Σχέδιο 'Σωτηρία'_ Λουκία Ρικάκη RIP

1961-2011
–––––––––––––––––––––––––––––

Σχέδιο 'Σωτηρία';

Salvation Plan?

10 στους 10 ζωντανούς θα πεθάνουμε.

1 στους 10 από μας δε θα παντρευτεί ποτέ.

6 στους 10 γάμους θα καταλήξουν σε διαζύγιο.

Άρα; Άρα μοιάζει κωμική κι ανώριμη η εμμονή μας να γιορτάζουμε με υπερβολικές φιέστες τους Γάμους ενώ αντιμετωπίζουμε την αρρώστια και το θάνατο σα χτυπήματα της μοίρας, σα μολυσματική γκαντεμιά που πρέπει να κρύψουμε πάση θυσία.

Το πρώτο που ακούμε όποτε κάποιος αρρωστήσει είναι πως είναι μυστικό. Παλιότερα μάλιστα το συνόδευε και η ευνουχιστική εντολή να 'μην το μάθει΄ο άρρωστος λες κι η αρρώστια μετατρέπει σε μιά στιγμή, με μιά διάγνωση, τον άνθρωπο σε πλάσμα άβουλο κι ανίκανο να αποφασίσει για τον εαυτό του.

Ευτυχώς σ΄αυτό το θέμα οι νόμοι για τα προσωπικά δεδομένα μας εκσυγχρονίζουν. Μα, οι πιο πολλοί γύρω μας έχουν πολύ δρόμο ακόμα ώσπου να γίνουν όντα συνειδητά που θα πεθαίνουν όπως έζησαν: υπεύθυνα.

Λέτε ζητώ πολλά; Η εμπειρία μου ως ασθενούς κι ως Φίλης του Νεκρού με δίδαξε πικρά μαθήματα για τον εξευτελιστικό μηχανισμό Άρνησης που χρησιμοποιεί η ανθρώπινη φύση για να επιβιώσει.

Κι όμως επιμένω να ζητώ πολλά. Όχι από όλους. Από τους Καλλιτέχνες. Διότι δουλειά μας είναι να χτίζουμε γέφυρες προς το ανείπωτο, να βουτάμε βαθιά στην ατομική εμπειρία και δια της Τέχνης να τη μεταλλάσσουμε σε πανανθρώπινη. Κι η εμπειρία  του ταξιδιού προς το Θάνατο είναι ένα άνοιγμα δρόμου που θέλει θάρρος και γερά εργαλεία για ξεχορτάριασμα κι αφαίρεση των περιττών ώστε να γίνει ατραπός το μονοπάτι.

Συγκεκριμένα δηλαδή είναι όχι μόνο εύκολο αλλά επιβεβλημένο από την κοινωνία μας να αρνιόμαστε το Θάνατο, να κρύβουμε την αρρώστια και, παρά τον πολιτισμό μας, να αποκρύπτουμε από τους πλησίον το αναπόφευκτο ως αποτρόπαιο. Τα πάντα, σας προειδοποιώ, είναι στημένα έτσι που να αντιδράσετε σαν ένοχος, σα χτυπημένος από σκληρή μοίρα και μιασμένος με κάτι βρώμικο και κολλητικό.

Η Λουκία Ρικάκη ξέφυγε, δε μπήκε στις ράγιες. Αναφερόταν ανοιχτά στη θεραπεία της στο Facebook και το βραβευμένο ντοκιμαντέρ 'Σχέδιο Σωτηρία'. Τι τίτλος για άρρωστο, παραδεχθείτε το!

Το Νοσοκομείο αυτό «… παρά τους πρόποδας του Υμηττού, φέρον το εύελπι όνομα 'Σωτηρία'..»  είναι το πρώτο ελληνικό σανατόριο το οποίο, φτιαγμένο από τη Σοφία Σλήμαν, λειτουργεί ως σήμερα από το 1905.

Η θέση του στην Ιστορία του ελληνικού πνεύματος είναι εξέχουσα, εντονότερη  από κάθε άλλου νοσηλευτικού χώρου.

Η Μαρία Πολυδούρη (που επίσης τόλμησε)  έγραψε από εκεί όπως κι ο Γιάννης Ρίτσος κι άλλοι πολλοί που υπέφεραν από τη  Φθίση, αρρώστια που στιγμάτιζε από το 19ο αιώνα ως την ανακάλυψη του Βακίλου του Κωχ και τη πενικιλίνης.

Σαν να μην έφταναν αυτά ο χώρος για ένα διάστημα έγινε στρατόπεδο συγκεντρώσεως κι εκεί σκότωσαν το Μπελογιάννη. Κι ακόμα, όπως μας θύμισε η περσινή επιτυχία του Νησιού της Β. Χίσλοπ, ένα διάστημα φιλοξένησε Λεπρούς (για των οποίων την 'Αρρωστη Πολιτεία' έγραψε και η Γαλάτεια Καζαντζάκη).

Το κτίριο το επισκέφθηκα σε μιά έντονη στιγμή της ζωής μου (πριν 10 χρόνια) κι ενώ πια  είναι, θα λέγαμε μέσα στην Αθήνα, τα πεύκα, τα τζιτζίκια, η Αρχιτεκτονική του ένιωσα πως κρατούν την ιστορία του ζωντανή σε μιά ατμόσφαιρα  της παλιάς Κηφισιάς και της σκονισμένης Αθήνας που δεν είναι πια.

Λέει σε συνέντευξη η Λουκία Ρικάκη: «Ο χώρος έχει, όμως, και μακρά ιστορία με γνώμονα τον άνθρωπο και το ενδιαφέρον είναι, πως συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Είναι μοναδικό και αξιοθαύμαστο το πώς μια κοινότητα ανθρώπων επαγγελματιών μέσα σε ένα χώρο νοσοκομείου, δημιουργούν πέρα από το επάγγελμα τους, εστιάζοντας στην προσφορά, στο ταλέντο του καθενός αλλά και την κοινωνία....'

Καταλάβατε, για μιά έκθεση ζωγραφικής πρόκειται.

Και συνεχίζει:

«Οι καλλιτέχνες καλούνται να αντιμετωπίσουν την έννοια της συλλογικής μνήμης και να επανεξετάσουν την ιστορία και τις κοινωνικές της διαστάσεις, μέσα από την εικαστική παρέμβαση.. .
.. Με την έννοια αυτή, το Σχέδιο Σωτηρία, είναι κάτι συμβολικό για μένα. Γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι κινούνται γύρω από πράγματα που έχουν να κάνουν με τα κοινά.
 Αρχικά, ήρθα σε επαφή με αυτό που γινόταν εκεί από τον Τύπο. Μου άρεσαν πολύ τα καλλιτεχνικά τους έργα και παίρνοντας την απόφαση εντελώς παρορμητικά ξεκίνησα μία μέρα και πήγα. Με ξενάγησαν, μου έδειξαν τα πάντα, με ενημέρωσαν για τις συνθήκες λειτουργίας όπως και για την ιστορία του νοσοκομείου. Έμεινα ενθουσιασμένη και με την ποιότητα των έργων τους αλλά και με όλα αυτά που έμαθα..»

Αυτό το 'έμαθα' είναι το κλειδί. Δεν κρύφτηκε, δεν απέφυγε, μόνο ως την τελευταία στιγμή ενθουσιαζόταν και μάθαινε.

Και το παράδειγμά της είναι πάνω από όλα αυτό που συντελεί το λειτούργημα του Καλλιτέχνη.

_________________________________________

Η 'Σωτηρία' της Μαρίας Πολυδούρη: 

«Ἂς περάσει πιὰ ἡ μέρα μὲ τὸ φῶς της.

Ἡ νύχτα γιατί τόσο ἀργοπορεῖ;

Στῶν πεύκων τὶς σκιὲς μία πολυθρόνα

μὲ καρτερεῖ....» η συνέχεια και άλλα της στο http://mariapolydouri.wordpress.com/

Το site της: http://www.luciarikaki.gr/

Το Σχέδιο Σωτηρία: http://sotiriaplan.blogspot.com/

SALVATION PLAN from lucia rikaki on Vimeo.

______________________________

 3 Ιαν. 2012

Σήμερα αναρτήθηκε στον Τοίχο της Λουκίας Ρικάκη στο Facebook    το κείμενο που ακολουθεί. Νομίζω πως ταιριάζει στη ανάρτηση και το προσθέτω:

Η πνευματική μου κληρονομιά σε μορφή επιστολής σε νέους δημιουργούς

Το πιο δυνατό αποτέλεσμα μιας δημιουργικής διαδρομής είναι το πνευματικό ίχνος που γεμίζει τη ψυχή και τη ζωή του δημιουργού που τον ακολουθεί και μετά.

Το πολιτισμικό και εκπαιδευτικό τοπίο του σήμερα, περιλαμβάνει έντονα τα στοιχεία του εφήμερου πλουτισμού, της δόξας, της ματαιοδοξίας και αναγνώρισης.

Για να διατηρήσετε την ισορροπία σας και τη δική σας πνευματική αλήθεια, σε όλα αυτά να κωφεύετε.

Έχουμε όλοι τη δύναμη να κάνουμε επιλογές, να διαλέξουμε μια πορεία που να πλουτίζει εσωτερικά εμάς και τους άλλους, μακριά από τις κοινωνικές σειρήνες που μας τραβούν σε ρηχά πνευματικά νερά.

Διαβάστε τους ποιητές, τους φιλόσοφους και τους πατέρες της εκκλησίας. Η γνώση τους βρίσκεται αποκρυσταλλωμένη σε τόμους βιβλίων για τη γνωρίσετε και να την απολαύσετε.

Όταν κάποιος κοιτάει πίσω τη ζωή του, οι ματαιόδοξες κατακτήσεις –ακόμη και οι πολύ μεγάλες- είναι ελάχιστες σε σχέση με τις πραγματικές πνευματικές διαδρομές που ξεχειλίζουν από την ψυχή μας. Επικεντρώστε σε αυτές!.

Δεκέμβριος 2011, σε μια κρίσιμη στιγμή αποκρυστάλλωσης, γνώσης και απολογισμού.

Lucia Rikaki

__________________________________________

Το blog της: http://luciarikaki.blogspot.gr