1906-1914: μετανάστες στη Νέα Υόρκη και οι φορεσιές τους

Έλληνας πολεμιστής

Μεταξύ 1892 και 1954 πέρασαν από το Νησί Έλλις της Νέας Υόρκης 12 εκατομμύρια άνθρωποι. Φτωχοί ή πλούσιοι, όλοι, προκειμένου να καταφέρουν να γίνουν δεκτοί στις ΗΠΑ, φορούσαν τα καλύτερά τους, συχνά φορεσιές παραδοσιακές τις οποίες σύντομα εγκατέλειπαν για να ενσωματωθούν και να γίνουν Αμερικάνοι.

Εκπληκτικές είναι οι φωτογραφίες που τράβηξε ένας υπάλληλος, ο Αύγουστος Φράνσις Σέρμαν, μεταξύ 1906 και 1914. Μαντίλες, περίτεχνα φλαμανδικά κεφαλοδέματα, πλούσια τουρμπάνια της Ανατολής, φουστανέλες και καλιμαύκια, φέσια και καπέλα της υψηλής κοινωνίας, όλα φωτογραφήθηκαν λίγο πριν ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και και γεωπολιτικές και κοινωνικές αλλαγές εξαφανίσουν τα περισσότερα.

Κοζάκοι και γενίτσαροι και παλικάρια της Αρβανιτιάς, αγόρια της Ινδίας και περήφανες μουλάτες της Γουαδελούπης φτιάχνουν μια συλλογή μοναδική.

Τούτο το blog δεν είναι των εικόνων γι αυτό και μήνες τώρα δίστασα να τα αναρτήσω. Πολλές απ' τις φωτογραφίες εξάλλου είχαν εκδοθεί από το National Geographic από το 1907. Σήμερα έτυχε να ξαναδώ ότι γνώστες Ιστορικοί τις χρωματίζουν και ξαναγίνονται επίκαιρες.

Διαλέγω λίγες αλλά σας δίνω συνδέσμους να δείτε πιο πολλές- χρωματισμένες ή όχι- με τις περιγραφές τους.

Αξίζουν.

[Και, με την ευκαιρία δίνω και ολίγα  για το Ellis Island και πώς να μπείτε στην ιστοσελίδα του για να ανακαλύψετε τον πρόγονό σας, αλλά συστήνω να γκουγκλάρετε και μόνοι σας το πολύ υλικό.]

Η αίθουσα Αναμονής, 1880

Άφιξη, 1900

Γερμανία 1911

Βαυαρία

Γουαδελούπη 1911

Ολλανδία

Γυναίκες από τη Γουαδελούπη

Παιδάκια από Λαπωνία-Σουηδία

Ιταλία

 Άνδρας, Αλγερία 1911

Μητέρα και παιδιά, Σλοβακία

Βοσκός, Ρουμανία

Αλβανία

Τούρκος

Ρωσία

Ινδίες

Νήσος Έλις

Ellis Island: http://www.ellisisland.org

Η Νήσος Έλις είναι ένα μικρό νησάκι στ’ ανοιχτά του Μανχάταν. Τόπος ελπίδας για εκατομμύρια ανθρώπους που αναζητούσαν μία νέα ζωή, από το 1852 έως το 1954 υποδεχόταν τους μετανάστες, όπου υποβάλλονταν σε ιατρικές εξετάσεις προκειμένου να εγκριθεί η άδεια εισόδου τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Λειτούργησε ως μία κολυμπήθρα, αφού πολλοί νεοφερμένοι άλλαξαν τα ονόματά τους εκεί, προσαρμόζοντάς τα στη γλώσσα της νέας τους πατρίδας. Υπολογίζεται ότι το 40% του πληθυσμού της Αμερικής έχει τις ρίζες του στο Έλις Άιλαντ. Πλέον περισσότεροι από 3 εκατομμύρια τουρίστες επισκέπτονται το νησί κάθε χρόνο, προκειμένου να ενημερωθούν για την ιστορία της μετανάστευσης στη χώρα ή για να μάθουν για τις ρίζες τους. Η μετάβαση γίνεται με φέρι ενώ μπορεί να συνδυαστεί με μία κρουαζιέρα στα γύρω νησάκια.

Στο κατάστρωμα, 1880

Ο  ιστότοπος του Ellis Island στη Νέα Υόρκη: Βρες τον μετανάστη πρόγονό σου: 

...Το συγκλονιστικό με τον εν λόγω ιστότοπο: http://www.ellisisland.org/
 είναι ότι δίνει στο χρήστη τη δυνατότητα πρόσβασης, μέσω μηχανής αναζήτησης, σε μία τεράστια βάση δεδομένων με όλα σχεδόν τα επώνυμα των ανθρώπων που πέρασαν από εκεί από το 1892 μέχρι το 1924, τα ονόματα των πλοίων με τα οποία είχαν ταξιδέψει, καθώς και την ακριβή ημερομηνία αναχώρησης και άφιξή τους στη Νέα Υόρκη.

Κάνοντας μία απλή εγγραφή στο σάιτ, μπορείς κανείς να ψάξει βάσει του ονόματος και του επωνύμου τον ξεχασμένο παππού, προπάππου ή προ-προ-πάππου και να νιώσει το ίδιο ρίγος που έχουν νιώσει εκατομμύρια χρήστες του, οι οποίοι βλέπουν ξαφνικά μπροστά τους το φάντασμα ενός παρελθόντος που ποτέ δεν έζησαν, παρά μονάχα άκουσαν μέσα από αφηγήσεις...

από cretalive:

Στο διάστημα 1892 έως 1924, πάνω από μισό εκατομμύριο Έλληνες και κρητικοί βρέθηκαν στο νησί Ellis ...Οι Αμερικανοί δεν τους έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια. Τους φώναζαν «λιγδιάρηδες» («greaseballs») και «βρωμοέλληνες» («dirty Greeks»).

Το Ellis Island είναι από τα μέρη εκείνα με την εντονότερη «οσμή» ιστορίας των τελευταίων δύο αιώνων: εκεί κατέφταναν τα υπερωκεάνια από την Ευρώπη, προκειμένου να «δηλωθούν» οι επιβαίνοντες, προτού ξεχυθούν στο άγνωστο για ένα νέο ξεκίνημα.

Ανάμεσά τους, τον Απρίλιο του 1892, και χιλιάδες Έλληνες, αλλά και κρητικοί, που έφευγαν κατά κύριο λόγο από τα λιμάνια της Ιταλίας, στην οποία περνούσαν μέσω Πάτρας και Πειραιά, για να επιβιβαστούν στα πλοία που θα έφταναν μετά από μερικές μαρτυρικές εβδομάδες στη γη της επαγγελίας.

 Στο διάστημα 1892 έως 1924, πάνω από μισό εκατομμύριο Έλληνες και κρητικοί βρέθηκαν στο νησί Ellis και υπολογίζεται πως σχεδόν οι μισοί, επέστρεψαν κάποια στιγμή μόνιμα στην Ελλάδα. Οι Αμερικανοί δεν τους έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια. Τους φώναζαν «λιγδιάρηδες» («greaseballs») και «βρωμοέλληνες» («dirty Greeks»). Στον Νότο, οι Έλληνες βρέθηκαν στο στόχαστρο της Κου-Κλουξ-Κλαν, ενώ οι νόμοι που ψηφίζονταν για τους μαύρους ίσχυαν και για τους ίδιους, καθώς δεν θεωρούνταν «λευκοί».

Οι δύσκολες μέρες

Αρχές του εικοστού αιώνα  η Ελλάδα έχασε το 8% του συνολικού πληθυσμού της. Την  προτίμηση των Ελλήνων μεταναστών κέρδισαν οι Η.Π.Α. και η Αυστραλία. Στο μυαλό κάθε μετανάστη υπήρχε μόνο μια σκέψη, πώς να φτάσει στη «Γη της Επαγγελίας».

Οι μετανάστες ήταν κυρίως νέοι άντρες από αγροτικές περιοχές, αγράμματοι, και εκτός από τη σωματική τους ικανότητα δεν διέθεταν αλλά προσόντα. Η ιστορικός Ελένη Παπανικόλα, καταγράφει στο βιβλίο της «Μόχθος και Μένος στην Καινούρια Γη – οι Έλληνες μετανάστες της Γιούτα» την ιστορία των πρώτων Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική και συγκεκριμένα στην περίοδο μεταξύ του 1906 και του 1914. Χιλιάδες Έλληνες και ανάμεσά τους πολλά Κρητικόπουλα περνούσαν τον ωκεανό στοιβαγμένοι σε καράβια, υπομένοντας άθλιες συνθήκες, σ’ ένα ταξίδι που διαρκούσε ένα μήνα, με το όνειρο ότι θα πατούσαν επιτέλους το πόδι τους στη γη της αφθονίας και της ελευθερίας!

Η Οδύσσεια των Ελλήνων μεταναστών ξεκινούσε από το λιμάνι του Πειραιά και κρατούσε περίπου 22 μέρες.  Κουρασμένοι από το ταξίδι όταν φτάνανε στην Αμερική πρώτα έπρεπε να περάσουν από την υπηρεσία αλλοδαπών και δημόσιας υγείας. Αυτό ήταν εφιάλτης για πολλούς. Όσοι δεν περνούσαν τις εξετάσεις τους απαγόρευαν την είσοδο στην Αμερική και τους έστελναν πίσω με τα ίδια καραβιά στην πατρίδα τους. Σε αυτούς που παραμέναν, η ζωή δεν τους χαμογελούσε. Οι δουλειές και τα λεφτά που περιμένανε να βρουν ήταν διαφορετικά από αυτά που φαντάζονταν.

Η εύρεση εργασίας ήταν δύσκολη και συχνά περιπετειώδης. Όσοι δεν μπορούσαν να βρουν εργασία στις μεγαλουπόλεις της Ανατολικής ακτής, δελεάζονταν από τους πράκτορες ευρέσεως εργασίας, στη Δύση. Δούλεψαν σ’ όλη την ενδοχώρα τοποθετώντας σιδηροδρομικές γραμμές στα λειβάδια, χτίζοντας δρόμους, σκάβοντας υπονόμους, και καθαρίζοντας τη γη από αγριόχορτα.  Επέβαιναν σε φορτηγά τρένα κρυφά για να μεταφερθούν από το ένα μέρος στο άλλο, με μοναδικά εφόδια ψωμί μπαγιάτικο και φασόλια.

Στη Γιούτα, υπεύθυνος για την εύρεση εργασίας στους Έλληνες μετανάστες ήταν ο πράκτορας Λεωνίδας Γ. Σκληρής, ο θρυλικός «Τσάρος των Ελλήνων».  Ο Σκληρής, ένας από τους επιφανείς εμπόρους Ελλήνων μεταναστών στη Δύση, έβρισκε δουλειά στους μετανάστες στην Εταιρία Χαλκού της Γιούτα, στις σιδηροδρομικές εταιρίες της Δύσης (Western Pacific Railroad, Denver & Rio Grande Western Railroad) και στα ανθρακωρυχεία της κομητείας του Κάρμπον.

Ο Σκληρής απαιτούσε υπερβολική αμοιβή από τους μετανάστες που έψαχναν δουλειά, καθώς επίσης και μηνιαία αμοιβή αφού τους έβρισκε εργασία.  Η στυγνή εκμετάλευση από τον Σκληρή οδήγησε τους Έλληνες μετανάστες να ξεσηκωθούν κατά του συστήματος των εργατοπατέρων – προστατών στην απεργία του Μπίνγκαμ το 1912.

Στα καφενεία οι νέοι μετανάστες έμαθαν για τα νέα ανθρακωρυχεία της Κομητείας του Κάρμπον και από το 1905 υπήρχαν παντού Έλληνες (Castle Gate, Spring Canyon, Sunnyside, Black Hawk, Helper, Winter Quarters, Scofield, and Price).  Καινούριες φλέβες άνθρακα ανακαλύπτονταν συνέχεια και οι Έλληνες μετανάστες έγραφαν πίσω στην πατρίδα ότι υπάρχει δουλειά για όλους στα ορυχεία.

Οι εργάτες ζούσαν σε παράγκες και οικοτροφεία, διαιρεμένα σύμφωνα με την εθνικότητα. Η ασφάλεια των ανδρών δεν είχε σημασία για τα αφεντικά, οι οποίοι μπορούσαν να τους αντικαταστήσουν αμέσως αν σκοτώνονταν ή σακατεύονταν.

ο ιστότοπος

Είναι πάντως και ο ιστότοπος του Ελις Αιλαντ συγκλονιστικός. Κάνοντας μία απλή εγγραφή στο σάιτ, μπορείς κανείς να ψάξει βάσει του ονόματος και του επωνύμου τον ξεχασμένο παππού, προπάππου ή προ-προ-πάππου και να νιώσει το ίδιο ρίγος που έχουν νιώσει εκατομμύρια χρήστες του, οι οποίοι βλέπουν ξαφνικά μπροστά τους το φάντασμα ενός παρελθόντος που ποτέ δεν έζησαν, παρά μονάχα άκουσαν μέσα από αφηγήσεις._________

Χρωματισμένες οι φωτογραφίες του Augustus Sherman: https://www.buzzfeed.com/matthewtucker/colourised-photos-of-ellis-island-immigrants-from-the-ear?utm_term=.ncYVop7yd#.cjkM9ab1q

Washington Post: What America’s immigrants looked like when they arrived on Ellis Island