―Το ΚΕΘΕΑ μάς κλέβει ιδέες, γελούσε ένας φίλος χθες.
Αμήν και πότε, απάντησα. Έχουμε πολλές, ας πάρει όσες θέλει. Μήπως και δούμε φως.
Ήταν ένας κύριος που ανήκε στο λόμπι της 'σκληρής αγάπης', αυτό που έπειθε οικογένειες να διώχνουν από το σπίτι κάθε δύσκολο μέλος βάσει τρελής θεωρίας πως το να μείνει στο δρόμο το βοηθά. Οι θάνατοι, οι μολύνσεις η ζημιά στην ατομική αλλά και τη δημόσια υγεία έπεφταν στις παράπλευρες απώλειες.
Οι Χώροι Ελεγχόμενης Χρήσης, που αποδεδειγμένα έχουν λύσει προβλήματα σε πολλές πόλεις και συνετέλεσαν στη μείωση μολύνσεων και θανάτων και στην αναβάθμιση, ήταν για εκείνον κατάρα και καταστροφή. «Αν κάποιοι θέλουν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός χώρου όπου θα γίνεται και χρήση, ας προχωρήσουν μόνοι τους και ας αναλάβουν την ευθύνη..." κινδυνολογούσαν.
Ήταν ένας τέτοιος κύριος που μάλιστα μια στιγμή μας τον παρουσίασαν σαν τη μόνη λύση της χώρας για Εθνικό Συντονιστή για τα Ναρκωτικά. Κι ευτυχώς τότε αποφύγαμε. Ευτυχώς επιμείναμε
Τώρα τον βλέπουμε σε ενημερωτική εκπομπή να υποστηρίζει τα αντίθετα.
Άραγε τι άλλαξε; Με ρωτούν στο Δίκτυο Ομοτίμων Χρηστών.
Άλλαξαν πολλά, απαντώ και χαιρόμαστε.
Αλλά δεν ξεχνάμε.
Δεν ξεχνάμε τα θύματα της σκληρής αγάπης, τις μάνες που αυτοκτόνησαν επειδή δεν τις άφηνε η οικογένεια να δουν το παιδί τους , δεν ξεχνάμε όσους βρέθηκαν άστεγοι και πεινασμένοι και δαρμένοι ή κλεισμένοι σε απίθανες κλινικές, δεν ξεχνάμε τους νεκρούς και τους στιγματισμένους που μας αφήνουν κληρονομιά οι ειδικοί που, όταν πρωτομιλήσαμε για Χώρους Ελεγχόμενης Χρήσης έβγαζαν λόγους κι όταν γράφαμε για υποκατάστατα και αξιοπρέπεια και δικαιώματα των χρηστών δεχόμασταν συντονισμένες επιθέσεις ενός συνδυασμού μελό διηγήσεων και απειλών.
Τι άλλαξε;
Άλλαξε ο κόσμος, επιβλήθηκε μια πιο ανθρώπινη ανθρωπιστική πολιτική στηριγμένη στην επιστημονική γνώση που (όπως λέω χρόνια τώρα) έχει καταστήσει παρωχημένη την ιδεοληπτική προσέγγιση της εξάρτησης με όρους 'καθαρού' και 'βρώμικου' και τις μεταφυσικές θεωρίες περί μάστιγας για ένα προκατασκευασμένο πρόβλημα που ωφέλησε κι ωφελεί πολλούς.
Άλλαξαν όμως κι αυτοί οι ίδιοι, παρατηρώ με χαρά.
Και, επιτρέψτε μου να το πω. Δε μου αρέσει να θριαμβολογώ και δεν το κάνω συχνά, αλλά τώρα επιτρέψτε μου να σας το πω ότι είμαι υπερήφανη που λέγε-λέγε τα καταφέραμε.
Καμαρώνω.
Διότι τώρα που ακούμε να μεταχειρίζονται τα επιχειρήματά μας, βλέπουμε πόσο συνετέλεσε ο δικός μας λόγος, το λιθαράκι μας που με τόσο κόπο και υπό πετροβολισμό των δυνατότερων επιμείναμε να βάζουμε για να θεμελιωθεί μια ανθρώπινη πολιτική.
Είμαι μεγάλη η χαρά μας.
Χαιρετίζουμε το ΚΕΘΕΑ που επιτέλους δείχνει να είδε τα λάθη του και να μας ακολουθεί.
Mε αφορμή τη δημόσια συζήτηση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της χρήσης σε δρόμους και δημόσιους χώρους της Αθήνας, μέσα από τη δημιουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης, επισημαίνονται τα εξής:
Το ΚΕΘΕΑ συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος εδώ και πολλά χρόνια -και ιδιαίτερα από το ξεκίνημα της κρίσης- μέσα από προγράμματα φροντίδας της σωματικής και ψυχικής υγείας των εξαρτημένων στον δρόμο, τη λειτουργία χώρων διημέρευσης και υποστήριξής τους, τη διασύνδεσή τους με υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, υγείας και απεξάρτησης. Ωστόσο, σε σχέση με τη λειτουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης διατηρεί πολύ σοβαρές επιφυλάξεις.
Η λειτουργία τέτοιων χώρων εγείρει σημαντικά ζητήματα, γιατί μπορεί να ενθαρρύνει τη χρήση, να ενισχύσει τοπικά τις «πιάτσες» και να μειώσει το κίνητρο για θεραπεία. Παρόλα αυτά η δημιουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης προβάλλεται από πολλές πλευρές ως καινοτόμος και «σωτήρια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα που ενισχύουν την αντίθετη άποψη.
Η Αθήνα δεν χρειάζεται αποσπασματικά και αμφιλεγόμενα μέτρα. Χρειάζεται έναν μακροπρόθεσμο, ολοκληρωμένο σχεδιασμό που θα αξιολογεί τις ανάγκες και θα προσφέρει όλο το εύρος των υπηρεσιών, ώστε να ανταποκρίνεται στους διαφορετικούς βαθμούς εξάρτησης και κοινωνικού αποκλεισμού του πληθυσμού των χρηστών αλλά και στις πολλαπλές ανάγκες κάθε ατόμου ξεχωριστά. Διαφορετικά το πρόβλημα θα συνεχίσει να ανακυκλώνεται.
ΣΧΟΛΙΑ
__________________________________________
Αν δείτε στα κοινωνικά δίκτυα παλιά μου άρθρα περί σκληρής αγάπης κ.λ. θα δείτε από κάτω τις επιθέσεις και τα μελό με ιστορίες γονιών.
Για να καταλάβετε τον ενθουσιασμό και την υπερηφάνεια μου.
Θυμίζω και τα της Κάνναβης που τώρα μοιαζουν ανέκδοτο:
9 Μαΐου 2015:
9 Mαΐου στο Σύνταγμα― το Αντιαπαγορευτικό (και η ιδεοληψία του ΚΕΘΕΑ)http://daphnechronopoulou.blogspot.com/2015/05/blog-post_9.html#axzz5gelLSICN _________ ΣΗΜΕΙΩΣΗ-Διόρθωση Αφού δημοσίευσα μαθαίνω ότι ο κύριος δεν εργάζεται πλέον στο ΚΕΘΕΑ. Άρα μάταια η χαρά μου, ο οργανισμός ακόμα δεν έχει εκφραστεί υπέρ (Βάζω τοίχημα όμως πως τώρα πια δε θα αντιδράσει .)
Το 2017 ο Δήμος Αθηναίων ενέκρινε την ανέγερση 10-11ώροφου ξενοδοχείου απέναντι από το Μουσείο της Ακρόπολης. Τον Οκτώβριο 2018 δόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και ακολούθως από το Δήμο Αθηναίων το πράσινο φως για την ανέγερση νέου 9-10ώροφου ξενοδοχείου μαμούθ, 5.300 μ2, στην καρδιά του Μακρυγιάννη, σε μία περιοχή με 6-7ώροφα κτίρια, ύψους 21 μέτρων.
Δεν είναι πρώτη φορά που γίνονται αγώνες να σωθεί από τερατουργήματα ο αθηναϊκός ορίζοντας. Φέρνω το ψήφισμα (προς υπογραφήν),
άρθρα ενημερωτικά για τώρα και παλιότερα,
για την περιπέτεια του γιγαντιαίου τρούλου (που δε χτίστηκε το 1930) και της τερατοπολυκατοικίας (που χτίστηκε μα δεν τέλειωσε το 1955).
Οι κάτοικοι της περιοχής μαζεύουν υπογραφές αλλά δεν είναι ζήτημα γειτονιάς. Η Ακρόπολη ανήκει σε όλους μας κι ο αθηναϊκός ορίζοντας, η χαρά να πέφτει το μάτι στον Παρθενώνα από δρόμους και παράθυρα είναι μια από τις γοητείες της πολύπαθης και πρόωρα γερασμένης πόλης μας.
ΑΚΡΟΠΟΛΗ-ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ S.O.S ΕΑΝ ΔΕΝ ΤΟ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ, ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ Η ΑΡΧΗ!!! Τα τελευταία χρόνια ο μαζικός τουρισμός και η απουσία νομικού πλαισίου προστασίας έχουν μετατρέψει την περιοχή του Μακρυγιάννη σε ένα απέραντο ξενοδοχείο.Οι ισχύοντες όροι δόμησης είναι απαράδεκτοι για μία περιοχή που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Η αδιαφορία του Υπουργείου Πολιτισμού, η αφωνία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και του Δήμου Αθηναίων και οι εξωφρενικοί ισχύοντες όροι δόμησης, έχουν δώσει το πράσινο φως για την ανέγερση νέων 10-11ώροφων ξενοδοχείων μαμούθ κάτω από τον βράχο της Ακρόπολης. Η υποβάθμιση ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, η οπτική, ηχητική και περιβαλλοντική ρύπανση,η υπέρμετρη επιβάρυνση των δικτύων κυκλοφορίας και υποδομών, η εκδίωξη της κατοικίας, η δραματική αύξηση των τιμών των ενοικίων, είναι μόνο κάποιες από τις συνέπειες.Το 2017 ο Δήμος Αθηναίων ενέκρινε την ανέγερση 10-11ώροφου ξενοδοχείου απέναντι από το Μουσείο της Ακρόπολης. Τον Οκτώβριο 2018 δόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και ακολούθως από το Δήμο Αθηναίων το πράσινο φως για την ανέγερση νέου 9-10 ώροφου ξενοδοχείου μαμούθ, 5.300 μ2, στην καρδιά του Μακρυγιάννη, σε μία περιοχή με 6-7ώροφα κτίρια, ύψους 21 μέτρων.
Ζητάμε τώρα από την Υπουργό Πολιτισμού κ. Μυρσίνη Ζορμπά , τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κύριο Γιώργο Σταθάκη και το Δήμαρχο Αθηναίων κύριο Γιώργο Καμίνη :
- Την αποτελεσματική προστασία, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος, του παγκόσμιου πολιτιστικού αγαθού του Μνημείου της Ακρόπολης - Την ΑΜΕΣΗ θέσπιση ηπιότερων όρων δόμησης και χρήσεων γης στην περιοχή Μακρυγιάννη - Την επανεξέταση όλων των διοικητικών πράξεων που αφορούν στις εγκρίσεις ανέγερσης κτιρίων-ξενοδοχείων μαμούθ στην περιοχή Μακρυγιάννη.
Ψήφισε κι εσύ τώρα και διάδωσέ το !!! -Οι κάτοικοι του Μακρυγιάννη – Μακρυγιάννη S.O.S.!!! Με την υποστήριξη της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) και
του Δικτύου Οργανώσεων και Πολιτών για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας -Εξωραϊστικός, Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος < Ο Αρδηττός> -Γειτονιά, Νεάπολη Εξαρχείων -Επιτροπή Πρωτοβουλίας Κατοίκων Πλάκας -Κίνηση Πολιτών Κολωνακίου -Κίνηση Πεζή -Μέγας Αλέξανδρος(Γκάζι, Κεραμεικός, Ρουφ) -Σύλλογος των Αθηναίων -Σύλλογος Κατοίκων Θησείου - Πολιτιστικός Σύλλογος <ο Μακρυγιάννης -Σύλλογος Κατοίκων και Επαγγελματιών < Τα Εξάρχεια
Εκτός από ψηλές μεσοτοιχίες, τυφλούς τοίχους και ταράτσες, η Αθήνα θα μπορούσε να έχει κληρονομήσει και έναν τεράστιο τρούλο ανταγωνιστικό προς την Ακρόπολη. Ηταν η πρόταση, αλλά με πιθανότητες υλοποίησης και με την επιπλέον πολιτική προστασία του Ελευθερίου Βενιζέλου, για το Δικαστικό Μέγαρο Αθηνών, μια μεγάλη εκκρεμότητα της Αθήνας για παραπάνω από έναν αιώνα.
Εκτός από ψηλές μεσοτοιχίες, τυφλούς τοίχους και ταράτσες, η Αθήνα θα μπορούσε να έχει κληρονομήσει και έναν τεράστιο τρούλο ανταγωνιστικό προς την Ακρόπολη. Ηταν η πρόταση, αλλά με πιθανότητες υλοποίησης και με την επιπλέον πολιτική προστασία του Ελευθερίου Βενιζέλου, για το Δικαστικό Μέγαρο Αθηνών, μια μεγάλη εκκρεμότητα της Αθήνας για παραπάνω από έναν αιώνα. Η πρόταση είχε κατατεθεί το 1930 και σφράγιζε το τοπίο με ένα κτίριο μεγαλόπρεπο αλλά εξαιρετικά ογκώδες (ύψους 66,35 μ.) και επιπλέον με αναφορές στον παρωχημένο, τότε, ιστορικισμό και με ύφος «ξενικό» προς την ελληνική παράδοση.
Η μελέτη είχε την υπογραφή του Αλέξανδρου Νικολούδη (1874-1944), του διάσημου στην εποχή του κοσμοπολίτη αρχιτέκτονα και πολιτικού φίλου του Ελευθερίου Βενιζέλου. Εργο του Νικολούδη ήταν και η περίφημη οικία Λιβιεράτου (νυν «Υπατία), στη γωνία Πατησίων και Ηπείρου (1908). Δικό του έργο της δεκαετίας του ’20 ήταν και η Λέσχη Αξιωματικών (Σαρόγλειο) όπως και η Στοά Νικολούδη (Πανεπιστημίου 44, όπου και η οικία του στο κέντρο).
Προοπτικό του 1930 που δείχνει τη σχέση του προτεινόμενου, τότε, Δικαστικού Μεγάρου στην περιοχή Μακρυγιάννη. Το κτίριο (κάτω), με χαρακτηριστικό τον πανύψηλο τρούλο, ήταν μελέτη του ονομαστού αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Νικολούδη, συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ηταν μία πρόταση που αναζητούσε λύση στο χρόνιο ζήτημα της ανέγερσης Δικαστικού Μεγάρου.
Η υπόθεση του Δικαστικού Μεγάρου είχε ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών και η αρθρογραφία στον Τύπο της εποχής υπήρξε εκτενής. Στις διαμαρτυρίες είχε πρωτοστατήσει ο Ερνέστ Εμπράρ, παρά τη φιλική του σχέση με τον Βενιζέλο και τον Νικολούδη. Η υπόθεση μας υπενθυμίζει ότι το τοπίο των Αθηνών και η κορυφογραμμή της πόλης είναι ζητήματα διαχρονικά ανοικτά όπως και η αντιπαράθεση συγκρουόμενων προσεγγίσεων για το μέλλον της πρωτεύουσας.
Η πρόσφατη δημοσιότητα που έλαβε η νόμιμη ανέγερση δεκαώροφου κτιρίου στου Μακρυγιάννη και η άδεια για ένα ακόμη στην ίδια περιοχή, μας δείχνει ότι στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, ο πολίτης μπορεί να έχει τη δύναμη που δεν είχε στο παρελθόν. Αλλά και τις περασμένες δεκαετίες, μια μερίδα πνευματικών ανθρώπων εναντιώνονταν συχνά σε αυθαιρεσίες ή στις δυνατότητες που έδιναν νομίμως οι οικοδομικοί κανονισμοί όταν συντελούσαν στην «παραμόρφωση» της πόλης. Στην ιστορία της Αθήνας πολλές είναι οι περιπτώσεις, ήδη από τον 19ο αιώνα, που απέσπασαν μεγάλη δημοσιότητα γιατί «οχλούσαν» με τη θέση τους την απροσπέλαστη θέα προς την Ακρόπολη. Λέγεται ότι ο διόλου αρμονικός ημιώροφος στο Μέγαρο Κορομηλά, στην πλατεία Συντάγματος, προέκυψε ώστε να χαμηλώσει το κτίριο και να μην παρεμβαίνει στο οπτικό πεδίο από τα Ανάκτορα. Κορυφαία, βεβαίως, υπήρξε η περίπτωση του Δικαστικού Μεγάρου στου Μακρυγιάννη, ζήτημα που έχει εξαντλήσει ερευνητικά η αρχιτέκτων Αμαλία Κωτσάκη, τόσον ως βιογράφος του Αλέξανδρου Νικολούδη (εκδ. Ποταμός) όσο και ως μελετήτρια της μακράς περιπέτειας ανέγερσης δικαστικού μεγάρου στην Αθήνα («Η στέγαση της Δικαιοσύνης. Αθήνα 1834-2014», εκδ. Ανοικτή Βιβλιοθήκη). Τα προβλήματα πύκνωσαν στον Μεσοπόλεμο (το 1929 θεσπίστηκε ο νόμος περί οριζόντιας ιδιοκτησίας που είναι η γενέθλιος πράξη της πολυκατοικίας με σύγχρονους όρους). Στη δεκαετία του 1930, νέα κτίρια στην Αμαλίας και στη Συγγρού είχαν προκαλέσει αντιδράσεις. Στη «Μενεξεδένια Πολιτεία» (1937), ο Αγγελος Τερζάκης γράφει: «Πίσω από τους στύλους του Ολυμπίου Διός κι ακριβώς μπροστά στην Ακρόπολη, χτίζονται πολυκατοικίες...».
Το 1955, μια πολυκατοικία προκάλεσε σάλο στη σκιά της Ακρόπολης.
Μέγα σκάνδαλο είχε προκαλέσει το 1955 ανεγειρόμενη πολυκατοικία στη γωνία της οδού Θρασύλλου με τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Η οικοδομή εξακολουθούσε να χτίζεται όσο ακόμη η περίπτωσή της κινητοποιούσε τους πάντες. Εντέλει απαλλοτριώθηκε και ο δρόμος διαπλατύνθηκε υπέρ του δημοσίου χώρου. Ο Κώστας Μπίρης, γνωστός για τους αγώνες του υπέρ της Αθήνας, έγραφε τότε κάτι εξαιρετικά επίκαιρο: «Το ζήτημα δεν λήγει με το σταμάτημα ή και την κατεδάφισιν της οικοδομής. Διότι μένει ανοικτόν το κεφάλαιον των ευθυνών δι’ όσα έγιναν. Προβάλλεται π.χ., ο ισχυρισμός ότι η άδεια εδόθη “νομοτύπως”, –όντως δε, προηγήθη της οικοδομής ένας αισχρός νόμος (σ.σ. Διάταγμα του 1951), του οποίου πολλοί γνωρίζουν τα κίνητρα– ουδεμία όμως δικαιολογία απετολμήθη διά την περιφρόνησιν της διαμαρτυρίας του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η οποία και θα έπρεπε να έχη σταματήσει εν τη γενέσει του το σκάνδαλον».
The Athens municipal authority on Tuesday called on the government to amend new zoning regulations that threaten to inundate the Greek capital's skyline with tall buildings that obstruct views of its most important monument.
The law “does not adequately protect landmarks and parts of Athens with great historic and symbolic value,” the City of Athens said in a petition that comes in the wake of a growing public protest campaign against the construction of a 10-story building in the area of Makriyianni at the foot of the Acropolis, which is obstructing views of the Parthenon on top.
According to the municipal authority, the construction of the hotel and a second similar building in the area, “underscores the need to change the present legislative code.”
“Until then, the Culture Ministry must take back its decision for the construction of the building between Misarliotou and Tsami Karatasou streets,” the municipality said in its announcement, referring to the second of the two disputed buildings, which is still the early phases of construction, unlike the first at Falirou Street, which is almost complete.
Referring to that project, the City of Athens said that it was granted a building license in 2017 following five separate approvals from the Ministry of Culture and two from the Council of Architecture. The question of its height, the municipality added, was determined by a ruling of the Athens Administrative Appeals Court, which overruled a complaint from an Environment Ministry council for zoning issues and disputes. ekathimerini
avaaz In 2016 the neighborhood of Koukaki - Makriyanni, southbound of Acropolis was claimed to be one of the top 16 tourist destinations worldwide. The international and local real estate invests on the massive construction of new hotel buildings. The absence of protective building regulations and appropriate urban planning measures in the area, allowed the recent construction of 10-11 story hotel buildings, offending the world heritage monument of Parthenon and Acropolis. kathimerini
The residents of Makriyanni, with the support of the Hellenic Society for the Environment and Cultural Heritage,addressed a Call to the Competent Authorities, the Ministry of Environment, the Ministry of Culture and the Municipality of Athens for the IMMEDIATE suspension of all building permits and the IMMEDIATE legislation and implementation of NEW Building and Urban Planning Rules, in order to protect the world Heritage Monument of Acropolis, the urban environment and residential use, to decrease the negative impacts of massive tourism and achieve sustainable urban development in the immediate environment of Acropolis Please sign and spread it -The residents of Makriyanni -Hellenic Society for the Environment and Cultural Heritage -Network of Organizations and Citizens for the Historic Centre of Athens and the AVAAZ team https://secure.avaaz.org/el/community_petitions/_AKROPOLIMAKRYGIANNI_SOS/?wGacqbb&utm_source=sharetools&utm_medium=twitter&utm_campaign=petition-688284-AKROPOLIMAKRYGIANNI_SOS&utm_term=Gacqbb%2Bel
Ο Μπίλυ Πόρτερ μπήκε στην Ιστορία της Μόδας απόψε στην τελετή απονομής των Βραβείων Όσκαρ, με το εκπληκτικό 'tuxedo dress' του Christian Siriano.
Μόλις το είδα και το λάτρεψα και θέλω να το μοιραστώ μαζί σας, αν δεν το έχετε δει ακόμα.
Πολλά θα ειπωθούν, πολλά λέγονται ήδη για τη νέα εκδοχή μιας ιδέας που ανεβάζει την ιδέα του 'androgynous' ('ανδρόγυνου' μα ουδεμία σχέση με τη έννοια 'ζευγαράκι' με την οποία χρησιμοποιούσαν παλιά τη λέξη).
Αύριο περισσότερα
Μα ως τότε θυμίζω το 'You 've got to have balls to wear a skirt' που είχα γράψει παλιότερα όταν είχε σχολιαστεί βλακωδώς η φούστα του Τζιμπρίλ Σισέ (αλλά και του Σάκη Ρουβά).
Στις 20 και 21 Φεβρουαρίου 2019 στη συζήτηση στη Βουλή του Νομοσχεδίου για την Υγεία, συμμετείχε το Δίκτυο Ομοτίμων Χρηστών μέσω της ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ.
Συζητήθηκαν οι άδειες για θεραπευτικές μονάδες και οι Χώροι Επιτηρούμενης Χρήσης κι ελπίζω να εισακουστούμε προσεκτικά εμείς που έχουμε την εμπειρία των αναγκών της χρήσης και γνωρίζουμε την επιτυχία τέτοιων χώρων στο εξωτερικό (και στο εσωτερικό για το σύντομο χρονικό διάστημα που ήταν ανοιχτός ο 'Οδυσσέας').
Η λειτουργία τέτοιων χώρων αν γίνει σωστά έχει πολυποίκιλα οφέλη.
Σώζει ζωές είτε κυριολεκτικά και άμεσα από υπερβολική δόση
είτε εξαλείφοντας τη διάδοση των hep C, AIDS-Hiv και άλλων μολύνσεων.
Μειώνει τα ποσοστά παραβατικότητας και μικροεγκλημάτων.
Αναβαθμίζει από πλευρά υγείας και υγιεινής τη γειτονιά.
Κι ακόμα, οι Χώροι αυτοί μπορούν να συντελέσουν στην εθελούσια επανένταξη ανθρώπων που οι απαγορεύσεις κι ο νόμος έχουν σταθεί εχθροί τους κι η χρήση παρηγοριά, καταφύγιο αλλά με βαρύτατη συνέπεια την παρανομία και τα βάσανα του εθισμού.
Σήμερα μοιάζει να έχουν πεισθεί πολλοί πολιτικοί (κυβερνώντες και μη) για την ανάγκη αυτής της υπηρεσίας και επειδή ελπίζουμε να μην πρόκειται για έργο βιτρίνας φτιαγμένο σκόπιμα για να αποτύχει ή να αδρανήσει, επιμένουμε με υπομνήματα αυτή τη φορά επιτέλους να πετύχει δίχως εμπόδια, νομικά κωλύματα ή όρους που θα απομάκρυναν εκείνους ακριβώς που φτιάχτηκαν για να ανακουφίσουν.
Διότι μόνο με συνεργασία και σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων θα καταφέρουμε Μείωση Της Βλάβης για τους χρήστες ουσιών και την κοινωνία, προστατεύοντας και τη Δημόσια Υγεία και την αξιοπρέπεια και τις ελευθερίες των πολιτών.
Η συμμετοχή της Πλατφόρμας και οι προτάσεις της στην ακρόαση των φορέων για το νέο σχέδιο νόμου του Υπ. Υγείας
Την Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου, έλαβε χώρα συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, όπου συζητήθηκε το προτεινόμενο Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας «Εκσυγχρονισμός και Αναμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Ιδιωτικών Κλινικών, Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, Σύσταση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές διατάξεις». Οργανώσεις-μέλη της Πλατφόρμας Οργανώσεων για τις Ψυχοδραστικές Ουσίες συμμετείχαν στην ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών φορέων, όπου και παρουσίασαν μια σειρά προτάσεων με στόχο τη βελτίωση της εν λόγω νομοθετικής πρωτοβουλίας.
Σχετικό υπόμνημα κατατέθηκε υπόψη της Επιτροπής και του Υπουργού Υγείας, κ. Α. Ξανθού.
Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, οι οργανώσεις της Πλατφόρμας προτείνουν:
την ανάγκη για θεσμοθετημένη και συστηματική συμμετοχή των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών στο σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά, μέσω της συμμετοχής της Πλατφόρμας μας στην Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών, προτείνοντας να συμπεριληφθεί στο παρόν σχέδιο Νόμου σχετική τροποποίηση στο άρθρο 50 του Ν. 4139/2013
βελτιώσεις στο άρθρο 91 παράγραφος 3 που αφορά στη λειτουργία των χώρων εποπτευόμενης χρήσης (ΧΕΧ) με σκοπό τη μέγιστη αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης παρέμβασης και την απρόσκοπτη επίτευξη των θεμελιωδών της στόχων- τη μείωση δηλαδή των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τη χρήση ουσιών και την προαγωγή της υγείας των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών, αλλά και τη μείωση της βλάβης για τις γειτονιές και την ευρύτερη κοινότητα (π.χ. θέματα αναφορικά με το Μητρώο Καταγραφής Ληπτών Υπηρεσιών και την ποινική δίωξη των χρηστών, καθώς επίσης και τη μεγάλη ανάγκη εμπλοκής της τοπικής αυτοδιοίκησης και των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών στην υλοποίηση των ΧΕΧ)
τροποποίηση του άρθρου 60 του Ν. 4139/2013 που θα προστατεύει νομικά το σύνολο των παρεμβάσεων Μείωσης της Βλάβης
την ανάγκη συμμετοχής της κοινότητας των ομοτίμων χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών (peers) στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των παρεμβάσεων μείωσης της βλάβης
Συνέχιση της επεξεργασίας και εξέτασης του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Υγείας ...,H ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ θα συνεδριάσει με θέμα ημερήσιας διάταξης:
«Εκσυγχρονισμός και Αναμόρφωση θεσμικού πλαισίου Ιδιωτικών Κλινικών, σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, σύσταση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών και λοιπές διατάξεις»
ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ1
Αθήνα, 22. 2. 2019
Με αφορμή την συζήτηση στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, στην οποία κληθήκαμε για να σχολιάσουμε το προτεινόμενο σχέδιο Νόμου, παραθέτουμε μια σειρά προτάσεων που θεωρούμε ότι θα βελτιώσουν την εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία.
Σχόλιο 1:
Έχουμε εκφράσει κατ’ επανάληψη αίτημα στον Υπουργό Υγείας, κ. Ξανθό, για θεσμοθετημένη και συστηματική συμμετοχή των οργανώσεων στο σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής για τα ναρκωτικά, μέσω της συμμετοχής της Πλατφόρμας μας στην Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού για την Αντιμετώπιση των Ναρκωτικών. Το παρόν σχέδιο Νόμου είναι μια καλή ευκαιρία να υπάρξει μια τροποποίηση στο άρθρο 50 του Ν. 4139/2013 και να προβλεφθεί η συμμετοχή εκπροσώπου της Πλατφόρμας των οργανώσεων για τις Ψυχοδραστικές Ουσίες. Θυμίζουμε ότι τα μέλη της Επιτροπής δεν αποζημιώνονται με κανέναν τρόπο για τις υπηρεσίες τους, επομένως αυτή η αλλαγή θα συνεισφέρει στον εμπλουτισμό των εργασιών χωρίς να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ως προς το Άρθρο 91 του σχεδίου Νόμου που εξετάζουμε σήμερα και αφορά τη λειτουργία των χώρων εποπτευόμενης χρήσης (ΧΕΧ). Καλωσορίζουμε την πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας να προχωρήσει σε θεσμοθέτηση του συγκεκριμένου μέτρου μείωσης της βλάβης, που από το 2014 ήταν σε εκκρεμότητα μετά το κλείσιμο – λόγω ελλιπούς νομοθετικού πλαισίου- του πρώτου εποπτευόμενου χώρου χρήσης ‘Οδυσσέας’ που λειτούργησε από τον ΟΚΑΝΑ με επιτυχία για 10 μήνες. Με σκοπό τη βελτίωση της συγκεκριμένης διάταξης, τη μέγιστη αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης παρέμβασης και την απρόσκοπτη επίτευξη των θεμελιωδών της στόχων- τη μείωση δηλαδή των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με τη χρήση ουσιών και την προαγωγή της υγείας των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών, αλλά και τη μείωση της βλάβης για τις γειτονιές και την ευρύτερη κοινότητα – προτείνουμε τα παρακάτω:
Α) Στην παράγραφο 3 αναφέρεται, ως προϋπόθεση χρήσης των χώρων, η εγγραφή εκ μέρους των χρηστών σε Μητρώο Καταγραφής των Ληπτών Υπηρεσιών. Στην αιτιολογική έκθεση γίνεται ειδική αναφορά στο μητρώο αλλά δεν αναφέρεται ποιος είναι ο σκοπός που εξυπηρετεί. Αυτή η προϋπόθεση μπορεί να αποτελέσει βασικό εμπόδιο προσέλευσης των χρηστών στους χώρους, δεδομένου ότι ένας μεγάλος πληθυσμός των
χρηστών – η πλειοψηφία των ανθρώπων για τους οποίους είναι χρήσιμοι οι χώροι εποπτευόμενης χρήσης– δεν διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα ή έγγραφα ταυτοποίησης. Σε περίπτωση που αυτά ζητούνται για την καταγραφή, λοιπόν, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού-
1 Την Πλατφόρμας αποτελούν οι παρακάτω οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών (με αλφαβητική σειρά): ΔΙΚΤΥΟ ΟΜΟΤΙΜΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ, ΔΙΟΓΕΝΗΣ – ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ, ΘΕΤΙΚΗ ΦΩΝΗ – ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΡΟΘΕΤΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ, ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ – ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΗΠΑΤΟΣ, PRAKSIS, STEPS.
στόχου θα αποκλειστεί αυτομάτως. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διασφαλίζεται η προστασία των προσωπικών δεδομένων των ληπτών των υπηρεσιών από τη διαβίβασή τους σε τρίτα πρόσωπα και να υπάρχει ευθυγράμμιση με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων. Επίσης η καταγραφή στο μητρώο περιγράφεται ως προϋπόθεση για να μη θεωρηθεί αξιόποινη πράξη η κατοχή και χρήση μέσα στους εποπτευόμενους χώρους. Αυτομάτως, λοιπόν, όσοι δεν καταγράφονται ή εξέρχονται του χώρου θα θεωρούνται παραβάτες του Νόμου 4139/2013 περί ναρκωτικών. Αυτό το σημείο, χρειάζεται επανεξέταση καθώς ο φόβος της εμπλοκής με τις αστυνομικές αρχές και της ενδεχόμενης δίωξης θα λειτουργήσει επίσης αποτρεπτικά για τη χρήση της υπηρεσίας.
Σε κάθε περίπτωση απαραίτητη είναι συνεργασία μεταξύ αστυνομικών και δημοτικών αρχών λοιπών φορέων, ώστε να μην έχουμε το φαινόμενο έξω από τους χώρους αυτούς να συλλαμβάνονται οι χρήστες εφόσον έξω από τους ΧΕΧ θα συνεχίσει να θεωρείται άδικη πράξη (ποινικό αδίκημα).
Β) Ένα άλλο σημείο είναι η συνεργασία του Υπουργείου με την τοπική αυτοδιοίκηση και τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών που έχουν σχετική εμπειρία στο χώρο των ψυχοδραστικών ουσιών.
Οι δήμοι και οι περιφέρειες θα πρέπει να εμπλακούν στην λειτουργία των χώρων σε συνεργασία με το Υπουργείο και να προστεθεί νέο σημείο του άρθρου 22 για τους ΧΕΧ. Αυτό θα βοηθήσει τη λειτουργία χώρων σε περισσότερες περιοχές και θα δώσει επιπλέον μια ώθηση στην ανάληψη πρωτοβουλιών από την τοπική αυτοδιοίκηση για ένα θέμα που το ζουν καθημερινά και που οι πολίτες τους καταλογίζουν ευθύνες.
Γ) Προτείνουμε η λειτουργία των ΧΕΧ να μην περιορίζεται μόνο στους εγκεκριμένους από το Υπουργείο φορείς, αλλά να περιλαμβάνει και νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που προκύπτει από το καταστατικό τους συνάφεια με υπηρεσίες πρόληψης και μείωσης της βλάβης και τα οποία φυσικά θα πληρούν τα κριτήρια και τους όρους λειτουργίας που θα οριστούν στην Υπουργική απόφαση.
Σχόλιο 2:
Στο Νόμο 4139/2013 δεν υπάρχει σαφής αναφορά των παρεμβάσεων μείωσης της βλάβης, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι συνεργάτες που εφαρμόζουν τέτοιου είδους παρεμβάσεις στο δρόμο να μην εργάζονται σε ασφαλές νομικό πλαίσιο με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Καθώς για τους ΧΕΧ αναφέρεται ρητά στο παρόν σχέδιο Νόμου ότι «...αποτελούν χώρο παροχής υπηρεσιών για την ασφαλέστερη χρήση ναρκωτικών ουσιών και τη μείωση της βλάβης και των αρνητικών επιπτώσεων που συνδέονται» είναι σημαντικό να εξηγηθεί η μείωση βλάβης. Προτείνουμε επομένως μια τροποποίηση του άρθρου 60 του Ν. 4139/2013 ως εξής: «Οι εγκεκριμένοι οργανισμοί ή φορείς για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης καταρτίζουν προγράμματα για την πρόληψη της διάδοσης, της χρήσης των ναρκωτικών και τη μείωση της βλάβης που συνδέεται με τη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών, στο πλαίσιο του
εθνικού σχεδίου δράσης και τα υποβάλλουν για έγκριση στον Υπουργό Υγείας.»
Σχόλιο 3:
Επίσης, ενώ το νομοσχέδιο με σαφήνεια ορίζει τους ΧΕΧ ως πρακτική μείωσης της βλάβης και το πόσο ωφέλιμοι είναι για την δημόσια υγεία και το κοινωνικό σύνολο, υπενθυμίζουμε πως καμία τέτοια πρακτική δεν θα είναι πραγματιστική και αποτελεσματική, αν δεν στελεχωθεί και από άτομα που προέρχονται από την κοινότητα, δηλαδή τους άμεσα θιγόμενους (ενεργοί
χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών, άτομα που προέρχονται ή/και βρίσκονται σε θεραπευτικά προγράμματα υποκατάστασης και απεξάρτησης). Η εμπλοκή ανθρώπων της κοινότητας έχει αποδειχθεί ωφέλιμη τόσο όσον αφορά στους ίδιους - καθώς συνεισφέρει στην ενδυνάμωσή τους και στην άρση του κοινωνικού αποκλεισμού - όσο και στη δημιουργία υπηρεσιών φιλικών και αποδεκτών προς τους εξυπηρετούμενος -καθώς φαίνεται πως είναι ευκολότερο να εγκαθιδρυθεί σχέση εμπιστοσύνης δημιουργώντας μια γέφυρα ανάμεσα στους ωφελούμενους και το επιστημονικό προσωπικό. Υπάρχουν άνθρωποι από την κοινότητα με βιωματικό υπόβαθρο, θεωρητική συγκρότηση, κατάλληλα αναλυτικά εργαλεία και πάνω από όλα εμπειρία στην εργασία στο πεδίο. Δεν υπάρχουν καταλληλότεροι άνθρωποι για τέτοιου είδους δομές - κάτι που παραδείγματα πολλών Ευρωπαϊκών χωρών αποδεικνύουν - όσο οι «ομότιμοι» (peers)”.
Σχόλιο 4:
Η καθιέρωση σαφούς νομικού πλαισίου αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την
αποτελεσματική και απρόσκοπτη υλοποίηση των χώρων εποπτευόμενης χρήσης. Η ανάγκη αυτή προκύπτει πρωτίστως από το γεγονός πως η χώρα μας, ως συμβαλλόμενο μέρος στις τρεις Διεθνείς Συμβάσεις για τα Ναρκωτικά, έχει την υποχρέωση να λάβει τα αναγκαία νομοθετικά και διοικητικά μέτρα για να περιορίσει τη χρήση και κατοχή ψυχοδραστικών ουσιών αποκλειστικά για ιατρικούς και επιστημονικούς σκοπούς. Καθώς, πρωταρχικός σκοπός των Συμβάσεων είναι η υγεία και ευημερία της ανθρωπότητας, αυτές δεν συνιστούν κώλυμα για την υλοποίηση των χώρων εποπτευόμενης χρήσης, εφόσον η παρέμβαση στοχεύει στη μείωση των αρνητικών συνεπειών που συνδέονται με την προβληματική χρήση ψυχοδραστικών ουσιών. Το Διεθνές Συμβούλιο Ελέγχου των Ναρκωτικών (International Narcotics Control Board/INCB) θεωρεί πλέον αυτούς τους χώρους μια αποδεκτή πρακτική στη βάση συγκεκριμένων προϋποθέσεων και τονίζει ότι «ο απώτερος στόχος τέτοιων μέτρων είναι η μείωση των επιβλαβών συνεπειών της κατάχρησης ναρκωτικών χωρίς αυτά να παραβλέπουν ή να ενθαρρύνουν τη διακίνηση ναρκωτικών. Αναλόγως, οποιαδήποτε αντίστοιχη δομή πρέπει να παρέχει, ή να παραπέμπει τους ασθενείς σε μέτρα θεραπείας, αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης».
Σχόλιο 5:
Προσθέτουμε ακόμα μερικά σημεία απαραίτητα – κατά τη γνώμη μας - για την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης και την ολιστική κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού- στόχου. Τα ευεργετικά αποτελέσματα των χώρων εποπτευόμενης χρήσης μπορούν να επιτευχθούν στο μέγιστο βαθμό μόνο αν ο πληθυσμός-στόχος έχει επαρκή και άμεση πρόσβαση στην υπηρεσία. Οι υπηρεσίες, πρέπει να είναι διαθέσιμες, προσβάσιμες, αποδεκτές και ποιοτικές2. Παράγοντες που πρέπει απαραίτητα να ληφθούν υπόψη κατά το σχεδιασμό της συγκεκριμένης παρέμβασης και θα εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητά της καλύπτοντας τις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων που κάνουν χρήση ψυχοδραστικών ουσιών αποτελούν:
◆ επαρκής γεωγραφική κάλυψη και εγγύτητα σε χώρους που γίνεται χρήση ψυχοδραστικών (στοιχεία από έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι δεν θα διανύσουν απόσταση που ξεπερνά τα δυο χιλιόμετρα από το σημείο που βρίσκονται/προμηθεύονται την ουσία για να προσεγγίσουν μια υπηρεσία μείωσης της βλάβης). Ως εκ τούτου, είναι
ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί πως η θέση του χώρου ανταποκρίνεται στην ανάγκη
τόσο της περιοχής όσο και των χρηστών.
◆ διευρυμένο ωράριο προσαρμοσμένο στις ανάγκες των εξυπηρετούμενων
◆ την υιοθέτηση μέτρων ασφαλέστερης χρήσης ανάλογα με τους διαφορετικούς τρόπους χρήσης της κάθε ουσίας. Η ουσία και ο τρόπος χρήσης ποικίλλει από τη μία περιοχή στην άλλη και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όσον αφορά στις υπηρεσίες που προσφέρονται στο εκάστοτε πλαίσιο. Ο εξοπλισμός που παρέχεται πρέπει να ταιριάζει στο τοπικό σκηνικό, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως ο τύπος της ουσίας, ο τρόπος
χρήσης και προετοιμασίας της3.
◆ στοχευμένες υπηρεσίες ανάλογα με το φύλο (ειδικές υπηρεσίες για γυναίκες), την ηλικία
και την εθνικότητα (διερμηνεία, διαπολιτισμική διαμεσολάβηση)
◆ ολιστική φροντίδα: δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε ένα ολοκληρωμένο πακέτο
παρεμβάσεων Μείωσης της Βλάβης 4 και σε επιστημονικά τεκμηριωμένες υπηρεσίες
θεραπείας της εξάρτησης
◆ εξασφάλιση ενός μακροπρόθεσμου και βιώσιμου πλάνου υλοποίησης
◆ εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας και της κοινότητας των χρηστών ψυχοδραστικών
ουσιών
◆ διασφάλιση του δικαιώματος στο απόρρητο
◆ εξειδικευμένο προσωπικό που θα σέβεται και θα προωθεί τις βασικές αρχές
μείωσης της βλάβης5, ακολουθώντας μια ισορροπημένη προσέγγιση με επίκεντρο τις ανάγκες του ατόμου. Είναι απαραίτητο στο προσωπικό να συμπεριλαμβάνονται άνθρωποι από την κοινότητα των χρηστών ψυχοδραστικών ουσιών
◆ υιοθέτηση τεχνογνωσίας αναφορικά με τις καλές πρακτικές 6,7,8,9 που εφαρμόζουν χώρες του εξωτερικού
◆ χρήση της εμπειρίας που προέκυψε κατά τη λειτουργία του εποπτευόμενου σταθμού «ΟΔΥΣΣΕΑΣ»
Ευελπιστούμε πως τα σημεία που αναφέρουμε θα ληφθούν υπόψη και πως σύντομα οι άνθρωποι που κάνουν χρήση ψυχοδραστικών ουσιών θα έχουν δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στις παροχές που προσφέρει η συγκεκριμένη παρέμβαση· μια παρέμβαση, η οποία σώζει ζωές.
Πλατφόρμα Οργανώσεων για τις Ψυχοδραστικές Ουσίες
1.Πλατφόρμα Οργανώσεων για τις Ψυχοδραστικές Ουσίες
H λειτουργία χώρων ελεγχόμενης χρήσης ναρκωτικών απασχολεί όλο και περισσότερο την Ελληνική κοινή γνώμη. Σε αντίθεση με τους χώρους όπου παρέχονται υποκατάστατα όπως η μεθαδόνη, οι χώροι ελεγχόμενης χρήσης ναρκωτικών (για συντομία ΧΕΧΝ) είναι προστατευόμενοι χώροι όπου οι χρήστες μπορούν να φέρνουν παράνομες ουσίες που έχουν προμηθευτεί μόνοι τους και να κάνουν χρήση υπό την παρουσία νοσηλευτικού και άλλου υποστηρικτικού προσωπικού.
Το ζήτημα των ΧΕΧΝ άνοιξε ξανά πρόσφατα εν μέσω και της προεκλογικής εκστρατείαςγια τον Δήμο Αθηναίων, με υποψήφιους να τάσσονται υπέρ της ίδρυσης ενός τέτοιου χώρου στην πρωτεύουσα. Τον περασμένο Οκτώβρη, ο Ανδρέας Ξανθός ανακοίνωσε ότι το Υπουργείο Υγείας ετοιμάζει τροπολογία για την λειτουργία ΧΕΧΝ, με την προϋπόθεση ύπαρξης μητρώου καταγραφής χρηστών και τη διαβεβαίωση ότι δε θα διώκονται. Παλαιότερη πρόταση του Γιώργου Καμίνη, είχε προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις από εκπροσώπους κέντρων απεξάρτησης και χρήσης υποκατάστατων με τους μεν να τάσσονται κατά και τους δε υπέρ.
Σε διεθνές επίπεδο, το Καναδικό μοντέλο έχει βρεθεί στο επίκεντρο της έρευνας για την επίδραση των ΧΕΧΝ, κυρίως όσον αφορά το κέντρο Insite, τον πρώτο τέτοιο χώρο στη Βόρειο Αμερική, που λειτουργεί από το 2003 στο Βανκούβερ. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο The Lancet το 2011, η δραστηριότητα του Insite είχε οδηγήσει σε μείωση θανάτων από υπερβολική δόση στην περιοχή λειτουργίας του κατά 35% σε διάστημα δυο ετών. Η πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, κατέδειξε και τον θετικό ρόλο των ΧΕΧΝ στην ελάττωση της ριψοκίδυνης συμπεριφοράς όπως είναι η ανταλλαγή συριγγών. Η κριτική κατά των ΧΕΧΝ εστιάζει στην πιθανότητα συνδρομής τους στην ενθάρρυνση της εγκληματικότητας και της διακίνησης παράνομων ουσιών, του λεγόμενου “honeypot effect.” Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Drug Policy και εντόπισε μικρή συμβολή των ΧΕΧΝ στην αύξηση της εγκληματικότητας που σχετίζεται με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών αποσύρθηκε μετά από αναγνώριση μεθοδολογικών σφαλμάτων.
Λαμβάνοντας υπόψιν τις εγχώριες και διεθνείς εξελίξεις και αντιπαραθέσεις, μιλήσαμε με την Καναδή κοινωνική λειτουργό Sarah Ovens, η οποία συμμετέχει στην λειτουργία ενός χώρου ασφαλούς χρήσης στο Moss Park του Τορόντο. O Καναδάς αντιμετώπισε ραγδαία άνοδο θανάτων από υπερβολική δόση οπιοειδών τα τελευταία χρόνια, με 4.000 θανάτους μόνο μέσα στο 2017. Από αυτούς, 303 θανάτοι συνέβησαν στο Τορόντο, αριθμόςδιπλάσιος από εκείνον του 2016. Σε μια προσπάθεια ανταπόκρισης στην ανθρωπιστική αυτή κρίση, η Οvens, που εκείνο το διάστημα εργαζόταν σε ένα άσυλο άστεγων γυναικών, αποφάσισε μαζί με μια μικρήομάδα ακτιβιστών και χρηστών να κινητοποιηθεί άμεσα.
– Μπορείς να μας πεις πώς ξεκίνησε η πρωτοβουλία σας στο Moss Park και τί αντιμετωπίσατε το πρώτο διάστημα;
Ακολουθήσαμε το παράδειγμα του Βανκούβερ, όπου η κρίση είχε ήδη χτυπήσει ένα χρόνο νωρίτερα. H τοπική τους κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση έκτακτης υγειονομικής ανάγκης και ανέστειλε τις κανονικές διαδικασίες έγκρισης κονδυλίων, προκειμένου να απελευθερώσει περισσότερα χρήματα. Δεδομένης της ραγδαίας αύξησης των θανάτων, δεν υπήρχε πολύς χρόνος και έπρεπε να ανοιχτούν καινούργιοι χώροι και εδώ. Στο Τορόντο υπήρχαν ήδη τρεις SIS (Supervised Injection Sites=χώροι επιβλεπόμενης χρήσης) που είχαν κάνει αίτηση λειτουργίας, όμως υπήρχε τεράστια γραφειοκρατία προκειμένου να πάρουν την τελική άδεια. Όταν λοιπόν στήσαμε την πρώτη μας πρόχειρη τέντα στο Moss Park τον Αύγουστο του 2017, ήταν παράνομη. Είμασταν ο μόνος χώρος σε όλο το Οντάριο. Η τέντα μας είχε κάδο βιολογικών αποβλήτων, φιάλες οξυγόνου, ένα τραπέζι καικαρέκλες. Ήταν μια πολύ απλή κατασκευή, μια τέντα με χώμα κάτω. Τον αμέσως προηγούμενο Ιούλιο, έξι χρήστες είχαν πεθάνει κοντά στο πάρκο. Δεν μπορούσαμε να περιμένουμε.
Την πρώτη μέρα, διαπραγματευτήκαμε με την αστυνομία για μια ώρα και μας είπαν ότι έπρεπε να τα μαζέψουμε το ίδιο βράδυ. Τους ξεκαθαρίσαμε ότι θα μέναμε. Τη δεύτερη μέρα ξαναμιλήσαμε μαζί τους. Το πρόβλημα με την παρουσία αστυνομικών είναι ότι θα μπορούσαννα συλλάβουν οποιονδήποτε μαζευόταν γύρω απ’τη σκηνή μας. Και μόνο με το ότι ήταν παρκαρισμένοι απέναντι απ’το πάρκο, οι χρήστες μπορεί να μην έρχονταν. Προσπαθήσαμε να τους εξηγήσουμε ότι η κρίση ξεπερνούσε κάθε προηγούμενη διαδικασία. Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν για μια περίπου βδομάδα, οπότε και η αστυνομία σταμάτησε να έρχεται.
– Πώς αντέδρασαν οι επίσημες αρχές στην πρωτοβουλία σας;
Η πόλη του Τορόντο αμέσως επέσπευσε τις άδειες που εκκρεμούσαν για τουςτρεις χώρους SIS, με τον πρώτο να ανοίγει μέσα σε μια βδομάδα. Ίσως το έκαναν γιατί ήλπιζαν ότι εμείς θα φεύγαμε. Όμως τρεις χώροι δεν είναι αρκετοί. Το αίτημά μας ήταν επίσης να γίνει πιο εύκολη η διαδικασία έγκρισης. Συνεργαστήκαμε με τις αρχές του Ontario προς την κατεύθυνση έγκρισης χώρων OPS (Overdose Prevention Sites=χώροι πρόληψης υπερβολικής δόσης, χωρίς την προϋπόθεση άλλων υποστηρικτικών υπηρεσιών). Τους εξηγήσαμε ότι ένας χώρος μπορεί να λειτουργήσει σε ένα δωμάτιο με μερικά απαραίτητα αντικείμενα. Προτείναμε μια απλή αίτηση για χρηματοδότηση και τους συμβουλέψαμε για το πως να γίνει πιο εύκολη η διαδικασία αίτησης. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από το 2017 έως το χειμώνα του 2018, άνοιξαν 19 τέτοιοι νέοι χώροιστο Τορόντο.
Δυστυχώς, οι εκλογές του Ιουνίου του 2018 έφεραν νέα συντηρητική κυβέρνηση στο Ontario που διέκοψε τη διαδικασία νέων αιτήσεων. Αναίρεσαν όλο το σύστημα που είχαμε δημιουργήσει σε συνεργασία με την προηγούμενη κυβέρνηση και μας αναγκάζουν τώρα να κάνουμε νέες αιτήσεις για έγκριση ως Consumption Treatment Services, CTS (=υπηρεσίες θεραπείας χρήσης). Το νέο σύστημα βασικά επαναφέρει όλα όσα ήταν λάθος με το προηγούμενο καθεστώς, μετατοπίζοντας την εστίαση στη θεραπεία. Θέλουν πλέον να παραπέμπουμε όλους τους χρήστες που έρχονται σε εμάς σε υπηρεσίες απεξάρτησης και να μας μετατρέψουν σε πύλη προς τη θεραπεία. Επίσης, έβαλανπλαφόνστις νέες άδειες που θα εγκρίνουν. Άν μια αίτηση για αναβάθμιση ενός χώρου σε CTS απορριφθεί, τότε αυτός πρέπει να κλείσει. Μόλις τον Ιανουάριο, αναβλήθηκε η απόφαση έγκρισης για άλλους δυο μήνες. Στους περισσότερους χώρους, οι εργαζόμενοι είναι εκεί με βραχυπρόθεσμα συμβόλαια και δεν ξέρουν αν θα έχουν εργασία και για πόσο. Προσπαθούν να μας εξαντλήσουν.
– Μπορείς να περιγράψεις μια κανονική μέρα σε έναν χώρο όπως ο δικός σας;
Δεν υπάρχει κανονική μέρα μιας και κάθε χώρος λειτουργεί σε διαφορετική περιοχή, με διαφορετικούς πληθυσμούς. To Μoss Park έχει υψηλά επίπεδα αστέγων, με ένα άσυλο 5.000 κρεβατιών σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια από εμάς. Οι άνθρωποι κάνουν χρήση ανοιχτά, σε τουαλέτες των McDonalds, παντού. Έχουμε λοιπόν μεγάλη αύξηση χρήσης και πολλές τοξικές ουσίες στους δρόμους γύρω απ’το πάρκο.
Το τελευταίο λοιπόν διάστημα έχουμε μετακινηθεί σε ένα κτίριο απέναντι από το πάρκο όπου υπάρχει πάντα παρών τουλάχιστον ένας ιατρικός λειτουργός, είτε νοσοκόμα είτε γιατρός. Ο χώρος μας ανοίγειαπ’το μεσημέρι μέχρι τις 7μμ. Μόνο τις τελευταίες δυο βδομάδες έχουμε δει 130 ανθρώπους την ημέρα. Έρχονται εδώ, μιλάμε μαζί τους και τους δίνουμε καθαρά εξαρτήματα. Στην αρχή πολλοί ήταν νευρικοί οπότε και τους λέγαμε να έρθουν μέσα, να νιώσουν άνετα. Σχεδόν όλοι επέστρεψαν. Πολλοί χρήστες μας λένε ότι δεν πηγαίνουν στο νοσοκομείο γιατί τους συμπεριφέρονται άσχημα. Αυτή τη στιγμή το δωμάτιο που λειτουργούμε έχει ανά πάσα στιγμή5 με 6 άτομα για υποστήριξη. Υπάρχει μέρος για ενδοφλέβια χρήση και μια κουζίνα, ένα dvd player, μια βιβλιοθήκη. Έχουμε επίσης και outreach άτομα που βρίσκονται εκτός του χώρου.
– Τί συμβαίνει όταν μια χρήστης εμφανίσει συμπτώματα από υπερβολική δόση; Πώς αντιδράτε;
Κατ’αρχάς να πω ότι δεν έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ ούτε ένα θάνατο. Η υπερβολική δόση είναι σίγουρακάτι τρομακτικό. Τους παρακολουθείς να αναπνέουν και αν σταματήσουν, ξέρεις πόση ώρα έχει περάσει και είσαι έτοιμος. Όταν συμβαίνει, ο άνθρωπος μελανιάζει, δεν αναπνέει. Έχω μάθει να παραμένω ήρεμη και να έχω αυτοπεποίθηση. Τους επαναφέρεις το χρώμα με οξυγόνο και τους δίνεις naloxone, είτε ενδοφλέβια είτε σε μορφή σπρέυ, που αναστρέφει τη δράση του οπιοειδούς. Κάποιες φορές μόνο με το οξυγόνο και αν ταρακουνήσουμεκάποιον, μπορεί να χρειαστεί να δώσουμε ελάχιστο naloxone. Όταν συνέλθουν τους μιλάμε και τους εξηγούμε ότι αν ήταν μόνοι, θα είχαν πεθάνει. Έχει χρειαστεί να καλέσουμε ασθενοφόρο μόνο στο 1% – 2% των περιπτώσεων, κυρίως αν υπάρχουν άλλες παρενέργειες όπως εμετός και θέλουμε να σιγουρευτούμε ότι θα κρατηθεί ανοιχτή η αναπνευστική οδός.
Ένας απ’τους λόγους που τα έχουμε καταφέρει είναι γιατί κάποιοι απ’όσους εργάζονται εδώ είναι χρήστες οι ίδιοι. Κάποιες νοσοκόμες μας έλεγαν ότι δεν μπορούσαν να συνεχίσουν. Είναι διαφορετικό να αντιμετωπίζεις μια καρδιακή προσβολή στο ελεγχόμενο περιβάλλον του νοσοκομείου. Έχουμε προσλάβει ανθρώπους που ήρθαν σε εμάς αρχικά για χρήση και είδαμε ότι ήξεραν πως να ετοιμάζουν τη δόση προκειμένου να είναι πιο ασφαλής ή ήξεραν πως να επαναφέρουν κάποιον και το έχουν κάνει σε πολύ χειρότερες συνθήκες. Τα δίκτυα διανομής καθαρών συριγγών στο Τορόντο τα λειτουργούν χρήστες. Αυτό βασικά μας κάνει να σκεφτούμε, τι επιβάλλουμε στους χρήστες εγκαταλείποντάς τους.
H ακτιβίστρια και κοινωνική λειτουργός Sarah Ovens. Πηγή: CBC news.
– Ποιά είναι η άποψή σου σε σχέση με μια υποτιθέμενη ασυμβατότητα ανάμεσα σε χώρους αναστροφής υπερβολικής δόσηςκαι ελεγχόμενης χρήσης και σε χώρους θεραπείας προς απεξάρτηση; Tί ρόλο παίζει κατά τη γνώμη σου η ποινικοποίηση στην αντιμετώπιση του κοινωνικού προβλήματος;
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η χρήση ναρκωτικών ουσιών δεν είναι κάτι λάθος και ο στόχος της εξάλειψής της δεν είναι κάτι στο οποίο εγώ φιλοδοξώ. Η ποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών πιστεύω πως είναι κάτι αυθαίρετο. Η χρήση αλκοόλ προκαλεί μεγάλη κοινωνική βλάβη αλλά δεν την ποινικοποιούμε. Επίσης για κάποιους ανθρώπους το αλκοόλ είναι εξαιρετικά επιβλαβές, τόσο για εκείνους όσο και τις οικογένειές τους, ενώ για άλλους η χρήση του δεν είναι τόσο έντονη ώστε να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη ζωή τους. Δεν λέμε λοιπόν ότι κανένας δεν πρέπει να πίνει ποτέ αλκοόλ, αλλά ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν ανάγκη από βοήθεια ενώ άλλοι μπορούν να επιλέγουν να πίνουν με ασφαλή τρόπο.
Δεν νομίζω όμως ότι χρειάζεται να πείσω όσους δεν συμφωνούν μαζί μου. Κατά τη γνώμη μου δεν έχουμε να κάνουμε μ’ένα δίπολο:θέλουμε και κρατικήχρηματοδότηση όταν κάποιος επιλέγει την απεξάρτηση, αλλά θέλουμε και όταν κάποιος επιλέγει τη χρήση να μην πεθάνει απ’αυτό. Ένας χρήστης που θα πεθάνει από υπερβολική δόση, δε θα φτάσει ποτέ στο σημείο να αναζητήσει θεραπεία.
Πρέπει να πω ότι οι επιθετικές πολιτικές λιτότητας στον Καναδά έχουν οδηγήσει σε περικοπές στην απεξάρτηση. Το ίδιο κράτος που κάνει αυτές τις περικοπές θέλει εμάς να παραπέμπουμε τους χρήστες στιςλιγοστές υπηρεσίες, που έχουν μεγάλες λίστες αναμονής. Μας ζητά δηλαδή να καθόμαστε στο τηλέφωνο κάθε μέρα και να μιλάμε με ανθρώπους που μας λένε ότι έχουν ανάγκη από υποστήριξη και να προσπαθούμε να τους εξασφαλίσουμε πρόσβαση σε δομές που δεν υπάρχουν. Αυτό δεν έχει κανένα νόημα. Επίσης να πω ότι τουλάχιστον όσον αφορά το Βορειοαμερικανικό μοντέλο στη θεραπεία, το παράδειγμα των 12-step programs [προγράμματα απεξάρτησης σε 12 βήματα] έχει φέρει ιδιωτικοποιήσειςκαι μια βιομηχανία της τάξης του 1 δις δολλαρίων. Πολύς κόσμος βγάζει χρήματα από τη θεραπεία. Κάποιοι χρήστες όμως βγαίνουν απ’τα προγράμματα και υποτροπιάζουν και παγιδεύονται σε αυτόν τον φαύλο κύκλο. Δεν υπάρχουν στοιχεία για υψηλά ποσοστά επιτυχίας σε αυτές τις παρεμβάσεις· για κάποιους χρήστες λειτουργούν, για άλλους όχι. Εάν κοιτάξει κανείς και την οικονομική αποδοτικότητα, οι ΧΕΧΝ είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε το κόστος της ιατρικής κάλυψης για μετάδοση HIVή HCV, η οποία δίνεται εφ’όρου ζωής.
Τα δεδομένα δείχνουν επίσης ότι ο Πόλεμος κατά των Ναρκωτικών, το να ρίχνουμε περισσότερα χρήματα στην καταστολή, δεν λειτουργεί. Πρέπει να δει κανείς τι συνθήκες δημιουργούνται σε ένα καθεστώς παρανομίας. Έχουμε ότι και με την ποτοαπαγόρευση στις αρχές του 20ου αιώνα, όπουη μπύρα και το κρασί αντικαταστάθηκαν με “σκληρά” οινοπνευματώδη. Σε ένα παράνομο καθεστώς υπάρχει η τάση προς πιο σκληρές ουσίες. Στο Τορόντο έχει γίνει κάτι ανάλογο με το οποιοειδές fentanyl. Υπάρχει μια παρεξήγηση στα ΜΜΕ στην Β. Αμερική ότι οι ουσίες που πωλούνται είναι νοθευμένες με fentanyl. Αυτό όμως που έχουμε δει είναι ότι οι χρήστες ψάχνουν το fentanyl, δεν είναι κάτι που αγοράζουν κατά λάθος. Πριν μερικά χρόνια στο Τορόντοείχαμε πρόβλημα ηρωίνης, τώρα πια δεν τη βρίσκεις πουθενά. Ένα από τα αίτια για αυτήν την κατάσταση είναι ότι πριν χρόνια, οι συνταγές για οπιοειδή δίνονταν μαζικάκαι οι γιατροί δεν ήξεραν αρκετά για το ρίσκο του εθισμού. Όταν όμως το συνειδητοποίησαν έκοψαν τις συνταγές ξαφνικά. Κάποιος λοιπόν με χρόνιο πόνο στα γόνατα για παράδειγμα, ξαφνικά δεν μπορούσε να πάρει τα χάπια του. Οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους προς αναζήτηση των ίδιων ουσιών, όμως οι ουσίες στους δρόμους είναι πιο ισχυρές. Οι περισσότερες δεν είναι επαναπωλήσεις από συνταγογραφημένα φάρμακα αλλά έχουν κατασκευαστεί σε παράνομα εργαστήρια στο εξωτερικό και δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς το βαθμό τοξικότητάς τους.
Αυτή η κατάσταση δεν θα σταματήσει μέχρι να τελειώσει η ποινικοποίηση και η απαγόρευση. Μόνο ένα μοντέλο όπως αυτό της Πορτογαλίας μπορεί να αναστρέψει τα πράγματα.
– Η αντίδραση μιας μεγάλης μερίδας του πληθυσμού απέναντι στους χώρους ελεγχόμενης χρήσης συνοψίζεται πολλές φορές με τον όρο NIMBY-ism.[not in my back yard=όχι στην πίσω αυλή μου]. Τί πιστεύεις ότι δίνει ώθηση σε αυτήν την αντίληψη και στα επίμονα στερεότυπα κατά των χρηστών;
Δεν είναι απλή η απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Δεν υπάρχει ένα είδος χρήστη. Όλοι οι άνθρωποι μπορεί να είναι εν δυνάμει χρήστες. Οι χρήστες όμως που αντιμετωπίζουν τις χειρότερες συνέπειες είναι φυλετικοποιημένα άτομα, άστεγοι, μη προνομιούχοι. Εάν πέθαιναν άνθρωποι της μεσαίας τάξης μαζικά, θα είχαμε μεγάλους τίτλους ειδήσεων και περισσότερη προσοχή στο πρόβλημα.
Στον πυρήνα της χρήσης πιστεύω ότι βρίσκεται ο πόνος, τα τραύματα, η φτώχεια και μια αναζήτηση ανακούφισης απ’τον πόνο. Εφόσονοι κοινωνίες δεν παρέχουν λύσεις για την αποξένωση, τα ναρκωτικά είναι για κάποιους ένας τρόπος. Το να τους κατηγορούμε αντί να αναρωτιόμαστε από που προέρχεται ο πόνος τους, γιατί ας πούμε δεν έχουν κάπου να μείνουν ή γιατί δεν έχουν πρόσβαση σε δωρεάν ψυχοθεραπεία, χειροτερεύει την κατάσταση μέσω του στίγματος.
Οι αντιλήψεις όμως έχουν αλλάξει και η συζήτηση έχει μετακινηθεί. Υπάρχουν πολίτες που συμπεριφέρονται σαν όλα αυτά να μην συμβαίνουν και θέλουννα απωθηθούν οι χώροι αυτοί απ’τις γειτονιές τους. Πολύς κόσμος όμως ξέρει ότι οι χώροι μας έχουν αποτέλεσμα. Η πρώτη μας σκέψη όταν πήγαμε στο Moss Park ήταν ότι θα μας συλλάμβαναν· το φοβόμασταν. Όμως κάποιοι άνθρωποι άρχισαν να μας φέρνουν φαγητό, ακόμα και μετρητά.
– Θα συνεχίσετε;
Ναι. Σε όσους ακτιβιστές και χρήστες παλεύουμε δεν έχει χαριστεί τίποτα. Υπάρχουν δυνατά δίκτυα με ανθρώπους που έχουμε περάσει πολλά μαζί. Ζούμε σε έναν πόλεμο. Δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε.
