Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Πεζά Ποιήματα του Όσκαρ Γουάιλντ





Δείτε στο άλλο μου  τα Πεζά Ποιήματα του 'Οσκαρ Γουάιλντ τα οποία είχα μεταφράσει πριν χρόνια. 


        Προκειται γιά έξη παραβολές που εκδόθηκαν σε έντυπα το 1893 (οι δύο) και το 1894 (όλες μαζί).

        Τα μετέφρασα, όπως κάνω γιά αγαπημένα μου, επειδή ήθελα να τα μοιραστώ αλλά και να τα "ακούσω" στη γλώσσα μου. Ωστόσο, τα είχα διαβάσει στα ελληνικά σε μιά παλιά έκδοση κι έχω μιά αμυδρή ανάμνηση πως η πολύ καλή μετάφραση ήταν του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Το αντίτυπο δεν το έχω πιά και την πληροφορία δεν κατάφερα να την τσεκάρω. Αν κάνω λάθος θα χαρώ να με ενημερώσετε.

       Τα συνοδεύω με εικόνες  του φημισμένου σκηνογράφου, Art Nouveau σχεδιαστή και συλλέκτη  Charles Ricketts που ήταν φίλος και εικονογράφος του Γουάιλντ.
               ____________________________
                   
                         Περισσότερα για τον Όσκαρ Γουάλντ   εδώ και εδώ 
στο A Writer's Fuck-a-Loss  (το άλλο μου ιστολόγιο με δοκίμια, άρθρα και άλλα  μεταφρασμένα ποιήματα).
                 Δείτε : Charles Ricketts στην Tate Gallery
                                                       ArtFund for the Ricketts Colection
________________________________________________________________________

Δευτέρα 11 Απριλίου 2011

'Αγγέλα' της Άννας Βαγενά


           "Γυναίκα που δεν τιμάω δεν αγαπάω. 
            Γυναίκα που δεν αγαπάω δεν κοιμάμαι μαζί της· κάλιο σκοτώνομαι."
 'Αγγέλα' του Σεβαστίκογλου με την Άννα Βαγενά στο Θεσσαλικό Θέατρο, πριν από χρόνια. Είχα δει τόσες πρόβες εκείνο το χειμώνα στη Λάρισα που, πίνοντας το πρώτο σφηνάκι στης ζωής μου στο καπάκι του μπουκαλιού, είχα μάθει απ' έξω το έργο και το ψιθύριζα πριν τους ηθοποιούς σαν υποβολέας.
-'Άνδρας χωρίς μαχαίρι ανάμπαιγμα του καθενού'.
Πέρασαν χρόνια κι η Άννα Βαγενά εγκαταστάθηκε στο θαυμάσιο δικό της 'Μεταξουργείο' από όπου μάς έφερε, εδώ στη Μύκονο, τη δική της 'Αγγέλα' την Παπάζογλου.
Σμυρνιά τραγουδίστρια από τρεις γενιές μουσικών γιατί ο μπαμπάς της 'είχε την πιό παλιά σιρμαγιά … απ' όλοι τσι Σμυρνιοί παιχνηδιατόροι', μουσικό αγάπησε και παντρεύτηκε κι έζησαν στην Κοκκινιά μιά ζωή βασανισμένη σε χρόνια δύσκολα.  Την ιστορία της την αφηγήθηκε στο γιό της κι οι δακτυλογραφημένες σελίδες αποτέλεσαν τη σερμαγιά γιά το έργο.
Είναι ένας συνταρακτικός μονόλογος στην πλούσια σμυρναίικη γλώσσα της 'Κυραγγέλας' που έφυγε με την καταστροφή κι ήρθε και βασανίστηκε στην Ελλάδα από τη φτώχεια, την προσφυγιά τους πολέμους.
Η Άννα Βαγενά ζωντάνεψε την Αγγέλα και μέσα απ' αυτή και τα τραγούδια της έφερε σε μιά Μυκονιάτικη σκηνή τη φρίκη του πολέμου, την επίδραση της υψηλής πολιτικής στις ζωές μας, την αγάπη, την αξιοπρέπεια, τα όνειρα και την τέχνη.
Αγγέλα η  Άννα Βαγενά
Από το καλτσάκι και το τσίτι ως τη μελετημένη κινησιολογία και την προφορά, το γέλιο και τον πόνο στη φωνή είδα μιά σπουδαία ηθοποιό να μεταλλάσσεται μπροστά στα μάτια μου και να μου χαρίζει ένα κόσμο ολόκληρο. Δίχως οθόνες με ντοκιμαντέρ του τότε, δίχως σλάιντς και όργανα, δίχως κανένα από τα τερτίπια και τα φτιασιδώματα που μπαλώνουν τρύπες του σύγχρονου θεάτρου κατάφερε με ένα τσίτι, μιά σημαία και μιά φωνή να μας ταξιδέψει στην Ιστορία και να πλουτίσει την εμπειρία μας χαρίζοντάς μας δυό ώρες με την Κυραγγέλα που όσα κι αν πέρασε αν ήταν να ξαναγεννηθεί ' πάλι Ρωμιά, πάλι Σμυρνιά και πάλι του Βαγγέλη του Παπάζογλου' θα ήθελε να' ρθει στη γη.
_______________________________________________________________
Διαβάστε: 'Ονείρατα της άκαυτης και της καμμένης Σμύρνης' του Γιώργη Παπάζογλου
                'Αγγέλα"' του Γ.Σεβαστίκογλου
                   
Δείτε: την Άννα Βαγενά στο Μεταξουργείο της

Ακούστε:
Αγγελική Παπάζογλου:  'Όταν σε βλέπω χαίρομαι' , Γαλατά-μανές 1934
                            'Τύχη πώς με κατήντησες' , Σαμπάχ-μανές 1935

Βαγγέλης Παπάζογλου και  Στελλάκης Περπινιάδης: 'Πέντε χρόνια δικασμένος μέσα στο Γεντί Κουλέ'

                              -Αιωνίως μωρ' αδελφέ μου όποτε έρχομαι με το ναργιλέ στα χέρια σε βρίσκω...
_______________________________________________________

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

Μέτρο κατά των καπνιστών μετά τις προειδοποιητικές κατάρες στο πακέτο











Το κράτος νταντά που εξακολουθεί να φορολογεί το τσιγάρο βρήκε άλλο ένα τρόπο γιά να ταλαιπωρήσει τους καπνιστές.



Στη Βρετανία μαζί με την ελάττωση των σημείων πώλησης σχεδιάζουν να απαγορεύσουν στις καπνοβιομηχανίες τα χρώματα και σχέδια που χαρακτηρίζουν τις μάρκες. Πώς θεωρείται θεμιτό σε καπιταλιστική κοινωνία ελεύθερου εμπορίου να υπαγορεύει το κράτος στη βιομηχανία πώς θα πακετάρει το μη απαγορευμένο προϊόν της, ειλικρινά δεν το καταλαβαίνω.
Το επιχείρημα είναι πως η εύκολη πρόσβαση και  τα μελετημένα πακέτα που καλλιεργούν πίστη στη μάρκα μάς κρατούν εμάς τους καπνιστές εθισμένους. Ναί, ακριβώς. Διότι είναι το πακέτο που τραβά το χρήστη ηρωίνης, όπως κι η ευκολία, μπροστά- μπροστά την έχουν τα περίπτερα.
Ποιόν κοροϊδεύουν;
Στη Γαλλία πάλι, επειδή διαπίστωσαν πως το λευκό κενό πακέτο δε θα αλλάξει και πολλά  αποφάσισαν, όπως έγινε ήδη στον Καναδά, να βάλουν εικόνες. Δεκατέσσερις. Με αρρώστιες κι ετοιμοθάνατους γιά να μας τρομάξουν. Σα να μην ξέραμε. Σα να μη συνηθίζει το μάτι. Σα να μη γνωρίζουμε πως αφού την εσωτερική εικόνα του σώματος δεν τη βλέπουμε ποτέ ίσως το ίδιο να μας τρόμαζε μιά αντίστοιχη εικόνα ενός υγιούς οργάνου.
Ο εθισμός πάντα βρίσκει τρόπο.
Θυμάμαι όταν πρωτοκυκλοφόρησαν τα πακέτα με τις προειδοποιήσεις υγείας κάποιος μου χάρισε μιά ταμπακιέρα γιά να μην αυθυποβληθώ διαβάζοντας τις κατάρες. Κι ο φίλος μου που αντέδρασε έτσι δε είναι ο μόνος. Είναι γνωστό πως τα άφθονα Marlboro της Ντονατέλλα Βερσάτσε πριν σκορπιστούν στα δωμάτιά της παιρνούν από το εργοστάσιο της εταιρίας κι εκεί που ήταν οι κατάρες τυπώνεται το όνομά της.
Αν κάποιοι Αμερικανοί κατάφεραν να αποζημιωθούν γιά τον καρκίνο τους με γειά τους με χαρά τους. Από μάς καμιά ασφαλιστική εταιρία δεν κινδυνεύει. Μας ενημέρωσαν γιά τους κινδύνους, δεν έχουμε παράπονο.
Σε μιά εποχή που πιό πολύ κι από πολέμους, την τρύπα του όζοντος και τα πυρηνικά ο μεγαλύτερος κίνδυνος γιά την ανθρωπότητα είναι ο υπερπληθυσμός, μάλλον προσφέρουμε προσφερόμενοι να αποχωρήσουμε από τη γη λίγο νωρίτερα.
Και τι ζητάμε; Τα χρωματιστά ψαγμένα πακέτα μας τα σημειολογικά φορτισμένα που μόλις έβγαιναν από την τσέπη έδιναν το στίγμα της τάξης, του γούστου, της καταγωγής και των πολιτικών μας πεποιθήσεων. Κι ακόμα, εκτός από σημαία και καταναλωτική μας ταυτότητα ήταν και σημειωματάρια. Σε πακέτα έγραφε στίχους ο Γκάτσος· στο πλακέ πακέτο 'Άσσος' πάνω στο γραφείο της στο Υπουργείο άφησε την τελευταία της υπογραφή η Μελίνα Μερκούρη πριν φύγει γιά πάντα. Πακέτα με σημειώματα, στίχους, τηλέφωνα έχουν πάρει τη θέση τους στα μουσεία της γης και στα συρτάρια με τα ενθύμιά μας.
Τα πακέτα των τσιγάρων που αγαπήσαμε ανήκουν στην εικονογραφία του περασμένου αιώνα και ήδη θεωρούνται συλλεκτικά, άδεια ή γεμμάτα, σε μουσεία, φωτογραφίες, πίνακες ή στη μνήμη μας. Κoιτάζοντάς τα βλέπω το παρελθόν μέσα από  το "Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο" του 21ου αιώνα στον οποίο όπως στον προφητικό τού Άλντους Χάξλεϋ πάει να γίνει ανατρεπτική πράξη το να καπνίσεις ένα τσιγάρο.
_________________
                          Εικονογράφηση με έργα του αγαπητού μου Larry Rivers:  Quartet και Dutch Master Cigar Box
Διαβάστε: τα σχέδια γιά Βρετανία, New Scientist
Δείτε:  εικόνες γιά πακέτα (αρνούμαι να τις αναρτήσω) Γαλλία, Καναδάς
Συστήνω: 'Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος' του Άλντους Χάξλεϋ

Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Αφγανιστάν:Η ζωή με τους Μουζαχεντίν, του Πωλ Ρέφσνταλ



         
Τον Αύγουστο 2010 ανήρτησα εδώ το link για το απαγορευμένο ντοκουμέντο από το Αφγανιστάν του ανεξάρτητου Νορβηγού πολεμικού ανταποκριτή Paul Refsdal, του μόνου που με τόλμη που οι συνάδελφοί του χαρακτηρίζουν αυτοκαταστροφική, έχει πλησιάσει τους Ταλιμπάν και τους Μουζαχεντίν και μας δείχνει το ανθρώπινο πρόσωπο της άλλης πλευράς αυτού του πολέμου.
         Το ταινιάκι όμως απαγορεύτηκε να παιχτεί στα μεγάλα βρετανικά κανάλια. Δείχνει την καθημερινή ζωή των Ταλιμπάν, σπίτια, πρόσωπα, στρατηγικά σχέδια, ακόμα και παιχνίδια  και γέλια με τα παιδιά τους.
             Καθώς έφευγε το μικρό συνεργείο ο οπλαρχηγός Ομάρ (που βλέπουμε και στο ντοκιμαντέρ) έδωσε τον αριθμό του κινητού του στον Ρέφσνταλ και συμφώνησαν να τηλεφωνηθούν σε δύο εβδομάδες για να ξαναβρεθούν.
      Εν τω μεταξύ ειδικές δυνάμεις επετέθησαν στην περιοχή και οι Μουζαχεντίν είχαν σημαντικές απώλειες. Ο Ομάρ επέζησε μα χτυπήθηκε το σπίτι τού Ντέβραν και μεταξύ άλλων σκοτώθηκαν και τα  δύο μικρά παιδιά του που βλέπουμε (λίγες μέρες πριν) να χαμογελούν ντροπαλά μπροστά στους ξένους.
          Ο Ρέφσνταλ όντως τηλεφώνησε σε δύο εβδομάδες αλλά αυτή τη φορά τον απήγαγαν. Στη αρχή ζήτησαν λύτρα, ύστερα όταν ασπάστηκε το Ισλάμ απέσυραν κάθε απαίτηση κι επέστρεψε στο Όσλο.
     Σήμερα το εικοσιεξάλεπτο ντοκιμαντέρ  'Behind the Masks' έχει αναρτηθεί και ενοικιάζεται διαδικτυακά. Λόγω ειδικής συμφωνίας απαγορεύεται 'προς το παρόν' η προβολή του εντός των ΗΠΑ. Σας παραπέμπω στο ήδη αναρτηθέν αλλά και σε ένα ακόμα απόσπασμα (το οποίο όμως, γιά κάποιο λόγο δεν παίζει πάντα εύκολα).
























_________________________________________________________

Διαβάστε: συνέντευξη του Paul Refsdal, abcNews, 12 Αυγούστου 2010                  
      
Δείτε: Behind the Masks
                   και (το νέο απόσπασμα):

Δευτέρα 4 Απριλίου 2011

'Η Τέχνη του Πολέμου' : Σουν Τζου και Κλαούζεβιτς

Ο στρατηγός Σουν Τζου
Πόλεμος και αλήθεια δεν ταιριάζουν κι αυτό όχι λόγω των τύψεων (που κατά τους θεωρητικούς του πολέμου είναι για τους δειλούς και τους ασήμαντους, τα πρόβατα επί σφαγήν, και όχι για τους ήρωες) αλλά γιατί ο πόλεμος με αλήθειες δεν κερδίζεται.
    'Ο πόλεμος είναι συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα' είπε ο Kλαούζεβιτς και αν αντιστρέψουμε το ρητό καταλαβαίνουμε γιατί το θαύμα της σύγχρονης Iαπωνίας λένε πως οφείλεται στην εφαρμογή του συναρπαστικού στρατιωτικού οδηγού 'H Tέχνη Του Πολέμου' που γράφτηκε πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια στην Kίνα από κάποιον που οι μετέπειτα μελετητές ονόμασαν Σουν Tζου. 
O Kάρλ φον Kλαούζεβιτς ήταν ένας Πρώσσος αξιωματικός που πολέμησε στον Πρωσσικό και το Ρωσικό στρατό κατά του Nαπολέοντα και οι σημειώσεις του 'Για Τον Πόλεμο' δημοσιεύθηκαν μετά θάνατον και έγιναν μαζί με το βιβλιαράκι του Kινέζου σοφού οι δυό οδηγοί που θεωρείται πως έχουν επηρεάσει περισσότερο από κάθε τι άλλο τους νικητές της σύγχρονης πολιτικής και των επιχειρήσεων -αυτοί και ο αγαπημένος μου Mακιαβέλλι με τον 'Hγεμόνα' του, ο οποίος όμως πρέπει να είχε διαβαστεί από τον Kλαούζεβιτς.
     Kαι οι δύο συμφωνούν πως ο πόλεμος είναι πράγμα επικίνδυνο και πως η ήττα είναι σίγουρη για τους απροετοίμαστους, τους δειλούς, τους αισθηματίες κι όσους δεν έχουν τη δύναμη να επιβληθούν στους κατωτέρους τους. Kαι οι δύο δίνουν κάποιες βασικές συμβουλές περί συνθηκών και συνθηκολογήσεων, επίθεσης και άμυνας, που μοιάζουν λογικές και αυτονόητες και που διδάσκονται σε κάθε στρατιωτική σχολή.
  Tου Kλαούζεβιτς είναι, για παράδειγμα, το πασίγνωστο: 'H καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση' και ο Σουν Tζου θα συμφωνούσε αν και θα πρόσθετε ένα 'όχι πάντα'.
 Διότι αν και οι δύο επιμένουν πως οι νικηφόρες μάχες πρέπει να είναι σύντομες, αιφνιδιαστικές κι απότομες και πως 'η μόνη νίκη που είναι σίγουρη είναι η τελευταία', ο Πρώσσος έχει το ρομαντισμό μας και με πίστη στον ηρωισμό και το τυχαίο μας καθησυχάζει πως ένα καλό πλάνο δε θα καταστραφεί από ένα μόνο λάθος ενώ ο Kινέζος σκέπτεται ψυχρά και το ξεκαθαρίζει πως η νίκη είναι αποφασισμένη πριν τη μάχη. 'Tα πάντα είναι θέμα σωστού υπολογισμού', λέει, 'κι ο νικητής πρώτα νικάει κι ύστερα μπαίνει στη μάχη, ενώ ο ηττημένος πρώτα μπαίνει στη μάχη κι ύστερα αγωνίζεται μήπως νικήσει'. Γι' αυτό και οι μεγαλύτερες νίκες ήρθαν από μάχες που δε δόθηκαν κι οι σπουδαιότεροι στρατηγοί δεν έχουν δοξαστεί διότι είναι εκείνοι που αρνήθηκαν τις εντολές της πολιτικής εξουσίας και φρόντισαν να μην πολεμήσουν σε ένα πόλεμο που θα έχαναν, κρατώντας το στρατό ακέραιο και δυνατό για όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή που ο εχθρός θα ήταν αδύναμος κι η νίκη σίγουρη.

     Tο βιβλίο του Σουν Tζου γράφτηκε την εποχή που ξεκίνησαν οι Πολεμικές Tέχνες στην Kίνα κι οι απόψεις του είναι βαθύτατα ταοϊστικές. Ποτέ, μα ποτέ, δεν πρέπει να στριμώχνεις τον εχθρό, μας λέει σα δάσκαλος Πολεμικών Tεχνών που μας ζητάει να μελετήσουμε τη γάτα. O στριμωγμένος παλεύει σα θηρίο, γι' αυτό και πάντα να αφήνεις στον εχθρό μιά διέξοδο, ένα τρόπο διαφυγής. Όχι για να διαφύγει, εννοείται, αλλά για να τον κυνηγήσεις καθώς θα οπισθοχωρεί.
     'H πλήρης νίκη' λέει, 'είναι όταν ο στρατός δεν πολεμά, διότι τα όπλα είναι γρουσούζικα εργαλεία' και συμβουλεύει να τα χρησιμοποιούμε μόνον όταν δεν έχουμε άλλη επιλογή.
     Δεν πρόκειται για σοφιστεία και για ταοϊστικό παράδοξο αλλά για μακιαβελική πονηριά. H ιδέα είναι να καταστρέψουμε τον εχθρό πριν από τη μάχη, να διαβλέπουμε τον κίνδυνο και να κρατάμε τις δυνάμεις μας για όταν θα μπορούμε να επιτεθούμε με ταχύτητα, αυτοπεποίθηση και σιγουριά 'σαν τον αετό'.
     Πώς; Mα προκαλώντας σύγχυση, λέγοντας ψέματα δηλαδή, όχι μόνο στους εχθρούς αλλά και στους συμμάχους και τους στρατιώτες μας.

             ________________________________________________

Διαβάστε: The Art of War του Sun Tzu
               The Prince του Niccolò Machiavelli 
             Για τον Πόλεμο του Carl von Clausewitz
     δικά μου: 
        Περί Ανάγνωσης ή Επιστολές σε ένα αναγνώστη, ιθ στο Περί Γραφής
                                                                 ή,  όλες οι Επιστολές, εδώ
                    Σουν Τζου: Φαρφουλάς 10 (2009)
    


 _______________________________________________

Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

'Ο Στρατός του Ιμάμη' του φυλακισμένου Αχμέτ Σικ


Αχμέτ Σικ 

Πριν λίγο γύρισα μέσα σε μιά γλυκιά ανοιξιάτικη βροχή  και βρήκα μήνυμα ενός φίλου από την Τουρκία. "Αν χαθώ γιά λίγο" λέει "μην ανησυχήσεις, μόνο call Paleokostas γιατί θα είμαι στη φυλακή." Κατέβασε από το Διαδίκτυο το βιβλίο του Αχμέτ Σικ 'Ο στρατός του Ιμάμη' που η κυβέρνηση απαγόρευσε να εκδοθεί κι απείλησε με φυλάκιση όσους το κατεβάσουν.
Στη φυλακή δεν είναι ο φίλος μου ευτυχώς διότι δεν ξέρω πού είναι ο Παλαιοκώστας να τον βγάλει. Τον πέτυχα στο σπίτι και μου είπε πως ως τώρα 52.000 έχουν κατεβάσει το βιβλίο του φυλακισμένου δημοσιογράφου. 'Επνεε μένεα κατά του Ερτογάν και μου επαναλάμβανε πόσο είναι "against any organization that is against the Kemalist secular state", μα τον κατάφερα να ηρεμήσει και να μου πει την ιστορία.
Ο Αχμέτ Σικ συνελήφθη μαζί με άλλους δημοσιογράφους και στρατιώτες ως σχετιζόμενος με την υπόθεση Εργκένεκον, σχέδιο ανατροπής της κυβέρνησης. Οι συλλήψεις έχουν προκαλέσει διεθνή σάλο και τοπικές διαδηλώσεις. Και το κράτος καταστολής, όπως γίνεται, κάνει τα λάθη το ένα μετά το άλλο.
Την ώρα που οι Τούρκοι εισαγγελείς διαβεβαιώνουν πως οι συλλήψεις δημοσιογράφων δε σχετίζονται με το γράψιμό τους ένα δικαστήριο της Ιστανμπούλ διατάζει την κατάσχεση του αδημοσίευτου ακόμα 'Imamin Ordusu' και μετά από έφοδο στα γραφεία της εφημερίδας 'Ραντικάλ' το σβήνει από το σκληρό δίσκο.
Σα να ζούσαμε σε άλλη εποχή. Το ανέκδοτο βιβλίο αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο και πριν μπλοκαριστεί το κατέβασαν τόσοι που δε γίνεται να συλληφθούν.
Οι άνθρωποι που κατηγορούνται κινδυνεύουν σήμερα μα οι μεθοδεύσεις ένα πέτυχαν. Θα διαβάσουμε όλοι το βιβλίο.  Κι όταν ο  άτυχος δημοσιογράφος βγει από τη δραματική του περιπέτεια θα βρεθεί υποψήφιος γιά Πούλιτζερ και Νόμπελ και περιζήτητος προσκεκλημένος τύπου Ορχάν Παμούκ.
resimler_haber_ergenekon
Είναι αναρωτιέμαι τόσο ανόητοι οι του Ερτογάν; Ο καιρός θα δείξει. Κι ως τότε, περιμένοντας τη μετάφραση, συντάσσομαι με τους διαμαρτυρόμενους, καθησυχάζω το φίλο μου και, καλού-κακού, ψάχνω και τον Παλαιοκώστα.
________________________________
                                      The Ergenekon Suicides: Anti-Fascist Encyclopedia 
            Αχμέτ Σικ: Ο Στρατός του Ιμάμη (προς το παρόν μπλοκαρισμένο στο Διαδίκτυο)
____________________________________________________________________________

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Και ευρώ και δραχμές: πολλά καλάθια γιά τα αυγά του 21ου αιώνα





πληθωριστική δραχμή, 1944
Ποιός αποφάσισε πως κάθε χώρα πρέπει να έχει ένα νόμισμα; Η τράπεζα που το τυπώνει. Κι είναι όπως η θεωρία πως κάθε χώρα εντός των αποφασισμένων συνόρων, πρέπει να κατοικείται από μιά φυλή (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) κι από κατοίκους που πρεσβεύουν όλοι την ίδια άποψη γιά την δημιουργία του κόσμου. Πού έχουν τον ίδιο Θεό δηλαδή, πράγμα βολικότατο σε πολέμους όταν οι Θεοί καλούνται να ευνοήσουν εμάς κι όχι τους άλλους γιά να πάμε να σκοτωθούμε ελπίζοντας.
Οι εποχές κρίσεων μας κάνουν αμφισβητίες. Οι μαύροι κύκνοι του Τάλεμπ έρχονται σε κοπάδια. Κι ο νους τρέχει σε άλλους τρόπους.
1896, Κρήτη
Η Madame Kastell, το δηλώνει εξ αρχής, είναι απολύτως εναντίον της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ. Όχι μόνο λόγω υπολογισμών πολλαπλασιασμού, λόγω μετατροπής σε υποτιμημένη δραχμή, του περιβόητου χρέους, ούτε επειδή θα ξαναγίνει δυσπρόσιτο ένα επίπεδο ζωής το οποίο δικαιούται κάθε κάτοικος του 21ου αιώνα. Αλλά κυρίως διότι οι Έλληνες έχουν αποδείξει πιά πως δε μπορούν να κυβερνήσουν την Ελλάδα.
αρχαία Κρήτη
Συμφέρον όλων θα ήταν λοιπόν να το παραδεχθούμε και να κάνουμε ό,τι μπορούμε γιά να απογυμνώνουμε τους εκλεγμένους μας από εξουσίες και δικαιώματα. Κι ένας τρόπος να ελέγχονται, όσο εμείς καπνίζουμε στα καφενεία, είναι να είναι περιορισμένοι εξ αρχής, δεμένοι χειροπόδαρα από ένα κοινό νόμισμα που επιβάλει κοινή πολιτική.
Εσείς κι εγώ δε θα ασχοληθούμε, το ξέρουμε. Ας φροντίσουμε λοιπόν να ελέγχονται οι ανίκανοι που εκλέγουμε.
Η παραμονή σε νόμισμα κοινό με πλουσιότερους κι εργατικότερους από εμάς όμως δεν είναι απαραίτητο να μας καταδικάσει σε τριτοκοσμική μιζέρια.
Το μαύρο κύκνο που συντάραξε τις βεβαιότητες τον ακολουθεί κοπάδι. Τώρα που καταρρέουν τα στερεότυπα είναι η στιγμή της αμφισβήτησης.
Ποιός μας επιβάλει να έχουμε ένα μόνο νόμισμα; Μήπως η ιδέα είναι πεπαλαιωμένη όσο εκείνη της μιάς πατρίδας που τη φροντίζει ένας μόνο Θεός πανταχού παρών (εντός συνόρων);
Η  Ελοΐζα Πριμαβέρα, καθηγήτρια οικονομικών, θεωρείται "η γιαγιά" του σύγχρονου κινήματος υπέρ της χρήσης εναλλακτικών νομισμάτων. Στην ουσία πρόκειται γιά μιά "οικονομία του ισογείου" όπως ονομάστηκε, η οποία ξαναζωντανεύει την ανταλλαγή προϊόντων, γνωστή στους αγρότες αλλά και σε όσους έζησαν πολέμους και κρίσεις.
Η διαφορά είναι πως εφαρμόζοντας το σύστημα διπλού νομίσματος δεν είναι ανάγκη να ανταλλάξω προϊόν με προϊόν, διότι κυκλοφορεί συγχρόνως με το επίσημο κι ένα άλλο νόμισμα, εσωτερικής κατανάλωσης.
Το 1932 χρησιμοποίησε εναλλακτικό νόμισμα ένας δήμαρχος στην Αυστρία που αδυνατούσε να πληρώσει τους δημοτικούς υπαλλήλους κι η ιδέα είχε επιτυχία κι εξαπλώθηκε και σε άλλες πόλεις διότι τα τοπικά μαγαζιά αποδέχθηκαν το νόμισμα γιά να προσελκύσουν πελάτες στη δύσκολη εποχή μετά το κραχ του 1929. Δυστυχώς δυό χρόνια μετά επενέβη η κεντρική τράπεζα της Αυστρίας που θα έχανε το μονοπώλιο.
Κίνα,  i-ching της μαντείας
Πιό πρόσφατα όμως με αυτό τον τρόπο επιβίωσαν το Βανκούβερ κι η Αργεντινή, παλιές πεσέτες τόνωσαν την τοπική οικονομία στην Ισπανία, στη Γερμανία κυκλοφόρησαν "ιδεατά" νομίσματα όπως και στη Γαλλία και την Ιταλία. Στη μετα-πυρηνική Ιαπωνία επανέρχεται το παλιό νόμισμα που είχε καταργηθεί το 1953 μα υπήρχε ακόμα φυλαγμένο σε μπαούλα και σεντούκια και σήμερα τονώνει τις τοπικές συναλλαγές των πληγέντων περιοχών.
Εδώ σ' εμάς έχουμε πρωτοπόρους το Βόλο και την Πάτρα και τον "Οβολό" που εμφανίστηκε στο facebook την Πρωτοχρονιά του 2009 κι έχει ήδη 1300 μέλη που χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους και το "κοινωνικό νόμισμα".
'Ισως ήμασταν πολύ αφελείς και τεμπέληδες που παραδώσαμε το ταμείο και πιστέψαμε το παραμύθι της εσαεί προόδου κι ευημερίας. Κι ίσως πολύ καλά κάναμε. Μιά χαρά περάσαμε τα χρόνια της μυθολογίας, τότε που οι κύκνοι ήταν λευκοί κι ο ουρανός γαλανός.
Όμως τώρα που οι μαύροι κύκνοι σκοτείνιασαν τους ορίζοντες έρχεται η στιγμή της αμφισβήτησης. Κι όπως κάθε οικονομικός σύμβουλος συστήνει να μη βάζουμε όλα μας τα αυγά σε ένα καλάθι μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε λίγο καί αναπτύσσοντας την προνοητικότητα που μας λείπει να μοιράσουμε τα αυγά μας σε πολλά καλάθια;  
_______________________________
   Redlases , Red LatinoAmericana de SocioEconomia Solidaria, από την Αργεντινή  (μεταφράσεις σε πολλές γλώσσες)
________________________________

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

"Μαύροι Κύκνοι: Η Επίδραση του απολύτως απίθανου", του Νασίμ Νίκολας Τάλεμπ




Στη Μυθολογία, στη Φυσική Ιστορία, στην Τέχνη οι κύκνοι ήταν πάντα πάλλευκοι.'Λευκό σαν κύκνος' έλεγαν. Ώσπου, πριν από διακόσια χρόνια, ένας Ευρωπαίος είδε ένα μαύρο κύκνο στην Αυστραλία και η βεβαιότητα κατέρρευσε. Όπως καταρρέουν οι βεβαιότητές μας κάθε φορά που εμφανίζεται ένας μαύρος κύκνος στον ουρανό, υποστηρίζει ο Νασίμ Νίκολας Τάλεμπ  που το καλογραμμένο βιβλιαράκι του γιά τους Μαύρους Κύκνους έκανε μεγάλη αίσθηση και παραμένει επίκαιρο από το 2007 που εκδόθηκε διότι με γνωστά παραδείγματα εξηγεί τον δυσεξήγητο άστατο κόσμο μας.
Η φράση του Αριστοτέλη γιά το πόσο πιθανόν είναι να συμβεί το απίθανο είναι γνωστή και ο Λιβανέζος Τάλεμπ ξεκινώντας από την εμπειρία τού πολέμου στον τόπο του χτίζει μιά ολόκληρη θεωρία πάνω στην ανικανότητά μας να δεχτούμε ως πιθανό να συμβεί ό,τι ως τώρα δεν ήταν αναμενόμενο.
Μαύρος κύκνος ήταν η Γαλλική Επανάσταση που καταβαράθρωσε τους Βουρβώνους, μαύρος κύκνος η Ρώσικη Επανάσταση, μαύροι κύκνοι τα κράχ κι οι επιστημονικές ανακαλύψεις που ανατρέποντας το status kuo αναποδογυρίζουν ό,τι είχαμε σίγουρο κι ακλώνητο και μάς φέρνουν αντιμέτωπους με το αναπάντεχο που δεν ξέρουμε πώς να το χειριστούμε. Από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους ως τη διάδοση του προσωπικού υπολογιστή και την επιτυχία του Google τα παραδείγματα είναι αμέτρητα κι η θεωρία του επιβεβαιώθηκε πρόσφατα με την κατάρευση των παγκόσμιων Χρηματιστηρίων όσο επιβεβαιώνεται και καθημερινά από την απόλυτη άρνησή μας να παραδεχθούμε την καταστροφή του περιβάλλοντος δηλαδή του μέλλοντός μας.

Ο Τάλεμπ, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, δικαιώθηκε με την παγκόσμια οικονομική κρίση και αρθρογραφεί τακτικά σε διεθνή έντυπα μετά από την απρόσμενη επιτυχία του μικρού αυτού βιβλίου που αποδείχτηκε άλλος ένας Μαύρος Κύκνος. Ένα μη αναμενόμενο κι αναπάντεχο μικρό θαύμα, που έγινε το αγαπημένο εγχειρίδιο των  χρηματιστών της Wall Street. Διασκεδαστικό, πανέξυπνο και ενδιαφέρον, αξίζει να διαβαστεί αν και εξ ορισμού η θεωρία του είναι  ανεφάρμοστη μιά κι αν αποδεικύει κάτι είναι η άρνηση του ανθρώπινου μυαλού να φανταστεί πόσο πιθανό είναι το απίθανο και πόσο ορίζει τις αποφάσεις μας η τάση μας να βολευόμαστε στην πεποίθηση πως το παρελθόν από μόνο του χαράζει το μέλλον.
__________________________________________
Διαβάστε:     Νassim Νicholas Τaleb:
          Τhe Βlack Swan:  Τhe Ιmpact of the Ηighly Ιmprobable
        Ο μαύρος κύκνος: Η επίδραση του απολύτως απίθανου
                  ΤΟ ΒΗΜΑ: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην Αθήνα (Νασίμ Τάλεμπ εναντίον ΔνΤ)
Financial Times:Ten Principles for a Black Swan-proof World
            Παρουσίασή μου του βιβλίου στο Φαρφουλά (τεύχος 12,    Άνοιξη 2010)

Δείτε: Taleb : What is a Black Swan

___________________________________________________________________________