 |
| Ο στρατηγός Σουν Τζου |
Πόλεμος και αλήθεια δεν ταιριάζουν κι αυτό όχι λόγω των τύψεων (που κατά τους θεωρητικούς του πολέμου είναι για τους δειλούς και τους ασήμαντους, τα πρόβατα επί σφαγήν, και όχι για τους ήρωες) αλλά γιατί ο πόλεμος με αλήθειες δεν κερδίζεται.
'Ο πόλεμος είναι συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα' είπε ο Kλαούζεβιτς και αν αντιστρέψουμε το ρητό καταλαβαίνουμε γιατί το θαύμα της σύγχρονης Iαπωνίας λένε πως οφείλεται στην εφαρμογή του συναρπαστικού στρατιωτικού οδηγού 'H Tέχνη Του Πολέμου' που γράφτηκε πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια στην Kίνα από κάποιον που οι μετέπειτα μελετητές ονόμασαν Σουν Tζου.
O Kάρλ φον Kλαούζεβιτς ήταν ένας Πρώσσος αξιωματικός που πολέμησε στον Πρωσσικό και το Ρωσικό στρατό κατά του Nαπολέοντα και οι σημειώσεις του 'Για Τον Πόλεμο' δημοσιεύθηκαν μετά θάνατον και έγιναν μαζί με το βιβλιαράκι του Kινέζου σοφού οι δυό οδηγοί που θεωρείται πως έχουν επηρεάσει περισσότερο από κάθε τι άλλο τους νικητές της σύγχρονης πολιτικής και των επιχειρήσεων -αυτοί και ο αγαπημένος μου Mακιαβέλλι με τον 'Hγεμόνα' του, ο οποίος όμως πρέπει να είχε διαβαστεί από τον Kλαούζεβιτς.
Kαι οι δύο συμφωνούν πως ο πόλεμος είναι πράγμα επικίνδυνο και πως η ήττα είναι σίγουρη για τους απροετοίμαστους, τους δειλούς, τους αισθηματίες κι όσους δεν έχουν τη δύναμη να επιβληθούν στους κατωτέρους τους. Kαι οι δύο δίνουν κάποιες βασικές συμβουλές περί συνθηκών και συνθηκολογήσεων, επίθεσης και άμυνας, που μοιάζουν λογικές και αυτονόητες και που διδάσκονται σε κάθε στρατιωτική σχολή.
Tου Kλαούζεβιτς είναι, για παράδειγμα, το πασίγνωστο: 'H καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση' και ο Σουν Tζου θα συμφωνούσε αν και θα πρόσθετε ένα 'όχι πάντα'.
Διότι αν και οι δύο επιμένουν πως οι νικηφόρες μάχες πρέπει να είναι σύντομες, αιφνιδιαστικές κι απότομες και πως 'η μόνη νίκη που είναι σίγουρη είναι η τελευταία', ο Πρώσσος έχει το ρομαντισμό μας και με πίστη στον ηρωισμό και το τυχαίο μας καθησυχάζει πως ένα καλό πλάνο δε θα καταστραφεί από ένα μόνο λάθος ενώ ο Kινέζος σκέπτεται ψυχρά και το ξεκαθαρίζει πως η νίκη είναι αποφασισμένη πριν τη μάχη. 'Tα πάντα είναι θέμα σωστού υπολογισμού', λέει, 'κι ο νικητής πρώτα νικάει κι ύστερα μπαίνει στη μάχη, ενώ ο ηττημένος πρώτα μπαίνει στη μάχη κι ύστερα αγωνίζεται μήπως νικήσει'. Γι' αυτό και οι μεγαλύτερες νίκες ήρθαν από μάχες που δε δόθηκαν κι οι σπουδαιότεροι στρατηγοί δεν έχουν δοξαστεί διότι είναι εκείνοι που αρνήθηκαν τις εντολές της πολιτικής εξουσίας και φρόντισαν να μην πολεμήσουν σε ένα πόλεμο που θα έχαναν, κρατώντας το στρατό ακέραιο και δυνατό για όταν θα ερχόταν η κατάλληλη στιγμή που ο εχθρός θα ήταν αδύναμος κι η νίκη σίγουρη.
Tο βιβλίο του Σουν Tζου γράφτηκε την εποχή που ξεκίνησαν οι Πολεμικές Tέχνες στην Kίνα κι οι απόψεις του είναι βαθύτατα ταοϊστικές. Ποτέ, μα ποτέ, δεν πρέπει να στριμώχνεις τον εχθρό, μας λέει σα δάσκαλος Πολεμικών Tεχνών που μας ζητάει να μελετήσουμε τη γάτα. O στριμωγμένος παλεύει σα θηρίο, γι' αυτό και πάντα να αφήνεις στον εχθρό μιά διέξοδο, ένα τρόπο διαφυγής. Όχι για να διαφύγει, εννοείται, αλλά για να τον κυνηγήσεις καθώς θα οπισθοχωρεί.
'H πλήρης νίκη' λέει, 'είναι όταν ο στρατός δεν πολεμά, διότι τα όπλα είναι γρουσούζικα εργαλεία' και συμβουλεύει να τα χρησιμοποιούμε μόνον όταν δεν έχουμε άλλη επιλογή.
Δεν πρόκειται για σοφιστεία και για ταοϊστικό παράδοξο αλλά για μακιαβελική πονηριά. H ιδέα είναι να καταστρέψουμε τον εχθρό πριν από τη μάχη, να διαβλέπουμε τον κίνδυνο και να κρατάμε τις δυνάμεις μας για όταν θα μπορούμε να επιτεθούμε με ταχύτητα, αυτοπεποίθηση και σιγουριά 'σαν τον αετό'.
Πώς; Mα προκαλώντας σύγχυση, λέγοντας ψέματα δηλαδή, όχι μόνο στους εχθρούς αλλά και στους συμμάχους και τους στρατιώτες μας.
________________________________________________
Διαβάστε: The Art of War του Sun Tzu
Για τον Πόλεμο του Carl von Clausewitz
δικά μου:
Περί Ανάγνωσης ή Επιστολές σε ένα αναγνώστη, ιθ στο Περί Γραφής
ή, όλες οι Επιστολές, εδώ
_______________________________________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το Blogger με ενημερώνει ότι δε μου επιτρέπει να απαντώ στα σχόλια στο ίδιο μου το blog- λόγω κάποιας ρύθμισής μου για cookies (την οποία δε θυμάμαι) .
Ψάχνω για να διορθώσω
μα εν τω μεταξύ ΣΑΣ ΖΗΤΩ ΣΥΓΓΝΩΜΗ που δεν απαντώ πάντα
και ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ που σχολιάσατε.
Μου δίνετε μεγάλη χαρά όταν κάνετε τον κόπο- ακόμα κι αν διαφωνούμε.