. Like the tiny candles glowing in a church altar that only by observing close enough we may notice that they are not painted but glued, tiny dark yellow lines of thread are just twisted so at the top to look like little flames. All these restrictive rules, technical challenges she set on herself, instead of discouraging her, it seems that they provided an outlet to her very characteristic love of detail, a strife for precision as the only truth. Therefore, the skies may be coloured in an expressionistic red, but small rags of all sorts of handmade fabrics, threads of every density, scraps local tailors saved for her, are glued on her original sketch, in many colours and layers, forming the shapes of buildings in the sunset or animals walking uphill on a dry stream that now is a road, or the ever present wind-beaten eucalyptus trees. They are saved there exactly as they were, defined not by place only, but by time also, like the wooden shutter that was replaced right at that time or the iron square that covered the dry well that some foreign guest had painted brownish red the year.
After her divorce, Lilly moved with the boys to Boston, a city recommended by friends for the quality of the state schools. While in the U.S.A. she exhibited her work in Massachusetts and California.
The last cycle of her life was painful but she coped with her pain stoically fighting it with her very own dry and bitter sense of humor. She lived with cancer for many years, a disease to which as a child she had lost her mother and years later her sister too.
Returning to Greece four years later, she bought a house in Tinos. There, seeking peace and quiet, she spent the summer months until health problems brought her back to Denmark where she converted her father’s farm into an Art gallery and kept on painting and drawing until the end
In Lilly Kristensen's work, with her meticulous regard to detail, we see depicted the Mykonos that inspired her, the land and way of life that mesmerized her so that she left country, family and possible career and became part of this island's history. She narrates a past common ground and through her gaze we learn to recognize what still attracts us to Mykonos, points of reference that unite us to the land we’ve grown to love.
_______________________________
Το video: https://youtu.be/I1TT5_fp5l4 (κι ευχαριστώ τον
Athanasios Kousathanas για την ωραία δουλειά και τη συνεργασία μας)
