'Τι έγινε Αλβανέ;' και $ugar από μουσικό P.M.S.

Μπήκα χθες σε ένα μπαρ κι άλλαξαν τη μουσική για να μου αρέσει. Δεν είχε πολύ κόσμο, μια παρέα μόνο, και όταν μπήκα έπαιζαν κάτι που μου θύμισε εκείνα τα ρώσικα heavy metal group που βάζουν στις αμερικάνικες ταινίες στις σκηνές με Ρώσους εγκληματίες.

Μετά από λίγο κάποιος από την παρέα ζήτησε να βάλουν αλβανικά.

―Αλβανικά δε βάζουμε, είπε η σερβιτόρα και φίλος της, που είχε έρθει πλάι μου στο μπαρ, στράφηκε και του είπε 'Τι έγινε Αλβανέ; Κάνουμε και παραγγελιές;'

Δεν διστάζω ποτέ να αντιδράσω σε τέτοια μα δεν πρόλαβα. 'Αλβανός είμαι', μου είπε ο διπλανός μου και με κέρασε άλλο ένα ποτό.

'Οπως το 'nigger' που, επειδή το χρησιμοποιούσαν οι λευκοί υποτιμητικά, οι μαύροι σήμερα το χρησιμοποιούν μεταξύ τους; Όχι ακριβώς διότι το επίθετο Αλβανός σημαίνει εθνικότητα. Ωστόσο τα παιδιά αυτά μεγαλωμένα εδώ έχουν πλήρη επίγνωση της στάσης κάποιων Ελλήνων αλλά και μνήμη όσων έζησαν οι γονείς τους.

Μια δεκαετία μόνο έχει περάσει από όταν μου είπε ντόπιος μάγειρας, με το ύφος που καταστηματάρχης ενημερώνει πως έκανε απεντόμωση, ότι δε σερβίρει Αλβανούς. Πολλά καλά ακούω από τότε για το νέο του εστιατόριο μα δυσκολεύομαι να πάω ακόμα κι όταν φίλοι με προσκαλούν.

Ήταν  τα χρόνια που, θυμάμαι σε παιδικά γενέθλια του ανιψιού μου, αφού τραγούδησαν το Happy Birthday και το 'Να ζήσεις Κωσταντάκη' σε διάφορες γλώσσες, όταν ζητήθηκε να το πουν και αλβανικά το παιδάκι από την Αλβανία με εκείνο το απλανές βλέμμα που έχουν τα παιδιά όταν ντρέπονται μας είπε ότι αλβανικά δεν ξέρει.

Τα περιστατικά πολλά και δε θα σας κουράσω, σίγουρα έχετε κι εσείς πολλές αναμνήσεις.

Ξέρουν αυτά τα παιδιά τι πέρασαν οι γονείς τους. Δεν ξέρω, δεν έχω την επιστημονική γνώση να κρίνω τι ελαστικότητες της ελληνικής κοινωνίας, τι ομοιότητες ηθών και τι ποιότητες των γονιών τους, τους δίνουν τη δύναμη να ξορκίζουν τις ρατσιστικές συμπεριφορές με χιούμορ. Δεν ξέρω, αλλά το θαύμασα.

Και με την ευκαιρία σας φέρνω κι ένα Punk φεμινιστικό γκρουπ από την Αλβανία που έχει κάνει πολλή εντύπωση. Λέγονται PreMenstrual Syndrome και σε αγγλικό στίχο μιλούν ανοιχτά για το σεξισμό σε μια ανδροκρατούμενη αυστηρά πατριαρχική κοινωνία.

Χαρείτε τις (με τραγούδι και άρθρο και σύνδεσμο):

Του Nate Tabak

Η Uendi Pustina φοράει την προσωπικότητά της στον αριστερό της δικέφαλο. Το τατουάζ σημαίνει «αδερφότητα», με ένα έμβλημα αποτελούμενο από ένα κόκκινο φιόγκο, ένα διαμάντι και 2 ρόπαλα του μπέιζμπολ. Τα ρόπαλα δεν έχουν καμία σχέση με σπορ. Αντιπροσωπεύουν την 19χρονη ντράμερ, επειδή είναι προστατευτική και επιθετική- ακριβώς όπως τα τραγούδια που γράφει για τις PreMenstrual Syndrome, το φεμινιστικό πανκ συγκρότημα με έδρα την Αλβανία. 

Συνάντησα την Pustina και τα άλλα 3 μέλη του συγκροτήματος πίνοντας μπύρα στο χώρο όπου κάνουν πρόβες, ανάμεσα σε ένα σωρό κτίρια με διαμερίσματα στο κέντρο των Τιράνων. Η φρενιτιώδης πρωτεύουσα της Αλβανίας είναι φιλελεύθερο μέρος για τα δεδομένα της Αλβανίας, αλλά οι παραδοσιακές αντιλήψεις για το ρόλο των γυναικών εξακολουθούν να ρίχνουν τη σκιά τους. Για παράδειγμα, στ’ αλήθεια ενοχλεί την Pustina που η μητέρα της την αποκαλεί «το αγοράκι μου».

«Μόνο και μόνο επειδή είμαι εξωστρεφής και αυθόρμητη, και δε μου πολυαρέσει να διαβάζω επί ώρες, αλλά να βγαίνω και να πίνω με φίλους, δε σημαίνει ότι δεν είμαι κορίτσι, δεν έχω θηλυκότητα ή δε συμπεριφέρομαι με κοριτσίστικο τρόπο», λέει η Pustina, η οποία σπουδάζει Χημεία στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων.

Η δυσφορία που προκύπτει από την αμφισβήτηση όσων αναμένονται από τις νεαρές γυναίκες διαπερνά τα τραγούδια τους, τα οποία καλύπτουν τα πάντα από το σεξισμό μέχρι την ανταλλαγή μηνυμάτων σεξουαλικού περιεχομένου. «Τα ίδια τα τραγούδια απευθύνονται σε θυμωμένα κορίτσια που λένε στον κόσμο να πάει να γ-», είπε η Pustina, διακόπτοντας με γέλια τον εαυτό της στην τελευταία λέξη. «Δεν μπορώ να το πω αυτό».

Όλα τα τραγούδια είναι στα αγγλικά, εν μέρει γιατί το συγκρότημα πιστεύει πως τους δίνει περισσότερο χώρο να προωθήσουν το μήνυμά τους. Η Αλβανία είναι μια αρκετά συντηρητική χώρα κοινωνικά, κυρίως σε ό,τι αφορά το σεξ.

Το πιο δημοφιλές τραγούδι τους $ugar χλευάζει έναν μισογύνη. Με δυναμικά φωνητικά σε χαμηλούς τόνους, από την βασική τραγουδίστρια Ersilda Hasa, το τραγούδι διαβεβαιώνει «Είμαι η λεσβία που κλέβει τα κορίτσια σας» και στον επόμενο στίχο λέει «Μισήστε με, βιάστε με». Το τραγούδι κοροϊδεύει, επίσης, το μέγεθος του πέους του μισογύνη.

«Το μεγαλύτερο μέρος του κοινού, στο οποίο απευθυνόμαστε, ξέρει αγγλικά και καταλαβαίνουν ότι, αν τραγουδούσαμε στα αλβανικά, θα δινόταν η εντύπωση του χυδαίου και δε θα άκουγαν πραγματικά αυτά που λέμε», είπε η 18χρονη μπασίστρια Megi Adoni, η οποία πρόσφατα άφησε το συγκρότημα, για να σπουδάσει στο εξωτερικό.

Κατά κάποιο τρόπο, αυτό λειτούργησε σε όφελος του συγκροτήματος επιτρέποντάς του να απευθυνθεί σε περισσότερους ανθρώπους. Έχουν εμφανιστεί ακόμη σε πρωινάδικα, κάτι που δε θα είχε συμβεί αν τα τραγούδια τους ήταν γραμμένα στα αλβανικά.

Αντιθέτως, όπως το βλέπει η Pustina, η μπάντα θα κρινόταν προσωπικά για τις ιστορίες στα τραγούδια. Θα κρίνονταν ως ανεξέλεγκτες και αμφιβόλου ηθικής.

Αλλά τα τραγούδια είναι αρκετά προσωπικά. Το Damn Relationships βασίζεται στην εμπειρία της ίδιας της Pustina από μια σχέση της με έναν άντρα, ο oποίος είχε φίλη. Είπε πως θα ήταν υπερβολικό για το αλβανικό κοινό να ακούσει το τραγούδι στη δική του γλώσσα.

«Το να είσαι κορίτσι που μιλά για το σεξ, που μιλά για μια σχέση με κάποιον δεσμευμένο, θα ήταν, ουάου», είπε. «Είναι υπερβολικά αμφιλεγόμενο. Αν θέλεις να δουλέψεις μ’ αυτούς τους ανθρώπους, πρέπει να προκαλέσεις κάποια διαμάχη, αλλά, όμως, όχι να τους τραυματίσεις».

Είναι λίγο μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα- μια επιλογή ανάμεσα στη συγκάλυψη του μηνύματος ή της απώλειάς του λόγω της διαμάχης. Και το μήνυμα είναι πολύ απλό: οι νέες γυναίκες πρέπει να μπορούν να μιλάνε για πράγματα, όπως το σεξ και η απιστία, ακριβώς όπως οι άντρες. 

Στο τέλος της συνέντευξης, αναφέρω στο συγκρότημα ότι αυτή η ιστορία μπορεί να τους φορτώσει το ζήτημα. Ιστορίες σχετικά με την Αλβανία σε ξένα Μ.Μ.Ε. συνήθως μεταφράζονται και αναπαράγονται διαδικτυακά.

Η Pustina σήκωσε τους ώμους της. «Αν υπάρχουν άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και των γονιών μας, που μπορεί να θυμώσουν μαζί μας, ε, θα το ξεπεράσουμε», είπε. «Ναι. Επιπλέον, θα είναι καλύτερο να ξέρουν οι άνθρωποι τι πραγματικά λέμε».

Τελικά, τα αγγλικά ανοίγουν για το συγκρότημα το δρόμο προς ένα παγκόσμιο κοινό. Και, καθώς η μπάντα επισημαίνει, η Αλβανία δεν είναι το μοναδικό μέρος, το οποίο αντιμετωπίζει προβλήματα με το σεξισμό.

*Ο Nate Tabak ζει στο Κόσοβο. Είναι αρχισυντάκτης της εφημερίδας Prishtina Insight.

Από: http://www.pri.org/stories/2016-08-01/punk–band–uses–english–get–across–some–their–feminist–message

Μετάφραση-απόδοση: Γιάννης Κοντός για το hitandrun.gr

_______________

PreMenstrual Syndrome https://www.facebook.com/premenstrual.syndrome/