Τα πασουμάκια μου, ταξιδευτές και σούφικα παζάρια

Τα φωτογράφισα χθες, για να τα δει ένας φίλος.

Πασούμια από το Αφγανιστάν, από μια άλλη ζωή. Τότε που ακόμα ταξιδευτές έφερναν στη Μύκονο μπόγους με τα καλά της Ανατολής και τα πουλούσαν στο δρόμο και σε μικρά μαγαζάκια κάτω από σκάλες. Τσόλι μεταξωτά από παλιά σάρι, κλινοσκεπάσματα κεντητά, κουνουπιέρες αραχνοΰφαντες, λιβάνια αληθινά  από άσραμ (κι όχι τα χημικά των εμπορικών Εκθέσεων), σαλβάρια και σαλβάρ καμίζ, κουδουνάκια για τα πόδια και βραχιόλια, ασημένια κοσμήματα σκαλιστά σαν τη βαριά μου ζώνη αγορασμένη ζυγιστά, με το γραμμάριο.

Είχα πολλά, πάρα πολλά ζευγάρια πασουμάκια. Από το Αφγανιστάν. Χειροποίητα και κεντημένα συχνά με εκείνο το μπλε της μπούρκας που ακόμα δεν το ξεχώριζα και ποτέ λευκά― διότι λευκό είναι το χρώμα του Αλλάχ και η γυναίκα κι ό,τι κάτω της είναι Χαράμ και το λερώνει.

Σταμάτησαν αυτά με τους Ταλιμπάν όταν έπαψε η Καμπούλ να είναι χίππικος παράδεισος κι έγινε η κόλαση που μας έδειξε με το παραπάνω η νέα προπαγάνδα, και κάπου εκεί, αρχές της δεκαετίας του '90 αγόρασα όσα είχαν μείνει που τα λειώνω με τα χρόνια.

Εν τω μεταξύ και το νησί άλλαξε. Φέτος μαθαίνω ο Δήμος είχε ειδική αστυνομία μπράβων για να διώχνει τους πλανόδιους. Πού να εξηγείς για τη σοφία και τη δυναμική του παζαριού, μια σούφικη εφεύρεση που επιβιώνει ακόμα στις 'Λαϊκές Αγορές' στις γειτονιές. Η ιδέα τω Αράβων μυστικιστών, μια αγορά στην οποία καθένας μπορεί να πουλήσει ό,τι έφερε ή έφτιαξε, δίχως μεσάζοντες, βιτρίνες, διαφημίσεις, κατά κάποιους Ιστορικούς έδωσε ώθηση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ώσπου οι Σουλτάνοι έμαθαν από τους Ευρωπαίους τον άλλο τρόπο με τα μαγαζιά επαγγελματιών εμπόρων στα παζάρια (αυτά που τώρα έγιναν Shopping Malls) και λένε, αυτό άλλαξε την Οικονομία κι έφερε μαζί με φόρους και την παρακμή. 

Ποτέ δε με ενόχλησαν οι πλανόδιοι. Και, τα σωστά τα μαγαζιά―εκείνα που δεν κλέβουν τον πελάτη― δεν τα βλάπτουν, ίσα-ίσα. Όσο πιο πλούσια και πιο ποικίλη είναι μια αγορά τόσο πιο μεγάλο τζίρο έχει. Μα άντε να τα εξηγήσεις όλα αυτά σε ένα κόσμο μπουτικιέρηδων της αρπαχτής, άντε να δουν πως  η μαϊμού Vuitton δε βλάπτει παρά τους κυρίους Vuitton (τίμημα κέρδους αφού πήγαν κι έδωσαν τα σχέδιά τους στην άλλη άκρη της γης για να εκμεταλλευθούν τα φθηνά εργατικά χέρια) επειδή σε μια αληθινά αποδοτική αγορά για να πας από το Gucci ως το Fiorucci περνάς από όλες τις τάξεις κι όλες τις εμπνεύσεις.

________________________

Για τους Σούφι και την Αγορά συστήνω Ε.Ζάχο Παπαζαχαρίου